حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی): 5 (2)

دسترسی آزاد مقاله

1 - ارزیابی تأثیر افزایش راندمان آبیاری و افزایش سطح زیرکشت بر میزان آب برگشتی و ذخایر آب زیرزمینی با استفاده از مدل SWAT
فرشته بتوخته فرهاد میثاقی حسین دهقانی سانیج

تداوم افزایش میزان تقاضا در کشورهای خشک و نیمه خشک باعث افزایش شکاف میان عرضه و تقاضای آب در آینده خواهد شد. بنابراین در این نواحی به‌ویژه در بخش کشاورزی نیاز ضروری به مدیریت منابع آب، مدیریت تقاضا و تخصیص برای دوری جستن از موقعیت‌های بحرانی وجود دارد. هدف از این مطالعه چکیده کامل

تداوم افزایش میزان تقاضا در کشورهای خشک و نیمه خشک باعث افزایش شکاف میان عرضه و تقاضای آب در آینده خواهد شد. بنابراین در این نواحی به‌ویژه در بخش کشاورزی نیاز ضروری به مدیریت منابع آب، مدیریت تقاضا و تخصیص برای دوری جستن از موقعیت‌های بحرانی وجود دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات افزایش راندمان آبیاری همراه با توسعه سطح زیر کشت بر میزان آب برگشتی و ذخایر آب زیرزمینی با استفاده از مدل SWAT می‌باشد. مدل SWAT یک مدل مفهومی-نیمه‌توزیعی در مقیاس حوضه‌ای است که دارای بازده محاسباتی بالا است. پس از انجام شبیه‌سازی حوضه مورد مطالعه طی دوره 2005 تا 2014 در شرایط موجود و انجام واسنجی و صحت‌سنجی خروجی‌های مدل، دو سناریوی افزایش راندمان آبیاری بدون افزایش سطح زیر کشت و افزایش راندمان آبیاری همراه با افزایش سطح زیر کشت به مدل معرفی شد. نتایج نشان داد، با افزایش راندمان آبیاری، میزان آب مصرفی در تولید محصولات کشاورزی از 330 میلیون مترمکعب در سال در سناریوی پایه به 186 میلیون متر مکعب در سال کاهش یافت. همچنین حجم آب برگشتی به حوضه از 133 میلیون متر مکعب در سال در سناریوی پایه به 22/0 و 96/1 میلیون متر مکعب در سال به ترتیب در سناریوی افزایش راندمان آبیاری بدون افزایش سطح زیرکشت و افزایش راندمان آبیاری همراه با افزایش سطح زیرکشت، کاهش یافت. نسبت مقدار تغذیه آبخوان از آب برگشتی در شرایط پایه 6/29 درصد است که با افزایش راندمان آبیاری به صفر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - مدیریت بهره برداری از چاه‌های سطحی کشاورزی در اراضی شالیزاری
حمیده نوری سارا پشنک پور عبدالمجید لیاقت آرزو نازی قمشلو محمدرضا یزدانی

چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاه‌های سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب ها چکیده کامل

چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاه‌های سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب های محلی موجود (باران، چاه سطحی، آببندان، ...) است. در مدل ارائه شده ابتدا بر اساس داده های ورودی و معادلات شبیه سازی، تبخیرتعرق گیاه، نیاز، دور و حجم آبیاری مورد نیاز، بار آبی در چاه سطحی و خاک به صورت روزانه محاسبه می شود. سپس با استفاده از برنامه آبیاری بدست آمده و محدودیت های برداشت از چاه سطحی (حداقل بار آبی مجاز در چاه)، روز های آبگیری از چاه سطحی، دبی پمپاژ، مدت زمان پمپاژ، ارتفاع غرقابی درمزرعه و مقدار رواناب محاسبه می شوند. همچنین شبیه سازی نوسانات سطح آب زیرزمینی در شرایط غیراشباع در خارج از فصل زراعی برنج، توسط مدل HYDRUS-1D صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده از اجرای مدل در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت برای سال آبی نرمال، از 10 نوبت آبیاری مورد نیاز، شش نوبت آن توسط چاه سطحی و چهار نوبت توسط کانال تامین شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در اراضی شالیزاری مورد مطالعه، سطح آب زیرزمینی کم عمق در خارج از فصل زراعی برنج مجددا توسط بارندگی تغذیه گردیده است و از عمق 85/4 متری به عمق 82/1 متری صعود کرده است. بنابراین بهره برداری از چاه های سطحی در طول فصل زراعی برنج با رعایت حداقل بار آبی مجاز باعث افت محسوس آب زیرزمینی و ناپایداری نمی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تاثیر جاذب‌های طبیعی و مصنوعی رطوبت بر تأخیر در ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم
نقی حقیقت علی محمدی ترکاشوند ابراهیم پذیرا

حفظ منابع و ذخایر آب خاک با اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری روش‌های پیشرفته از اقدامات مناسب در بهره برداری از منابع محدود آب می&zwj;باشد. در این پژوهش، اثر برخی ضایعات آلی و یک سوپرجاذب رطوبت بر مقدار آب قابل استفاده و تأخیر در نقطه پژمردگی دائم یک خاک، مربوط به دامنه ه چکیده کامل

حفظ منابع و ذخایر آب خاک با اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری روش‌های پیشرفته از اقدامات مناسب در بهره برداری از منابع محدود آب می&zwj;باشد. در این پژوهش، اثر برخی ضایعات آلی و یک سوپرجاذب رطوبت بر مقدار آب قابل استفاده و تأخیر در نقطه پژمردگی دائم یک خاک، مربوط به دامنه های شیب دار رودبار بررسی شد. تیمارها شامل مقادیر 10، 20 و 50 درصد حجمی از ضایعات چای، کمپوست زباله های شهری و ضایعات زیتون بودند که به همراه مقادیر 1، 2، 4، 8 و 16 گرم از یک سوپر جاذب رطوبت (A200) در یک طرح کاملاً تصادفی در فضای آزاد مسقف دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در محدوده دمایی 28-26 درجه سانتی گراد استفاده شد. به منظور تهیه منحنی رطوبتی و تعیین رطوبت معادل ظرفیت زراعی (FC) و نقطه پژمردگی (PWP) در تیمارها از روش کاغذ صافی استفاده شد. پس از اشباع خاک‌ها، زمان شروع اشباع خاک ها تا رسیدن به رطوبت معادل PWP محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مقدار رطوبت در ضرائب ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی دائم در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین تأخیر معنی دار (در سطح یک درصد) در ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم خاک با تأخیر 19 روز نسبت به شاهد در 50 درصد کمپوست زباله شهری و با تأخیر 30 روز در 16 گرم سوپرجاذب دیده شد. در کل، استفاه توأم از 10 درصد ضایعات آلی کشاورزی و میزان 5 گرم بر کیلوگرم سوپر جاذب نتایج مطلوبی در تأخیر ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم و افزایش رطوبت قابل استفاده به همراه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - مدلسازی مشخصات رویدادهای بارش با استفاده از مفصل دی-واین
مریم شفائی احمد فاخری فرد یعقوب دین پژوه رسول میرعباسی

بررسی ویژگی‌های بارش در شناخت و پیش‌بینی پدیده‌های حاصل از بارش مانند رواناب و سیلاب ضروری است، لذا در این مطالعه وابستگی میان ویژگی های مهم رویدادهای بارش (عمق بارش(R) ، ماکزیمم بارش (M)، مدت خشک (D) و مرطوب(L) ) با استفاده از ساختار دی-واین مدلسازی شد. ابتدا توزیع های چکیده کامل

