فهرس المقالات هوشنگ ابتهاج

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - گذار به مدرنیته در شعر ابتهاج و مقایسه آن با مدرنیته غربی
  یدالله طالشی حسن خانجانی صدیقه جعفرزاده ‌مقدم
  در مباحث نقد ادبی سنت، و نوگرایی(مدرنیسم) یکی از اصلی‌ترین مسائل در حوزه هنر و ادبیات است. به ویژه در جوامعی که دوره گذار را طی می‌کنند، دشوارترین و در عین حال تکنیکی‌ترین مسأله است؛ به خصوص پیوند سنّت و نوگرایی. با ظهور آشکارای شعر نو در عرصه ادبیات فارسی چهره‌های سرشن أکثر

  در مباحث نقد ادبی سنت، و نوگرایی(مدرنیسم) یکی از اصلی‌ترین مسائل در حوزه هنر و ادبیات است. به ویژه در جوامعی که دوره گذار را طی می‌کنند، دشوارترین و در عین حال تکنیکی‌ترین مسأله است؛ به خصوص پیوند سنّت و نوگرایی. با ظهور آشکارای شعر نو در عرصه ادبیات فارسی چهره‌های سرشناسی پای در میدان نوپردازی نهادند که یکی از بارزترین این چهره‌ها هوشنگ ابتهاج(ه.الف.سایه) بود. شاعری که می‌توان گفت به ایجاد نوعی اتحاد و همبستگی محکم میان سنّت و مدرنیسم دست یافته است و این پیوند را در اشعارش به وضوح می‌توان دید. مقاله حاضر با بررسی اشعار ابتهاج جلوه‌های سنّت‌گرایی و نوگرایی در اشعار وی، و چگونگی پیوند این دو مقوله متمایز می‌پردازد؛ و نشان خواهد داد که هوشنگ ابتهاج نه مخالف سنت است و نه مخالف مدرنیته، بلکه در جهت پیوند میان آن دو از هیچ تلاشی فروگذار نیست. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی و تحلیل گونه‏ های ادب غنایی در شعر هوشنگ ابتهاج
  سعید حسام پور نوشین طالب زاده
  بررسی گونه های ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن ها در شعر معاصر می تواند ما را با جنبه های تازه ای از شعر دراین مقطع آشنا سازد در این مقاله گونه های ادب غنایی در دو مجموعه شعر سیاه مشق (کلاسیک) و تاسیان (شامل اشعار نیمایی و سپید) از هوشنگ ابتهاج بررسی می شود و هر کدام از أکثر

  بررسی گونه های ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن ها در شعر معاصر می تواند ما را با جنبه های تازه ای از شعر دراین مقطع آشنا سازد در این مقاله گونه های ادب غنایی در دو مجموعه شعر سیاه مشق (کلاسیک) و تاسیان (شامل اشعار نیمایی و سپید) از هوشنگ ابتهاج بررسی می شود و هر کدام از این شاهدهای شعری از منظر زیبایی شناسی و دیدگاه های غنایی تحلیل می گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد بیشتر گونه های ادب غنایی در شعر هوشنگ ابتهاج وجود دارد. به ویژه گونه هایی که موضوع هایی چون: عشق، سیاست و اجتماع را به تصویر می کشد که همین نشانگر سبک و سیاق رمانتیسم شاعر است. بیشترین میزان استفاده او از گونه های غنایی تصویری است تا گونه های توصیفی یعنی شاعر به جای آن که به توصیف ابنیه و البسه و اطعمه بپردازد به تصویرسازی وضعیت شخصی و اجتماعی سیاسی دوران مشغول است. این مقاله می کوشد تا ابعاد غنایی شعر ابتهاج را واکاوی و بررسی نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - نمادگرایی و تمثیلات اجتماعی حافظانه در بیان و اندیشه های هوشنگ ابتهاج (شاعر معاصر)
  زینب وطن خواه سیدمحمود سیدصادقی مریم پرهیزگاری
  اندیشه و دغدغه‌های اجتماعی ابتهاج در پیوند با ذوق زیباگرایانه‌ی ادبی و دلبستگی وی به غزل کلاسیک به ویژه غزل‌های حافظ، و نیز عرصه‌ی پرالتهاب سیاسی دهه‌ی سی شمسی، رنگ و بوی کلام و شعر وی را جلوه‌ای بخشیده که او را از سایر شاعران هم‌عصر خویش همچون فریدون توللی، رهی معیری، أکثر

  اندیشه و دغدغه‌های اجتماعی ابتهاج در پیوند با ذوق زیباگرایانه‌ی ادبی و دلبستگی وی به غزل کلاسیک به ویژه غزل‌های حافظ، و نیز عرصه‌ی پرالتهاب سیاسی دهه‌ی سی شمسی، رنگ و بوی کلام و شعر وی را جلوه‌ای بخشیده که او را از سایر شاعران هم‌عصر خویش همچون فریدون توللی، رهی معیری، متمایز می‌سازد. ابتهاج که شاعری غزل‌سراست و توانایی خود را در شعر نو نیز نشان داده از حیث استخدام واژگان و تعابیر، و ساخت نحوی اشعارش و نمادها و تمثیلات و مضامین فکری، متاثر از شیوه حافظ است. روش تحقیق تمثیلی حاضر، کیفی و توصیفی است. در این تحقیق، غزل‌های دفتر شعر سیاه مشق مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد: از ویژگی‌های بارز اشعارش، تصویرسازی نمادین و تمثیل گرایانه و تا حدی بازآفرینی نمادهای حافظانه برای بیان موضوعات اجتماعی نظیر نبودن آزادی و وجود استبداد، دردمندی ها و جو اختناقی است که بر جامعه‌ی روزگار خویش حاکم بوده است. این شیوه و فضای سیاسی دهه‌ی سی شمسی، او را به جریان سمبولیسم اجتماعی سوق داده و شگردهای زبانی و هنری حافظ ، الهام‌بخش سایه بوده است. این نوع بازآفرینی و پیروی از حافظ، وجه تشخص و امتیاز غزلیات سایه قلمداد شده است. با این هدف ابتهاج توانسته تصاویر و تمثیل های مرسوم عرفانی و تغزلی را در پاسخ به ضرورت و سوالات تحقیق تبدیل به نمادهایی کند که پیام‌رسان موضوعات اجتماعی باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - درون‌مایه‌های عرفانی در اشعار هوشنگ ابتهاج
  عبدالله مرادی مظاهر نیکخواه حسین خسروی
  Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-pare أکثر

  Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} >امیرهوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه) شاعری است دارای سبک ویژه و مختص به خویش. او با توجّه به ذوق سرشار و استعداد و نبوغ شاعرانه­اش چیزی بیشتر و بالاتر از آن چه را می­طلبد که در جامعه موجود است. از نظر فکری، شاعری اندیشه­گرا است که تلفیقی از درون­گرایی و برون­گرایی را در اندیشه­اش می­پروراند و آن­گاه که از نابسامانی­های جامعه بیرون رنج می­برد به درون­گرایی یا به عبارتی به شعرهای درونی می­گراید. ابتهاج در غزلیاتش در عین هنجار­گریزی و سنّت­شکنی، رگه‌هایی از عرفان را دخیل می­سازد. با همه اصالت و نجابت و سنّت ایرانی بودن، اشعاروی رنگ و بوی تجدد، مرزشکنی و تازگی به خود می­گیرد و مفاهیم، مضامین و پیام­هایش حتی بادرون مایه‌های عرفانی رنگ دیگری دارد. این مقاله به روش پژوهشی، توصیفی- تحلیلی، به درون‌مایه‌های عرفانی اشعار سایه می‌پردازد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - رمانتیسم در شعر هوشنگ ابتهاج
  محمدامین محمدپور علی اصغر باباصفری
  مکتب ادبی رمانتیسم در قرن نوزدهم و با شکستن قید و بندهای مکتب کلاسیک شکل گرفت. از سال 1301 و بعد از مشروطه، مکتب رمانتیسم در ایران گسترش پیدا کرد. عمده تحول این مکتب گرایش به طبیعت و وطن و پرداختن به عواطفی چون عشق، اندوه و طبیعت گرایی بود. هوشنگ ابتهاج یکی از شاعران تو أکثر

