-
مقاله
1 - راهکارهای آموزشی طرحواره در فرایند معماری بر اساس نظریه میزانسن (نمونه موردی: مقدمات طراحی معماری (2) پردیس دانشگاهی شمس گنبد)هویت شهر , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1398این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرحواره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرحواره میتواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راهحلهای نوآورانه توسط معمار قابلتوجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاینرو چکیده کاملاین مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرحواره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرحواره میتواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راهحلهای نوآورانه توسط معمار قابلتوجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاینرو طرحواره در دو سطح کلان و خُرد طبقهبندیشده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرحواره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق بهصورت کیفی انجامشده و دادهها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشاندهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرحوارههای ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است. پرونده مقاله -
مقاله
2 - بررسی امکان مدل سازی میزان تغییرات کالبدی بافت های شهر با استفاده از داده کاویهویت شهر , شماره 4 , سال 16 , پاییز 1401پیشبینی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامهریزی شهری بهشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوهای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری است بهگونهای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیشبینی تغییرات را از چکیده کاملپیشبینی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامهریزی شهری بهشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوهای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری است بهگونهای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیشبینی تغییرات را از طریق پایش دورههای پیشین فراهم سازد. از این رو با استفاده از تحلیل رگراسیونی خطی، آهنگ تغییرات فرم بافت برای یک دوره زمانی خاص مدل شده و میزان تغییرات آن مشخص گردید. در راستای آزمودن این شیوه، قسمتی از بافت محله فیض آباد شهر کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفته و بواسطه استخراج اطلاعات مربوط به چهار دوره از روی تصاویر هوایی، وضعیت بافت برای سال هدف مدل گردید. مقایسه اطلاعات مدل شده با وضعیت واقعی بافت نشان داد که مدل ایجاد شده کاربرد پذیر بوده و در مناطق مصون از تغییرات مبتنی بر طرحهای شهری منطقه مورد مطالعه از دقت بیش از 70 درصد برخوردار میباشد. پرونده مقاله -
مقاله
3 - فهم مولفه های محیطی مؤثر بر شکلگیری حس تعلق مکانی در بازار سنتی ایران و مقایسه آن با مجتمعهای تجاری مدرن (نمونه موردی بازار سنتی کاشان و مجتمع تجاری صفویه کاشان)هویت شهر , شماره 2 , سال 17 , تابستان 1402بازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بودهاند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و این چکیده کاملبازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بودهاند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و اینکه چگونه بازار سنتی ایرانی با در نظر گرفتن فرایند ادراکی به نیازهای انسانی پاسخ داده و منجر به خلق خاطره جمعی و حس تعلق به مکان شده است. لذا شناخت مؤلفههای اثرگذار در القا حس مکان و ارزیابی چگونگی پاسخ فضاهای سنتی و مدرن به نیازهای انسانی، مدنظر تحقیق است تا بتوان با شناسایی عوامل مؤثر به ارتقا کیفیت فضاهای مشابه معاصر کمک کند.با تهیه پرسشنامه و بررسی پیمایشی اطلاعات، جمعآوری و در نرمافزار spss دادهها تجزیهوتحلیل گردید. بر اساس نتایج، وجود مؤلفههای حس مکان در بازار سنتی ایرانی تأیید شد و مدل و پیشنهادهای کاربردی برای فضای مشابه معاصر ارائه گردید. پرونده مقاله -
مقاله
4 - بـررسی و تحلـیل نقـش سینـما در انتقـاد از شهر سـازی مدرنهویت شهر , شماره 2 , سال 2 , تابستان 1387این مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایههای متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 چکیده کاملاین مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایههای متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 ( ادراک اولیه ،ادبیات موضوع و هرمنوتیک8) در تمامی لایههای همنشین مفاهیم بازشکافت شده اند. سینما در فرآیند انتقاد از جریان مدرنیته در ژانر کمدی سیاه، نشانه های تلخ مدرنیته، نوستالژی شهری، استفاده از پلان شهری و همچنین ارائه یوتوپیا9 و دیستوپیا10 ی شهری ابراز وجود نموده است. فرایند حاصل از تحقیق به این نتیجه دست یافته است که اگر چه معماری و شهرسازی مدرن تبلور جریان مدرنیته بوده اند، اما سینما همچون اکثر هنرها منتقد شهر سازی مدرن بوده و عناصر مشخصه فضاهای معماری و شهرسازی در تجلی معنا و مفاهیم انتقادی نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
مقاله
5 - جهانیسازی و منطقهگرایی در معماری معاصر: تعامل یا تقابلهویت شهر , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1396جهانیسازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بینفرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی میکند. منطقهگرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگیهای خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد چکیده کاملجهانیسازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بینفرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی میکند. منطقهگرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگیهای خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد تا از رهگذر مطالعه و تدقیق دو فرآیند جهانیسازی و رویکردهای نوین منطقهگرایی، نوع رابطة میان آنها در اثرگذاری بر معماری معاصر را مورد کنکاش قرار دهد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و متکی بر تکنیک تحلیل محتوا می باشد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که درونمایة چند وجهیِ جهانیسازی نشان از وجود نوعی همزمانی روندهای همگونساز و ناهمگونساز در ماهیت این فرایند دارد و رویکردهای نوین منطقهگرایی نیز، در پی ایجاد تنوع در حین سود بردن از مزایای جهانی اند. بنابراین مابین پدیدههای مذکور، تعاملی دوسویه در جریان است که حاصل آن، شکلگیری نوعی معماری پیوندی و تعامل جهانیمنطقه ای در معماری معاصر است. پرونده مقاله -
مقاله
6 - تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در دوران قاجارهویت شهر , شماره 5 , سال 7 , زمستان 1392معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژ چکیده کاملمعماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیات معماری پیگیری نموده و تاثیرپذیری احتمالی تحولات معماری این خانه ها را از تحولات بیرونی نمایان ساخته است. روش تحقیق تفسیری-تاریخی بوده و به شواهد و مستنداتی از بناها و خارج از آنها استناد شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تحولات معماری این خانه ها عمدتا در گرایش به برونگرایی و افزایش ارتباط با محیط رخ داده است و این تحولات با سبک زندگی، فضای اجتماعی و همچنین سلائق روزگار پیوستگی داشته است. پرونده مقاله -
مقاله
7 - فرش شهری، مقدمه ای بر شهرسازی فولدینگهویت شهر , شماره 5 , سال 3 , زمستان 1388این پژوهش به معرفی "فرش شهری1" به عنوان مقدمه ای بر شهرسازی فولدینگ2 می پردازد. فولدینگ که در فلسفه وامدار نظرات دلوز3 در ریزوم4 و آنتی ادیپ5 و بر اساس ریاضیات لایپنیتز6 است، در معماری توسط پیتر آیزنمن7 به منصه ظهور رسید. امروزه حدید8 فولدینگ را در مقیاس کلان به عنوان" چکیده کاملاین پژوهش به معرفی "فرش شهری1" به عنوان مقدمه ای بر شهرسازی فولدینگ2 می پردازد. فولدینگ که در فلسفه وامدار نظرات دلوز3 در ریزوم4 و آنتی ادیپ5 و بر اساس ریاضیات لایپنیتز6 است، در معماری توسط پیتر آیزنمن7 به منصه ظهور رسید. امروزه حدید8 فولدینگ را در مقیاس کلان به عنوان" فرش شهری" ارائه داده است که پیشتر در طراحی منظر توسط جیمز واینز9 مطرح گردیده بود. حدید بر اساس فلسفه "وحدت در کثرت" سعی بر طراحی شهری با ادبیات پسامدرن فمنیستی10 دارد تا شهری آنتی ادیپ ارائه دهد. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به این نتیجه دست یافته که "فرش شهری" می تواند مصداقی بر شهرسازی فولدینگ باشد که بر اساس هندسه فرکتال، منطق فازی و در فضای آشوب شکل گرفته است. " فرش شهری" اگر چه در ایجاد هماهنگی در مقیاس کلان موفق بوده است اما در مقیاس انسانی و بحث معماری رویداد به توفیقی دست نیافته است. پرونده مقاله -
مقاله
8 - تأویل معماری پسامدرن از منظر نشانه شناسیهویت شهر , شماره 5 , سال 5 , زمستان 1390معماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، هموار چکیده کاملمعماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، همواره تفکیــک این دو، سهــل و ممتنع می نمود ولی باتوجه به خوانش های مطرح شده دراندیشــۀ معاصر می توان به نشانه شناسی به عنوان ابزاری مهم در دسته بندی برداشت های به دست آمده و معناسازی از لایه های درونی معماری، استناد نمود. نشانه شناسی با دریافت رمزگان زیباشناختی، اجتماعی و فرهنگی هر طرح، مفاهیم مستتر در آن را بازشناخته و ایده های برآمده از رمزگان معماری را هدایت کرده و لایه های درونی و پنهان طرح را تأویل و مکشوف می گرداند. لذا با روش تحلیلی-توصیفی و از منظر نشانه شناختی معماری پسامدرن مورد تأویل قرار گرفت. پرونده مقاله -
مقاله
9 - بررسی حکمی رمزگان نحوی خانههای دوره قاجار یزد از دیدگاه نشانهشناسی (با روش نحو فضا)بنیان های حکمی-فلسفی هنر ایرانی , شماره 6 , سال 2 , زمستان 1402خانههای دوره قاجار یزد به صورت متنهای معماری متشکل از نشانهها و رمزگانها، به مثابهی گزارههای اصلی معماری سنتی واجد ارزشهای تاریخی، فرهنگی و معماری بسیار میباشند. ادراک و اکتشاف رموز مستتر در متنهای معماری از طریق خوانش و از رهگذر نشانهشناسی محقق میگردد. این پ چکیده کاملخانههای دوره قاجار یزد به صورت متنهای معماری متشکل از نشانهها و رمزگانها، به مثابهی گزارههای اصلی معماری سنتی واجد ارزشهای تاریخی، فرهنگی و معماری بسیار میباشند. ادراک و اکتشاف رموز مستتر در متنهای معماری از طریق خوانش و از رهگذر نشانهشناسی محقق میگردد. این پژوهش از طریق روش نحوفضا به تبیین رمزگان نحوی به مثابهی یکی از رمزگانهای نشانهشناسی پرداخته است. ابتدا در حوزه مبانی نظری مطالعات عمیق صورت گرفته و مولفهها و شاخصههای تاثیرگذار در نحو فضا مشخص شده و در ادامه تعداد ده باب خانهی دوره قاجار یزد به صورت نمونههای منتخب جهت خوانش و تحلیل ساختار فضایی، براساس روش نحوفضا، مورد آزمون قرار گرفتهاند. پژوهش پیشرو از طریق پژوهش موردی در دو بخش مطالعات میدانی و نرمافزار دپسمپ به تحلیل مولفههای نحوفضا جهت اکتشاف رمزگان نحوی خانههای منتخب میپردازد. در این تحلیل نمونهها براساس مولفههای همپیوندی، عمق نسبی، قابلیت دید، آنتروپی و ارتباط بصری سنجیده میشوند و پس از بررسی و تحلیل دادهها و مطالعات میدانی نحوفضا به اکتشاف رمزگان نحوی خانهها منتهی میگردد. نتایج نشان میهد که رمزگان نحوی این خانهها در قالب مفاهیم و معانی ماخوذ از نظامهای رابطهای متنها، مبتنی بر سلسلهمراتب فضایی، هم نشینی، نظم و بینظمی، رازآمیزی و محرمیت تبیین میگردند. پرونده مقاله -
مقاله
10 - New Trends in Critical Regionalism through the Lens of Tzonis and LefaivreCreative City Design , شماره 5 , سال 1 , بهار 2018The current study aims to consider the important thoughts about regionalism in architecture, its categories, in general, and “regionalism now”, in particular, from Tzonis and Lefaivre’s perspectives. We have been motivated by the last chapter of their چکیده کاملThe current study aims to consider the important thoughts about regionalism in architecture, its categories, in general, and “regionalism now”, in particular, from Tzonis and Lefaivre’s perspectives. We have been motivated by the last chapter of their book, Architecture of Regionalism in the Age Globalization: Peaks and Valleys in the Flat World, in the conceptual shift to an identical and cultural landscape, in addition to economical and specially, ecological aspects over the past two decades. Thus, it presents a re-reading of regionalism from a wider inclusive framework. This paper argues that critical regionalist architecture has entered a new stage in its evolutionary process. In this context, the main goal of this paper is to develop a set of criteria that will act as a tool for identifying “Regionalism Now”. Methodologically, based on qualitative content analysis and inductive logic, these criteria can be classified to achieve a comprehensive model. The new trends in critical regionalism move toward the concept of sustainable development. Sustainability which has been raised in the last decades of twentieth century has been coincided with “regionalism”. This concept addresses the negative environmental and social impacts of structure by utilizing design methods, materials, energy and development spaces that are not detrimental to the region ecosystem or communities. The philosophy is to ensure that the actions taken today do not have negative consequences for future generations and comply with the principles of social, economic and ecological sustainability of architectural practice. پرونده مقاله -
مقاله
11 - بررسی مفهوم بدن آگاهی از منظر موریس مرلوپونتی و تحلیل آن درآثار سبک امپرسیونیسم: با تکیه برآثارکلود مونهپژوهشهای معرفت شناختی , شماره 1 , سال 13 , تابستان 1403مرلوپونتی همچون دیگر فیلسوفان اگزیستانسیالیست بر این باور است که هر انسانی دارای وضعیت، موقعیت و زیسته خاصی در جهان است که این زیسته محصول بودن- در- جهان است و از طرف دیگر انسان از منظر او با بدن آگاهی موقعیت خاص و بودن - در- جهان را تجربه میکند. و بدن مو چکیده کامل
مرلوپونتی همچون دیگر فیلسوفان اگزیستانسیالیست بر این باور است که هر انسانی دارای وضعیت، موقعیت و زیسته خاصی در جهان است که این زیسته محصول بودن- در- جهان است و از طرف دیگر انسان از منظر او با بدن آگاهی موقعیت خاص و بودن - در- جهان را تجربه میکند. و بدن موجب میشود که انسان زیسته خویش و هستی خود را بیابد. در این مقاله تلاش بر این است که نگرش مرلوپونتی را درباره دو مفهوم پیشین در آثار و نگرش امپرسیونیستها و به عنوان نمونه آثار کلود مونه مورد ارزیابی قرار دهیم. آثار مونه بیانگر تجربه بدن آگاهانه مرلوپونتی است که بر اساس زیسته و بودن - در - جهان خاص به تصویرگری موقعیتی می پردازند که آن را ادراک میکند. در واقع این بودن _ در _ جهان به تعبیر مرلوپونتی همان نحوه زیستی است که امپرسیونیستها آن را برای تصویرگری استفاده میکنند و به سبک نقاشی آنان تبدیل شده است. سوال اصلی مقاله این است که با توجه به اینکه مرلوپونتی معتقد است، ارتباط انسان با عالم خارج مبتنی بر ادراک حسی است و از طرف دیگر هنر به ویژه نقاشی تجلی ادراک حسی است آیا نگرش امپرسیونیست ها و از جمله کلود مونه نیز در ترسیم عالم خارج همچون نگرش مرلوپونتی است یا خیر؟ زیرا کلود مونه نیز در آثار نقاشی خود با بکارگیری نور به نوعی ادراک حسی و بصری خاص از عالم خارج می رسد و این امر مونه را همسو با تفکر مرلوپونتی می سازد.
پرونده مقاله