فهرست مقالات محمد حسین فلاح


  • مقاله

    1 - طراحی مشاوره پیش از ازدواج و ارزیابی اثربخشی آن بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر در دانشجویان دختر
    روان شناسی تحلیلی شناختی , شماره 1 , سال 13 , بهار 1401
    هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی طراحی مشاوره پیش از ازدواج بر اساس تجارب زیسته زنان با انتخاب ناموفق و ارزیابی اثربخشی آن بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر در دانشجویان دختر انجام گرفت. روش‌: روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، پدیدارشناختی و در قسمت کمی نیمه‌آزمایشی با ط چکیده کامل
    هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی طراحی مشاوره پیش از ازدواج بر اساس تجارب زیسته زنان با انتخاب ناموفق و ارزیابی اثربخشی آن بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر در دانشجویان دختر انجام گرفت. روش‌: روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، پدیدارشناختی و در قسمت کمی نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی را زنان متاهل با انتخاب ناموفق شهر اصفهان در سال 1398 و بخش کمی را نیز دانشجویان دختر مجرد دانشگاه‌های شهر اصفهان در سال تحصیلی 1399-1398 تشکیل دادند. در این پژوهش برای تدوین بسته مشاوره پیش از ازدواج تعداد 12 زن با انتخاب ناموفق به شکل هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در بخش کمی نیز تعداد 40 دانشجوی دختر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه‌ آزمایش مشاوره پیش از ازدواج (10 جلسه) را دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ) و بر نگرش‌ نسبت به انتخاب همسر (ATCSQ) بود. داده‌ها به شیوه تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مشاوره پیش از ازدواج بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر (0001≥P؛ 56/0=Eta؛ 23/41=F) در دانشجویان دختر تاثیر دارد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، بسته مشاوره پیش از ازدواج با بهره‌گیری از تجارب زنان با انتخاب ناموفق و آشکار نمودن ویژگی‌های یک انتخاب ناموفق، می‌تواند به عنوانی روشی کارآمد در جهت کاهش نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر در جوانان مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - سبک‌های مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر: یک مطالعه کیفی
    دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی , شماره 5 , سال 19 , زمستان 1397
    این پژوهش با هدف مطالعة کیفی سبک‌های مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر بود. پژوهش با روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه 20 زن آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر در بازه سنی 57-22 ساکن شهر اصفهان که در سه‌ماهة سوم سال 1396 و چهارماهة اول 1397 به دل چکیده کامل
    این پژوهش با هدف مطالعة کیفی سبک‌های مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر بود. پژوهش با روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه 20 زن آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر در بازه سنی 57-22 ساکن شهر اصفهان که در سه‌ماهة سوم سال 1396 و چهارماهة اول 1397 به دلیل عهدشکنی همسر به مراکز مشاوره شهر اصفهان مراجعه کردند، به شیوة هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبة نیمه‌ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. تحلیل داده‌ها منجر به ایجاد سه مضمون اصلی سبک‌های مقابله‌ای نامنعطف، سبک‌های مقابله‌ای فعل‌پذیر و سبک‌های مقابله‌ای فعال و برای هرکدام مضمون‌های فرعی شامل سبک‌های مقابله‌ای نامنعطف (نگرانی، نشخواری و رقابتی)، سبک‌های مقابله‌ای فعل‌پذیر (اجتنابی، تسلیمی و انحراف توجه) و سبک‌های مقابله‌ای فعال (حمایت‌طلبی، مشارکتی و توافقی) شد و نشان داد که زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر از سبک‌های مقابله‌ای یکسانی استفاده نمی‌کنند، برخی عوامل همانند چگونگی افشای عهدشکنی، کیفیت روابط زناشویی، باورها و اعتقادات مذهبی، حمایت اجتماعی و خانوادگی و وجود فرزند بر چگونگی سبک‌های مقابله‌ای آنان نقش مهمی داشت. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - مطالعه پدیدار‌شناختی: شناسایی تجارب و واکنش‌های روان‌تنی و جسمانی زنان 57-22 ساله قربانی عهدشکنی همسر
    دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی , شماره 1 , سال 23 , بهار 1401
    این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرا چکیده کامل
