بررسی چالش‌های موجود در نظام آموزشی به روش فراترکیب
محورهای موضوعی : مدیریت تعالی آموزشی
1 - گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
کلید واژه: نظام آموزشی, آموزش و پرورش, روش فراترکیب, سند بنیادین آموزش و پرورش, جهانی شدن, معلم, دنیای ووکا, برنامه درسی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و آسیب‌های موجود در نظام آموزشی می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف و ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی، از نظر فلسفه پژوهش کیفی بوده و از نظر روش اجرا از نوع مطالعات ثانوی و فراترکیب است. جامعۀ آماری این پژوهش مقالات منتشر شده در نشریات معتبر داخلی و خارجی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات مطالعه اسناد و مدارک موجود بود. در فرایند تحلیل 301 مقاله در مرحله اول مورد مطالعه قرار گرفت. معیار پذیرش مقالات بازۀ زمانی مطالعه، جامعه و نوع مطالعه، تناسب با عنوان، محتوا و هدف پژوهش بود. مقالات نامرتبط در چند مرحله حذف شدند. درنهایت 23 مقاله وارد فرایند فراترکیب شده و مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. یافته‌ها حاکی از آن است که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، علی‌رغم نقاط قوت و ظرفیت‌های فراوان با چالش‌هایی همچون جهانی شدن آموزش و پرورش، چالش‌های سیاستگذاری، کوتاهی در آموزش مهارت‌های اخلاقی، هنری و عملی، چالش‌های مالی، چالش‌های ارتباطی، کمرنگ بودن نقش اولیاء و جامعه در سازمان آموزش و پرورش، چالش‌های مفهومی، عدم آشنایی معلمان و اساتید با روش‌های نوین تدریس، چالش‌های مدیریتی، چالش‌های قانون‌گذاری و چالش‌های اجرایی مواجه است. بخش اصلی چالش‌ها به چالش‌های مدیریتی مربوط می‌شود. عدم توجه به این چالش‌ها می‌تواند منجربه ایجاد مشکلات هویت‌یابی و تأخیر در جامعه‌پذیری و عدم یادگیری مهارت‌های زندگی اجتماعی و محتویات درسی در دانش‌آموزان شده و برای نظام آموزشی هزینه‌های گزافی را به دنبال داشته باشد. بنابراین، ساختار آموزش و پرورش برای غلبه بر چالش‌های موجود در سازمان آموزش و پرورش در دنیای ووکا، باید در زمینه‌هایی همچون تمرکززدایی، فناوری سطح بالا، تشکیل کمیته‌های تخصصی، و مشارکت کارکنان، تحت تأثیر جهانی شدن قرار گیرد. اگر نظام آموزشی یك كشور چالش‌های آموزشی خود را مدیریت نکند، همه سطوح و اجزاء جامعه (نظام اجتماعی كل) دچار نوسان و آسیب شده، در نتیجه آهنگ توسعه كند و در درازمدت متوقف می‌شود. بنابراین، براساس نیازهای دانش‌آموزان نسل آلفا می‌توان اینگونه استنباط نمود که نیاز به بازنگری در اهداف، محتوا، روش تدریس و برنامه‌ریزی در آموزش وجود دارد، به نحوی که شالوده آن براساس نیازهای جامعه استوار گردد.
The present study aims to examine the challenges and detriments existing within the educational system. From the standpoint of objective and nature, this research is categorized as applied; in terms of research philosophy, it is qualitative; and regarding its implementation method, it involves secondary studies and meta-synthesis. The statistical population of this study comprises articles published in reputable domestic and international journals. The data-gathering instrument was the review of existing documents and records. In the analysis process, 301 articles were examined in the first stage. The criteria for accepting articles included: the study’s time frame, population and type of study, alignment with the title, content, and research objective. Irrelevant articles were eliminated in multiple rounds. Ultimately, 23 articles entered the meta-synthesis process and were subjected to detailed review. The findings indicate that the Fundamental Transformation Document of Education and Training, despite its numerous strengths and capacities, faces challenges such as the globalization of education and training; policy-making challenges; shortcomings in teaching ethical, artistic, and practical skills; financial challenges; communication challenges; the diminished role of parents and society within the Education and Training Organization; conceptual challenges; lack of familiarity among teachers and professors with modern teaching methods; managerial challenges; legislative challenges; and executive challenges. The principal portion of these challenges pertains to managerial issues. Neglecting these challenges can lead to identity formation problems, delays in socialization, and failures to acquire social life skills and curricular content among students, thereby imposing exorbitant costs on the educational system. Therefore, the structure of Education and Training, in order to overcome the existing challenges within the Education and Training Organization in the VUCA world, must—particularly in areas such as decentralization, high-level technology, formation of specialized committees, and staff participation—be influenced by globalization. If a country’s educational system does not manage its educational challenges, all levels and components of society (the entire social system) will experience fluctuations and damage; consequently, the pace of development will slow and, in the long term, come to a halt. Hence, based on the needs of Generation Alpha students, it can be inferred that there is a necessity to revise educational objectives, content, teaching methods, and planning in education, in such a manner that its foundation be firmly grounded on societal needs.
