• فهرس المقالات مسائل اجتماعی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - نحوۀ برجسته‌سازی مهمترین مسائل اجتماعی جامعۀ ایران در اخبار سیمای جمهوری اسلامی ایران (مطالعۀ موردی: بخش خبری 30 :20)
        اردشیر زابلی زاده جواد صادقی مهرداد حاجیوند دستگردی
        اگر چه رسانه‌ها قادر به انعکاس همۀ مسائل جامعه نیستند اما در برجسته‌سازی مهمترین آن‌ها نقش اساسی دارند. هدف اصلی این پژوهش که با روش تحلیل‌ محتوای کمی انجام شده، بررسی نحوۀ برجسته‌سازی مهمترین مسائل اجتماعی جامعۀ ایران شامل مسائل شغلی، مسائل شهری، مسائل مرتبط با ازدواج، أکثر
        اگر چه رسانه‌ها قادر به انعکاس همۀ مسائل جامعه نیستند اما در برجسته‌سازی مهمترین آن‌ها نقش اساسی دارند. هدف اصلی این پژوهش که با روش تحلیل‌ محتوای کمی انجام شده، بررسی نحوۀ برجسته‌سازی مهمترین مسائل اجتماعی جامعۀ ایران شامل مسائل شغلی، مسائل شهری، مسائل مرتبط با ازدواج، مسائل تحصیلی، مسائل زیست‌محیطی، مسائل مرتبط با مواد مخدر، مسائل جنسی، مسئلۀ جرائم و مسئلۀ فقر و نابرابری برگرفته از تحقیقات پیشین در بخش خبری ۲۰:۳۰ شبکۀ دو سیما در بازۀ زمانی مهر تا اسفند 1395 بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، بخش خبری ۲۰:۳۰ در برجسته‌سازی مسائل اجتماعی ذکرشده نسبتاً ضعیف عمل کرده است؛ چنانکه از مجموع ۱۲۰۲ خبر بررسی‌شده در این بخش خبری فقط ۳۱۳ خبر معادل ۲۶ درصد به این مسائل پرداخته بودند. بر اساس یافته‌ها از مجموع 313 خبر مربوط به این مسائل از لحاظ چینش خبری 93 مورد در اولویت اول و 97 مورد در اولویت دوم این بخش خبری بوده‌‌اند. ضمن اینکه در بررسی خبرها به ترتیب جرائم با ۷/۲۹ درصد، مسائل زیست‌محیطی با ۲۲ درصد، مسائل شغلی با ۷/۱۴ درصد و مسئلۀ فقر و نابرابری با ۴/۱۳ درصد، بیشترین برجستگی را در بین مسائل اجتماعی داشته‌اند و مسائل جنسی با ۶ صدم از کمترین میزان توجه برخوردار بوده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ارائه مدل مدیریتی مطلوب به منظور ساماندهی کودکان کار و خیابان (مطالعه موردی: شهر تهران)
        مهدیه سلیمانی ابراهیم حاجیانی
        مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به ارائه مدل مدیریتی مطلوب جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهرتهران پرداخته شده است. مسئله ساماندهی کودکان کار و خیابان از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیرتوجه بسیاری از سازمانهایی که در حوزه اجتماعی فعالیت می کنند را به خود جلب نمود أکثر
        مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به ارائه مدل مدیریتی مطلوب جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهرتهران پرداخته شده است. مسئله ساماندهی کودکان کار و خیابان از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیرتوجه بسیاری از سازمانهایی که در حوزه اجتماعی فعالیت می کنند را به خود جلب نموده است. در اینجا بهبررسی نقاط قوت و ضعف سازمان های فعال در این حوزه پرداخته شده و تلاش می شود تا با بررسی پتانسیلسازمان های مختلف، تقسیم کار مناسبی بین این سازمانها صورت گیرد.روش پژوهش: چارچوب نظری با استفاده از مطالعه تطبیقی نمونههای موفق در سایر کشورها طراحی شده است.این چارچوب بر پایه الگوی جامع مدیریت استراتژیک و رویکرد ماتریسی طراحی شده و شامل سه مرحله اصلیسیاست گذاری، اجرا و نظارت و کنترل می باشد که مأموریت و وظایف هر یک از سازمانها در هر یک از اینمراحل مشخص شده است. برای اعتبار بخشی به یافته ها از نظرات جامعه صاحب نظران شامل مدیران، کارشناسانو مددکاران اجتماعی در سازمان های مددکاری اجتماعی و سامان دهی کودکان کار و خیابان شهر تهران بودهاند و بهروش تصادفی انتخاب شدهاند استفاده شده است. در فاز اول که هدف آن شناسایی راهکارها بوده است، با استفادهاز روش نمونه گیری قضاوتی نمونه 15 نفری انتخاب شد و در فاز دوم که هدف از آن تأیید راهکارها بوده ازروش نمونه گیری تصادفی استفاده شده و 11 نفر انتخاب شدند.