علوم و تکنولوژی محیط زیست: 1 (1)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی سینتیکی و ترمودینامیکی جذب سطحی نیکل(II ) توسط نانو کامپوزیت سیلیکا آﺋروژل- کربن اکتیو
زهره سعادتی محمود شوگردزاده

10.22034/jest.2018.13740

زمینه و هدف: وجود فلزات سنگین و سمی مثل نیکل در منابع آبی از مشکلات مهم محیط زیستی بسیاری از جوامع است. روش بررسی: در این پژوهش برای جذب سطحی نیکل (II ) از محلول آبی به وسیله نانو کامپوزیت سیلیکاآﺋروژل کربن اکتیو، شاخص های موثر بر فرآیند جذب مانند pH، مقدار جاذب، زمان چکیده کامل

زمینه و هدف: وجود فلزات سنگین و سمی مثل نیکل در منابع آبی از مشکلات مهم محیط زیستی بسیاری از جوامع است. روش بررسی: در این پژوهش برای جذب سطحی نیکل (II ) از محلول آبی به وسیله نانو کامپوزیت سیلیکاآﺋروژل کربن اکتیو، شاخص های موثر بر فرآیند جذب مانند pH، مقدار جاذب، زمان تماس، دما و غلظت اولیه یون نیکل بررسی و بهینه شده است. یافته ها: نتایج بیان گر این است که درpH=5 بیش ترین جذب صورت می گیرد. درpHهای پایین مقادیرH+ با یون های فلزی برای جذب در جایگاه های جذب رقابت می کنند. داده های تجربی با مدل های سینتیکی شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم بررسی شده و ثابت های سرعت ارزیابی شده اند. نتایج حاکی از آن است که فرآیند جذب از سینتیک شبه مرتبه دوم پیروی می نماید. هم چنین داده های تعادلی مربوط به ایزوترم های جذب، برتری مدل لانگمویر را نسبت به سایر مدل های ایزوترمی نشان داده است. نتیجه گیری: بر طبق نتایج ترمودینامیکی فرآیند جذب به صورت خودبه خودی، گرماگیر و برگشت ناپذیر است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که نانو کامپوزیت سیلیکاآﺋروژل کربن اکتیو به طور موفقیت آمیزی می تواند برای حذف نیکل از محلول های آبکی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتی با روش SWOT و QSPM
هستی برقعی پور رکسانا موگویی

10.22034/jest.2018.13741

چکیده زمینه و هدف: صنایع غذایی در ایران یکی از صنایع عمده مصرف کننده انرژی به شمار می رود. در این میان صنعت قند و شکر و صنعت روغن نباتی عمده‌ترین صنایع مصرف کننده انرژی در بخش صنایع غذایی می باشند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: صنایع غذایی در ایران یکی از صنایع عمده مصرف کننده انرژی به شمار می رود. در این میان صنعت قند و شکر و صنعت روغن نباتی عمده‌ترین صنایع مصرف کننده انرژی در بخش صنایع غذایی می باشند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتیو نیز ارایه برنامه ای راه بردی جهت اجرای این اقدامات می باشد. روش بررسی: از آن جایی که تحلیل SWOT قبل از تدوین استراتژی ها انجام می شود، در این مطالعه سعی شده است از تحلیل SWOT به منظور تدوین استراتژی هایی جهت بهبود اجرای اقدامات کارایی انرژی در صنایع مذکور استفاده گردد. این تحلیل شامل اثرات کنونی (نقاط قوت و ضعف) و اثرات توسعه در آینده (فرصت ها و تهدید ها) است. هم چنین به منظور مشخص نمودن جذابیت نسبی استراتژی های تعیین شده نیز، ماتریس QSPMبه کار گرفته شد. یافته ها: پس از بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع مورد مطالعه، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ماتریس های IFE و EFE نشان داد که نقاط قوت کم تر از نقاط ضعف و فرصت های توسعه بیش تر از تهدیدهاست. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده آن است که تدوین استراتژی هایی جهت بهبود اجرای اقدامات کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتی ضروری به نظر می رسد. از میان استراتژی های تدوین شده "تشکیل سیستمی مناسب و دقیق جهت سیاست گذاری و اجرای خط مشی ها، قوانین و مقررات مربوط به بخش انرژی و تنظیم یک سری از قواعد تفصیلی برای اجرای قوانین موجود" در صدر استراتژی ها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی آلودگی‌زدایی خاک‌های آلوده به‌فلزات‌ سنگین، یک پژوهش موردی
رامین سلماسی حمیدرضا پیروان

10.30495/jest.2018.13742

زمینه و هدف: آبیاری زمین های زیر کشت سبزی های خوراکی به وسیله پساب های آلوده، موجب می شود که فلزات سنگین در این گیاهان انباشته شوند. تثبیت فلزات سنگین در محل با استفاده از اصلاح گرهای معدنی، روشی است که برای کاهش جذب فلزات به وسیله گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چکیده کامل

