Future research in the aerospace industry by presenting a new method of vision and mission design with a resistant approach
Subject Areas :Iman Shafieenejad 1 * , Ali Hakimi 2
1 - Assistant Professor, Aerospace Research Institute, Ministry of Science Research & Technology, Tehran, Iran.
2 - PhD Candidate, AJA Universirty of Command & Staff, Tehran, Iran.
Keywords: vision, mission, resistant, Future Research, Aerospace Industry,
Abstract :
The present studt deals with presenting a new method for developing an efficient vision and mission for the aerospace industry. This method is based on the knowledge of future research. Moreover, the advantages of creating a vision and an efficient mission are discussed. After that, the definition of the infrastructure of the mission is stated and a four-fold strategy is stated in this field for the aerospace industry. In addition, the new method of resistant cycle and aerospace industry corridor is proposed based on future research. The above method has proposed a resistant cycle for the ecosystem of the aerospace industry in the face of structural uncertainties. Economic, political and social uncertainties are effective in not realizing the missions of the vision. The present article has pointed out that the upgraded structure for defining the vision and mission is not a one-sided structure of macro-to-micro policies, however it should constantly adapt to the changes in the environment around each of the sub-sectors such as economy, politics, society, knowledge and technology that they have a feedback loop and can constantly receive feedback from the surrounding environment and lead to the improvement of the definition of vision and mission. Along with identifying the needs of the society, it is necessary to create the needs for the future and this issue depends on the science of future research and a cycle resistant to uncertainties. Therefore, this article has overcome the management problems of the aerospace industry by explaining the corridor of the aerospace industry based on future research and designing a cycle resistant to uncertainties
[1] The comprehensive document on the country's aerospace development, approved on 10/19/2013, by the Supreme Council of the Cultural Revolution.
[2] Vision document of Tehran University in the horizon of 1404.
[3] Salimi Jalil, Bahrami Mohsen, Maknoon Reza, Futuristic tools available to planners, 2nd National Futuristic Conference, 2012.
[4] Galloway J. D. Strategic Management in Public Research Organizations, The International Journal of Public Sector Management, 3, 1, pp. 32-43, 1990.
[5] Bryson, J. M. Strategic Planning for public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening Organizational Achievement, San Francisco: Jossey-Bass Publishers, 1990.
[6] Kuosa, T. Towards the Dynamic Paradigm of Futures Research: How to Grasp a Complex Futures Problem with Multiple Phases and Multiple methods. Turku School of Economics, 2009.
[7] Firminger, L. “Trend Analysis: methods and problems”, Swinburne University of Technology, 2003.
[8] F. Liebl and J.O. Schwarz, “Normality of the future: trend diagnosis for strategic foresight”, Futures, 2010, vol. 4, pp. 313-327.
[9] Iranzadeh Suleiman, Sadeghi Ali, Determining the relationship between strategic thinking skills and multiple intelligences - management sciences, first year, number 1, Spring 2019.
[10] Khazaei Saeed, Elahi Dehaghi Iraj, success factors in national futurism, specialized scientific quarterly of futurism studies, summer 2013, first year, number 2.
[11] Alizadeh Abdolreza, What is the relationship between future research and strategic planning? Publisher: Media Art Publications, 2019.
[12] Maleki Far Agil, Future Research Alphabet, Publisher: Karane Alam Publications Cultural Institute, 1385.
[13] A. Glain, “The Business of Aerospace: Industry Dynamics, Corporate Strategies, Innovation Models, and the Big(ger) Picture”, 2021.
[14] Haidari. Amir Houshang, future research in Delphi method, Science Promotion Quarterly, No. 10, Spring and Summer 2015.