    این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه 20 زن قربانی عهدشکنی همسر در فاصله سنی22-57 سال ساکن شهر اصفهان در سال 1397 بودند. به منظور تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل داده‌ها منجر به ایجاد دو مضمون واکنش‌های روان‌تنی و واکنش‌های جسمانی و برای هر کدام مضمون های فرعی تر، شامل واکنش های روان تنی (مشکلات در تناسب اندام، مشکلات تغذیه ای، مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی، مشکلات عضلانی، مشکلات خواب، مشکلات عصبی، واکنش های اضطرابی، مشکلات گوارشی، مشکلات فشارخون) و واکنش های جسمانی (مشکلات جسمانی و جسمانی سازی) شد. نتایج مطالعه نشان داد که عهدشکنی توسط همه آسیب دیدگان به صورت همسان تجربه نمی‌شود و ادراک متفاوت آن، موجب تجارب و واکنش های متفاوت توسط زنان قربانی عهدشکنی می شود. با توجه به اینکه یافته ها از طریق مصاحبه و برخواسته از بافت فرهنگی جامعه استخراج شده است می تواند برای متخصصین جهت آگاهی از تجارب زنان آسیب دیده برای ارائه خدمات درمانی مفید باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - تجربه‌زیسته دانش‌آموزان مدارس خاص از کمال‌گرایی: مطالعه کیفی پدیدارشناسی
    آموزش و پرورش متعالی , شماره 4 , سال 1 , پاییز 1400
    شناخت (شخصیت) کمال‌گرا و مشکلات مربوط به آن در بین دانش‌آموزان از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا هدف این پژوهش تدوین برنامه آموزشی مبتنی بر تجارب زیسته دانش‌آموزان کمال‌گرابود.جامعه آماری دانش‌آموزان کمال‌گرا مشغول به تحصیل در مدارس خاص ( مدارس خاص ترکیبی از دانش‌آموزان م چکیده کامل
    شناخت (شخصیت) کمال‌گرا و مشکلات مربوط به آن در بین دانش‌آموزان از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا هدف این پژوهش تدوین برنامه آموزشی مبتنی بر تجارب زیسته دانش‌آموزان کمال‌گرابود.جامعه آماری دانش‌آموزان کمال‌گرا مشغول به تحصیل در مدارس خاص ( مدارس خاص ترکیبی از دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و غیر انتفاعی) استان یزد بودند که به صورت هدفمند ساده انتخاب شدند. فرایند نمونه گیری و مصاحبه ها تا زمان اشباع داده های نظری (15دانش‌آموز) ادامه یافت و مضامین اصلی تجربه‌ها از طریق روش کلایزی (Colaizzi) کشف شد. سپس بر اساس مضامین اصلی کشف شده به مطالعه مروری روش‌های آموزشی و درمانی مربوط به کمال گرایی پرداخته شد تا جلسات آموزشی ویژه کمال‌گرایی طراحی شود. در نهایت برنامه آموزشی طراحی شده با استفاده از روش گروه‌های کانونی متشکل از مشاوران تخصصی مدارس استان یزد مورد بررسی قرار گرفت. 9 مضمون اصلی، برتری جویی، افکار و احساسات منفی، انزوای اجتماعی، هدف‌گذاری، تجربه سرزنش، دستاوردهای مثبت، عدم اعتماد به نفس، مشکلات رفتاری، اهمال کاریو 19 مضمون فرعی به دست آمد. برنامه آموزشیمبتنی بر تجارب زیسته دانش آموزان کمال گرا در9 جلسهتدوین شد و این محتوای آموزشی بر اساس ترکیبی از مؤلفه های درمان شناختی- رفتاری و خود شفقت ورزی طراحی شد. از آنجا که برای طراحی این برنامه از تجارب دانش‌آموزان کمال‌گرا به عنوان مخاطبان اصلی و همچنین مطالعه مروری منابع علمی برای پاسخگویی به نیازهای آنان استفاده شده است و کلیه جلسات آموزشی مورد تأیید متخصصان مربوطه قرار گرفته، به این نتیجه می رسیم که برنامه طراحی شده از روایی محتوایی/ صوری قابل قبولی برخوردار است و می تواند در جهت برطرف کردن مشکلات کمال‌گرایی دانش‌آموزان مؤثر باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - نظریه روان‌شناختی هوش هیجانی و مهارت طنز و شوخ‌طبعی در بوستان
    زبان و ادب فارسی , شماره 1 , سال 12 , بهار 1399
    نوشتن مقالات علمی و طرح مباحث میان‌رشته‌ای در رابطه با آن‌ها، از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روانشناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روانشناسی می‌باشد. در این مقاله، هوش هیجانی و مهارت طنز و شوخ‌طبعی در بوستان، بررسی و چکیده کامل
    نوشتن مقالات علمی و طرح مباحث میان‌رشته‌ای در رابطه با آن‌ها، از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روانشناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روانشناسی می‌باشد. در این مقاله، هوش هیجانی و مهارت طنز و شوخ‌طبعی در بوستان، بررسی و با علم امروزی روانشناسی تطبیق داده شده است. در بوستان، سعدی روند زندگی را به سمت تکامل اخلاقی و انسانی دنبال می‌کند و از قالب حکایت برای بیان بهترین روش‌های زندگی بهره می‌گیرد و با استفاده از سبک تصویرپردازی، سعی دارد برای بهبود روابط و رفتارهای انسانی، راهکارهایی را ارائه کند. هدف سعدی در بوستان، آموزش بهتر زیستن به تمام افراد جامعه، در هر سن ، مقام و با هر طبقۀ اجتماعی ، برای دستیابی به شادکامی و زندگی سالم است. روش‌هایی که امروزه با گذشت قریب به هشت‌صد سال از تألیف بوستان، با اصطلاح هوش هیجانی(Emotional Intelligence)شناخته شده است؛ روش‌هایی شامل مهارت‌های کنارآمدن با پیچیدگی‌های اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های شخصی که به نتیجة مثبت می‌انجامد و وضعیت مطلوب را به وجود می‌آورد. این پژوهش بیان می‌کند که سعدی از این مهارت آگاهی داشته و آن‌ها را با تصویرپردازی عاطفی به مخاطب خود ارائه کرده که امروزه با نظریه‌ها و مهارت‌های ارائه شده از جانب روان شناسان عصر حاضر مطابقت دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - طراحی و اعتبارسنجی الگوی انگیزش تحصیلی شفقت‌محور ویژه دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم از دیدگاه متخصصین