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که برنامه ریزی و نظارت به عنوان مهم ترین مؤلفه با میانگین رتبه 26.2 و پس از آنواگذاری به سازمان های مردم نهاد با میانگین رتبه 2655 در رتبه دوم قرار دارند که مهم ترین مؤلفه ها برای مدیریتمطلوب و ساماندهی کودکان کار و خیابان شهر تهران هستند.نتیجه گیری: بر مبنای یافته ها، پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهر تهران ارائهشده و مدل تقسیم کار پیشنهادی بر پایه الگوی جامع مدیریت استراتژیک و رویکرد ماتریسی طراحی شده و شاملسه مرحله اصلی سیاست گذاری، اجرا و نظارت و کنترل میباشد که مأموریت و وظایف هر یک از سازمان ها درهر یک از این مراحل مشخص شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - برساخت مسائل اجتماعی در شرایط مخاطره‏آمیز: تحلیل نظرات ذیل پست‏های مرتبط با کرونای حکمرانان در اینستاگرام
        عباسعلی شکاردوست حامد سجادی محمد باقر آخوندی
        شیوع همه گیری کرونا به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رویدادهای قرن حاضر، علاوه بر حوزه سلامت، تمامی جنبه های زندگی انسان معاصر را درگیر نمود. در واقع این همه گیری جامعه را در وضعیت مخاطره آمیزی قرار داد که پیش تر نمونه ای نداشت. هدف این پژوهش، فهم برساخت مسائل اجتماعی در ا أکثر
        شیوع همه گیری کرونا به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رویدادهای قرن حاضر، علاوه بر حوزه سلامت، تمامی جنبه های زندگی انسان معاصر را درگیر نمود. در واقع این همه گیری جامعه را در وضعیت مخاطره آمیزی قرار داد که پیش تر نمونه ای نداشت. هدف این پژوهش، فهم برساخت مسائل اجتماعی در ارتباط با همه گیری کرونا در ذیل پست های صفحات اجتماعی حکمرانان ایرانی در اینستاگرام است. بر این اساس، پژوهش حاضر به روش کیفی با رویکرد تحلیل محتوای عرفی به تحلیل نظرات کاربران ذیل مطالب مرتبط با کرونای حکمرانان پرداخته است. نمونه پژوهش به صورت هدفمند به تعداد هشت حکمران ایرانی که بیشترین ارتباط با بحران کرونا داشتند انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده ها تا کسب اشباع نظری ادامه یافت. یافته های پژوهش نشان داد که در برساخت مسائل اجتماعی مرتبط با کرونا را می توان ذیل مقوله فرعی سرگشتگی در علت یابی، بی سرانجامی مخاطره، گسترش بی کرانگی مخاطره از بیماری به زندگی، تردید در اقتدار نهاد قدرت و حکمرانی، تردید در اقتدار نهاد دین، تردید در اقتدار نهاد سلامت و درمان و دو مضمون اصلی بیکرانگی مخاطره و آشفتگی ناشی از آن و تردید در اقتدار و مشروعیت نهادی طبقه بندی نمود که نشان دهنده محوریت مولفه های مرتبط با جامعه مخاطره آمیز در برساخت مسائل اجتماعی توسط جامعه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی مورد پژوهی: دهستان میانده از توابع بخش شبیکوه، شهرستان فسا
        جمیله توکلی نیا محمدرضا پاک نهاد حسین رئیسی پرویز آقایی
        هدف پژوهش حاضر ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی می‌باشد. نمونه‌گیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ا أکثر
        هدف پژوهش حاضر ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی می‌باشد. نمونه‌گیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ابتدا در سطح منطقه که واحد تحلیل نقاط روستایی است که 4 روستای میانده، نصیرآباد، رحیم‌آباد و سده انتخاب‌شده‌اند و در سطح روستاهای نمونه که واحد تحلیل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی می‌باشند که بر اساس آخرین سرشماری در سال 1390 جمعیتی برابر با 2101 خانوار را دارا می‌باشند. در تحقیق حاضر برای تعیین حجم نمونه مناسب از فرمول کوکران استفاده‌شده که نمونه مناسب برای این جامعه آماری برابر با 325 خانوار می‌باشد. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی در پنج عامل اثرات عمومی اجتماعی، امنیت، کیفیت زندگی، آموزش‌وپرورش، سلامت و تندرستی قرارگرفته‌اند که کل مجموعه چالش‌های اجتماعی قادر است 57.190 درصد از کل واریانس چالش‌های اجتماعی در مناطق روستایی دهستان میانده را تبین کند. نتیجه حاصل از پژوهش لزوم توجه به بخش اجتماعی و آسیب‌پذیری آن در هنگام بروز خشک‌سالی را آشکار می‌کند زیرا که بدون توجه به این بخش هنگام بروز خشک‌سالی توسعه مناطق روستایی با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - مقایسه مضامین اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی
        رمضان رضائی
        در جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت‌ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این أکثر
        در جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت‌ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این دو شاعر در بسیاری از جهات اثر مستقیمی در یکدیگر نداشته‌اند، اما آن دو با وجود تفاوت در جنس‌ یعنی در زن و مرد بودن، به مسائلی از قبیل وطن‌پرستی، دفاع از آزادی و آزادی‌خواهی و بیان درد فقرا و یتیمان پرداخته و نیز دردهای اجتماعی ، سکوت ، خفقان و استبداد حاکم بر زمان خویش را بیان کرده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی اثر تراکم بر تاب‌آوری مناطق شهری (نمونه موردی محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران)
        هوشنگ هندی ناصر اقبالی رحیم سرور زهرا پیشگاهی فرد
        چکیده سرزمین کوهستانی استان مازندران از قرون اولیه اسلامی‌پذیرای امام زادگانی بود که از ظلم و جور دستگاه خلافت به دامن آن پناه برده و یا برای اشاعه دین به این دیار آمده بودند. بر این اساس تعداد 1062 بقعه و مکان مذهبی در این استان وجود دارد که تعداد 174 مورد از آنها در أکثر
        چکیده سرزمین کوهستانی استان مازندران از قرون اولیه اسلامی‌پذیرای امام زادگانی بود که از ظلم و جور دستگاه خلافت به دامن آن پناه برده و یا برای اشاعه دین به این دیار آمده بودند. بر این اساس تعداد 1062 بقعه و مکان مذهبی در این استان وجود دارد که تعداد 174 مورد از آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بررسی‌های انجام شده بر اساس مستندات تاریخی نشان می دهد که تاکنون فقط شجره نامه 238 بقعه مذهبی این استان به اثبات رسیده و دارای سند معتبر می‌باشد و 824 بقعه مذهبی استان فاقد شجره نامه معتبر می‌باشند. با توجه به اینکه در سراسر این استان بقعه مذهبی وجود دارد، لذا این بقاع متبرکه تأثیر فرهنگی و اجتماعی فراوانی در بین مردم ایجاد نموده است و مردم شیعه مذهب استان نیز در عمل این موضوع را پذیرفته اند، چون در هنگام مشکلات و گرفتاری‌ها به مکان‌های مذهبی پناه برده و حتی کراماتی نیز از آنها نقل کرده‌اند و قبور شهدا و مومنین را در جوار این اماکن مذهبی قرار داده‌اند. از نظر معماری نیز می‌توان گفت که این بقاع متبرکه در دوره‌های مختلف و به سبک‌های متفاوت از یکدیگر ساخته شده و تقریباً آثار قدیمی این اماکن از بین رفته و بسیاری از این بقاع بازسازی شده‌اند و هیأت‌های امناء در بیشتر بقاع متبرکه استان فعالیت می‌نمایند. بنابراین هدف از این مقاله بررسی وتبیین بقاع متبرکه استان مازندران ونقش فرهنگی - اعتقادی آنها می‌باشد که با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای نگاشته شده است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بازتاب مسائل اجتماعی در سفرنامه‎های دورۀ قاجار
        صدیقه پورخوش سعادت علی محمد موذنی ثوراله نوروزی داودخانی
        برای شناخت جنبه‎های گوناگون تاریخ و فرهنگ مردم یک منطقه، سفرنامه‎ها ابزاری راه گشاست که اطلاعات درخوری ارائه می‎دهند. در این پژوهش چهار سفرنامۀ میرزا فتاح خان، حاج‎سیاح، حاجی‎پیرزاده و اعتمادالسلطنه از دوران قاجار انتخاب شده‎اند. این پژوهش با هدف أکثر
        برای شناخت جنبه‎های گوناگون تاریخ و فرهنگ مردم یک منطقه، سفرنامه‎ها ابزاری راه گشاست که اطلاعات درخوری ارائه می‎دهند. در این پژوهش چهار سفرنامۀ میرزا فتاح خان، حاج‎سیاح، حاجی‎پیرزاده و اعتمادالسلطنه از دوران قاجار انتخاب شده‎اند. این پژوهش با هدف بررسی مسائل اجتماعی و زیرساخت‎های اساسی آن در ساختار یک جامعه با روش توصیفی – تحلیلی در پی یافتن این پرسش است که چه مسائل اجتماعی در سفرنامه های منتخب دورۀ قاجار بازتاب یافته‎است. نتایج نشان داد که سفرنامه‎نویسان دو رویکرد نسبت به مسائل اجتماعی دارند: نخست مطرح کردن مسائل و زیرساخت‎ها و دیگری برشمردن معضلات اجتماعی. در هر دو بخش بیشترین توجه را به مسائل اجتماعی، حاج‎سیاح و حاجی‎پیرزاده داشته‎اند. پیرزاده بیشتر بر آنچه در سایر کشورها و به‎خصوص اروپا بوده تأکید داشته اما حاج‎سیاح بیشتر در مورد مسائل اجتماعی و معضلات داخل ایران سخن گفته‎است. او با زبانی انتقادی، از وضعیت نابسامان زیرساخت‎های اجتماعی در ایران گلایه دارد. مقایسۀ مشاهدات سیاحان در مورد مسائل اجتماعی، نشان می‎دهد که در دوران قاجار زیرساخت‎های اجتماعی در حد بسیار نامطلوبی بوده که قابل مقایسه با پیشرفت‎های کشورهای اروپایی در همان دوران نیست. همین امر، منجر به پدید آمدن عدم نارضایتی از حکومت، عدم رفاه اجتماعی، تبعیض‎های طبقاتی، افزایش مهاجرت و... در ایران گردیده بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تأملی در آداب و رسوم و مسائل اجتماعی اهل فتوّت در متون نثر عرفانی تا پایان قرن ششم هجری
        سیده مریم ابوالقاسمی نسرین فخیمی
        آیین فتوت و جوانمردی به عنوان طریقه‌ای شناخته شده در میان مردم، در طول تاریخ جایگاهی چشمگیر داشته است. جوانمردان همواره به صفاتی چون فداکاری، از خودگذشتگی، ایثار، شجاعت، سخاوت و... مشهور بوده‌اند. این آیین از پیشینه‌ای بسیار طولانی برخوردار است و حتی قدمت آن را به دوران أکثر
        آیین فتوت و جوانمردی به عنوان طریقه‌ای شناخته شده در میان مردم، در طول تاریخ جایگاهی چشمگیر داشته است. جوانمردان همواره به صفاتی چون فداکاری، از خودگذشتگی، ایثار، شجاعت، سخاوت و... مشهور بوده‌اند. این آیین از پیشینه‌ای بسیار طولانی برخوردار است و حتی قدمت آن را به دوران پیش از اسلام می‌رسانند. طریقه فتوت و جوانمردی دارای رویکردهای مهم و گوناگونی است که از جمله مهمترین و شاخص‌ترین آن ها می‌توان به رویکرد اجتماعی آن اشاره کرد. به گواهی تاریخ، جوانمردان در مسائل اجتماعی نقش بسیار مهم وتأثیرگذار بر عهده داشته و همواره موجد تحرکات و جنبش‌های اجتماعی بوده‌اند. اهل فتوت در کنار نقش اجتماعی خوددارای آداب و رسوم ویژه‌ای نیز بوده‌اند که پیوسته خودرا ملزم به رعایت آن می‌دانسته‌اند. این آداب و رسوم کمابیش در متون نثر عرفانی جلوه یافته است. در این پژوهش قصد داریم تا به بررسی مسائل اجتماعی و چگونگی انعکاس آداب و رسوم اهل فتوت در متون نثر عرفانی تا پایان قرن ششم هجری بپردازیم. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای و اسنادی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - مقایسه رویکرد سعادالصباح و پروین اعتصامی به مسائل اجتماعی
        محسن سیفی فریبا غنی
        سعاد الصباح (1942م) و پروین اعتصامی (1285 -1320 ش) از جمله شاعرانی هستند که مضامین اجتماعی را به گونه ی شعر درآورده اند. از مضامین اجتماعی موجود در اشعار این دو شاعر فقر، آزادی خواهی، استبداد ستیزی می باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مکتب فرانسه با هدف برر أکثر