زمینه و هدف: آبیاری زمین های زیر کشت سبزی های خوراکی به وسیله پساب های آلوده، موجب می شود که فلزات سنگین در این گیاهان انباشته شوند. تثبیت فلزات سنگین در محل با استفاده از اصلاح گرهای معدنی، روشی است که برای کاهش جذب فلزات به وسیله گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، بررسی کارآیی پنج نوع اصلاح گر معدنی، برای تثبیت فلزات سنگین خاک های کشاورزی اطراف شهرستان تبریز که با پساب های آلوده آبیاری می شوند، مد نظر بوده است.روش بررسی: به نیم گرم از پنج اصلاح گر کلسیت، ایلیت، هماتیت، زئولیت و بنتونیت و 10 نمونه خاک برداشت شده از خاک های واقع در شمال غرب شهرستان تبریز، محلول های حاوی عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، مس و روی اضافه شد. بعد از دو ساعت قرار دادن در دستگاه تکان دهنده، غلظت این پنج عنصر در محلول های صاف شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. با استفاده از آزمون دانکن، مقایسه میانگین ها انجام و در نهایت، اصلاح گرهای بهینه در این رابطه مشخص شد.یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت آشکاری بین مواد اصلاح گر از لحاظ میزان جذب پنج عنصر وجود دارد، به طوری که بیشترین میزان جذب عناصر کادمیوم، نیکل و روی مربوط به کلسیت؛ بیشترین میزان جذب عناصر سرب و مس مربوط به هماتیت و برای هر پنج عنصر کمترین میزان جذب مربوط به ایلیت بوده است. کلسیت، زئولیت، بنتونیت و هماتیت ظرفیت جذب بالاتر معنی داری در سطح پنج درصد برای عناصر کادمیوم، نیکل و روی نسبت به تمام خاک های مورد آزمایش داشتند. در مورد سرب، بالاترین میزان جذب با استفاده از اصلاح گرهای کلسیت و هماتیت (بدون تفاوت معنی دار با همدیگر) انجام شد.بحث و نتیجه گیری: کلسیت، هماتیت و زئولیت بالاترین میزان جذب مس را داشتند، در حالی که بیشترین میزان جذب این عنصر در سطح پنج درصد اختلاف معنی دار با دو ماده اصلاحی دیگر، بوسیله هماتیت انجام گرفت. کلسیت و هماتیت مشترک بین پنج اصلاح گر بودند که در صورت اضافه شدن به 10 نمونه خاک مورد آزمایش ، توانستند باعث افزایش معنی دار (در سطح پنج درصد) ظرفیت جذب پنج آلاینده کادمیوم، مس، روی، نیکل و سرب شوند و بدین وسیله کاهش جذب عناصر یاد شده در گیاهان زیر کشت مناطق کشاورزی اطراف شهرستان تبریز را موجب شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - ارزیابی عملکرد مدل های شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون چندگانه در سنجش کربن آلی محلول در آب
طاهر احمدزاده ناصر مهردادی مجتبی اردستانی اکبر باغوند

10.30495/jest.2018.13748

چکیده زمینه و هدف: اندازه گیری و پایش کربن آلی در محیط های آبی یکی از شاخص های مهم کیفی در پروژه های مدیریت محیط زیست، پایش کیفی منابع آب و تامین آب شرب است. در این تحقیق، عملکرد مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل رگرسیون غیر خطی چندگانه باهدف سنجش پارامتر کربن آلی در منابع آب چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: اندازه گیری و پایش کربن آلی در محیط های آبی یکی از شاخص های مهم کیفی در پروژه های مدیریت محیط زیست، پایش کیفی منابع آب و تامین آب شرب است. در این تحقیق، عملکرد مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل رگرسیون غیر خطی چندگانه باهدف سنجش پارامتر کربن آلی در منابع آب با حداکثر ضریب همبستگی محتمل و حداقل تعداد پارامترهای ورودی، مورد مطالعه و بهینهسازی قرار گرفت.روش بررسی: به این منظور مدل اولیه شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون غیر خطی چندگانه با کلیه پارامترهای ورودی برای دستیابی بهحداقل پارامترهای مورد نیاز تحت بهینه سازی به روش حذف ترتیبی قرار گرفت.یافته ها: آزمون صحت سنجی مدل بیانگر توافق خوبی میان سنجش کربن آلی محلول و مشاهدات واقعی بوده است. تحلیلنتایج نشان دهنده ی عملکرد قابل قبول مدل شبکه عصبی با درصد خطای متوسط 7 % و ضریب همبستگی 91/0 می باشد.بحث و نتیجه گیری: رفتار سنجی نتایج مدل سازی آشکار نمود که هرچند مدل رگرسیون چندگانه با درصد خطای متوسط 8 % و ضریب همبستگی 89/0 عملکرد نسبتاً ضعیف تری داشته است، اما سرعت اجرای بالا و عملکرد بهتر در شرایط بحرانی نشان از قابلیت بالای این مدل در سنجش کربن آلی در منابع آب با دامنه تغییرات کیفی زیاد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی تغییرات فصلی میزان کلروفیلa در آب مخازن چاه‌‌نیمه های سیستان
نرجس اکاتی فاطمه عین الهی مصطفی غفاری

10.30495/jest.2018.13749

چکیده زمینه و هدف: کلروفیلa رنگدانه اصلی فرآیند فتوسنتزی در بوم سازگان های آبی است. با اندازه گیری کلروفیلa نه تنها می توان زیست توده آن را تخمین زد، بلکه یک شاخص واقعی قابل رویت برای حالت تروفیک آن بوم سازگان آبی به شمار می رود. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات فصل چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: کلروفیلa رنگدانه اصلی فرآیند فتوسنتزی در بوم سازگان های آبی است. با اندازه گیری کلروفیلa نه تنها می توان زیست توده آن را تخمین زد، بلکه یک شاخص واقعی قابل رویت برای حالت تروفیک آن بوم سازگان آبی به شمار می رود. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات فصلی غلظت کلروفیلa، در آب چاه نیمه های سیستان می باشد.روش بررسی: طی چهار فصل نمونه ها از بهار تا زمستان 1389 از مخازن آبی چاه نیمه برداشت شدند. هدایت الکتریکی و pH نمونه ها در زمان نمونه برداری و در محل اندازه گیری شد. برای اندازه گیری میزان کلروفیل a، نمونه ها عصاره گیری شده و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر مدلUnico 2100/ visible/ Uv visible میزان جذب عصاره در طول موج های مختلف با روش استانداردASTM 8012 سنجش شده، سپس با استفاده از معادله استاندارد، غلظت کلروفیلa محاسبه گردید.یافته ها: محدوده میانگین pH در ایستگاه های مورد مطالعه بین 87/8-72/8 و میانگین هدایت الکتریکی بدست آمده بین 579-540 میکروزیمنس بر سانتی متر بود. بیش ترین میانگین فصلیکلروفیلa در فصل تابستان و در چاه نیمه3 (32/0 ±17/2 میکروگرم بر لیتر) و کم ترین میانگین کلروفیلa در فصل زمستان و در چاه نیمه های 1 و 2 (28/0 ±82/0 میکروگرم بر لیتر) بدست آمد. نتایج آزمون ANOVA نشان داد که تفاوت معنی دار آماری در میزان میانگین غلظت کلروفیلa در فصول بهار و تابستان با فصول زمستان و پاییز وجود دارد(05/0>.(pنتیجه گیری: با توجه به میزان بدست آمده از کلروفیلa در این تحقیق و مقایسه آن با استاندارد آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا، می توان نتیجه گرفت که مخازن چاه نیمه در گروه دریاچه هایتغذیه گرا قرار ندارد و جزو مخازن اولیگوتروف می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی با استفاده از روش انعقاد الکتریکی
حسین حسینی علی اکبر عظمتی سید محمد رضا موسوی نیا

10.30495/jest.2018.13750

چکیده زمینه و هدف: انعقاد الکتریکی یک فرآیند الکتروشیمیایی می‌باشد که برای تصفیه پساب و خالص سازی آب موثر می‌باشد. در این پژوهش از روش انعقاد الکتریکی که براساس تبادل الکترونی، لخته‌سازی و شناورسازی اقدام به حذف آلودگی‌ها می‌کند برای تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی اروند چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: انعقاد الکتریکی یک فرآیند الکتروشیمیایی می‌باشد که برای تصفیه پساب و خالص سازی آب موثر می‌باشد. در این پژوهش از روش انعقاد الکتریکی که براساس تبادل الکترونی، لخته‌سازی و شناورسازی اقدام به حذف آلودگی‌ها می‌کند برای تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی اروند استفاده گردید.روشبررسی: بخش عمده آلودگی‌های این واحد شامل ذرات جامد معلق، ذرات جامد حل شده و اکسیژن می‌باشد. در این کار تحقیقاتی یک واحد ناپیوسته و یک واحد پیوسته انعقاد الکتریکی ساخته شد. با استفاده از نرم افزار Design Expert 7 طراحی آزمایش انجام شده و داده‌های حاصل تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاصل از آنالیز نشان می دهد که عامل های چگالی جریان، تعداد الکترودها و pH به ترتیب مهم‌ترین عامل های تاثیرگذار بر پاسخ می باشند که در این بین چگالی جریان به عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار مطرح می باشد. پارامترهای زمان و فاصله الکترودها تاثیر کم‌تری در مقایسه با پارامترهای اصلی ذکر شده دارند. علاوه بر اهمیت عوامل، اثرات افزایشی یا کاهشی آن‌ها بر بازده نیز توسط نمودارهای پاسخ سطحی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که فرآیند انعقاد الکتریکی به راحتی می‌تواند آلاینده‌های مهم موجود در پساب واحد E-PVC را از بین ببرد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از آنالیز آزمایشگاهی پساب خروجی از واحد E-PVC، بیان‌گر عملکرد مناسب فرآیند انعقاد الکتریکی می باشد. این نتایج نشان می دهد که فرآیند انعقاد الکتریکی به راحتی می‌تواند آلاینده‌های مهم موجود در پساب را از بین ببرد. عملکرد این فرآیند را می توان به‌صورت ذیل بیان نمود: حذف TSS: 95%-84، TDS: 80%-51، COD: 92%-80، OD: 95%-80 و TN و TP بیش از 80%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - برآورد ظرفیت برد تفرجی در منطقه جنگلی برنجگان استان چهارمحال و بختیاری
مریم اسکندری شهرکی کیومرث محمدی سمانی بیت الله محمودی ایوب مرادی

10.30495/jest.2018.13751

چکیده زمینه و هدف: گردشگری فرآیندی است که از دیرباز به شکل‌های مختلف، به منظور رفع نیارهای تفریحی انسان مورد استفاده بوده است. فشار روز افزون انسان به تفرجگاه های برون و درون شهری می تواند دلیلی بر این مدعا باشد. بدیهی است در چنین شرایطی، حفظ تمامیت این منابع و تضمین تو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: گردشگری فرآیندی است که از دیرباز به شکل‌های مختلف، به منظور رفع نیارهای تفریحی انسان مورد استفاده بوده است. فشار روز افزون انسان به تفرجگاه های برون و درون شهری می تواند دلیلی بر این مدعا باشد. بدیهی است در چنین شرایطی، حفظ تمامیت این منابع و تضمین توسعه پایدار در آن ها و همچنین ارایه حد قابل قبولی از کیفیت تفرجی به مراجعه کنندگان، درراستای رعایت ظرفیت برد محیط، ضروی است. از این رو هدف از انجام این تحقیق بررسی ظرفیت برد تفرجی منطقه جنگلی برنجگان در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.روش بررسی: تعیین ظرفیت برد منطقه مورد پژوهش با استفاده از دستورالعمل ارایه شده توسط اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی انجام شد. با تعیین عوامل محدودکننده در منطقه و در نظر گرفتن تاثیر آن‌ها بر ظرفیت برد فیزیکی، ظرفیت برد واقعی منطقه در محدوده تفرج متمرکز تعیین شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از 480 هکتار کل مساحت منطقه، مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر در محدوده تفرج متمرکز در تفرجگاه جنگلی برنجگان 1/6 هکتار است. پس از تعیین مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر، عوامل محدودکننده منطقه تعیین و با دخالت دادن آن در میزان ظرفیت برد فیزیکی، عدد ظرفیت برد واقعی محاسبه شد و لذا ظرفیت برد فیزیکی 10457 نفر در روز، 3816857 نفر در سال و ظرفیت برد واقعی 911 نفر در روز و 112053 نفر در سال محاسبه گردید.بحث و نتیجه گیری: ظرفیت برد واقعی به مراتب کم تر از ظرفیت برد فیزیکی منطقه بود به گونه ای که تعدد فاکتورهای محدود کننده در منطقه می تواند اثر مستقیمی را بر روی ظرفیت برد واقعی داشته باشد و با افزایش عوامل محدود کننده، مقدار آن کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - امکان‌سنجی استقرار مکان دفن مشترک مواد زاید جامد شهرستان خمینی‌شهر و شهرستان‌های مجاور آن با استفاده از منطق فازی و AHP
افسانه افضلی علی فقیهی زرندی

10.22034/jest.2018.13752

چکیده زمینه و هدف: امروزه روش دفن بهداشتی به عنوان آخرین راهبرد در سلسله مراتب مدیریت جامع مواد زاید جامد به شمار می آید از این رو نسبت به سایر روش های دفع بهداشتی ، رایج تر و کم هزینه تر می باشد. انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می تواند از اثرات نامطلوب اکولوژ چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: امروزه روش دفن بهداشتی به عنوان آخرین راهبرد در سلسله مراتب مدیریت جامع مواد زاید جامد به شمار می آید از این رو نسبت به سایر روش های دفع بهداشتی ، رایج تر و کم هزینه تر می باشد. انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می تواند از اثرات نامطلوب اکولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی جلوگیری کند. مکان یابی محل دفن نیازمند تجزیه و تحلیل داده های مکانی، قوانین و معیارهای قابل قبول است. هدف از این پژوهش تعیین مکان مناسب دفن مشترک مواد زاید جامد شهری شهرستان خمینی شهر و 6 شهرستان مجاور آن با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره، GIS و AHP برای ارزیابی تناسب مکان های مناسب دفن با تأکید بر دید منطقه ای می باشد. روش بررسی: بدین منظور لایه های اطلاعاتی مختلف مربوط به نقشه های منطقه مورد مطالعه تهیه شد و تلفیق آن ها با استفاده از منطق بولین و فازی (طبقه بندی نواحی مناسب در محدوده ی ارزشی از 0 تا 255) در محیط GIS صورت گرفت. به منظور وزن دهی لایه های اطلاعاتی، از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شد. یافته ها: پس از پردازش های لازم، مکان های پیشنهادی مناسب دفن در 5 ناحیه و در بخش های مرکزی منطقه مورد مطالعه با مساحت کم تر از 1% تعیین گردیدند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این مطالعه می تواند در اولویت اول تصمیم گیری قرار گرفته و به تصمیم گیران در انتخاب محل مناسب دفن کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - ارزیابی مدل‌های هوشمند در تخمین هدایت الکتریکی آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مازندران)
عیسی حزباوی رضا دهقانی

10.22034/jest.2018.13753

چکیده زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی در کنار آب‌های سطحی تأمین‌کننده نیاز بخش‌های شهری، صنعت و کشاورزی است که علاوه بر کمیت، کیفیت آن‌ها نیز باید بررسی شود. شورییکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که برای ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی در نظر گرفته می‌شود. روش بررسی: در ا چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی در کنار آب‌های سطحی تأمین‌کننده نیاز بخش‌های شهری، صنعت و کشاورزی است که علاوه بر کمیت، کیفیت آن‌ها نیز باید بررسی شود. شورییکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که برای ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی در نظر گرفته می‌شود. روش بررسی: در این پژوهش کاربرد مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی و شبکه بیزین جهت پیش‌بینی هدایت الکتریکی8 چاه مشاهداتی دشت مازندران مورد بررسی قرار گرفت. که برای این منظور هیدروژن کربنات، کلرید، سولفات، کلسیم و منیزیم در مقیاس زمانی ماهانه طی دوره آماری (1383-1393) به‌عنوان ورودی و هدایت الکتریکی به‌عنوان پارامتر خروجی انتخاب شد.معیارهای ضریب همبستگی، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و عملکرد مدل مورداستفاده قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد مدل شبکه عصبی مصنوعی با ضریب همبستگی (989/0)، میانگین قدر مطلق خطا(ds/m019/0) و نیز معیار نش ساتکلیف(970/0) در مرحله صحت سنجی در اولویت قرار گرفت بحث و نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج حاکی از توانمندی قابل‌قبول مدل شبکه عصبی مصنوعی در تخمین هدایت الکتریکی آب‌های زیرزمینی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - راه‌اندازی کارآفرینی سبز به عنوان راهکاری در جهت توانمندسازی فقرای روستایی (مورد مطالعه: اساتید دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه رازی)
سمیه خسروی حسین مهدیزاده علی اصغر میرکزاده

10.22034/jest.2018.13776

چکیده زمینه و هدف: با وجود این که مساله ی فقر یک مشکل جهانی است اما نمود آن در روستاهای ما بیش تر حاکم است، تحولات شگرف و گسترده ای که هر روزه در تمامی عرصه های زندگی بشری و فرهنگ حاکم بر جوامع رخ می دهد، موجب شده تا کارآفرینی روستایی به عنوان یک راهبرد اثر بخش برای کا چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: با وجود این که مساله ی فقر یک مشکل جهانی است اما نمود آن در روستاهای ما بیش تر حاکم است، تحولات شگرف و گسترده ای که هر روزه در تمامی عرصه های زندگی بشری و فرهنگ حاکم بر جوامع رخ می دهد، موجب شده تا کارآفرینی روستایی به عنوان یک راهبرد اثر بخش برای کاهش فقر، توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار شناخته شود. در این راستا در کشورهای در حال توسعه، سرمایه گذاری در مشاغل سبز و آموزش کارآفرینی سبز می تواند کمک بزرگی به ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی، اجتماعی و حفظ محیط زیست کند. روش بررسی: تحقیق حاضر درصدد است با روش کیفی و بر اساس رهیافت گرندد تئوری،راه اندازی کارآفرینی سبز به عنوان راهکاری در جهت توانمندسازی فقرای روستایی را مورد مطالعه قرار دهد. شیوه ی نمونه گیری مبتنی بر هدف بوده است و از اساتید دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی انتخاب شدند و از آن ها مصاحبه به عمل آمد. سوالات محوری این پژوهش عبارتند از: دیدگاه آن ها نسبت به راه اندازی کارآفرینی سبز به عنوان راهکاری در جهت توانمندسازی فقرای روستایی چگونه است؟ راهبردهای فردی آن ها برای راه اندازی کارآفرینی سبز چگونه است؟ پیامدهای توانمندسازی فقرای روستایی با راه اندازی کارآفرینی سبز چگونه است؟ یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد تبیین کننده های دیدگاه اساتید نسبت به راه اندازی کارآفرینی سبز به عنوان راهکاری در جهت توانمندسازی فقرای روستایی زیرساخت های ایجاد کارآفرینی سبز، فرهنگ کارآفرینی سبز، چارچوب های حمایتی از کارآفرینی سبز و فرهنگ تولید محصولات سبز بودند. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد: پیامدهای توانمندسازی فقرای روستایی با راه اندازی کارآفرینی سبز از دیگاه اساتید کاهش فقر اقتصادی، کاهش بیکاری، دسترسی راحت تر به مسکن، امید به زندگی، کاهش مهاجرت، رضایت و ارتقا سطح زندگی، امنیت غذایی پایدار، توانمندسازی و مهم تر از همه حفظ محیط زیست و توسعه پایدار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی وضعیت مدیریت و برنامه ریزی کاربری اراضی اطراف فرودگاه ها(مطالعه موردی- فرودگاه مهرآباد)
اکرم الملوک لاهیجانیان مهشید محمدی شلمانی

