آنتی‌بیوتیک‌ها به گروهی از داروها تعلق دارند که به داروهای ضدمیکربی موسومند و پنی‌سیلین، تتراسایکلین و آموکسی سیلین از جمله آن‌ها هستند. این دارو‌ها برای حذف یا مهار رشد باکتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بدون اینکه زیان قابل‌توجهی به سلامت میزبان وارد آورند. زمانی که دارو به‌صورت تزریقی، موضعی یا خوراکی به انسان یا حیوان تجویز می‌شود مقداری از آن در بدن تجمع می یابد که به آن باقیمانده آنتی‌بیوتیک گفته می‌شود. این باقیمانده در خون، بافت‌های عضلانی و مایعات بدن نظیر شیر قابل‌تشخیص است و در صورت مصرف شیر حیوانی که مورد تجویز آنتی‌بیوتیک قرار گرفته است باقیمانده آنتی‌بیوتیک موجود در شیر می‌تواند برای مصرف‌کننده و صنایع تخمیری شیر زیان‌آور باشد. اولین مطالعه در مورد وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌ها در شیر در سال 1341 در کشور صورت گرفت و نتایج بررسی‌های بعد از آن نشان می‌دهد که روند آلودگی شیر به باقیمانده این داروها در طول چهار دهه یک روند افزایشی در کشور بوده است. با توجه به مخاطرات وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک در شیر چنین به‌نظر می‌رسد که وجود یک استراتژی مؤثر و کارا که دربرگیرنده ابعاد گوناگون این امر، یعنی مقامات کنترل‌کننده، دامدار و صنایع شیر باشد از ضروریات بهداشت همگانی است. Manuscript profile

هدف این پژوهش بررسی امکان تولید ماست کاکائو کم‌چرب پروبیوتیک بود. برای این منظور از مخلوط باکتری‌های پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم لاکتیس (به میزان 3% وزنی- وزنی) و نیز از مخلوط 8/0% پودر کاکائو همراه با 5% شکر و مخلوط 2/1% پودر کاکائو و 7% شکر (وزنی- وزنی) برای تهیه ماست سین‌بیوتیک با میزان چربی 5/0% و 5/1% استفاده‌ شد. شمارش باکتری‌های پروبیوتیک، خواص فیزیکو‌شیمیایی و ارزیابی‌ حسی نمونه‌ها در روزهای 1، 7، 14 و 21 صورت‌ گرفت. نتایج نشان ‌داد کاکائو به‌عنوان یک پری‌بیوتیک می‌تواند سبب افزایش معنی‌دار (01/0p<) قابلیت‌زیستی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس شود. هم‌چنین بین ماست‌های حاوی کاکائو و نمونه‌های فاقد آن تفاوت معنی‌داری از نظر تعداد بیفیدوباکتریوم‌ لاکتیس مشاهده ‌نشد.بالاترین تعداد باکتری‌های پروبیوتیک زنده در روز هفتم حاصل شد و بعد از این مدت کاهش در تعداد پروبیوتیک‌ها مشاهده‌‌شد ولی هیچگاه تعداد آن‌ها به کمتر از cfu/g 107 نرسید. مقدار pHدر تمامی نمونه‌ها با گذشت زمان کاهش یافت و در نمونه‌های حاوی کاکائو نسبت به نمونه‌های شاهد، افزایش معنی‌دار(01/0<p) در مقدار pH مشاهده ‌شد. نتایج بررسی تغییرات میزان چربی، افزایش معنی‌داری بین نمونه‌های حاوی کاکائو با نمونه‌ی شاهد، نشان ‌نداد؛ اما میزان ماده‌ خشک در نمونه‌های حاوی کاکائو به‌طور معنی‌داری بالاتر از شاهدبود(01/0p<). بنابراین کاکائوعلاوه بر خاصیت پری‌بیوتیکی برای لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس با دارا بودن ارزش تغذیه‌‌ای بالا، سبب افزایش قابل‌ملاحظه‌ای در میزان کالری ماست کاکائو خواهد ‌‌شد. به‌منظور دست‌یابی به خواص حسیمطلوب‌تر، لازم‌است تغییراتی در فرمولاسیون این محصول داده‌شود. Manuscript profile