    آموزش و ارزشیابی , شماره 3 , سال 16 , پاییز 1402
    هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی انگیزش تحصیلی شفقت محور ویژه دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم از دیدگاه متخصصین بود که با استفاده از پارادایم تفسیرگرایی، با رویکرد ساخت گرایی اجتماعی با استدلال استقرایی و با طرح پژوهش کیفی برای دستیابی به اهداف خود تلاش کرد. جامعه آم چکیده کامل
    هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی انگیزش تحصیلی شفقت محور ویژه دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم از دیدگاه متخصصین بود که با استفاده از پارادایم تفسیرگرایی، با رویکرد ساخت گرایی اجتماعی با استدلال استقرایی و با طرح پژوهش کیفی برای دستیابی به اهداف خود تلاش کرد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل متخصصان مشاوره و روان درمانی مدارس متوسطه دوم شهر نطنز بود که با استفاده از روش نمونه گیری از نوع هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج به پژوهش انتخاب شدند. اندازه نمونه آماری بر اساس اشباع نظری داده ها بود (15 نفر). جامعه آماری در بخش کمی و اعتبارسنجی بسته آموزشی و الگوی پژوهش شامل کلیه متخصصان مشاوره و روان درمانی مدارس متوسطه دوم شهر نطنز بود (100 نفر). ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و داده ها در دو بخش کیفی و کمی و با استفاده از روش های مربوطه تحلیل شد. در بخش کیفی و پاسخ به سؤال های اول، دوم و سوم پژوهش از تحلیل کیفی استفاده شد و با استفاده از تحلیل ساختاری به این سؤالات پاسخ داده شد. برای پاسخ به سؤال چهارم و اعتبارسنجی از شاخص نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی انگیزش تحصیلی شفقت محور دارای 10 مضمون اصلی شامل عدم مادی گرایی، تکنیک های آرام سازی، آموزش حق شناسی، رفع موانع شفقت ورزی، مفهوم‌سازی شفقت ورزی به دیگران، بهبود تسهیل گرهای شفقت ورزی، رفع مسائل زمینه ای شفقت ورزی، تصویرسازی فعالیت‌های مبتنی بر شفقت به دیگران برای دانش‌آموزان، خیال پردازی و در نهایت آموزش شفقت به دیگران؛ و 28 مضمون فرعی است و از اعتبار و روایی لازم برخوردار است. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - بررسی مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت در کتاب بوستان سعدی
    پژوهشنامه ادبیات تعلیمی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398
    طرح مباحث میان‌رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی دربارۀ آن‌ها، از علایق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روان‌شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روان‌شناسی است. در این مقاله، مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت با توجه به بوستان بررس چکیده کامل
    طرح مباحث میان‌رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی دربارۀ آن‌ها، از علایق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روان‌شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روان‌شناسی است. در این مقاله، مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت با توجه به بوستان بررسی شده و با علم امروزی روان‌شناسی تطبیق داده شده‌اند. یکی از مفاهیم اخلاقی و انسانی که در متون ادبی ما و همچنین در علم روان‌شناسی بدان پرداخته شده، شفقت است. این مقاله به شیوۀ توصیفی‌تحلیلی به موضوع شفقت در بوستان سعدی بر اساس مؤلفه‌های روان‌شناسی گیلبرت پرداخته است. باوجود هم‌پوشانی این واژه با واژه‌هایی مانند مهربانی، دل‌سوزی، همدردی، همدلی، ترحم و ترس در ادبیات فارسی، مفهوم روان‌شناختی آن با معنای واژه‌های یادشده متفاوت است. در ترجمۀ کتاب‌ها و نظریه‌های گیلبرت و نف، شفقت حاوی ویژگی‌های دوازده‌گانه‌ای است که بر اساس آن انسان مشفق تعریف می‌شود. با مقایسه و بررسی مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت با بوستان سعدی این نتایج حاصل می‌شود که مفاهیم انسانی مطرح‌شده توسط سعدی، صدها سال قبل از شکل‌گیری این مفاهیم در روان‌شناسی وجود داشته و مورد بحث قرار گرفته است. این مسئله حاکی از غنای فرهنگی و ادبی اندیشمندان پارسی‌زبان است که متأسفانه در جامعۀ ما مورد غفلت قرار گرفته و در عوض علوم امروزۀ غربی و پیشرفتۀ روان‌شناسی مؤید این نظریات است. پرونده مقاله