10.30495/jest.2018.13777

زمینه و هدف: فرودگاه ها زیربنایی ترین بخش از سیستم حمل ونقل هوایی، محسوب می شوند و حضور نسل جدید هواپیماهای مدرن، رشد سریع حجم ترافیک و تقاضای سفرهای هوایی و تصویب قوانین و مقررات منسجم و دقیق برای مراحل مختلف عملیات پروازی، سبب گردیده که فرودگاه به عنوان یک سیستم پیچید چکیده کامل

زمینه و هدف: فرودگاه ها زیربنایی ترین بخش از سیستم حمل ونقل هوایی، محسوب می شوند و حضور نسل جدید هواپیماهای مدرن، رشد سریع حجم ترافیک و تقاضای سفرهای هوایی و تصویب قوانین و مقررات منسجم و دقیق برای مراحل مختلف عملیات پروازی، سبب گردیده که فرودگاه به عنوان یک سیستم پیچیده و پویا محسوب شود. هدف از انجام این تحقیق مدیریت و برنامه ریزی کاربری اراضی با رویکرد زیست محیطی در فرودگاه مهرآباد است، فرضیه های این تحقیق عبارتند از: فرضیه اول اراضی اطراف فرودگاه با امنیت پرواز رابطه دارد ، فرضیه دوم نحوه استفاده از اراضی اطراف فرودگاه با حفظ محیط زیست رابطه دارد، و فرضیه سوم مدیریت و برنامه ریزی اراضی بر آرامش و امنیت ساکنان حریم فرودگاه اثر گذار است.روش بررسی: کار از طریق شناخت و بررسی محدوده مورد مطالعه، با استفاده از نرم افزار Arc GIS 9.3 جهت تولید نقشه های موقعیت جغرافیایی منطقه، کاربری های اراضی اطراف، شبکه راه های ارتباطی انجام گردید. سپس با تنطیم و توزیع پرسشنامه ، عوامل مؤثر بر مدیریت کاربری اراضی مورد سنجش قرار گرفته و با استفاده از روش مدیریت راهبردی نقاط قوت و ضعف شناسایی گردید . پرسشنامه ها از طریق آنالیز همبستگی با استفاده از نرم افزار SPPS19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های به دست آمده در ارتباط با فرضیه اول حاکی از این است که میان پارامترهای " اراضی اطراف فرودگاه" و "امنیت پرواز" رابطه معنا دار و مستقیمی وجود دارد. در فرضیه دوم نیز بین عوامل "نحوه استفاده از اراضی اطراف فرودگاه " و "حفظ محیط زیست" رابطه معنا دار و معکوس است. فرضیه سوم بین متغیرهای"مدیریت و برنامه ریزی اراضی" و "آرامش و امنیت ساکنان حریم فرودگاه" نیزرابطه معنا دار و مستقیم است.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل ها نشان می دهد که از بین پاسخ دهندگان به سؤالات؛ اکثریت (5/90 درصد) از خلبانان معتقدند که ارتباط زیادی بین اراضی اطراف فرودگاه با امنیت پرواز وجود دارد. تنها 8/4 درصد معتقد بودند که این ارتباط کم است. در مقابل 8/4 درصد باقی مانده نیز این ارتباط را بسیار زیاد بیان کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - سنجش میزان بهره‌مندی شهرستان‌های استان گلستان با تاکید بر توسعه یافتگی روستاها با استفاده از روش آنتروپی و تاپسیس
سحر سعیدی عبدالرسول سلمان ماهینی سپیده سعیدی

10.30495/jest.2018.13778

چکیده زمینه و هدف: سطح زندگی انسان با رشد و پیشرفت علم و دانش بشری همواره در حال پیشرفت بوده است. با این حال، این رشد و توسعه در تمام مناطق و سکونتگاه‌های انسانی یکسان نبوده و در نتیجه آن جوامع مختلفی با سطح توسعه اجتماعی اقتصادی متفاوت ایجاد شده است. بنابراین استفاده چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: سطح زندگی انسان با رشد و پیشرفت علم و دانش بشری همواره در حال پیشرفت بوده است. با این حال، این رشد و توسعه در تمام مناطق و سکونتگاه‌های انسانی یکسان نبوده و در نتیجه آن جوامع مختلفی با سطح توسعه اجتماعی اقتصادی متفاوت ایجاد شده است. بنابراین استفاده از علم برنامه‌ریزی ناحیه‌ای درکاهش این نابرابری ضروری به نظر می‌رسد. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی و سطح‌بندی توسعه اقتصادی اجتماعی شهرستان‌های استان گلستان با تاکید بر میزان توسعه‌یافتگی روستاهای این شهرستان است.روش بررسی: برای این منظور از روش آنتروپی و تاپسیس برای وزن‌دهی به معیارها و اولویت بندی شهرستان‌ها استفاده شد. تعداد 12 معیار در چهار دسته کلی شامل جمعیت، حمل و نقل، امکانات رفاهی و بهداشت و درمان جهت سنجش میزان بهره مندی شهرستان‌ها انتخاب شدند.یافته‌ها: بر اساس نتایج بدست آمده شهرستان گنبد با ضریب بهره مندی 92/0 رتبه اول و شهرستان بندر گز با ضریب بهره مندی 12/0 رتبه یازدهم را بدست آورد. پس از تعمیم ضرایب، شهرستان‌ها از نظر میزان بهره‌مندی در چهار طبقه زیاد، متوسط، کم و بسیار کم قرار گرفتند. در انتها برای اطمینان از اولویت هر یک از شهرستان‌ها، تحلیل حساسیت با هفت تکرارانجام شد.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق می‌تواند به عنوان الگویی برای برنامه‌ریزی رشد و توسعه‌ی روستاهای شهرستان‌های استان مورد استفاد قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - ارزیابی و مقایسه شاخص‌های رویه‌ای و محتوایی توسعه پایدار در مناطق 7 و 22 تهران
مهسا حاجی محمودی ناصر برک پور پویان شهابیان

10.22034/jest.2018.13779

چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پا چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پایداری دیده می شود، توجه صرف به ابعاد محتوایی یعنی شاخص‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. اما در بسیاری از جوامع با وجود منابع غنی و کیفیت بالای زیست‌محیطی و هم چنین سطح مطلوب اجتماعی و اقتصادی باز هم شاهد ناکامی ها و کمبودهایی در دستیابی به اهداف توسعه‌پایدار بوده ایم. لذا به نظر می رسد، بازبینی مجدد ابعاد و شاخص‌های پایداری و جامع نگری بیش تر در این زمینه، بتواند راهکاری تازه پیش روی جوامع بگشاید. هدف این مقاله، ارزیابی پایداری توسعه شهری در دو منطقه 7 و 22 تهران با رویکردی متفاوت و با در نظرگیری ابعاد و جوانب پایداری در دو بخش محتوایی و رویه ای است. بخش محتوایی شامل شاخص های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است که در واقع این شاخص‌ها در بطن جامعه بوده و وابسته به عوامل دیگری در جامعه تغییر می کنند و متأثر از سیاست های توسعه‌پایدار هستند. گروه دیگر شاخص ها که اغلب در ارزیابی توسعه پایدار مورد غفلت واقع شده اند گروه شاخص‌های رویه ای هستند که در واقع متشکل از مجموعه شاخص‌هایی بوده که به صورت مستقل عمل کرده و مبین فرایند سیاست ها در یک جامعه می باشند. روش بررسی: در این زمینه از روش های مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهدات میدانی، پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، منطقه 22 از نظر هر دو گروه شاخص های محتوایی و رویه ای نسبت به منطقه 7 در وضعیت مطلوب تری قرار دارد. بحث و نتیجه گیری: منطقه 22 با برخورداری از سرمایه گذاری های نسبتاً گسترده مدیریت محلی (شهرداری منطقه) در زمینه توسعه پایدار به پشتیبانی از ظرفیت های موجود منطقه پرداخته و لذا علاوه بر ارتقاء سطح کیفی مدیریت و حکومت محلی در منطقه، ظرفیت سازی های گوناگون و در نتیجه ارتقاء سطح جامعه مدنی را سبب گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - ارزیابی پایداری ژئومورفولوژی شهری جهت برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهر (مطالعه موردی: یزد)
آمنه السادات پوریه نعمت ا... خراسانی فرهاد حسین زاده لطفی پروین فرشچی

10.22034/jest.2018.13780

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولوژی شهر یزد با استفاده از مدل تحلیل پوشش داده‌ها است. روش بررسی: برای نیل به این اهداف، ابتدا شاخص‌های ژئومورفولوژیک مؤثر بر رشد شهر یزد در طی 30 سال (92-1363) که شامل ارتفاع، شیب، جهت، زمین‌شناسی، مورفولوژی و واحد اراضی است شناسایی و سپس با استفاده پرسش نامه اهمیت آن‌ها در توسعه شهر مشخص گردید. در تطبیق بامطالعه حاضر، مدل تحلیل پوششی دادها طرح گردیده و کارایی واحدها با استفاده از نرم‌افزار GAMS محاسبه و واحدهای کارا شناخته شد. جهت تعیین کاراترین واحد از مدل اندرسون- پترسون بهره گرفته شد. یافته‌ها: بر طبق مدل تحلیل پوششی دادها در طی سال‌های موردمطالعه (92-1363)، حدود 16% توسعه شهر یزد کاملاً کارا است. به عبارتی سال‌های 1364، 1365، 1384، 1388 و 1392 همواره کارایی صد در صد داشته‌اند و موقعیت شهر یزد در سال 1365 بر اساس شاخص‌های ژئومورفولوژی به‌عنوان پایدارترین واحد شناخته شد و با توسعه غالب شهر یزد به سمت جنوب غربی، میزان کارایی کاهش می‌یابد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان گر آن است که شاخص‌های شیب، رسوبات دشت دامنه‌ای و فضاهای مناطق شهری بیش ترین اهمیت را در توسعه شهر یزد دارا می‌باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - تأثیر کیفیت بصری فضاهای دانشگاهی بر تعاملات اجتماعی دانشجویان (نمونه موردی: گرگان)
سیده بهشاد زهرائی مهدیه پژوهان فر

10.22034/jest.2018.13781

چکیده زمینه و هدف: آموزش و یادگیری از فعالیت‌های اصلی دانشگاه ها بوده و رکن مهم و سرنوشت‌ساز توسعه انسانی می‌باشند و عامل تغییر و پیشرفت اجتماعی محسوب می شوند. تعامل و حضور اجتماعی دانشجویان در فرآیند یادگیری، ازجمله عواملی است که می تواند در کارآمدی دانشگاه ها مفید با چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: آموزش و یادگیری از فعالیت‌های اصلی دانشگاه ها بوده و رکن مهم و سرنوشت‌ساز توسعه انسانی می‌باشند و عامل تغییر و پیشرفت اجتماعی محسوب می شوند. تعامل و حضور اجتماعی دانشجویان در فرآیند یادگیری، ازجمله عواملی است که می تواند در کارآمدی دانشگاه ها مفید باشد. باوجوداین امروزه سطح تعاملات اجتماعی در فضاهای دانشگاهی کاهش‌یافته است. مطالعات انجام‌شده حاکی از آن است که فضا باید واجد کیفیت بصری مطلوبی باشد تا در آن تعاملات اجتماعی صورت پذیرد. ازاین‌رو هدف از پژوهش حاضر، شناسایی معیارهای کیفیت بصری فضاهای آموزشی و بررسی میزان تأثیرگذاری این معیارها بر تعاملات اجتماعی دانشجویان می‌باشد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی می‌باشد و ابزار مطالعه پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد. یافته ها: اطلاعات موردنیاز از 300 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه گلستان و علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به‌صورت تصادفی جمع آوری شد؛ که 40 گویه کیفیت بصری و 6 گویه تعاملات اجتماعی را می سنجند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از رگرسیون آنالیز نشان می دهند که بین بعضی از ابعاد کیفیت بصری شامل: تنوع، تضاد، وحدت، خوانایی، توالی، جذابیت، پاکیزگی و دسترسی با تعاملات اجتماعی رابطه ی معنی داری اثبات‌شده و میزان تأثیرگذاری آن‌ها متفاوت است. دسترسی بیشترین (بتای 82/0درصد) و تأکید (بتای 12/0 درصد) پایین‌ترین تأثیر را بر تعاملات اجتماعی دانشجویان داشته است. این امر بیانگر این نکته است که، میزان تعاملات دانشجویان در فضاهای دانشگاهی متأثر از سطح کیفیت بصری این فضاها می باشد. نتایج این پژوهش می‌تواند به معماران، طراحان و برنامه ریزان شهری در جهت طراحی فضاهای جدید یا توسعه فضاهای دانشگاهی مفید واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی میزان کیفیت و هویتمندی منظر شهری اسلامشهر از نظر شهروندان
مسعود علیمردانی مهدی واعظی