        سعاد الصباح (1942م) و پروین اعتصامی (1285 -1320 ش) از جمله شاعرانی هستند که مضامین اجتماعی را به گونه ی شعر درآورده اند. از مضامین اجتماعی موجود در اشعار این دو شاعر فقر، آزادی خواهی، استبداد ستیزی می باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مکتب فرانسه با هدف بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی در اشعار سعاد الصباح و پروین اعتصامی نگارش شده است.از وجوه اختلاف شعر آن دو این است که در موضوع فقر سعاد تنها به وجود فقر در جامعه اشاره کرده اما پروین به ریشه یابی موضوع در اشعارش پرداخته، در موضوع وطن استبداد ستیزی با توجه به حمله ی عراق به کویت اشعار سعاد بیشتر از پروین است و از وجوه اشتراک شعر آن دو این است که در موضوع آزادی خواهی سعاد جامعه را همچون چاه و پروین آن را همچون قفس بیان کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل: فراترکیب پژوهش‌های بازه زمانی 1377 الی 1400
        طاها عشایری طاهره جهان پرور الهام عباسی مصطفی بازگیر
        قتل؛ کشتن و سلب جان انسانی دیگر با هر انگیزه‌ای است که جزء جرائم خشن اجتماعی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل و ارائه راهکارهای اجتماعی-فرهنگی است. روش تحقیق از نوع فراترکیب بوده و جامعه آماری آن 38 تحقیق موردی (کمی+کیفی) به‌صورت تمام شماری و تع أکثر
        قتل؛ کشتن و سلب جان انسانی دیگر با هر انگیزه‌ای است که جزء جرائم خشن اجتماعی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر وقوع قتل و ارائه راهکارهای اجتماعی-فرهنگی است. روش تحقیق از نوع فراترکیب بوده و جامعه آماری آن 38 تحقیق موردی (کمی+کیفی) به‌صورت تمام شماری و تعمدی در بازه زمانی 1377-1400 بوده است. نتایج نشان می‌دهد که 1. شاخص فرهنگی (عوامل طایفه‌ای، ارزشی و نگرشی) 2. اقتصادی (عوامل اختلافی، شکافی و ساختاری)؛ 3. اجتماعی (عوامل اقلیم-محیطی، تعاملی، پروفایلی، نهاد خانواده، اعتیاد، سرمایه، کنترل اجتماعی، ساختاری و هنجاری)؛ 4. روانی- شخصیتی و 5. جمعیت‌شناختی (پایگاه اقتصادی-اجتماعی، سن، جنسیت، وضعیت تأهل، وضعیت شغلی، قومیت، سطح تحصیلات، محل سکونت، حجم جمعیت خانواده، محل تولد، زمان و فصل واقعه) در وقوع قتل مؤثر بوده است. جامعه ایران در حال گذار از شرایط سنتی (سبک زندگی) به مدرن (فردگرایی و نوسازی اجتماعی) بوده و به دلیل عدم هماهنگی نهادهای اجتماعی (ستیز ارزشی-نهادی)، شکاف طبقاتی، ناکامی اجتماعی و بی‌سازمانی اجتماعی، جامعه دچار کژ کارکرد و شرایط آنومیک (انباشت فشارهای اجتماعی-اقتصادی) شده و در اثر عدم هماهنگی جامعه با شرایط جدید و حل نیازهای جامعه (توسعه ناموزون، تضاد اجتماعی، آشفتگی فرهنگی، نابسامانی نهاد خانواده، فشار اقتصادی روی طبقات اجتماعی، احساس بی‌عدالتی و محرومیت نسبی)، قتل نیز افزایش‌یافته است. به تعبیری، قتل رفتاری فردی، اما کنشی اجتماعی است که شرایط جامعه (عوامل پنج‌گانه فوق)، زمینه‌های اقدام به قتل را تسهیل می‌کنند. در نهایت می توان با انجام سیاستگذاری مناسب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از وقوع قتل در جامعه جلوگیری کرد و ادامه راهکارهای آن ذکر شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی مکتب رمانتیسم اجتماعی در شعر شاملو
        نیلا نوربلین محمود صادق زاده عزیزاله توکلی کافی آباد
        شاملو سردمدار شعرسپید، نویسنده و مترجم ایرانی‌ست. شعر شاملو از ابعاد گوناگون به‌ ویژه مکتب‌های ادبی قابل تحلیل و بررسی ا‌ست. هرچند در زمینه‌ی مولفه‌های مکتب رمانتیسم در شعر شاملو بررسی‌های زیادی انجام شده اما مکتب رمانتیسم اجتماعی در شعر شاملو تحلیل و بررسی نشده است.در أکثر
        شاملو سردمدار شعرسپید، نویسنده و مترجم ایرانی‌ست. شعر شاملو از ابعاد گوناگون به‌ ویژه مکتب‌های ادبی قابل تحلیل و بررسی ا‌ست. هرچند در زمینه‌ی مولفه‌های مکتب رمانتیسم در شعر شاملو بررسی‌های زیادی انجام شده اما مکتب رمانتیسم اجتماعی در شعر شاملو تحلیل و بررسی نشده است.در این جستار به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و ارزیابی کمی به بررسی مهم‌ترین مشخصه‌های مکتب رمانتیسم اجتماعی، همچون: اومانیسم، ذهنیت غنایی و پرداختن به مسائل اجتماعی، ناسیونالیسم، طبیعت نمادین در مفهوم سیاسی و اجتماعی پرداخته شده است. بسامد ذهنیت غنایی و پرداختن به مسائل اجتماعی و طبیعت نمادین در شعر شاملو نمود زیادی دارد. اومانیسم نیز در شاملو قابل توجه است. ناسیونالیسم در شعر او جایگاه چندانی ندارد، زیرا که شاملو خود را به سرزمین مادری محدود نکرده بود او به همه دنیا تعلق داشت. به‌طورکلی از میان اشعار رمانتیسم شاملو، ۱۷۴ شعر(86/40 درصد) رمانتیسم اجتماعی و در این میان، ۵۹ مورد(۹۰/۳۳ درصد) نگرش اومانیستی و۱۱ مورد (۳۲/۶ درصد) نیز نگرش ناسیونالیستی مشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - حاشیه نشینی و چالش های اجتماعی ـ فرهنگی ناشی از آن با تاکید بر کلانشهرهای ایران
        سعید ملکی داود حاتمی
        حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحق أکثر
        حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن بررسی پدیده ی حاشیه نشینی در ایران، سعی دارد که به دلایل شکل گیری این پدیده و نیز اهمیت آن توجه کند. بنابراین ما در این پژوهش به بررسی مشکلات اجتماعی - فرهنگی ناشی از حاشیه نشینی در کلان شهرهای کشور پرداخته ایم. و راهکارهایی مناسب را جهت حل این معضل ارائه داده ایم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - مسئله شناسی زبان ـ جامعه شناختی برساخت"ازدواج/عقد آریائی" (در بستری از فرایندشناسی ساخت ستیزی آریاگرائی)
        ایوب یوسف پور نظامی صمد صباغ دهخوارقانی داود کوهی محمد عباس زاده
        این کنکاش انتقادی، برساخت"عقد/ازدواج آریائی"را در زمینه ای از مسائل زبان فارسی (پساقاجاری) طرح نموده و به نقش شناسی آن در تشدید مسائل نهاد خانواده ایرانی/اسلامی پرداخته است. این موضوع (حلقه ای از یافته های زمینه یابانه گسترده تر پژوهشگر در "مسئله شناسی زبان بنیاد ایران" أکثر
        این کنکاش انتقادی، برساخت"عقد/ازدواج آریائی"را در زمینه ای از مسائل زبان فارسی (پساقاجاری) طرح نموده و به نقش شناسی آن در تشدید مسائل نهاد خانواده ایرانی/اسلامی پرداخته است. این موضوع (حلقه ای از یافته های زمینه یابانه گسترده تر پژوهشگر در "مسئله شناسی زبان بنیاد ایران") بر اساس تظاهرات در دسترسی از آن در فضای سایبری (میدان پژوهش)، همچون "سندرمی" از آریاگرائی (ساخت ستیزی پساقاجاری) کاویده شده است. دیدگاه زبانشناختی هایدگر (موتور پارادایمی) با برداشتی آزاد و اهتمامی ترکیبی/تلفیقی فضای نظری و بینش روش شناختی کنکاش را ساخت داده است. زبان، افزون بر اینکه میدان و ابزار پژوهشی است؛ جوهره هستی جامعه و"خانه هستی" نیز می باشد؛ وجود و مسائل جامعه نیز در و با زبان اتفاق می افتد؛ با چنین فضای مفهومی (موسیقی متن) "عقدآریائی" نیز با بنیادی زبانی (سیاق زیست زبانی نژادپرستانه) و با ادعاها / بهانه های زبانی ("عدم فهم" متن عربی مرسوم ، ضرورت متنی به "فارسی سلیس") ؛ در بستری از ام المسئله ایران پساقاجار (ناجامعه گشتگی) فهمیده شد. با تکه چینی معمول در گرانددتئوری، نتایج آگزیوماتیک زیر به دست آمد : به نظر می رسد برساخت مزبور با ویژگی نژاد پرستانه (مأخوذ از میدان مطالعاتی)، ضمن تغذیه از تولیدات زبانی و پیوستگی با برساخت های ضد ساختی دیگر (کولبر، سوختبر و ...) از آلاینده های معاصرتر فارسی است؛ که در پیوند با ستیزه های "روشنفکری پس افتادۀ فرهنگی"، در سطوحِ صورت (سامان نوشتاری/ لغوی) و سیرت (سرمایه/ ادبیات اخلاقی و معنوی) زبان فارسی و نیز امنیت اخلاقی/ملی را تهدید نموده، با کژکارکردهای عینی (بازتولید ساخت ستیزی/ تشدید ناجامعه سازی ایران، نژادپرستی) و احتمالی (ضد اخلاقی) ضمن همجوشی با مسائلی داخلی (روابط ضربدری، ازدواج سفید و ...) و جهانی (در وضعیت پست مدرن) تدریجاً می تواند به "ناخانواده سازی" نهاد خانواده نیز منجر گردیده، سامان خانواده/ انتظام اجتماعی را مخدوش سازد. در این امر افزون بر اغواهای سیاسی/ ایدئولوژیکی (اسلام ستیزی آریاگرائی)؛ مصرف گرائی مسلط بر جامعه مصرفی، تبلیغات (بنگاه های خدمات ازدواج)، کالائی شدن امور (مراسمات و ...) در وضعیت پست مدرن نیز نقش آفرینی فعالی نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - بررسی تفاوت نگرش دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد تبریز نسبت به آسیب‌ها و مسائل اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن
        داود ابراهیم پور رخشنده اعلایی‌هجراندوست سیروس فخرایی
        پژوهش حاضر باهدف بررسی تفاوت نگرش دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز نسبت به آسیب‌ها و مسائل اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن به روش اسنادی پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری شامل دانشجویان شاغل به تحصیل در سال 1392 أکثر
        پژوهش حاضر باهدف بررسی تفاوت نگرش دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز نسبت به آسیب‌ها و مسائل اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن به روش اسنادی پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری شامل دانشجویان شاغل به تحصیل در سال 1392 بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از پیش‌برآورد واریانس متغیر وابسته 429 نفر به دست آمد. از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برای انتخاب اعضای نمونه آماری استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین تحصیلات والدین، سرمایه اجتماعی، تعلق گروهی دانشجویان شهری و روستایی و نگرش آن‌ها به تفاوت آسیب‌ها و مسایل اجتماعی رابطه معنی‌دار وجود داشت ولی بین جنسیت، سن، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، بعدخانوار و استفاده از رسانه‌های جمعی دانشجویان شهری وروستایی ونگرش آن‌ها به آسیب‌ها و مسایل اجتماعی رابطه‌ معنی‌داری وجود نداشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - مردم نگاری شهری روشی برای واکاوی مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها
        اسفندیار غفاری نسب محمدتقی ایمان
        مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روشهای تحقیق کیفی که برآن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد زیرا این انسانها هستند که شهر را می سازند؛ در واقع مردم نگاری به مشاهده ی جهان براساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه‌ای ف أکثر
        مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روشهای تحقیق کیفی که برآن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد زیرا این انسانها هستند که شهر را می سازند؛ در واقع مردم نگاری به مشاهده ی جهان براساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه‌ای فعال در زندگی افراد و موقعیت مورد مطالعه مشارکت می‌کند؛ مشاهده ی وقایع عادی و فعالیت های روزمره به گونه ای که در محیط های طبیعی رخ می دهد. افزون بر آن، وقایع غیرعادی نیز مورد مشاهده قرار می گیرد. محقق به طور مستقیم در زندگی افراد مورد مطالعه مشارکت می ورزد و شخصا فرایند زندگی اجتماعی روزمره را در محیط و میدان تحقیق تجربه می‌کند. تاریخچه ی مردم نگاری شهری از شهر شیکاگو آغاز می شود. تامس نخستین چهره ی برجسته و بنیانگذار مکتب شیکاگو بود که تحقیقات اجتماعی خود را در زمینه ی مشکلات شهر شیکاگو به ویژه موضوع هایی چون مهاجران، زنان، گروه های اقلیت قومی، انحرافات اجتماعی و غیره پیش از جنگ جهانی اول آغاز کرده بود. در واقع او بر آن بود که برای مبارزه با انحرافات اجتماعی و مشکلات زندگی شهری چاره ای جز شناخت دقیق سازوکارهای آنها و تحلیل این سازوکارها وجود ندارد. آنچه به نظر وی اهمیت داشت این بود که برداشت و نگرش افراد را نسبت به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند بشناسیم تا بتوانیم جهت گیری های ذهنی آنها را در جامعه درک کنیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی اثر تراکم بر تاب‌آوری مناطق شهری (نمونه موردی محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران)
