تاثیر جاذب‌های طبیعی و مصنوعی رطوبت بر تأخیر در ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری
نقی حقیقت
1
(کارشناس ارشد آزمایشگاه آب و خاک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)
علی محمدی ترکاشوند
2
(گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
ابراهیم پذیرا
3
(گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
کلید واژه: منحنی رطوبتی, ضایعات چای, ظرفیت زراعی, کمپوست زباله شهری,
چکیده مقاله :
حفظ منابع و ذخایر آب خاک با اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری روش‌های پیشرفته از اقدامات مناسب در بهره برداری از منابع محدود آب می‍باشد. در این پژوهش، اثر برخی ضایعات آلی و یک سوپرجاذب رطوبت بر مقدار آب قابل استفاده و تأخیر در نقطه پژمردگی دائم یک خاک، مربوط به دامنه های شیب دار رودبار بررسی شد. تیمارها شامل مقادیر 10، 20 و 50 درصد حجمی از ضایعات چای، کمپوست زباله های شهری و ضایعات زیتون بودند که به همراه مقادیر 1، 2، 4، 8 و 16 گرم از یک سوپر جاذب رطوبت (A200) در یک طرح کاملاً تصادفی در فضای آزاد مسقف دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در محدوده دمایی 28-26 درجه سانتی گراد استفاده شد. به منظور تهیه منحنی رطوبتی و تعیین رطوبت معادل ظرفیت زراعی (FC) و نقطه پژمردگی (PWP) در تیمارها از روش کاغذ صافی استفاده شد. پس از اشباع خاک‌ها، زمان شروع اشباع خاک ها تا رسیدن به رطوبت معادل PWP محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مقدار رطوبت در ضرائب ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی دائم در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین تأخیر معنی دار (در سطح یک درصد) در ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم خاک با تأخیر 19 روز نسبت به شاهد در 50 درصد کمپوست زباله شهری و با تأخیر 30 روز در 16 گرم سوپرجاذب دیده شد. در کل، استفاه توأم از 10 درصد ضایعات آلی کشاورزی و میزان 5 گرم بر کیلوگرم سوپر جاذب نتایج مطلوبی در تأخیر ضریب رطوبتی نقطه پژمردگی دائم و افزایش رطوبت قابل استفاده به همراه داشت.
Management practices and applying advanced techniques for conserving soil moisture is an appropriate way to exploit water resources. In this research, the effect of some organic wastes and a superabsorbent on soil available water and delay in permanent wilting point of a soil in steep slopes of Roodbar, Guilan province was investigated. Treatments including 10, 20 and 50% volumetric of tea waste, olive waste and municipal waste compost with the values 1, 2, 4, 8 and 16 g of a super absorbent (A200) in a completely randomized design were used in a roofed outdoor of Islamic Azad University at temperature range of 28-26 °C. In order to provide moisture retention curve and determination of field capacity (FC) and wilting point (PWP) in treatments from filter paper method was used. After soil saturation, the time to reach a saturated soil to PWP was calculated. Results showed that the effect of treatments on the moisture coefficients of FC and PWP was significant at 1% level. The most significant delays in PWP coefficient (at 1% level) in 50% municipal wastes compost and 16 g/kg superabsorbent respectively with a delay of 19 and 30 days were obtained. In general, the use of agricultural wastes (10%) in combination of superabsorbent (a rate of 5 g/kg) is associated with favorable outcomes.
ابراهیمی، س.، بهرامی، ح. و ملکوتی، م. ج. 1382. نقش مواد آلی در اصلاح خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاکهای آهکی کشور، نشریه فنی شماره 302، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، موسسه تحقیقات خاک و آب.
اسدی رحمانی، ه. 1378. مواد آلی، اهمیت و افزایش آن در خاک. نشریه فنی 42. موسسه تحقیقات خاک و آب کشور.
خداوردیلو، ح. و همایی، م. 1381. اشتقاق توابع انتقالی خاک به منظور برآورد منحنی مشخصه رطوبتی. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، 3 (10): 35-46.
حوری، م.ع.، ناصری، ع.ع.، برومندنسب، س. و کیانی، ع. 1394. اثر کم آبیاری و شوری آب آبیاری بر توزیع شوری خاک و رشد رویشی نهال‌های خرما. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 4 (3): 1-13.
سماوات، س. 1382. مدیریت استفاده از ضایعات کشاورزی به منظور تولید کمپوست. نشریه فنی 201، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور.
طلایی، ع. و اسد زاده. 1384. بررسی تاثیر هیدروژل‌های سوپر جاذب در کاهش خشکی درختان زیتون. مجموعه مقالات سومین دوره آموزشی و سمینار تخصصی کاربرد کشاورزی هیدروژل‌های سوپر جاذب، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران. تهران. آبان ماه 1384. صفحه 58 - 69.
عبدالهیان نوقابی، م. و برادران فیروزآبادی، م. 1380. معرفی روش ساده و سریع تعیین منحنی رطوبتی خاک. مجله چغندر قند، 17 (2): 66-69.
عابدی کوپایی، ج. و سهراب، ف. 1383. ارزیابی اثر کاربرد پلیمرهای ابر جاذب بر ظرفیت نگهداشت و پتانسیل آب بر سه نوع بافت خاک. مجله علوم وتکنولوژی پلیمر، 17(3): 163- 173.
کوچک زاده، م.، صباغ فرشی، ع.ا. و گنجی خرم دل، ن. 1379. تاثیر پلیمر فراجاذب آب بر روی برخی ویژگی‌های فیزیکی خاک. مجله علوم خاک و آب؛ 14 (2): 176-185.
محمدی ترکاشوند، ع. 1388. خاکشناسی عمومی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت. 264 صفحه.
Akhter J.K., Mahmood K.A., Malik Mardan A.M. and Iqbal M.M. 2004. Effects of hydrogel amendement on water storage of sandy loam and loam soils and seedling growth of barley, wheat and chickpea. Plant Soil Environ, 50 (10): 463- 469.
AL-Harbi AR. AL-Omran, A.M. and Shalaby, A.A. 1994. Impact of irrigation regime and addition of a soil conditioner on tomato seedling growth. Arid soil Research and Rehabilitation, 8 (3): 285-290.
Banedjschafie S. and Durner W. 2015. Water retention properties of a sandy soil with superabsorbent polymers as affected by aging and water quality. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 178 (5): 798-806.
Bromberg L. 1998. Polyether-Modified Poly (acrylic acid): Synthesis and Applications. Industrial Engineering and Chemistry Research, 37 (11): 4267–4274.
Bulut Y., Akcay G., Elma D., Serhatli I.E. 2009. Synthesis of clay-based superabsorbent composite and its sorption capability. Journal of Hazardous Materials, 171: 717–723.
Camberato J.J, Gagnon B., Angers D.A., Chantigny, M.H. and Pan W.L. 2006. Pulp and paper mill by – products as soil amendments and plant nutrient sources. Canadian Journal of Soil Science, 86 (4): 641-653.
Curtis Matthew J. and Claassen Victor P. 2005. Compost incorporation in creases plant available water in a drastically distributed serpentine soil. Soil Science, 170 (12): 939-953.
Emerson W.W. 1995. Water retention, organic C and soil texture. Australian Journal of Soil Research, 17: 45-56.
Epstein E. 1975. Effects of sewage sludge on soil physical properties, Journal of Environmental Quality, 4: 139-142.
Gehring J.M. and Lewis A.J. 1980. III. Effect of hydrogel on wilting and moisture stress of bedding plants. Journal of American Society Horticultural Science, 105: 511-513.
Guidi G., Pagliai M. and Giachetti M. 1983. Modifications of some physical and chemical soil properties following sludge and compost application. Dordrecht, Netherlands.
Hamblin A.P. 1981. Filter-paper method for routine measurement of field water potential. Journal of Hydrology, 53: 355-360.
Kabiri K., Zohuriaan-Mehr M.J., Mirzadeh H., Kheirabadi M.J. 2010. Solvent-ion and pH-specific swelling of poly (2-acrylamido-2-methyl propane sulfonic acid) super absorbing gels. Journal of Polymer Research, 17: 203–212.