10.22034/jest.2018.13782

چکیده زمینه و هدف : در منابع علمی، هویت شهر دارای ابعاد مختلف عینی و ذهنی معرفی شده است که با مؤلفه های مختلفی در منظر و سیمای شهر بروز دارد. از سوی دیگر افزایش کیفیت و زیبایی محیط در الگوهای کالبدی منسجم، مقدمه ای در حصول هویت در شهر خواهد بود. در این مقاله پس از بازش چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف : در منابع علمی، هویت شهر دارای ابعاد مختلف عینی و ذهنی معرفی شده است که با مؤلفه های مختلفی در منظر و سیمای شهر بروز دارد. از سوی دیگر افزایش کیفیت و زیبایی محیط در الگوهای کالبدی منسجم، مقدمه ای در حصول هویت در شهر خواهد بود. در این مقاله پس از بازشناسی ابعاد مختلف هویت شهر و نیز تبیین مؤلفه های ایجادگر کیفیت و زیبایی از منابع علمی و نظریه های بزرگان طراحی محیط، سعی در ارزیابی هویتمندی قسمتی از منظر شهری اسلامشهر از نظر کابران آن داریم. روش پژوهش: بخش اول پژوهش بررسی مبانی نظری مرتبط با موضوع است . در بخش دوم پژوهش تعداد 250 نفر از کاربران محیط به سوالات ما در زمینه های هویتی پاسخ دادند که نتایج آن به صورت کیفی و کمی با روش استدلال منطقی و تطبیق با معیارهای هویتی ارائه شده است. انتظار می رود نتایج این پژوهش چهارچوبی مناسب جهت تدوین لایحه ساماندهی هویت سیما و منظر شهری اسلامشهر و افزایش کیفیت محیط شهری باشد. یافته ها: شهر پدیده مصنوعی است که وابسته به فعالیت های انسان و روابط اجتماعی او می باشد. برای شناخت هر شهر می باید اجزای فیزیکی و غیر فیزیکی آن را مورد شناسایی قرارداد و از همدیگر تفکیک نمود. مطالعه شهر اسلامشهر بدین روش در دستور کار قرار گرفت و با شناخت همه جانبه شهر، مسایل و مشکلات مبتلا به شهر مذکور از قبیل هویت شهروندان. عدم وجود تناسبات کالبدی در فضاهای شهری. عدم احساس تعلق شهروندان به محیط زندگی. عدم انطباق پذیری و سازگاری با محیط.عدم وجود تعاملات اجتماعی مورد شناسایی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری : بر اساس مطالعه میدانی انجام شده در تحقیق حاضر مشخص گردیدکه ارتباط مستقیم وتنگاتنگی بین هویت شهر وکیفیت محیط زیست ان با رفتار شهروندان ساکن در ان شهر وجود دارد. علاوه بر ان همواره هویت شهری به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار در زمینه شناخت شهرها محسوب می گردد. بنابراین با توجه به شناخت همه جانبه از شهر اسلامشهر. راه حل مسایل و مشکلات مبتلا به شهر مذکور از طریق توجه به استخوان بندی اصلی شهر. ایجاد فضاهای متنوع شهری. تنوع کاربری زمین. ارتقای هویت شهروندان. افزایش کیفیت محیط زیست زندگی. ایجاد حس تعلق به محیط در شهروندان امکان پذیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - پایش گردشگری فصلی شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)
بهروز سبحانی وحید صفریان زنگیر

10.22034/jest.2018.13790

زمینه و هدف: شناخت پتانسیلهای اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیتهای انسانی، پایه و اساس غالب برنامهریـزیهـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل میدهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقل چکیده کامل

زمینه و هدف: شناخت پتانسیلهای اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیتهای انسانی، پایه و اساس غالب برنامهریـزیهـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل میدهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقلیم گردشگری شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)است. روش بررسی: در این پژوهش به‌منظور ارزیابی شرایط اقلیم آسایش از دیدگاه گردشگری، دادههای اقلیمی 22 ایستگاه سینوپتیک شمال غرب‌ایران در یک دوره آماری 20 ساله (2010-1990) تهیه شدند. در این مدل سیستمی از 7 پارامتر: میانگین حداکثر دما، میانگین دما، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارش ماهانه، میانگین روزانه ساعات آفتابی و سرعت باد استفاده شد. برای پردازش داده‌ها از شاخص TCI استفاده شد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه اقلیم گردشگری برای چهار فصل ترسیم گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص اقلیم گردشگری در شمال غرب به علت تضاد توپوگرافی دارای تنوع زیادی در طول سال می‌باشد. فصل تابستان با در برداشتن شرایط (بینهایت ایدهال 7، وضعیت ایدهال 10، کیفیتعالی 3، شرایط خیلیخوب 1 و قابل قبول 1) نسبت به سه فصل دیگر در رتبه یک؛ فصل پاییز با شرایط (عالی: 4، خیلیخوب: 11، خوب: 3 و قابل قبول: 4) رتبه دوم نسبت به سه فصل‌دیگر؛ فصل بهار با کیفیت(خیلیخوب: 2، خوب: 2، قابلقبول: 11 و ناچیزحاشیهای: 7) در رتبه سوم نسبت به فصلهای دیگر و فصل زمستان با وضعیت(قابلقبول: 1، ناچیزحاشیهای: 14، نامناسب: 5 و بسیارنامناسب: 2) در رتبه چهارم و نامطلوبترین حالات نسبت به سایر فصول به خود اختصاص دادند. بحث و نتیجه‌گیری: شمال غرب ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری زیاد می‌تواند مقدمات حضور گردشگران داخلی و خارجی باشد. مناظرزیبا و منحصربه‌فرد و شرایط آب‌وهوای متنوع در تمامی فصول می‌تواند در راستای توسعه این صنعت گام‌های استوار برداشته و بهره‌های فراوان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - تأثیر آموزش محیط زیست بر آگاهی، نگرش و رفتار طرف دار محیط زیست در دختران مقطع متوسطه دوم (مطالعه موردی: ناحیه 4 اهواز)
فرزانه ولی پور چهارده چریک فروزان فرخیان

10.30495/jest.2018.13791

چکیده زمینه و هدف: افزایش مشکلات و بحران های محیط زیستی در جهان باعث شده تا اهمیت بحث در مورد محیط زیست و مسایل محیط زیستی افزایش یابد. از آن جا که گسترش آگاهی نیازمند آموزش بوده و آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست می باشد، لذا این پژوهش، با هدف برر چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: افزایش مشکلات و بحران های محیط زیستی در جهان باعث شده تا اهمیت بحث در مورد محیط زیست و مسایل محیط زیستی افزایش یابد. از آن جا که گسترش آگاهی نیازمند آموزش بوده و آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست می باشد، لذا این پژوهش، با هدف بررسی تأثیر آموزش های محیط زیستی بر تغییر نگرش محیط زیستی، آگاهی محیط زیستی و رفتار محیط زیستی دانش آموزان در حفاظت از محیط زیست صورت پذیرفت.روش بررسی: روش تحقیق، شبه آزمایشی و جامعه آماری مطالعه، کلیه ی مدارس دخترانه ی متوسطه دوم در ناحیه 4 اهواز بود. نمونه آماری مطالعه بر اساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای 180 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مقایسه ی سه سطح نگرش ، آگاهی و رفتار گروه گواه و آزمایش نشان داد که پیش از مداخله ی آموزشی بین میانگین های دو گروه تفاوت معنی دار وجود نداشته اما پس از مداخله ی آموزشی تفاوت معنی دار (021/0P=) در آگاهی، تفاوت معنی دار (042/0P=) در نگرش و نیز تفاوت معنی دار (001/0P<) در رفتار دانش آموزان به وجود آمد.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق تأثیر آموزش های تئوری و عملی بر تغییر نگرش، آگاهی و رفتار حفاظت از محیط زیست دانش آموزان را مثبت ارزیابی نمود، لذا به نظر می رسد با آموزش مناسب دانش آموزان متوسطه ی دوم، علاوه بر فرهنگ سازی در جهت حفظ و استفاده بهینه از منابع طبیعی و محیط زیست، با بکارگیری آن ها به عنوان کارشناسان در آینده می توان به کاهش مشکلات و بحران های محیط زیستی امیدوار شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - بررسی وضعیت محتوای زیست محیطی موجود در کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی
فائزه فاضلی فریده مهدوی ایکدلو

10.22034/jest.2018.13792

زمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتا چکیده کامل

زمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی از همان روزهای آغازین آموزش رسمی از طریق محتوا و کتاب درسی باید مدنظر قرار دهند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی از لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست است. روش بررسی: به این منظور کتاب های درسی علوم تجربی 8 سال دوره آموزش عمومی در سال تحصیلی 93-92 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این بررسی با استفاده از ابزار فهرست وارسی، تحلیل محتوا که شامل هفت مؤلفه اصلی معضلات زیست محیطی (هوا، آب، خاک وصوت)، حفاظت منابع طبیعی، تفکیک زباله و بازیافت آن و نقش انسان در محیط زیست و 93 مؤلفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزار توسط کارشناسان صاحب نظر1/90 درصد به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیش ترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کم ترین توجه در کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نسبت به معضلات زیست محیطی شده است. به طور کلی در کتاب های علوم تجربی بیش ترین توجه به نقش انسان در محیط زیست وکم ترین توجه به آلودگی صوتی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی تاثیر متغیرهای محیط زیستی بر نحوه پراکنش سه گونه دارکوب (سیاه، خالدار بزرگ و سبز) در جنگل شصت کلاته، گرگان
سرور کریمی حسین وارسته مرادی حمید‌رضا رضایی مجتبی قدیمی

10.30495/jest.2018.13793

زمینه و هدف: جنگل ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده‌ی جنگل‌ها است. اکوسیستم های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه های حیات وحش است که در میان آن ها می توان به گونه های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب ها اشاره کرد. چکیده کامل

زمینه و هدف: جنگل ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده‌ی جنگل‌ها است. اکوسیستم های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه های حیات وحش است که در میان آن ها می توان به گونه های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب ها اشاره کرد. دارکوب‌ها به عنوان نماینده و شاخص تنوع زیستی پرندگان جنگل مطرح هستند. از جمله متغیرهای محیط زیستی مهم اثرگذار بر نحوه پراکنش اعضای این خانواده ساختار جنگل و ارتفاع است.روش کار: در این تحقیق سه طبقه ارتفاعی شامل: طبقه ارتفاعی 400-0 متر با تیپ پوشش گیاهی آمیخته (انجیلی- ممرز- بلوط)، 700-400 متر با تیپ پوشش گیاهی ممرز- انجیلی و بالعکس و طبقه ارتفاعی 1000-700 متر که در آن درخت راش به عنوان گونه غالب مطرح است، در جنگل شصت کلاته انتخاب شدند. نمونه برداری از پرندگان به روش نقطه ای انجام پذیرفت و نوع و تعداد گونه های دارکوب مشاهده شده در 103 پلات نمونه برداری در فصل های تابستان و پاییز ثبت گردید.یافته ها: نتایج حاصل از نمودار رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارف برای گونه های دارکوب با متغیرهای محیط زیستی و ارتفاع از سطح دریا نشان داد که بیشترین فراوانی دارکوب سیاه و سبز به ترتیب در محدوده 1000-700 و 700 -400 متری سطح دریا بوده است. همچنین رابطه ی معنی داری بین فراوانی دارکوب خال دار بزرگ و ارتفاع مشاهده نشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مشخص شد که دارکوب سبز و خال دار بزرگ انعطاف پذیری بالاتری در نحوه انتخاب زیستگاه داشته و دارکوب سیاه بر خلاف دو گونه دیگر به زیستگاه‌های جنگلی با تیپ پوششی راشستان و ساختار جنگلی بالغ وابسته است، بنابراین لزوم کنترل بهره‌برداری شدید از چنین زیستگاه‌هایی امری ضروری است پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات