در سال‌های اخیر توجه محققین بیش از پیش به حفظ ثبات و باروری نظام‌های تولید کشاورزی معطـوف شـده و یکی از راهکارهای افزایش ثبات، ایجاد تنوع از طریـق بـه کـارگیری نظام‌های چندکشتی است. به منظور بررسی عملکرد کلزا و نخود در نسبت‌های مختلف کشت آزمایشی در سال زراعی 1398-1397 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی منطقه دستجه فسا انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نسبت کاشت نخود و کلزا در 5 سطح: 0-100، 25-75، 50-50، 75-25 و 100-0 به ترتیب نخود- کلزا و نوع و مقدار کودهای نیتروژنه در 6 سطح شامل 140، 120 و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره، 140، 120 و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع سولفات آمونیوم بودند. نتایج نشان داد که نسبت‌های مختلف کاشت اثر معنی‌داری بر عملکرد کلزا و نخود داشتند. افزایش نسبت نخود در کشت مخلوط با کلزا و همچنین کلزا در کشت مخلوط با نخود باعث کاهش معنی‌دار عملکرد در مقایسه با کشت خالص آنها شد. بیشترین عملکرد کلزا و نخود به ترتیب با 2240/1 کیلوگرم در هکتار و 2155/75 کیلوگرم در هکتار در کشت خالص کلزا و نخود و کمترین عملکرد کلزا و نخود به ترتیب با میانگین 1548/06 و 1187/3 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در نسبت کاشت 25-75 و 75-25 (کلزا-نخود) به دست آمد. در مقایسه‌ی سولفات آمونیوم و اوره جهت افزایش عملکرد کلزا نتایج نشان داد که سولفات آمونیوم بیشتر از اوره عملکرد کلزا را افزایش داده است. نسبت برابری زمین در تمامی نسبت‌های کاشت مخلوط تحت سطوح مختلف کود نیتروژن نسبت به تک کشتی افزایش داشت (LER>1). Manuscript profile

مصرف کود نیتروژن و انتخاب تراکم بهینه از جمله عوامل مهم به‌زراعی در افزایش عملکرد محصول کلزا محسوب می شوند. این آزمایش به منظور بررسی اثرات کودهای نیتروژنه و تراکم کشت بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در منطقه‌ی ششده شهرستان فسا اجرا شد. عامل کودهای نیتروژنه در 12 سطح شامل F1: اوره (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F2: اوره (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F3: اوره (توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F4: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F5: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F6: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F7: سولفات آمونیوم (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه دهی، F8: سولفات آمونیوم (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F9: سولفات‌آمونیوم (توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F10: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F11: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F12: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی و عامل تراکم در سه سطح شامل 50، 70 و 90 بوته در متر مربع بودند. نتایج نشان داد که اثر کود بر تعداد خورجین در شاخه‌ی فرعی و بوته در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. اثر تراکم کاشت بر وزن هزار دانه در سطح احتمال 5 درصد و بر عملکرد کل بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. استفاده از کود سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) در مراحل ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، بیشترین تعداد خورجین در شاخه‌ی فرعی (48.6 عدد در هر شاخه‌ی فرعی) و تعداد خورجین در هر بوته (73.5 عدد در بوته) را داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و دانه (به ترتیب 12840 و 4258 کیلوگرم در هکتار)، در تراکم کاشت 50 بوته در متر مربع به دست آمد. تراکم 50 نسبت به 70 از نظر عملکرد دانه، به طور معنی‌داری بالاتر بود. در مجموع تراکم 50 بوته در متر مربع و استفاده از سولفات آمونیوم به میزان توصیه شده در مراحل ساقه‌دهی و غنچه‌دهی بیشترین عملکرد کلزا را به همراه داشت. Manuscript profile

به منظور بررسی اثرات زمان کـاربرد خـارجی هورمـون اسید سالیـسیلیک بـر خـصوصیات مورفولوژیـک و فیزیولوژیک جو (رقم نصرت) در شرایط تنش، آزمایشی در شهرستان نی ریز در طی دو سال زراعـی 1399-1398 و 1400-1399 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با عامل اصلی شرایط مختلف آبیاری (بدون آبیاری، دو و چهار نوبت آبیاری) و عامل فرعی زمان‌های محلول‌پاشی اسـید سالیسـیلیک (بدون محلول‌پاشی، انتهای پنجه‌زنی، ظهور 50 درصد ساقه و انتهای ظهور برگ پرچم) اجرا شد. نتایج نشان دادند که تیمار بدون آبیاری باعث کاهش شاخص کلروفیل برگ و کلروفیل های a و b به میزان به ترتیب 2/74، 02/66 و 31/42 درصد شد. تیمار بدون آبیاری هم چنین باعث کاهش معنی‌دار عملکرد دانه به میـزان 9/86 درصد (میانگین دو سال آزمایش) شد. محلول‌پاشی در انتهای پنجه‌زنی به‌طور متوسط عملکرد دانه را 36/10 درصد افزایش داد. افزایش عملکرد دانه در اثر محلول‌پاشی در انتهای پنجه‌زنی در تیمار بدون آبیاری، 2/6 و در تیمار چهار نوبت آبیاری، 1/10 درصد بود که نشان‌ دهنده تأثیر مثبت محلول‌پاشی در شرایط رطوبتی بالاتر می‌باشد. محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک باعث افزایش غلظت پـرولین نسبت به شاهد بدون محلول‌پاشی شد. بیشترین غلظت پرولین در تیمار محلول‌پاشی در انتهای پنجه‌زنی بود. غلظت پرولین با کاهش دفعات آبیاری افزایش یافت. نتایج بیانگر آن هستند که کاربرد اسید سالیسیلیک در انتهای پنجه‌زنی از طریق بهبود ویژگی‌های بیوشیمیایی، در کاهش عوارض تنش خشکی موثر بوده و در شـرایط آب و خاک مشابه، کاربرد آن در جو توصیه می گردد. Manuscript profile

به منظور بررسی بهبود عملکرد بیولوژیکی و شاخص های فیزیولوژیکی زنیان تحت تاثیر کاربرد پلی آمین ها در شرایط تنش شوری پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 فاکتور و 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل 4 سطح تنش شوری آب شامل شاهد (بدون تنش شوری) و شوری 1000، 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 سطح استفاده از پلی آمین صفر، 5/0 و 5/1 میلی مولار پوترسین و 5/0 و 5/1 میلی مولار اسپرمیدین بود. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری سبب کاهش ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، شاخه جانبی و تعداد چتر در بوته شد. کم ترین میزان کلروفیل a و b و بیش ترین محتوای سدیم و کلر در تنش شوری 3000 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. در شرایط تنش شوری 2000 میلی گرم در لیتر، تیمار اسپرمیدین 5/1 و 5/0 میلی مولار سبب افزایش محتوای پرولین به میزان 56/44 و 16/40 درصد نسبت به شاهد شد. هم چنین بیش ترین پراکسیداز در تیمار اسپرمیدین 5/1 و 5/0 میلی مولار به ترتیب به میزان 60/3 و 20/3 میکرومول بر دقیقه بر میلی گرم پروتئین مشاهده شد. بنابراین ترکیبات پلی آمین از طریق بهبود ویژگی های فیزیولوژیکی از جمله افزایش تنظیم کننده های اسمزی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سبب کاهش اثرات تنش شوری شده است. هم چنین در شرایط تنش شوری، ترکیبات پلی آمین اسپرمیدین نسبت به پوترسین بهتر عمل نموده است. Manuscript profile