فصلنامه مهندسی مدیریت نوین سال هشتم ، شماره سوم ، پاییز 1401 |
آينده پژوهی در صنعت هوافضا با ارائه روش نوين طراحی چشمانداز و مأموريت با رويکرد مقاوم
چکیده
واژه‌هاي كليدي: چشمانداز ، مأموريت، آينده پژوهی، صنعت هوافضا، مقاوم
مقدمه
در ابتدای دهه 30 ميلادی توسط يک گروه به سرپرستی ويليام اف آگبرن3، اولين فعاليت آيندهپژوهي در قالب يک تحليل علمي در زمينه جامعه شناسي انجام شد. لذا اولين روشهاي علمي نظير برونيابی4 و بررسيهاي علمي در مورد روندهاي اجتماعي صورت گرفت. به واسطه اين تحقيق علمی اولين نقشه روندها5 که از زيربناهای آيندهپژوهی است شکل گرفت. درسال 1941 به واسطه نياز به پیشبینی روندهای تكنولوژي، يكي از مشهورترين روشهای آيندهپژوهی به نام دلفی6 پيشنهاد شد. در اين راستا خبرگان فناوريهاي مختلف مأمور شدندكه تحولات مهم علمي و تكنولوژيهاي نوظهور در صد سال آينده را در چارچوب حمايتهاي موسسه رند7 مشخص نمايند. شش مقوله سيستمهاي تسليحاتي، جلوگيري از جنگ، پيشرفت در زمينه علوم فضايي، اتوماسيون و كنترل جمعيت به عنوان روندهای آينده مشخص گرديد. اين روش مبتنی بر ارائه ارزيابي و بررسی پراكندگي پاسخهاي خبرگان است. در اين روش پس از بحث در مورد تفاوتها، نهایتاً ارزيابيهاي تجديدنظرشده ارائه میشود. نتايج حاصل از اين روش در پیشبینی ظهور فناوریهای دهههاي آينده بسيار دقيق بوده و بر اساس آن نقشه روندهای پيشرفت و فناوری به دست میآيد [4-8].
بر اساس پژوهش ارائه شده، مزايای تدوين چشمانداز و مأموريت کارآمد مورد بحث قرار گرفته است. به دنبال آن تعريف زيرساختهای تدوين مأموريت بيان شده و يک راهبرد چهارگانه در اين زمينه برای صنعت هوافضا پيشنهاد شده است. در ادامه روش چرخه مقاوم و کوريدور صنعت هوافضا بر مبنای آيندهپژوهی پيشنهاد شده است.
شکل (1) ساختار سنتی مديريتی صنعت هوافضا
قدم اول در تعريف مأموريت در صنعت هوافضا شناخت نياز است. اين نيازها می توانند بر اساس نيازهای اقتصادی، اجتماعی و سياسی تعريف شوند. مهمتر از شناخت نيازها در واقع ساختن نيازهای آينده است. اين موضوع از دانشی به نام آيندهپژوهی منتج میشود. پس از آن اولويتهای اقتصادی، سياسی و اجتماعی آينده صنعت هوافضا بايد تعريف شوند. تعيين اولويتها از بهوجود آمدن همپوشانی تعريف مأموريتها توسط مديران جلوگيری خواهد کرد. تعريف مأموريتها بايد به گونهای باشد که عامل تهييج تلاش و کوشش را برای مديران ميانی و کارشناسان ايجاد نمايد. عامل مهم ديگر که بعضاً از آن غفلت میشود طراحی شغلهای جديد و باز تعريف شغلهای گذشته و مديريت منابع انسانی آينده پژوهانه است. تعارض در تعريف مأموريتها و همپوشانیها سبب عدم يکنواختی در سطح کارشناسان و نيروهای فارغ التحصيل جديد در صنعت هوافضا خواهد شد. عامل ديگر که بايد مد نظر قرار گيرد، در نظر گرفتن استانداردهای جهانی و ملی است. تضاد در تعريف مأموريت با استانداردهای صنعت هوافضا، مأموريتهای اين صنعت را با چالش و عدم تحقق روبرو خواهد کرد. در ادامه خصوصيات تعريف مأموريت آورده شده است. اين خصوصيات بايد در تعريف مأموريتهای صنعت هوافضا رعايت شود.
1) متناسب بودن در راستاي چشمانداز
2) صريح بودن
3) قابل پذيرش بودن
4) انعطاف پذيري
5) قابليت سنجش طي زمان
6) ايجاد انگيزه
7) قابل دسترسي و اجرا بودن
علاوه بر 7 مورد اشاره شده، اجرای مأموريتها نيازمند يک راهبرد کلان است. در اين مقاله چهار راهبرد تمرکز، تغيير جهت، تنوع و تدافعی فراخور صنعت هوافضا پيشنهاد شده است.
شکل (2) راهبرد چهارگانه صنعت هوافضا
آيندهپژوهي شاخهای از علم و فناوري است كه با كشف آينده و شكل بخشيدن به دنياي مطلوب فردا سر وكار دارد. در واقع آيندهپژوهی يک شاخه علمی است و مباني نظري دقيق و روشهای علمي دارد و در دانشگاههاي پيشرفتهي دنيا به عنوان يک رشتهي تحصيلي، آموزش داده ميشود. از طرف ديگر فناوري است؛ چون بر پايهي يک مجموعه از روشهای علمي استوار است و ميتواند در حل و فصل مسائل پيچيدهي جامعه و همچنين در ساختن آينده به كار آيد. آيندهپژوهي مشتمل بر مجموعه تلاشهايي است كه با استفاده از تجزيه و تحليل منابع، الگوها و عوامل تغيير يا ثبات، به تجسم آيندههاي بالقوه و برنامهريزي براي آنها ميپردازد. آيندهپژوهي معادل لغت لاتين فيوچرز استادی8 است. کلمه جمع فيوچرز9 به اين دليل استفاده شده كه: با گمانهزنيهاي سيستماتيک و خردورزانه طيف وسيعي از پيشنهادها ارائه میگردد. در حقيقت ميتوان گفت آيندهپژوهي، فرآيندي سيستماتيک، مشاركتي و گردآورنده ادراكات آينده است كه چشماندازي ميان مدت تا بلند مدت را با هدف اتخاذ تصميمهاي روزآمد و اقدامات اجرايي آن بنا ميسازد. آيندهپژوهي ابزاري سيستماتيک براي ارزيابي آن دسته از توسعههاي علمي و فناوری است كه ميتوانند تأثيرات شگرفی بر رقابت صنعتي، خلق ثروت و كيفيت زندگي داشته باشد [11و 12].
روش شناسی
چرخه مقاوم چشمانداز و مأموريت
تعريف صحيح چشمانداز به تعريف صحيح مأموريت ميانجامد و موجب تعالي يک مجموعه کاري ميگردد. چشمانداز يک بيانيه سازماني کوتاه است که خطومشي يک مجموعه کاري را توسط رهبر يا رهبران يک سازمان براي يک بازه طولاني تعيين ميکند. نکته آنجا است که فراخور تغيير و تحولات، چشمانداز بدون تغيير باقي ميماند. اما در دنيای امروز با تغيير و تحولات گسترده و روزبهروز فراخور تغييرات لحظهاي در دانش و فناوری تغييرات سرعت بسيار بالايي را به خود گرفته است. لذا اين حرکت سريع در دانش و فناوری ميطلبد که چشمانداز ها نيز فراخور تغييرات وسيع دانش و فناوری داراي يک حلقه پسخور از تحولات در زمينه دانش، فناوری، اقتصاد، سياست و محيط زيست باشند. حلقه پسخور10 در واقع يک چرخه يا حلقه بسته از دريافت بازخورد از محيط پيرامون به جهت بهروزسازی يک سيستم است. لذا حلقه پسخور به منظور تصحيح و تطبيق با شرايط بهروز از تغيير و تحولات محيط پيرامون است. تمامي فرآيندهاي کارآمد و حتي موجود در طبيعت داراي حلقه پسخور از شرايط محيطی هستند. اين موضوع در صنعت هوافضا به صورت چشمگيری قابل لمس است و بايد به آن توجه نمود. براي مثال گسترش کسب و کارهاي خصوصي و نوين نوپاي فناوري محور (استارت آپ) موضوعي است که در سالهاي اخير جاي خود را در صنعت هوافضاي کشور باز کرده است. لذا چشمانداز صنعت هوافضا بايد تغييراتي بر اساس اين تحول اقتصادي داشته باشد و خود را تطبيق دهد. در غير اين صورت دچار عقبگرد و انفعال خواهد شد. اين پويايی و تغيير پذيری را ميتوان به طورگسترده در صنعت هوافضاي کشورهايي چون فرانسه، آلمان، ايتاليا و هند مشاهده کرد [13].
چشمانداز توسط مديران صنعت هوافضا به مأموريتها تبديل میشود و از آن تعريف پروژههای صنعتی شکل خواهد گرفت. لذا نتيجه تبيين مأموريتهای کارآمد رشد صنعت هوافضا خواهد بود. اما موضوع اصلي آنجا مطرح ميشود که براي صنعت هوافضا آيندهنگري11 و آيندهپژوهي و توسعه پايدار بايد مطرح گردد. توسعه پايدار منوط به در نظر گرفتن عوامل اقتصادي، سياسي و اجتماعي است. بنابراين ميتوان گفت در زيستبوم صنعت هوافضا تعريف مناسب چشمانداز: تبديل چشمانداز به مأموريتها و توسعه پايدار صنعت هوافضا بايد متناسب با زيرساختهاي حال و آينده از منظر اقتصاد (اقتصاد خرد و کلان)، سياست (سياست داخلي و خارجي)، اجتماع (محيط زيست و سلامت)، دانش و فناوری تعريف شود. در واقع هدف آن است که بيان شود: ساختار ارتقا يافته جهت تعريف چشمانداز و مأموريت، يک ساختار يکطرفه از سياستگذاریهای کلان به خرد نيست؛ بلکه به طور دائم فراخور تغييرات محيط پيرامون هر يک از زير بخشها مانند اقتصاد، سياست، اجتماع، دانش و فناوری داراي حلقه پسخور باشد و بتواند دائم از محيط پيرامون بازخورد بگيرد و به ارتقا تعريف چشمانداز و مأموريت منجر شود. اين ساختار يک ساختار پوياي مديريتي خواهد بود، هر صنعتي را با تحول روبرو خواهد کرد و از حالت سکون خارج خواهد کرد. اين ساختار هوشمند و پويا سبب تحقق بهتر اهداف کلان خواهد شد. شايان ذکر است اين ساختار راهبردي نيازمند تصميمات چند متغيره مديران خواهد بود. در ادامه شکل (3) ساختار بيان شده فوق را ترسيم کرده است.
شکل (3) طرح واره ساختار راهبرد پويا صنعت هوافضا
آنچه که در بحث چشمانداز و مأموريت مهم است، الزام رعايت دقيق تفاوت بين مأموريت و چشمانداز است. بعضاً تداخل اين دو بخش باعث ناهماهنگيهاي مديريتي خواهد شد. پيادهسازي مأموريتها براساس چشمانداز ، هنر مديريتی بالايي را ميطلبد. اين امر نيازمند تصميمهاي مديريتي چند متغيره است. در واقع مدير بايد در هر لحظه تحت تاثير چندین عامل تصميمساز، به تصميمگيری بپردازد و میتوان اشاره کرد که با تصميمهای مديريتی چند متغيره روبرو است. طراحي چشمانداز صنعت هوافضا در قدم اول نيازمند آيندهپژوهي ساختاري است. شايان ذکر است آيندهپژوهي با آيندهنگري متفاوت بوده و نيازمند روشهاي خود است. براي مثال در بحث آيندهپژوهي ميتوان به روش دلفي12 بر مبناي تجميع نظرات گسترده خبرگان، صنعتگران و دانشمندان حوزه هوافضا اشاره نمود. اساس و پایه روش دلفی بر این است که نظر متخصصان هر قلمرو علمی در مورد پیشبینی آینده موثر‌ترین نظر است. بنابراین اعتبار روش دلفی نه به شمار شرکتکنندگان در پژوهش که به اعتبار علمی متخصصان شرکت کننده بستگی دارد. در این روش هیأتهایی از متخصصان تشکیل میشود که در آن ارتباط میان اعضاء، توسط رئیس یا ناظر هیأت انجام میشود. ارتباطات داخلی شرکتکنندگان به صورت ناشناس بوده و نظرات، پیشبینی‌ها و تمایلات به ارائهدهندگان آنها منتسب نمی‌شود. انتشار این اطلاعات بدون اعلام هویت ارائهدهندگان صورت می‌گیرد [14].