بررسی ویژگی‌های بارش در شناخت و پیش‌بینی پدیده‌های حاصل از بارش مانند رواناب و سیلاب ضروری است، لذا در این مطالعه وابستگی میان ویژگی های مهم رویدادهای بارش (عمق بارش(R) ، ماکزیمم بارش (M)، مدت خشک (D) و مرطوب(L) ) با استفاده از ساختار دی-واین مدلسازی شد. ابتدا توزیع های احتمالی چند متغیره با توجه به جایگشت های مختلف متغیرهای شرطی ساخته شد و سپس خانواده های مفصل های ارشمیدسی و بیضوی جهت برازش بر جفت-مفصل های ساختارهای دی-واین مورد آزمون قرار گرفتند و مناسب ترین خانواده مفصل جهت برازش بر هر جفت-مفصل با توجه به معیارهای مختلف انتخاب گردیدند. در مرحله بعد با توجه به معیارهای اطلاعات آکائیکه (AIC) و بیزین(BIC) ساختار M-R-D-L (یعنی D با L، R با D و L، M با R، D و L شرطی شده‌اند) بعنوان بهترین ساختار شناخته شد. در نهایت با استفاده از ساختار منتخب دی- واین ویژگی های مهم رویداد بارش شبیه‌سازی شد و به منظور ارزیابی دقت شبیه‌سازی مدل پیشنهادی، آماره های مهم هر یک از متغیرهای شبیه‌سازی شده‌ی رویداد بارش با آماره های متغیرهای مشاهداتی مقایسه گردیدند. نتایج نشان دادند که اکثر آماره های شبیه‌سازی شده توسط مدل چهار بعدی دی-واین دارای تطابق خوبی با آماره های متغیرهای مشاهداتی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تغییرات کاربری اراضی جنوب‌غرب تهران با استفاده از تکنیک سنجش از دور و زنجیره مارکوف
فائزه رجب زاده

بررسی تغییرات کاربری اراضی نیازمند استفاده از روش‌های سریع و فنون نوین می باشد. استفاده از سیستم سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آنها با داده های زمینی اطلاعات دقیق و بهتری را در خصوص تصمیم‌گیری های چند جانبه ارائه می‌نمایند. در این پژوهش به منظور بررسی ر چکیده کامل

بررسی تغییرات کاربری اراضی نیازمند استفاده از روش‌های سریع و فنون نوین می باشد. استفاده از سیستم سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آنها با داده های زمینی اطلاعات دقیق و بهتری را در خصوص تصمیم‌گیری های چند جانبه ارائه می‌نمایند. در این پژوهش به منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر مربوط به ماهواره لندست 2 سنجنده MSS ژوئن سال 1975، ماهواره لندست 7 سنجنده ETM+ سال 2002 و ماهواره لندست 8 سنجنده OLI ژوئن سال 2013 نسبت به تهیه نقشه های کاربری اراضی و بررسی تغییرات کاربری در طی دوره 38 ساله در محیط نرم افزار ENVI اقدام گردید. سپس با تهیه تصویر ماهواره لندست 5 سنجنده TM مربوط به ژوئن سال 1991 میلادی و تولید نقشه کاربری اراضی آن به همراه نقشه کاربری اراضی دو سال 2002 و 2013 تغییرات کاربری اراضی در سال 2024 پیش‌بینی شد. نتایج تغییرات کاربری در 38 ساله گذشته حاکی از کاهش 12 درصدی (9/7060 هکتار) باغات منطقه و افزایش 7 و 5 درصدی سطوح مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی می باشد. همچنین، پیش‌بینی تغییرات کاربری 11 سال آتی نیز نشان دهنده کاهش 2 درصدی باغات منطقه نسبت به وضعیت فعلی بوده، در حالیکه سطح اراضی کشاورزی روند تقریبا ثابتی خواهد داشت و کاربری مسکونی با رشد 2 درصدی همراه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی پارامترهای مؤثر بر جریان سطحی و پهنه‌بندی مکانی منابع آب حوضه زاگرس مرکزی
ناصر شمس کیا حسین صدقی مهرداد اسفندیاری

جریان رواناب در حوضه‌های آبریز تحت تأثیر پارامترهای مختلفی است که از جمله می‌توان به میزان بارش، ارتفاع، تبخیر، دما، عوامل اقلیمی، شبکه زهکشی، توپوگرافی و زمین شناسی حوضه اشاره کرد. به دلیل وابستگی برخی از این پارامترها بر یکدیگر، میزان تأثیر آنها بر جریان رواناب، در حو چکیده کامل

جریان رواناب در حوضه‌های آبریز تحت تأثیر پارامترهای مختلفی است که از جمله می‌توان به میزان بارش، ارتفاع، تبخیر، دما، عوامل اقلیمی، شبکه زهکشی، توپوگرافی و زمین شناسی حوضه اشاره کرد. به دلیل وابستگی برخی از این پارامترها بر یکدیگر، میزان تأثیر آنها بر جریان رواناب، در حوضه‌هاو مناطق مختلف متفاوت می‌باشد. در این مطالعه به ارزیابی آماری و تحلیل پارامترهای مؤثر بر رواناب و پهنه بندی مکانی منابع آبهای سطحی در حوضه آبریز زاگرس مرکزی، پرداخته شده است. نتایج این مطالعه با به کار‌گیری تحلیل‌های آماری و روش رگرسیون چند متغیره برای پارامترهای ذکر شده، یک ارتباط توزیع لگاریتمی جریان سطحی با متغیرهای دما و ارتفاع با قدرت مدل R2 بین 795/0 تا 851/0 را نشان می‌دهد. برای 80 ایستگاه منتخب داخل محدوده و با همبستگی 923/0 توزیع جریان بصورت لگاریتم دبی نسبت به لگاریتم بارش و متغیر ارتفاع در سطح 95% ارتباط معنی‌دار و قابل قبولی را نشان می‌دهد. بررسی عوامل تأثیرگذار در ایجاد رواناب و اثر متغیرهای فوق در نقشه پهنه بندی تهیه شده، که براساس تأثیر شاخص وزنی هر کدام از متغیر‌ها و از طریق نرم افزار ArcGIS انجام گردید، تغییر مکان و جابجایی بسیار زیادی از مناطق مناسب و دارای پتانسیل آب، از جنوب محدوده مورد مطالعه به سمت شمال و شرق حوضه را نشان می‌دهد. همچنین، بین پارامترهای هیدرولوژیکی و تعیین مکانهای مناسب منابع آب، با روش تحلیل آماری رگرسیون چند متغیره، روش لاجستیک و روش تعیین شاخص وزنی متغیرها، انطباق تقریبی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - برآورد منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از مدل پارامتریک مقیاس‏گذاری شده
سمانه امان آبادی محمد حسین محمدی محمد حسن مسیح آبادی

اندازه گیری مستقیم منحنی مشخصه آب خاک به دلیل تغییرپذیری مکانی و زمانی زیاد خصوصیات هیدرولیکی، کاری دشوار و پرهزینه است، لذا تخمین منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از ویژگی های زودیافت پایه ای خاک مورد توجه واقع شده است. در این پژوهش، از داده های پراکنش اندازه ای ذرات 12 ن چکیده کامل

اندازه گیری مستقیم منحنی مشخصه آب خاک به دلیل تغییرپذیری مکانی و زمانی زیاد خصوصیات هیدرولیکی، کاری دشوار و پرهزینه است، لذا تخمین منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از ویژگی های زودیافت پایه ای خاک مورد توجه واقع شده است. در این پژوهش، از داده های پراکنش اندازه ای ذرات 12 نمونه خاک پایگاه اطلاعات داده ای UNSODA برای مقایسه مدل های پارامتریک مقیاس گذاری شده و نرم افزار ROSETTA استفاده شد. نتایج نشان داد که منحنی مشخصه آب خاک را می توان با استفاده از داده های منحنی پراکنش اندازه ای ذرات خاک برآورد نمود و عملکرد نسبی (RI) برآورد منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از مدل پارامتریک مقیاس گذاری شده 3/50% بیشتر از نرم افزار ROSETTA می باشد. همچنین به دلیل عملکرد مستقل از داده های آزمایشگاهی و عدم نیاز به پارامترهای تجربی در روش مقیاس گذاری، استفاده از این روش نسبت به نرم افزار ROSETTA مناسب تر است. نتایج مقایسه آماری مدل مقیاس گذاری شده نشان داد که این روش بهترین برازش را بر داده های تجربی دارد. همچنین در مدل پارامتریک مقیاس گذاری، در مکش های بالا (رطوبت کم) و خشک شدن خاک، برآورد منحنی مشخصه آب خاک عملکرد نسبی بهتری نسبت به نرم افزار ROSETTA نشان می دهد، بنابراین می توان از این روش برای برنامه ریزی آبیاری استفاده نمود. روش مقیاس گذاری نشان داد که با استفاده از درصد ذرات شن، سیلت و رس می توان منحنی مشخصه آب خاک را با دقت برآورد کرد، به دلیل تغییرپذیری مکانی- زمانی نسبتاً ثابت درصد ذرات شن، سیلت و رس می توان از روش مقیاس گذاری در مقیاس های مطالعاتی بزرگ استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - اصلاح معادلات تجربی برآورد نشت با استفاده از تشابه ابعادی (کانال خاکی بلداجی، استان چهارمحال و بختیاری)
احسان توکلی بهزاد قربانی مهدی رادفر حسین صمدی بروجنی بیژن قهرمان

تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان چکیده کامل

تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری، با بافت خاک لومی، با استفاده از مدل فیزیکی و روابط تشابه ابعادی، در محدوده دبی های 40 تا 100 لیتر در ثانیه اندازه گیری شد. بدین منظور از معادلات تجربی موریتز، اینگهام، هندوستان، مولس ورس و ینی دومیا، آفنگندن و دیویس-ویلسون برای تخمین نشت و نفوذ استفاده شد. نتایج نشان داد پیش از اصلاح ضرایب معادلات، نتایج روش اینگهام بیشترین مقدار R2 (917/0) را با مقادیر اندازه گیری شده دارد. در این روش، متغیرهای مستقل، عمق آب، طول کانال و محیط خیس شده می باشند. ولی پس از واسنجی معادلات تجربی برای کانال مورد نظر و اصلاح ضرایب آنها نیز روش موریتز و اینگهام، با بیشترین مقدار R2 (> 90/0) و کمترین مقدار RMSE (< 2/3 لیتر) به عنوان روابط برتر تخمین نشت در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شدند. تمامی معادلات نشت، در ابتدا کم برآورد نشان دادند که اصلاح ضرایب، منجر به رفع این مشکل گردید. استفاده از تشابه ابعادی و انتقال شرایط کانال به آزمایشگاه سبب کاهش هزینه و صرفه جویی در وقت شد که با حصول نتایج قابل قبول و قابل مقایسه با مطالعات پیشین، می توان به کارگیری این روش را در شرایط کنتر ل شده ی آزمایشگاه برای مناطق مشابه نیز پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بررسی جذب و تجمع کادمیوم در نهال‌های سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا (Acacia victoriae)
خدیجه خرمن دار علی مهدوی

امروزه آلودگی محیط به ‌فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌های بشر به‌عنوان یکی ‌‌از چالش‌های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. گیاه‌ پالایی روشی است‌‌‌ که در آن از گیاهان برای جذب آلاینده‌ها استفاده شده و می‌تواند به‌طور بالقوه برای احیای آب‌ها و خاک‌های ‌آلوده به‌فلز چکیده کامل

امروزه آلودگی محیط به ‌فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌های بشر به‌عنوان یکی ‌‌از چالش‌های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. گیاه‌ پالایی روشی است‌‌‌ که در آن از گیاهان برای جذب آلاینده‌ها استفاده شده و می‌تواند به‌طور بالقوه برای احیای آب‌ها و خاک‌های ‌آلوده به‌فلزات‌ سنگین به‌کار رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی نهال‌های ‌سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا ((Acacia victoriae در تجمع کادمیوم در اندام‌های‌ خود (شاخساره و ریشه)، انتقال ‌آن از بخش ریشه به‌شاخساره و درک اثر تجمع کادمیوم در برخی از صفت‌های ‌مورفولوژی این‌گونه اجرا گردید. برای این ‌منظور 12 نهال سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا((Acacia victoriae در چهار غلظت (0، 10، 50، 100 میلی‌گرم برلیتر) کادمیومبرای یک‌‌دوره 45 روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در نظرگرفته شد. نتایج نشان‌ داد که با افزایش جذب کادمیوم ارتفاع، زی‌توده و مقاومت ‌گیاه در مقایسه بانمونه‌های‌ شاهد به‌طور معنی‌داری‌ کاهش یافتند و علائم سمیت ‌‌کادمیوم درغلظت‌ بالا به‌صورت کلروز، نکروز و کاهش تعداد برگ‌ها، کاهش انشعابات و تغییر رنگ ‌ریشه‌‌ها قابل‌‌‌ملاحظه بود. همچنین تجمع کادمیوم در ریشه و اندام‌های‌‌ هوایی گیاه با افزایش غلظت ‌کادمیوم افزایش یافتندو میزان‌ تجمع کادمیوم در بافت ‌ریشه نسبت به‌اندام‌های‌‌هوایی درهمه ‌تیمارها بیشتر بود. به‌‌طوری ‌که در ریشه‌، ساقه و برگ‌های این‌گونه به‌ترتیب، بیش‌‌‌‌‌از 72 درصد (33/19433 میلی‌گرم برکیلوگرم)، کمتر از 17 درصد (4630 میلی‌گرم برکیلوگرم) و کمتر از 11 درصد (33/2853 میلی‌گرم برکیلوگرم) کادمیوم، درغلظت 100میلی‌گرم بر لیترتجمع یافتند. ضریب تجمع ‌‌زیستی ‌ریشه و ساقه،فاکتور ‌انتقال، ضریب‌ غنی‌‌‌‌‌سازی و شاخص ‌جذب نیز به‌ترتیب9/184، 20/71، 39/0، 014/0، 73/7697 میلی‌گرم برکیلوگرم در بالاترین غلظت تخمین زده شد. در واقع Acacia victoriaeبا تجمع ‌کادمیوم در ریشه‌ها این ‌‌توانایی ‌را دارد ‌که از‌ انتقال این ‌‌‌فلز به‌بخش‌های‌‌‌ هوایی و بروز سمیت‌ درگیاه جلوگیری کند. بنابراین ‌می‌توان از این‌گونه بیابانی به‌منظور پالایش خاک‌های آلوده به‌کادمیوم، به‌روش تثبیت گیاهی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - اثرات کوتاه مدت بایوچار حاصل از برگ خرما بر حفظ رطوبت در خاک لوم شنی
مهرداد نوروزی سید حسن طباطبائی محمدرضا نوری حمید رضا متقیان

