یکسانی های محتوایی غزلیات و مثنوی «دستورنامه» نزاری قهستانی

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

سید علی جعفری صادقی ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد اهواز- ایران)
سید احمد حسینی کازرونی ² (استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد بوشهر- ایران)

تاریخ دریافت : 1393/04/06 تاریخ پذیرش : 1393/07/14 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: مثنوی, مضامین, غزل, concepts, Masnavi, ملامتی, تعلیمی, Ghazal, Malamaty, Didactic,

چکیده مقاله :

ادب تعلیمی همواره یکی از گسترده ترین عرصه های هنرنمایی بسیاری از سخنوران و پدیدآورندگان آثار ادبی بوده است، که به واسطه ی خلاقیت و جاذبه ی سخن، به آموزه ها و تعالیم خویش اثربخشی و توان نفوذ ده چندان در دل مخاطبان بخشیده اند. منظومه ی دستورنامه نزاری قهستانی، مثنوی کوتاهی است که به ظاهر در شرح آداب و رسوم باده نوشی و به انگیزه ی تعلیم و اندرز فرزندانش سروده است. اما آشنایی با ویژگی های سبکی و محتوایی دیگر سروده های نزاری به ویژه در قالب غزل و دقت و بررسی دگرباره در دستورنامه نشان دهنده ی مشترکات محتوایی فراوانی در میان مضامین غزلیات وی و دستورنامه می باشد؛ که عمدتاً بازتابی از انگیزه ها و خواست های ملامتی نزاری است. پی بردن به این مشترکات، زمینه ی دریافت معانی تازه ای را از این منظومه فراهم می سازد، به گونه ای که می توان گفت: محتوای دستورنامه در واقع بازآفرینی مضامین رایج ملامتی غزل فارسی در قالب مثنوی است.

چکیده انگلیسی:

Didactic literature, has been one of the most extensive areas featuring many poets and authors of literary works. Through creativity and charisma that discuses to their teaching effectiveness and ability to penetrate the hearts of audiences have given tenfold. Dastoorname of  Nazari who appeared in Masnavi is a short description of the costoms of drinking wine created to motivated his children to teach and preach, but familiarity with the stylistic features and other content and accuracy of cachexia in particular in ghazal and check again. Dastoorname shows the frequency content of the themes in the lyrics of his likenesses and is Dastoorname which is mainly Nazari indication Malamati motivated. Understanding the common benefits of this work provides new meanings. So that you can be said: Dastoorname content in recreating popular Malamati themes in Persian ghazals.