ü تعريف چشمانداز هوافضا بر اساس آيندهپژوهي
قدم اول تعريف نيازهاي آينده است که توسط دانش و فناوری هوافضا مرتفع ميشود.
شکل (4) طرح واره ساختار نظام مديريتي مقاوم بر اساس کوريدور آينده پژوهي
ü وجود ضعف در تعريف چشمانداز و خردجمعي رهبران صنعت هوافضا
شکل (5) طرح واره لزوم کوريدور صنعت هوافضا
چرخه زيستبوم صنعت هوافضا بر اساس مدل پسخور با در نظر گرفتن تعريف کوريدور صنعت هوافضا در شکل (6) ترسيم شده است. چنانکه مشخص است با در نظر گرفتن دانش آيندهپژوهي، چشمانداز به درستي مشخص خواهد شد. به دنبال آن کوريدور صنعت هوافضا مشخص خواهد شد و طرحهاي صنعت هوافضا به درستي تعريف و اجرا خواهند شد. اين امر سبب رشد اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فناوري خواهد شد. نکته مهم در اين حلقه پسخور به واسطه کوريدور صنعت هوافضا، مقاوم شدن اين صنعت در مقابل عدم قطعيتهای وارده است. همچنين ايجاد نيازهاي جديد براي صنعت هوافضا سبب پويايي چرخه صنعت هوافضا خواهد شد. در شکل (6) بلوک کوريدور صنعت هوافضا سبب مقاوم شدن اين چرخه به واسطه تغييرات و عدم قطعيتهای محيطي مختلف مانند افت و خيزهاي اقتصادي خواهد شد. در واقع افت و خيزهاي اقتصادي نقش يک اغتشاش را براي اين چرخه مقاوم بازي ميکنند که به خوبي به واسطه بلوک کوريدور صنعت هوافضا در چرخه زير برطرف خواهد شد.
شکل (6) حلقه پس خور در مدير يت استراتژيک صنعت هوافضا
همانطورکه بحث شد بايد يک حلقه پسخور راهبردی در تعريف چشمانداز و مأموريتها در صنعت هوافضا، براساس آيندهپژوهی و ساخت نيازهای آينده ايجاد نمود. حال چنانچه تعريف چشمانداز ارتقا يابد، شاهد ارتقا تدوين مأموريتها و به دنبال آن ارتقا عملکرد سازمانی خواهيم بود. در واقع دريافت بازخورد از محيط، در مديريت راهبردی میتواند جوابگوی تغيير و تحولات متعدد و سريع در حوزه هوافضا باشد. از آنجايي که صنعت هوافضا يک حوزه فناورانه است و ارتباط تنگاتنگی با تصميم گيریهای دولتی دارد (برای مثال سازمانهای فضايي کشورهای مختلف مانند آمريکا، ژاپن، هند، برزيل تماماً وابسته و زير نظر دولت خود هستند)، تحت تاثير عدم قطعيتهای وارده از محيط اطراف و عدم قطعيتهای داخلی است. همچنين رشد سريع جهانی دانش و صنعت هوافضا، ايجاد نيازهای جديد بستر جامعه و سياست خارجی را میتوان جزو عوامل عدم قطعيت خارج از زيستبوم صنعت هوافضا در حلقه پسخور مديريت استراتژيک فوق دانست. تغيير سريع نيازها و انتظارات جامعه از صنعت هوافضا، تعاملات اجتماعی، اقتصاد و سياست داخلی را میتوان جزو عدم قطعيتهای ساختار درونی صنعت هوافضا دانست. حال با چنين تغيير و تحولات گسترده و عدم قطعيتهای داخلی و خارجی برای زيستبوم صنعت هوافضا نياز است که از حلقه پسخور مديريت راهبردی صنعت هوافضا بهره برد و يک کوريدور صنعت هوافضا تعريف نمود که به عدم قطعيتهای ساختاری اين صنعت مقاوم باشد (شکل (7)).
شکل (7) حلقه پس خور در مديريت استراتژيک صنعت هوافضا
بر اساس نتايج به دست آمده در اين مقاله پيشنهاد میشود برای هرچه بهتر پيادهشدن روش چرخه چشمانداز و مأموريت از هوش مصنوعی و منطق فازی استفاده شود. در اين راستا تصميمسازیها بر اساس منطق فازی و خبرگی صاحبان تجربه صورت خواهد گرفت. از طرف ديگر بر اساس علم آيندهپژوهی، استفاده از روش دلفی برای دريافت نظرات آيندهنگر خبرگان پيشنهاد میشود. استفاده از دو ابزار معرفی شده فوق میتواند فرآيند پيادهسازی تصميمها را بهبود ببخشد و سبب دقيقتر شدن آنها خواهد شد.
مراجع
[2] Vision document of Tehran University in the horizon of 1404.
[3] Salimi Jalil, Bahrami Mohsen, Maknoon Reza, Futuristic tools available to planners, 2nd National Futuristic Conference, 2012.
[4] Galloway J. D. Strategic Management in Public Research Organizations, The International Journal of Public Sector Management, 3, 1, pp. 32-43, 1990.
[5] Bryson, J. M. Strategic Planning for public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening Organizational Achievement, San Francisco: Jossey-Bass Publishers, 1990.
[6] Kuosa, T. Towards the Dynamic Paradigm of Futures Research: How to Grasp a Complex Futures Problem with Multiple Phases and Multiple methods. Turku School of Economics, 2009.
[7] Firminger, L. “Trend Analysis: methods and problems”, Swinburne University of Technology, 2003.
[8] F. Liebl and J.O. Schwarz, “Normality of the future: trend diagnosis for strategic foresight”, Futures, 2010, vol. 4, pp. 313-327.
[9] Iranzadeh Suleiman, Sadeghi Ali, Determining the relationship between strategic thinking skills and multiple intelligences - management sciences, first year, number 1, Spring 2019.
[10] Khazaei Saeed, Elahi Dehaghi Iraj, success factors in national futurism, specialized scientific quarterly of futurism studies, summer 2013, first year, number 2.
[11] Alizadeh Abdolreza, What is the relationship between future research and strategic planning? Publisher: Media Art Publications, 2019.
[12] Maleki Far Agil, Future Research Alphabet, Publisher: Karane Alam Publications Cultural Institute, 1385.
[13] A. Glain, “The Business of Aerospace: Industry Dynamics, Corporate Strategies, Innovation Models, and the Big(ger) Picture”, 2021.
[14] Haidari. Amir Houshang, future research in Delphi method, Science Promotion Quarterly, No. 10, Spring and Summer 2015.
[1] - استادیار مهندسی هوا فضا، پژوهشگاه هوافضا، وزارت علوم تحقيقات و فناوری، تهران(نویسنده مسؤول)
[2] -دانشجوی دکتری دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران ali.hakimi5757@gmail.com
تاریخ وصول: 7/2/1401 تاریخ پذیرش: 11/5/1401
[3] William F. Ogburn
[4] Extrapolation
[5] Trends
[6] Delphi
[7] Rand
[8] Futures Study
[9] Futures
[10] Feedback Loop
[11] Foresight
[12] Dephi