  مکتب ادبی رمانتیسم در قرن نوزدهم و با شکستن قید و بندهای مکتب کلاسیک شکل گرفت. از سال 1301 و بعد از مشروطه، مکتب رمانتیسم در ایران گسترش پیدا کرد. عمده تحول این مکتب گرایش به طبیعت و وطن و پرداختن به عواطفی چون عشق، اندوه و طبیعت گرایی بود. هوشنگ ابتهاج یکی از شاعران توانای معاصر است که بر غالب اشعار او اصول حاکم بر مکتب رمانتیسم حاکم است. مهمترین زمینه های اندیشه های رمانتیکی در شعر ابتهاج عبارتند از: عشق، غم و اندوه، یادکرد مرگ، حدیث نفس، وطن، طبیعت گرایی، امید، آرمان گرایی. در این مقاله به شیوه توصیفی و تحلیل محتوا از شعر ابتهاج به بررسی رمانتیسم در شعر او خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - پژوهشى در تنوع واژگان شعرى
  ابراهیم انارى بزچلوئى احمد امیدوار
  سبک شناسى آمارى کمک شایانى به روش مندى و علمى شدن پژوهش هاى ادبى کرده است. ثروت لغوى اى که شاعر یا نویسنده در اثر خویش به کار مى گیرد از ویژگى هاى سبک و ساختار اثر ادبى است. یکى از روش هایى که براى شناخت این ثروت لغوى به کار مى رود نظریه جانسون است. این روش با بهره گیرى أکثر

  سبک شناسى آمارى کمک شایانى به روش مندى و علمى شدن پژوهش هاى ادبى کرده است. ثروت لغوى اى که شاعر یا نویسنده در اثر خویش به کار مى گیرد از ویژگى هاى سبک و ساختار اثر ادبى است. یکى از روش هایى که براى شناخت این ثروت لغوى به کار مى رود نظریه جانسون است. این روش با بهره گیرى از علم آمار و با رویکرد میان رشته اى در پى نزدیک شدن به صحت و دقت بیش تر است. در این جستار سعى شده است تا با بهره گیرى از شیوه کمّى "جانسون" به بررسى مسأله تنوع واژگان در سبک شعرى رهى معیرى، هوشنگ ابتهاج و فریدون مشیرى پرداخته شود. در پایان پژوهش مشخص شد که سبک شعرى رهى معیرى از تنوع واژگانى بیش ترى نسبت به دو شاعر دیگر برخوردار است. هم چنین سبک شعرى فریدون مشیرى داراى تنوع واژگانى بیش ترى نسبت به سبک شعرى هوشنگ ابتهاج است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - زمینه‌های عرفان در شعر معاصر (با تأکید بر اخوان ثالث و هوشنگ ابتهاج)
  نادر جوادزادگان
  چکیده عرفان در ادب پارسی از مضمون های اصلی شعراست و در دورة معاصر و بویژه پس از انقلاب شاعران متعهّدی بدان توجه ژرف کرده‌اند و میزان باورمندی به عرفان و به دنبال آن بسامد ورود مفاهیم عرفانی، همچنین نوع نگاه عرفانی در شعر هر یک از شاعران معاصر متفاوت است و موضوع این مق أکثر

  چکیده عرفان در ادب پارسی از مضمون های اصلی شعراست و در دورة معاصر و بویژه پس از انقلاب شاعران متعهّدی بدان توجه ژرف کرده‌اند و میزان باورمندی به عرفان و به دنبال آن بسامد ورود مفاهیم عرفانی، همچنین نوع نگاه عرفانی در شعر هر یک از شاعران معاصر متفاوت است و موضوع این مقاله بررسی عرفان در شعر معاصر فارسی است و اهمّیّت این پژوهش به این جهت است که عده ای معتقدند که شعر معاصر از معشوق حقیقی فاصله گرفته و بیانگر یأس و پوچی است ولی واقعیّت غیر از این است. برای این منظور اشعار شعرای برجسته شعر معاصر مورد ارزیابی قرار گرفته شده و مضامین عرفانی اشعار آنان ذکر شده است. در این بین میزان پرداختن به مسائل عرفانی در شعر مهدی اخوان ثالث از مقبولیت خوبی برخوردار است، امّا به شدت تحت تأثیر مسائل اجتماعی است. امیرهوشنگ ابتهاج نیز با مطالب عرفانی موجود در ادبیّات گذشته آشناست و آنها را در شعرش ورود می‌دهد، امّا عرفان در مرکز توجّه او نیست. در واقع شعر او از عرفانی ملایم برخوردار است. در نتیجه روشن شد که این شاعران اگر چه عارف نیستند ولی به مضامین آن دلبستگی دارند و آن را به شیوه های گوناگون در اشعار خودمنعکس ساخته اند. تفاصيل المقالة