- ابراهیمی، حیدر؛ موسوی، سید یعقوب؛ ازکیا، مصطفی (1401). ارائه الگویی برای چالش‌های اقتصادی اجتماعی خصوصی‌سازی آموزش و پرورش. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 7(2)، ص21-29.
ارجمندی، علیرضا؛ اقتصادی، هدیه (1386). جامعه‌شناسی جدید آموزش و پرورش. تهران: انتشارات پیک نور.
افشاری، محمد؛ سرمدی، غلامرضا؛ ناطقی، فائزه (1399). تعیین شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب تربیت جنسی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول متناظر با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 54(30)، ص32-41.
اقدسی، علی‌نقی؛ فرید، ابوالفضل؛ بایرامزاده، حمیرا (1390). آسیب‌شناسی آموزش خانواده در آموزش و پرورش شهرستان ماکو: دیدگاه اولیاء دانش‌آموزان. زن و مطالعات خانواده، 2(4)، ص19 -14.
اکبری نامدار، سمیه؛ احمدی، سلیمان؛ حسینی، محمدعلی (1394). تبیین ادراک اعضای هیئت علمی در زمینه چالش‌های موجود در آموزش پزشکی پاسخگو: یک تحلیل محتوای کیفی. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 1(2)، ص1-7.
اکبری، سید حسین (۱۳۹۴). مدیریت کلاس درس؛ کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت و روانشناسی. حقوق و مطالعات فرهنگی- اجتماعی، 2(6)، ص۱-۱۲.
برادران، مسعود؛ مسعودی‌زاده، فاطمه؛ سواری، مسلم (1400). واکاوی چالش‌های موجود در نظام آموزش عالی استان خوزستان: مطالعه موردی مراکز آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 14(1)، ص17-24.
تاتاری، پری؛ ملکیان، فرامرز (1402). شناسایی ابعاد آموزش رفتار شهروندی سازمانی در دفتر آموزش. توسعه آموزش جندی‌شاپور، 6(12)، ص19-28 .
تیموری، سعید (1392). ارزیابی دیدگاه مدیران و کارشناسان مرکز ملی جهانی پیرامون چالش‌های آموزشی فرهنگی فراروی آموزش و پرورش در عرصه جهانی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی مطالعات راهبردی جهانی شدن، ۴(۱۱)، ص37-49 .
جعفری مجد، بهنام؛ زارعی متین، حسن (1401). طراحی الگوی سرمایه اجتماعی سازمانی در آموزش و پرورش (مورد پژوهش اداره‌کل آموزش و پرورش استان لرستان). مدیریت سرمایه اجتماعی، 9(1)، ص10-22.
جعفری، معصومه؛ امیریان‌زاده، مژگان؛ زارعی، رضا؛ صالحی، مسلم (1403). تبیین راهبردها و پیامدهای سلامت سازمانی کارکنان آموزش و پرورش (مطالعه موردی کارکنان آموزش و پرورش استان فارس). مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 13(1)، ص40-52.
رستمزاده، فرشید؛ ذوالفقاری، علی؛ شجاع‌آبادی، مریم؛ اسدی، سونا (1402 الف). نقش انگیزه در یادگیری. تهران: نشر آزادی قلم.
رستمزاده، فرشید؛ رستمزاده، نوشین (1396). مدیریت اثربخش کلاس. تهران: نشر صالحیان.
رستمزاده، نوشین؛ رستمزاده، فرشید؛ پورعلی بابا، الناز؛ اسدی، صبا (1402ب). درآمدی بر آموزش راهبردهای یادگیری. تهران: انتشارات آزادی قلم.
زارع، مریم؛ مسعود صفایی مقدم، پارسا (1395). متوالی تربیت معلم آموزش عالی یا آموزش و پرورش. نظریه و عمل در برنامه درسی، 4(8)، ص21-29.
ساندیپ، راتنا (1392). نظریههای یادگیری و تربیت معلم. آموزش و علوم انسانی، 3(6)، ص110-124.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ نجفی، حسن؛ نورآبادی، سولماز (1395). مفهوم تعالی و نقد وضعیت موجود آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران. مطالعات ملی، 18(2)، ص62-87.
سلیمانی، اسماعیل؛ احمدی، حسن (1395). شناسایی موانع موجود برای اجرای درس‌پژوهی؛ مطالعه موردی مدارس ابتدایی آموزش و پرورش شهر اردبیل: پژوهش آمیخته. تدریس‌پژوهی، 5(1)، ص32-54.
شاه محمدی، نیره (۱۳۹۳). صلاحیت‌ها و شایستگی‌های آموزگار عصر حاضر. تهران: انتشارات رشد.
صمدی، افسانه (1398). چالش‌های موجود در آموزش زیست‌شناسی و نقش خلاقیت در افزایش یادگیری آن. پژوهش در آموزش زیست‌شناسی، 1(1)، ص12-18.
صمدی، معصومه (1401). تبیین چالش‌های اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش براساس روش فراترکیب. سیاستگذاری عمومی، 7(4)، ص15-32.
عابدینی، مریم؛ میرسپاسی، ناصر؛ حق‌شناس کاشانی، فریده (۱۳۹۸). ارائه مدل توسعه منابع انسانی با رویکرد ارتقای سرمایه اجتماعی سازمان مدیریت منابع در نیروی انتظامی. مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره ۱۷، ص53-54.
عباس‌پور، عباس (1392). سیر نظریه تا عمل در مدیریت آموزشی: در جستجوی ترسیم سیمای مدیریت در نظام آموزش و پرورش ایران. آموزش در علوم انتظامی، 1(2)، ص17-25.
فتاح، ناظم؛ صادقی، ام‌البنین (۱۳۹٤). ارائۀ الگوی ساختاری بهره‌وری براساس سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری در آموزش و پرورش. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ٦(٢)، ص١٤٧-١٦٤.
فلاح، مرتضی (1399). مبانی آموزش و پرورش در شاهنامه. ادب و زبان، 28(25).
کریم‌زاده، عنایت؛ ظفری‌نژاد، عادل؛ اکرامی، زهرا (1394). چالش‌های پیش‌روی تحول در آموزش و پرورش (ایران). در: کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.
کریمی، جلیل (1393). صنعت آموزش. مطالعات جامعه‌شناسی، 21(1)، ص20-28.
مبصر آزاد، علی‌محمد؛ راهدار، خدابخش (۱۳۹۷). تبیین وضعیت ابعاد سرمایه اجتماعی در معلمان آموزش و پرورش شهر تهران و ارائه راهکارهایی برای ارتقای آن. رهبری و مدیریت آموزشی، ۱۲(۲)، ص۲۰۳-۲۱۹.
مکیلانی، حسین؛ درانی، کمال؛ صالحی، کیوان (1396). تحلیل پدیدارشناسانه باورهای دینی دانش‌آموزان و ارائه راهکارهایی برای کاهش چالش‌ها و آسیب‌های موجود. دین و ارتباطات، 25(1)، 34-82.
منصوری خسرویه، زهره؛ عراقیه، علیرضا؛ برزگر، نادر؛ مهدی‌زاده، امیرحسین؛ جاهد، حسینعلی (1401). چالش‌ها و آسیب‌های آموزش مجازی در دانشگاه در دوره همه‌گیری کرونا. فناوری آموزش، 1(4)، ص62-96.
میرزامحمدی، محمدحسن (1398). واکاوی مفهوم پایدیا و دستاوردهای آن برای آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن. راهبرد فرهنگ، 6(8)، ص35.
هاشمی، نجمه؛ شمشیری، بابک؛ البرزی، محبوبه (1402). آسیب‌شناسی تربیت هنری در نظام رسمی آموزش و پرورش ایران از دیدگاه کارشناسان و متخصصان. آموزش‌پژوهی، 8(29)، ص42-58.
Dingaa, E. (2014). Social capital and social justice. Procedia Economics and Finance, 8(1), p. 246-253.