بایوچار، نام ترکیب آلی پایداری است که از تجزیه گرمایی هر نوع زیست‌توده تحت شرایط محدودیت اکسیژن که پیرولیز گفته می‌شود تهیه می‌گردد و در کشاورزی به منظور اصلاح شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک استفاده می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اثرات بایوچار برگ خرما بر خصوصیات فیزی چکیده کامل

بایوچار، نام ترکیب آلی پایداری است که از تجزیه گرمایی هر نوع زیست‌توده تحت شرایط محدودیت اکسیژن که پیرولیز گفته می‌شود تهیه می‌گردد و در کشاورزی به منظور اصلاح شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک استفاده می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اثرات بایوچار برگ خرما بر خصوصیات فیزیکی و رفتار رطوبتی خاکی با بافت لوم شنی بود. پنج نوع بایوچار تحت شرایط دمایی متفاوت (300، 350، 400، 450 و 500 درجه سانتیگراد) و مدت حرارت 3 ساعت با استفاده از یک بوته برقی تهیه شد. بایوچارها با نسبت وزنی 3 درصد، بطور یکنواخت و بصورت پودری با خاک عبور داده شده از الک 2 میلی‌متر مخلوط شده و به مدت 2 ماه خوابانده شدند، سپس منحنی مشخصه رطوبتی مبتنی بر مدل ون‌گنوختن تعیین شد. رطوبت در وضعیت‌های ظرفیت مزرعه (FC)، نقطه پژمردگی دائم (PWP)، آب قابل دسترس گیاه (PAWC)، ظرفیت نگهداری رطوبت (WHC) و درصد اشباع ( ) تعیین شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، با افزایش دمای پیرولیز در دامنه 300 تا 500 درجه سانتیگراد تغییرات معنی‌داری در خصوصیات فیزیکی و رفتار رطوبتی خاک ایجاد نشد ولی بطور کلی کاربرد بایوچار باعث کاهش معنی‌دار (P<0.01) وزن مخصوص ظاهری گردید که به چگالی پایین ذرات بایوچار و نقش آن در بازآرایی منافذ خاک و تشکیل منافذ ثانویه نسبت داده می‌شود. مقادیر میانگین WHC، PAWC، و FC به ترتیب به میزان 4/24، 1/20، 4/23 و 24 درصد نسبت به تیمار شاهد (خاک بدون بایوچار) افزایش پیدا کردند ولی PWP تغییرات معنی‌داری نداشت. داده‌های منحنی‌های مشخصه رطوبتی نشان داد که بایوچار باعث افزایش معنی‌دار (P<0.01) منافذ بزرگتر از µm 2/0 که به لحاظ ذخیره رطوبت قابل دسترس گیاه حائز اهمیت است می‌گردد. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات