بررسی چالش‌های موجود در نظام آموزشی به روش فراترکیب

الموضوعات : مدیریت تعالی آموزشی

فرشید رستم زاده ¹

1 - گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1446 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , شوال, 1446 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: نظام آموزشی, آموزش و پرورش, روش فراترکیب, سند بنیادین آموزش و پرورش, جهانی شدن, معلم, دنیای ووکا, برنامه درسی,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و آسیب‌های موجود در نظام آموزشی می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف و ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی، از نظر فلسفه پژوهش کیفی بوده و از نظر روش اجرا از نوع مطالعات ثانوی و فراترکیب است. جامعۀ آماری این پژوهش مقالات منتشر شده در نشریات معتبر داخلی و خارجی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات مطالعه اسناد و مدارک موجود بود. در فرایند تحلیل 301 مقاله در مرحله اول مورد مطالعه قرار گرفت. معیار پذیرش مقالات بازۀ زمانی مطالعه، جامعه و نوع مطالعه، تناسب با عنوان، محتوا و هدف پژوهش بود. مقالات نامرتبط در چند مرحله حذف شدند. درنهایت 23 مقاله وارد فرایند فراترکیب شده و مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. یافته‌ها حاکی از آن است که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، علی‌رغم نقاط قوت و ظرفیت‌های فراوان با چالش‌هایی همچون جهانی شدن آموزش و پرورش، چالش‌های سیاستگذاری، کوتاهی در آموزش مهارت‌های اخلاقی، هنری و عملی، چالش‌های مالی، چالش‌های ارتباطی، کمرنگ بودن نقش اولیاء و جامعه در سازمان آموزش و پرورش، چالش‌های مفهومی، عدم آشنایی معلمان و اساتید با روش‌های نوین تدریس، چالش‌های مدیریتی، چالش‌های قانون‌گذاری و چالش‌های اجرایی مواجه است. بخش اصلی چالش‌ها به چالش‌های مدیریتی مربوط می‌شود. عدم توجه به این چالش‌ها می‌تواند منجربه ایجاد مشکلات هویت‌یابی و تأخیر در جامعه‌پذیری و عدم یادگیری مهارت‌های زندگی اجتماعی و محتویات درسی در دانش‌آموزان شده و برای نظام آموزشی هزینه‌های گزافی را به دنبال داشته باشد. بنابراین، ساختار آموزش و پرورش برای غلبه بر چالش‌های موجود در سازمان آموزش و پرورش در دنیای ووکا، باید در زمینه‌هایی همچون تمرکززدایی، فناوری سطح بالا، تشکیل کمیته‌های تخصصی، و مشارکت کارکنان، تحت تأثیر جهانی شدن قرار گیرد. اگر نظام آموزشی یك كشور چالش‌های آموزشی خود را مدیریت نکند، همه سطوح و اجزاء جامعه (نظام اجتماعی كل) دچار نوسان و آسیب شده، در نتیجه آهنگ توسعه كند و در درازمدت متوقف می‌شود. بنابراین، براساس نیازهای دانش‌آموزان نسل آلفا می‌توان اینگونه استنباط نمود که نیاز به بازنگری در اهداف، محتوا، روش تدریس و برنامه‌ریزی در آموزش وجود دارد، به نحوی که شالوده آن براساس نیازهای جامعه‌ استوار گردد.

 

المصادر:

- ابراهیمی، حیدر؛ موسوی، سید یعقوب؛ ازکیا، مصطفی (1401). ارائه الگویی برای چالش‌های اقتصادی اجتماعی خصوصی‌سازی آموزش و پرورش. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 7(2)، ص21-29.
ارجمندی، علیرضا؛ اقتصادی، هدیه (1386). جامعه‌شناسی جدید آموزش و پرورش. تهران: انتشارات پیک نور.
افشاری، محمد؛ سرمدی، غلامرضا؛ ناطقی، فائزه (1399). تعیین شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب تربیت جنسی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول متناظر با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 54(30)، ص32-41.
اقدسی، علی‌نقی؛ فرید، ابوالفضل؛ بایرامزاده، حمیرا (1390). آسیب‌شناسی آموزش خانواده در آموزش و پرورش شهرستان ماکو: دیدگاه اولیاء دانش‌آموزان. زن و مطالعات خانواده، 2(4)، ص19 -14.
اکبری نامدار، سمیه؛ احمدی، سلیمان؛ حسینی، محمدعلی (1394). تبیین ادراک اعضای هیئت علمی در زمینه چالش‌های موجود در آموزش پزشکی پاسخگو: یک تحلیل محتوای کیفی. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 1(2)، ص1-7.
اکبری، سید حسین (۱۳۹۴). مدیریت کلاس درس؛ کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت و روانشناسی. حقوق و مطالعات فرهنگی- اجتماعی، 2(6)، ص۱-۱۲.
برادران، مسعود؛ مسعودی‌زاده، فاطمه؛ سواری، مسلم (1400). واکاوی چالش‌های موجود در نظام آموزش عالی استان خوزستان: مطالعه موردی مراکز آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 14(1)، ص17-24.
تاتاری، پری؛ ملکیان، فرامرز (1402). شناسایی ابعاد آموزش رفتار شهروندی سازمانی در دفتر آموزش. توسعه آموزش جندی‌شاپور، 6(12)، ص19-28 .
تیموری، سعید (1392). ارزیابی دیدگاه مدیران و کارشناسان مرکز ملی جهانی پیرامون چالش‌های آموزشی فرهنگی فراروی آموزش و پرورش در عرصه جهانی. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی مطالعات راهبردی جهانی شدن، ۴(۱۱)، ص37-49 .
جعفری مجد، بهنام؛ زارعی متین، حسن (1401). طراحی الگوی سرمایه اجتماعی سازمانی در آموزش و پرورش (مورد پژوهش اداره‌کل آموزش و پرورش استان لرستان). مدیریت سرمایه اجتماعی، 9(1)، ص10-22.
جعفری، معصومه؛ امیریان‌زاده، مژگان؛ زارعی، رضا؛ صالحی، مسلم (1403). تبیین راهبردها و پیامدهای سلامت سازمانی کارکنان آموزش و پرورش (مطالعه موردی کارکنان آموزش و پرورش استان فارس). مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 13(1)، ص40-52.
رستم‌زاده، فرشید؛ ذوالفقاری، علی؛ شجاع‌آبادی، مریم؛ اسدی، سونا (1402 الف). نقش انگیزه در یادگیری. تهران: نشر آزادی قلم.
رستم‌زاده، فرشید؛ رستم‌‌زاده، نوشین (1396). مدیریت اثربخش کلاس. تهران: نشر صالحیان.
رستم‌زاده، نوشین؛ رستم‌زاده، فرشید؛ پورعلی بابا، الناز؛ اسدی، صبا (1402ب). درآمدی بر آموزش راهبردهای یادگیری. تهران: انتشارات آزادی قلم.
زارع، مریم؛ مسعود صفایی مقدم، پارسا (1395). متوالی تربیت معلم آموزش عالی یا آموزش و پرورش. نظریه و عمل در برنامه درسی، 4(8)، ص21-29.
ساندیپ، راتنا (1392). نظریههای یادگیری و تربیت معلم. آموزش و علوم انسانی، 3(6)، ص110-124.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ نجفی، حسن؛ نورآبادی، سولماز (1395). مفهوم تعالی و نقد وضعیت موجود آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران. مطالعات ملی، 18(2)، ص62-87.
سلیمانی، اسماعیل؛ احمدی، حسن (1395). شناسایی موانع موجود برای اجرای درس‌پژوهی؛ مطالعه موردی مدارس ابتدایی آموزش و پرورش شهر اردبیل: پژوهش آمیخته. تدریس‌پژوهی، 5(1)، ص32-54.
شاه محمدی، نیره (۱۳۹۳). صلاحیت‌ها و شایستگی‌های آموزگار عصر حاضر. تهران: انتشارات رشد.
صمدی، افسانه (1398). چالش‌های موجود در آموزش زیست‌شناسی و نقش خلاقیت در افزایش یادگیری آن. پژوهش در آموزش زیست‌شناسی، 1(1)، ص12-18.
صمدی، معصومه (1401). تبیین چالش‌های اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش براساس روش فراترکیب. سیاست‌گذاری عمومی، 7(4)، ص15-32.
عابدینی، مریم؛ میرسپاسی، ناصر؛ حق‌شناس کاشانی، فریده (۱۳۹۸). ارائه مدل توسعه منابع انسانی با رویکرد ارتقای سرمایه اجتماعی سازمان مدیریت منابع در نیروی انتظامی. مدیریت سرمایه اجتماعی، شماره ۱۷، ص53-54.
عباس‌پور، عباس (1392). سیر نظریه تا عمل در مدیریت آموزشی: در جستجوی ترسیم سیمای مدیریت در نظام آموزش و پرورش ایران. آموزش در علوم انتظامی، 1(2)، ص17-25.
فتاح، ناظم؛ صادقی، ام‌البنین (۱۳۹٤). ارائۀ الگوی ساختاری بهره‌وری براساس سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری در آموزش و پرورش. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ٦(٢)، ص١٤٧-١٦٤.
فلاح، مرتضی (1399). مبانی آموزش و پرورش در شاهنامه. ادب و زبان، 28(25).
کریم‌زاده، عنایت؛ ظفری‌نژاد، عادل؛ اکرامی، زهرا (1394). چالش‌های پیش‌روی تحول در آموزش و پرورش (ایران). در: کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.
کریمی، جلیل (1393). صنعت آموزش. مطالعات جامعه‌شناسی، 21(1)، ص20-28.
مبصر آزاد، علی‌محمد؛ راهدار، خدابخش (۱۳۹۷). تبیین وضعیت ابعاد سرمایه اجتماعی در معلمان آموزش و پرورش شهر تهران و ارائه راهکارهایی برای ارتقای آن. رهبری و مدیریت آموزشی، ۱۲(۲)، ص۲۰۳-۲۱۹.
مکیلانی، حسین؛ درانی، کمال؛ صالحی، کیوان (1396). تحلیل پدیدارشناسانه باورهای دینی دانش‌آموزان و ارائه راهکارهایی برای کاهش چالش‌ها و آسیب‌های موجود. دین و ارتباطات، 25(1)، 34-82.
منصوری خسرویه، زهره؛ عراقیه، علیرضا؛ برزگر، نادر؛ مهدی‌زاده، امیرحسین؛ جاهد، حسینعلی (1401). چالش‌ها و آسیب‌های آموزش مجازی در دانشگاه در دوره همه‌گیری کرونا. فناوری آموزش، 1(4)، ص62-96.
میرزامحمدی، محمدحسن (1398). واکاوی مفهوم پایدیا و دستاوردهای آن برای آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن. راهبرد فرهنگ، 6(8)، ص35.
هاشمی، نجمه؛ شمشیری، بابک؛ البرزی، محبوبه (1402). آسیب‌شناسی تربیت هنری در نظام رسمی آموزش و پرورش ایران از دیدگاه کارشناسان و متخصصان. آموزش‌پژوهی، 8(29)، ص42-58.
Dingaa, E. (2014). Social capital and social justice. Procedia Economics and Finance, 8(1), p. 246-253.