رمانتیسم اجتماعی در اشعار هوشنگ ابتهاج
الموضوعات : مطالعات نقد ادبیزهرا مرادی 1 , سکینه طالب زاده 2
1 - دانشجوی رشتۀ آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان
2 - دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
الکلمات المفتاحية: هوشنگ ابتهاج, رمانتیسم, رمانتیسم فردی, رمانتیسم اجتماعی,
ملخص المقالة :
فضای سیاسی، اجتماعی و فکری ایران در اوایل قرن بیستم باعث شد ادبیات فارسی با تأثیرپذیری از ادبیات جدید اروپا، وارد مرحله‌ای تازه به نام «رمانتیسم» شود. امیر هوشنگ ابتهاج از جمله شاعرانی است که دراغلب اشعارش از اصول مکتب رمانتیسم پیروی می‌کند. در این مقاله ما با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی رمانتیسم اجتماعی در اشعار هوشنگ ابتهاج می‌پردازیم. هرگاه سایه، سخن از معشوق، لحظۀ وصال، یاد روزگارکودکی، غم، عشق و... به میان می‌آورد؛ می‌توانیم سخنش را از نوع رمانتیسم فردی و احساسی بدانیم؛ اما زمانی که از وطن خویش، ملت ستم دیده آن، فقر، گرسنگی، ظلم، آزادی و... می‌گوید، می‌توانیم آن را از نوع رمانتیسم اجتماعی بدانیم. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که امیر‌هوشنگ ابتهاج، شاعری با رویکرد رمانتیسم است که هم رمانتیسم فردی و هم رمانتیسم اجتماعی از بن مایه های اصلی شعر وی است.
ابتهاج، امیر هوشنگ.(۱۳۷۰). شبگیر، چاپ سوم، مشهد، انتشارات توس.
همو.(۱۳۷۸). سیاه مشق،چاپ دوم، تهران، نشر کارنامه.
همو.(۱۳۶۰). یادگار خون سرو، چاپ اول، مشهد، انتشارات توس.
آرامیده، فریده؛ بیدگلی، نسرین، و هوشیار، مسعود.(۱۳۹۵). «سمبولیسم اجتماعی در شعر معاصر فارسی( بررسی نماد های اجتماعی در شعر شاعران دهه های سی و چهل)». همایش بین المللی شرق شناسی و مطالعات ایرانی و علیگر هند.
برلین، آیزایا.(۱۳۸۵). ریشه های رمانتیسم، ترجمۀ عبدالله کوثری، تهران، نشر ماهی.
سید حسینی، رضا.(۱۳۸۵) مکتب های ادبی، جلد اول، چاپ پانزدهم، تهران، موسسه انتشارات نگاه.
جعفری، مسعود.(۱۳۸۶). سیر رمانتیسم در ایران از مشروطه تا نیما، تهران، نشر مرکز.
خاکپور،محمد؛ اکرمی، میر جلیل.(۱۳۸۹). «رمانتیسم و مضامین آن در شعر معاصرفارسی»، فصلنامه علمی پژوهشی کاوش نامه، دانشگاه یزد، دوره ۱۱،شماره ۲۱،صص۲۲۵-۲۴۸.
دهخدا، علی‌اکبر.( ۱۳۷۲). لغت نامۀ دهخدا، جلد اول، چاپ اول، تهران، مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
عابدی،کامیار.(۱۳۹۹). در زلال شعر، چاپ چهارم، تهران، نشر ثالث.
فورست، لیلیان.(۱۳۸۵). رمانتیسم، ترجمۀ مسعود جعفری جزی، چاپ چهارم، تهران، نشر مرکز.
محمد پور،محمد امین؛ باباصفری، علی اصغر.(۱۳۹۴). «بررسی ویژگی های محتوایی رمانتیسم در شعر هوشنگ ابتهاج»، مطالعات زبانی- بلاغی، سال ششم، شماره ۱۱،صص ۱۲۱-۱۴۲.
