از اساسی ترین متغیرهای بنیادی در برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر مکانی جمعیت می باشد. جمعیت و تحلیل ویژگی های آن رکن اصلی تمامی برنامه ریزی ها در سطوح مختلف منطقه ای، ملی، ناحیه ای و محلی است. آگاهی از کم وکیف وضعیت ویژگی های جمعیت شناختی کشور در تدوین برنامه های توسعه ای یکی از فاکتورهای لازم و ضروری محسوب می شود. بر این اساس آگاهی و شناخت وضعیت جمعیت و ویژگی های جمعیت شناختی مناطق شهری کشور نیز به منظور تدوین برنامه های توسعه همه جانبۀ نواحی شهری بویژه نواحی غیر برخوردار و مرزی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. امروزه در همۀ کشور ها و جوامع جهت برنامه ریزی بهتر و اجرای سیاست های خود، به آگاهی از جمعیت و ویژگی های آن به عنوان یک اصل مهم به آن می پردازند که سرشماری و آمارگیری لازمۀ این امر مهم می باشد به همین منظور تقریباً همه جوامع و کشور ها طی یک زمان بندی مشخص اقدام به سرشماری از جمعیت خود می نمایند. کشور ایران نیز بنا به ضرورت از این قاعده مستثنی نیست. سرشماری نفوس و مسکن در کشور ایران هر ده سال یک بار در گذشته و هر پنج سال در حال حاضر صورت می گیرد. قاعدتاً در طی هر دوره شاخص ها و ویژگی های کمی و کیفی جمعیت کل کشور و همچنین مناطق شهری و هم مناطق روستایی دچار تغییرات خواهد شد که لازم است روندهای کمی وکیفی این تغییرات مورد بررسی و تحلیل آماری قرار بگیرد. این مقاله با درک اهمیت این موضوع به بررسی و تحلیل آماری مهمترین ویژگی های جمعیت شناختی در ناحیه شهری زابل طی دورۀ ده سالۀ 1375- 85 می پردازد. انتظار می رود نتایج این تحلیل آماری، اطلاعات لازم را جهت تصمیم سازی های واقعی تر جهت رشد و توسعۀ مناطق مرزی بویژه ناحیه شهری زابل را فراهم آورد. پرونده مقاله

ساختار فضایی و مطلوبیت دسترسی به تسهیلات و خدمات گردشگری در میزان جذب گردشگر و توسعه پایدار و متوازن یک محور گردشگری نقش مهمی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار فضایی محور گردشگری زنجان.طارم. ماسوله؛ تحلیل موانع ساختاری و تسهیل گرها در راستای پیاده سازی برنامه ریزی فضایی، همچنین تحلیل وضعیت بهره مندی ظرفیت منابع و دسترسی خدمات و تسهیلات گردشگری می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی؛ روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا کیفی، تکنیک کوپراس و نرم افزار GIS با مدل IDW می باشد. یافته ها نشان می دهد؛ ساختار فضایی این محور درگیر موانع ساختاری و نیروهای بیرونی؛ همچنین دارای عرصه های عملکردی( پتانسیل و تسهیل گرها) در راستای پیاده سازی برنامه ریزی فضایی می باشد که دو مرکز شهری زنجان با 6/89 و رتبه اول و ماسوله با 1/88 رتبه دوم دارای بهره مندی نسبتا مطلوب از نظر ظرفیت منابع و دسترسی خدمات و تسهیلات گردشگری و مرکز روستایی شیت- ولیدر رتبه سوم، بهره مندی متوسط با 9/47، مرکز تهم با 6/ 10رتبه 4، مرکز شیرین سو با 6/10 رتبه 5 و نهایتا مرکز شیلاندر با 2/9 رتبه 6 که سطح بهره مندی ضعیف دارد. به عبارتی؛ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻣﺮاﻛﺰ اﺳـﺘﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎن ﻫـﺎی اﻃـﺮاف، از مطلوبیت خدمات و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺤﻮرﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و نابرابری فضایی تسهیلات و خدمات در این محور گردشگری ناشی از فقدان برنامه ریزی فضایی در فعالیت گردشگری این محور است. پرونده مقاله

      بخش مسکن یکی از مهم­ترین بخش­های توسعه در یک جامعه است و به عنوان نیاز اولیه بشر و تأمین کننده­ی حس رضایتمندی نقش اساسی را در بهبود کیفیت زندگی افراد بازی می­کند و هر جامعه به فراخور نیازها و امکانات و محدودیت­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش بدان شکلی خاص بخشیده است. هدف پژوهش حاضر سنجش توسعه یافتگی شهرستان­های استان اردبیل در برخورداری از شاخص­های کیفیت مسکن می­باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی است. برای تبیین کیفیت مسکن در شهرستان­های استان از مجموعه داده­های موجود در مرکز آمار و سایت استانداری استفاده شده است. برای تحلیل داده­ها از مدل ELECTRE استفاده شد که با توجه به این مدل، شهرستان­های استان اردبیل در برخورداری از شاخص­های کیفیت مسکن رتبه بندی شدند. همچنین برای وزن دهی به شاخص­ها (بر اساس نظر 20 کارشناس متخصص در امر مسکن) مدل AHP مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس یافته­های پژوهش شهرستان­های استان اردبیل در پنج سطح به لحاظ برخورداری از شاخص­های کیفیت مسکن قرار گرفتند که شهرستان اردبیل (امتیاز نهایی از مدل الکتره 4) توسعه یافته، شهرستان­های پارس­آباد، نمین و نیر (امتیاز نهایی از مدل الکتره 3) توسعه رو به بالا، خلخال و سرعین (امتیاز نهایی از مدل الکتره 2) میان توسعه (توسعه متوسط)، شهرستان­های بیله سوار و مشگین شهر (امتیاز نهایی از مدل الکتره 1) کمتر توسعه یافته و شهرستان­های کوثر و گرمی (امتیاز نهایی از مدل الکتره 0) توسعه نیافته محسوب می­شوند. همچنین بر اساس ضریب همبستگی پیرسون بین برخورداری از شاخص­های کیفیت مسکن با درصد شهرنشینی و میزان فاصله از مرکز استان رابطه­ی معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله