فهرست مقالات طاها عشایری


  • مقاله

    1 - مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل: فراترکیب پژوهش‌های بازه زمانی 1377 الی 1400
    نشريه روانشناسی اجتماعی , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1401
    قتل؛ کشتن و سلب جان انسانی دیگر با هر انگیزه‌ای است که جزء جرائم خشن اجتماعی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل و ارائه راهکارهای اجتماعی-فرهنگی است. روش تحقیق از نوع فراترکیب بوده و جامعه آماری آن 38 تحقیق موردی (کمی+کیفی) به‌صورت تمام شماری و تع چکیده کامل
    قتل؛ کشتن و سلب جان انسانی دیگر با هر انگیزه‌ای است که جزء جرائم خشن اجتماعی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل و ارائه راهکارهای اجتماعی-فرهنگی است. روش تحقیق از نوع فراترکیب بوده و جامعه آماری آن 38 تحقیق موردی (کمی+کیفی) به‌صورت تمام شماری و تعمدی در بازه زمانی 1377-1400 بوده است. نتایج نشان می‌دهد که 1. شاخص فرهنگی (عوامل طایفه‌ای، ارزشی و نگرشی) 2. اقتصادی (عوامل اختلافی، شکافی و ساختاری)؛ 3. اجتماعی (عوامل اقلیم-محیطی، تعاملی، پروفایلی، نهاد خانواده، اعتیاد، سرمایه، کنترل اجتماعی، ساختاری و هنجاری)؛ 4. روانی- شخصیتی و 5. جمعیت‌شناختی (پایگاه اقتصادی-اجتماعی، سن، جنسیت، وضعیت تأهل، وضعیت شغلی، قومیت، سطح تحصیلات، محل سکونت، حجم جمعیت خانواده، محل تولد، زمان و فصل واقعه) در وقوع قتل مؤثر بوده است. جامعه ایران در حال گذار از شرایط سنتی (سبک زندگی) به مدرن (فردگرایی و نوسازی اجتماعی) بوده و به دلیل عدم هماهنگی نهادهای اجتماعی (ستیز ارزشی-نهادی)، شکاف طبقاتی، ناکامی اجتماعی و بی‌سازمانی اجتماعی، جامعه دچار کژ کارکرد و شرایط آنومیک (انباشت فشارهای اجتماعی-اقتصادی) شده و در اثر عدم هماهنگی جامعه با شرایط جدید و حل نیازهای جامعه (توسعه ناموزون، تضاد اجتماعی، آشفتگی فرهنگی، نابسامانی نهاد خانواده، فشار اقتصادی روی طبقات اجتماعی، احساس بی‌عدالتی و محرومیت نسبی)، قتل نیز افزایش‌یافته است. به تعبیری، قتل رفتاری فردی، اما کنشی اجتماعی است که شرایط جامعه (عوامل پنج‌گانه فوق)، زمینه‌های اقدام به قتل را تسهیل می‌کنند. در نهایت می توان با انجام سیاستگذاری مناسب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از وقوع قتل در جامعه جلوگیری کرد و ادامه راهکارهای آن ذکر شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - تبیین میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به جرم:فراتحلیل پژوهش‌ها
    نشريه روانشناسی اجتماعی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1402
    هدف اصلی پژوهشپیرامون ارزیابی تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به جرم (مقالات پژوهشی چاپ‌شده در فصلنامه معتبر علمی) است. روش پژوهش، فراتحلیل (نرم‌افزار کمی ترکیب اندازه اثر متغیرهای مستقل بر وابسته)، حجم نمونه 16 سند تحقیقی، واحد تحلیل مقالات در بازه زمانی بازه زمانی 1384 چکیده کامل
    هدف اصلی پژوهشپیرامون ارزیابی تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به جرم (مقالات پژوهشی چاپ‌شده در فصلنامه معتبر علمی) است. روش پژوهش، فراتحلیل (نرم‌افزار کمی ترکیب اندازه اثر متغیرهای مستقل بر وابسته)، حجم نمونه 16 سند تحقیقی، واحد تحلیل مقالات در بازه زمانی بازه زمانی 1384 الی 1400 به روش نمونه‌گیری تعمدی (غیر احتمالی) است. پژوهش بعد از شناسایی مقدار ضریب همبستگی، حجم نمونه و سطح معنی‌داری (به‌شرط معنی‌داری)، سال و نویسندگان تحقیق، آن‌ها را وارد برنامه cma2 کرده نموده است. نتایج نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی با گرایش به جرم رابطه معکوس و معنی‌داری دارد. مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی نشان می‌دهد که اعتماد اجتماعی با مقدار 49 درصد؛ تعلق مذهبی (33 درصد)؛ حمایت اجتماعی (36 درصد) بالاترین تأثیر؛ انسجام اجتماعی (29 درصد)؛ مشارکت محلی (23 درصد) اثری متوسط و تعلق محیطی با مقدار 19 درصد کمترین تأثیر را داشته است. نتایج فوق نشان می‌دهد که درمجموع 16 پژوهشفوق، توانسته‌اند 0.37 (تصادفی) از تغییرات گرایش به جرم را از طریق سرمایه اجتماعی تبیین کنند، به‌اندازه یک‌میزان تغییر در میزان سرمایه اجتماعی، 3 دهم تغییرات در میزان گرایش به جرم رخ می‌دهد و با افزایش آن، احتمال ارتکاب جرم در بین گروه‌های موردبررسی کاهش می‌یابد. گرایش به جرم در بین دانش‌آموزان (0.586) بیش از همه گروه‌ها متأثر از میزان سرمایه اجتماعی است. گرایش به جرم در بین مردان (0.39)، بیش از زنان (33 درصد) است و به لحاظ فیزیکی؛ جسمانی و روانی مردان تمایل بیشتری به ارتکاب جرم در مقایسه با زنان دارند. بین سطح توسعه استان و گرایش به جرم رابطه معنی داری وجود دارد و مقدار آن برابر با 11 درصد است. در این میان میزان گرایش به جرم در استانهای توسعه یافته (30 درصد) بیشتر و در حال توسعه (21 درصد) متوسط و کم توسعه (14 درصد) کمتر است. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - رفتارهای وندالیسمی دانش‌آموزی در ایران (فراتحلیل پژوهش‌های سال‌های 1378 تا 1399)
    پژوهش های یاددهی و یادگیری (پژوهشنامه تربیتی سابق) , شماره 5 , سال 18 , زمستان 1401
    زمینه و هدف: وندالیسم دانش‌آموزی، مسئله اجتماعی به معنای رفتارمخربانه؛ اخلال‌گرانه و غیرقانونی با هدف ضربه زدن به اموال عمومی و نظم اجتماعی است. هدف اصلی پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر رفتار وندالیسم در بین دانش‌آموزان است.روش تحقیق: روش پژوهش فرا تحلیل (cma2)؛ جامعه آماری چکیده کامل
    زمینه و هدف: وندالیسم دانش‌آموزی، مسئله اجتماعی به معنای رفتارمخربانه؛ اخلال‌گرانه و غیرقانونی با هدف ضربه زدن به اموال عمومی و نظم اجتماعی است. هدف اصلی پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر رفتار وندالیسم در بین دانش‌آموزان است.روش تحقیق: روش پژوهش فرا تحلیل (cma2)؛ جامعه آماری (45 مورد)؛ حجم نمونه 23 پژوهش؛ روش نمونه‌گیری از نوع تعمدی و غیر احتمالی؛ بازه زمانی 1378 الی 1400 است.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در سطح خرد (عوامل خانوادگی: انسجام خانوادگی، حمایت عاطفی خانوادگی، جامعه‌پذیری در خانواده، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، سرمایه فرهنگی)، میانه (عوامل مدرسه‌ای: تعامل اجتماعی، مشارکت اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، کنترل اجتماعی، سرمایه اجتماعی) و در سطح کلان (عوامل جامعه‌ای: نارضایتی اجتماعی، محرومیت نسبی، هم‌نشینی افتراقی، آنومی اجتماعی-سیاسی) بر رفتار وندالیسم دانش آموزان تأثیر معنی‌داری دارد.نتیجه: درنهایت با اصلاح و مدیریت الگوهای آموزشی مدرسه؛ تقویت ساختار نهاد خانواده و کاهش مشکلات جامعه (فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی) می‌توان از بروز رفتار وندالیسم جلوگیری کرد.کلیدواژگان: آنومی اجتماعی؛ دانش‌آموزان؛ هویت قومی؛ وندالیسم. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - Studying the effect of family factors on the tendency to delinquency of youth and teenagers: Meta-analysis of researches
    Sociological of Studies of youth , شماره 4 , سال 14 , پاییز 2023
    Background and introduction: The consequences of these changes are the breakdown of family order and the appearance of delinquency and deviance. The main purpose of the research is to study the effect of family factors on the delinquency rate of young people.Method: The چکیده کامل
    Background and introduction: The consequences of these changes are the breakdown of family order and the appearance of delinquency and deviance. The main purpose of the research is to study the effect of family factors on the delinquency rate of young people.Method: The research method is a meta-analysis, a reverse questionnaire type in the period of 2000 to 2020. The size of the population is 35 documents, and the sample size equal to 29 documents was selected by non-probability (intentional) sampling method, following the validity and validity criteria of the research (inclusion and exclusion criteria).Findings: The results show that between social factors (social exclusion, family trust, family cohesion, social control); family (family violence; strictness and punitive behavior; family disputes; family emotional crisis; broken family); cultural (religious affiliation; cultural capital; lifestyle; virtual space; generation gap); There is a significant relationship between economic (relative deprivation, economic capital, family social base) and background factors (household size; age; social class; education) and youth delinquency.Conclusion: the transition of the family from traditional to modern as a result of modernization; faced with social disorganization (dysfunction) and reduced the authority of the family system; Imbalance of social roles, decreasing levels of social control; increasing disunity; reduction of family social order; The crisis of social capital and socio-economic pressure has led to an increase in delinquency among young people. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - تبیین رابطه بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن با اقدام به خودکشی (موردمطالعه: شهرستان ایلام)
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1401
    سرمایه اجتماعی؛ نقش پیشگیرانه در اقدام به خودکشی دارد. هدف اصلی پژوهش تبیین رابطه بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن با اقدام به خودکشی در شهرستان ایلام است. روش تحقیق از نوع کمی (پیمایش)، ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد (ترکیبی) بوده و با فرمول کوکران 515 نفر ت چکیده کامل
    سرمایه اجتماعی؛ نقش پیشگیرانه در اقدام به خودکشی دارد. هدف اصلی پژوهش تبیین رابطه بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن با اقدام به خودکشی در شهرستان ایلام است. روش تحقیق از نوع کمی (پیمایش)، ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد (ترکیبی) بوده و با فرمول کوکران 515 نفر تعیین و در شهرهای ایلام، ایوان، دره شهر، ملکشاهی و دهلران بعد اختصاص حجم نمونه؛ به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی توزیع‌شده و سطح روایی و پایایی پژوهش نیز برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن (انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعلق اجتماعی) با اقدام به خودکشی رابطه معنی‌داری داشته و ضریب همبستگی شاخص سرمایه اجتماعی برابر با 0.387- است. بر این اساس ضریب تعیین پژوهش برابر با 0.139-؛ ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 0.121- و ضریب همبستگی کلی برابر با 0.201- است. مطابق نتایج؛ سرمایه اجتماعی (اعتماد، انسجام، مشارکت، تعلق اجتماعی) نقش نظارتی، کنترلی و پیشگیرانه در افکار خودکشی داشته و درصورتی‌که استان ایلام از میزان سرمایه اجتماعی بالایی برخوردار باشد، تاب‌آوری اجتماعی-روانی (آستانه تحمل روانی-اجتماعی) بیشتری در هنگام مواجهه با ناکامی اجتماعی، محرومیت؛ فشارهای اجتماعی و فرهنگی داشته و کمتر مرتکب رفتار پرخطری مثل اقدام به خودکشی می‌شوند. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - شناسایی فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتار پرخطر (فراتحلیل پژوهش‌های بازه زمانی ۱۳۹۰ الی ۱۴۰1)
    مطالعات میان فرهنگی , شماره 5 , سال 17 , زمستان 1401
    رفتار پرخطر در جوامع در حال گذار از حالت سنتی به مدرنیته (به دلیل شرایط خاص دوران گذار)، در بین گروه‌های اجتماعی افزایش می‌یابد و در روند توسعه جامعه به دلیل اثرگذاری آن بر عملکرد نیروی انسانی، چرایی گرایش به آن نیاز به بررسی دارد. بر این اساس، این پژوهش قصد دارد رفتار چکیده کامل
    رفتار پرخطر در جوامع در حال گذار از حالت سنتی به مدرنیته (به دلیل شرایط خاص دوران گذار)، در بین گروه‌های اجتماعی افزایش می‌یابد و در روند توسعه جامعه به دلیل اثرگذاری آن بر عملکرد نیروی انسانی، چرایی گرایش به آن نیاز به بررسی دارد. بر این اساس، این پژوهش قصد دارد رفتار پرخطر را در بین نوجوانان و جوانان ۱۵ تا ۴۰ ساله ایرانی طی دهه‌های 1401-1390 موردبررسی قرار دهد.پژوهش حاضر از نوع روش فراتحلیل کمی، جامعه آماری آن 37 پژوهش که 28 سند به رعایت ملاک ورود(اعتبار و روایی، داشتن ضریب همبستگی، پیمایشی بودن و حجم نمونه) و خروج (نداشتن معیارهای علمی پژوهش) به روش نمونه‌گیری تعمدی از منابع علمی نورمگز، ایران داک، جهاد دانشگاهی، علم نت و ایران داک، انتخاب شدند.نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که بین متغیر مهارت‌های اجتماعی (0.292)، سرمایه اجتماعی (0.183)، حمایت اجتماعی (0.143)، بیگانگی اجتماعی (0.250)، تعلقات مذهبی (0.177)، سبک زندگی (0.206)، عزت‌نفس اجتماعی (0.147)، پیوند افتراقی (0.231) و فشار عمومی (0.133) با رفتار پرخطر رابطه معنی‌داری وجود دارد. درمجموع متغیرهای معنی‌دار در مدل توانسته‌اند 0.215 از واریانس متغیر رفتار پرخطر را تبیین و پیش‌بینی نمایند. متناسب با یافته‌های تحقیق، با ایجاد سازوکارهای کنترل اجتماعی (رسمی+ غیررسمی)، تقویت مؤلفه‌های سرمایه‌ای (اقتصادی+ اجتماعی و فرهنگی) و جامعه‌پذیری شخصیتی جامعه ایرانی از طریق نظام مدرسه، دانشگاه و رسانه‌های اجتماعی، می‌توان شدت گرایش به رفتار پرخطر را تعدیل کرد. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - مطالعه عوامل مؤثر بر فرهنگ سیاسی شهروندان: فراتحلیل پژوهش‌های بازه زمانی 1380 الی 1400
    مطالعات میان فرهنگی , شماره 2 , سال 16 , تابستان 1400
    فرهنگ سیاسی به دانش سیاسی، آگاهی سیاسی، دانش، تاکتیک، ذائقه یا نگرش سیاسی شهروندان اطلاق می‌شود. در ایران مسئله سیاست، مشارکت در انتخابات، حضور درصحنه‌های مختلف سیاسی-اجتماعی و آگاهی سیاسی شهروندان از احزاب و کاندیداها نشانگر رشد فرهنگ سیاسی آنهاست. هدف اصلی این تحقیق م چکیده کامل
    فرهنگ سیاسی به دانش سیاسی، آگاهی سیاسی، دانش، تاکتیک، ذائقه یا نگرش سیاسی شهروندان اطلاق می‌شود. در ایران مسئله سیاست، مشارکت در انتخابات، حضور درصحنه‌های مختلف سیاسی-اجتماعی و آگاهی سیاسی شهروندان از احزاب و کاندیداها نشانگر رشد فرهنگ سیاسی آنهاست. هدف اصلی این تحقیق مطالعه عوامل مؤثر بر فرهنگ سیاسی شهروندان در بازه زمانی 1380 الی 1400 است. روش تحقیق از نوع فراتحلیل (کمی)، جامعه آماری آن 45 سند که 23 تحقیق (پیمایشی بودن، داشتن ضرایب همبستگی، سطح معنی‌داری و حجم نمونه) به روش غیر احتمالی انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد بین سرمایه سیاسی، رسانه جمعی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، عوامل فرهنگی، عوامل روانی و مسائل ملی بافرهنگ سیاسی رابطه معنی‌داری وجود دارد. با توجه به وجود ناهمگنی بین مطالعات فوق، از متغیرهای تعدیل گر استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که از بین گروه‌های قومی قوم ترک با مقدار (0.23)، فارس (0.21)، ترکمن (0.20) و قوم کرد (0.18) بر فرهنگ سیاسی به‌عنوان متغیرهای میانجی تأثیر داشته و اثر کلی آن‌ها برابر با 0.18 درصد است. از بین نوع جامعه آماری، اساتید دانشگاه با مقدار 0.34 و دانشجویان با مقدار 0.29 و نخبگان علمی با مقدار 0.26 درصد بیشترین تأثیر را به‌عنوان متغیر میانجی بر فرهنگ سیاسی داشته‌اند. پرونده مقاله