        هوشنگ هندی ناصر اقبالی رحیم سرور زهرا پیشگاهی فرد
        چکیده سرزمین کوهستانی استان مازندران از قرون اولیه اسلامی‌پذیرای امام زادگانی بود که از ظلم و جور دستگاه خلافت به دامن آن پناه برده و یا برای اشاعه دین به این دیار آمده بودند. بر این اساس تعداد 1062 بقعه و مکان مذهبی در این استان وجود دارد که تعداد 174 مورد از آنها در أکثر
        چکیده سرزمین کوهستانی استان مازندران از قرون اولیه اسلامی‌پذیرای امام زادگانی بود که از ظلم و جور دستگاه خلافت به دامن آن پناه برده و یا برای اشاعه دین به این دیار آمده بودند. بر این اساس تعداد 1062 بقعه و مکان مذهبی در این استان وجود دارد که تعداد 174 مورد از آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بررسی‌های انجام شده بر اساس مستندات تاریخی نشان می دهد که تاکنون فقط شجره نامه 238 بقعه مذهبی این استان به اثبات رسیده و دارای سند معتبر می‌باشد و 824 بقعه مذهبی استان فاقد شجره نامه معتبر می‌باشند. با توجه به اینکه در سراسر این استان بقعه مذهبی وجود دارد، لذا این بقاع متبرکه تأثیر فرهنگی و اجتماعی فراوانی در بین مردم ایجاد نموده است و مردم شیعه مذهب استان نیز در عمل این موضوع را پذیرفته اند، چون در هنگام مشکلات و گرفتاری‌ها به مکان‌های مذهبی پناه برده و حتی کراماتی نیز از آنها نقل کرده‌اند و قبور شهدا و مومنین را در جوار این اماکن مذهبی قرار داده‌اند. از نظر معماری نیز می‌توان گفت که این بقاع متبرکه در دوره‌های مختلف و به سبک‌های متفاوت از یکدیگر ساخته شده و تقریباً آثار قدیمی این اماکن از بین رفته و بسیاری از این بقاع بازسازی شده‌اند و هیأت‌های امناء در بیشتر بقاع متبرکه استان فعالیت می‌نمایند. بنابراین هدف از این مقاله بررسی وتبیین بقاع متبرکه استان مازندران ونقش فرهنگی - اعتقادی آنها می‌باشد که با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای نگاشته شده است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - تحلیل عاملی مؤلفه های الزام اجرایی با رویکرد مسائل اجتماعی قبل از خصوصی سازی ورزش
        مجتبی احمدی علیمحمد امیرتاش علیمحمد صفانیا
        هدف از انجام تحقیق حاضر تحلیل عاملی مؤلفه های الزام اجرایی با رویکرد مسائل اجتماعی قبل از خصوصی سازی ورزش بود. روش تحقیق آمیخته اکتشافی بود. جامعه آماری اساتید مدیریت ورزشی و متخصصان حوزه خصوصی سازی ورزش (380 نفر) و نمونه های تحقیق 198 نفر بودند. ابزار تحقیق مصاحبه نیمه أکثر
        هدف از انجام تحقیق حاضر تحلیل عاملی مؤلفه های الزام اجرایی با رویکرد مسائل اجتماعی قبل از خصوصی سازی ورزش بود. روش تحقیق آمیخته اکتشافی بود. جامعه آماری اساتید مدیریت ورزشی و متخصصان حوزه خصوصی سازی ورزش (380 نفر) و نمونه های تحقیق 198 نفر بودند. ابزار تحقیق مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط 12 نفر از اساتید تایید شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 79/0= α به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و ...) و استنباطی (تحلیل عامل تاییدی و اکتشافی) استفاده شد. کلیه تجزیه و تحلیل ها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری لیزرل 8/8 و 20Spss انجام شد. کل واریانس تبیین شده نشان داد گویه های تحقیق 6 عامل و این عامل‌ها در حدود 67.945 درصد واریانس را تبیین می‌نماید. یافته های تحقیق نشان می دهدکه شش مولفه الزام اجرایی قبل از خصوصی سازی ورزش شناسایی شد که براساس بار عاملی به ترتیب شامل به روز کردن طرح جامع ورزش (92/ 0)، توانمند سازی بخش خصوصی(88/ 0)، نیروی انسانی توانمند (87/ 0)، نظارت و کنترل (85/ 0)، تشکیلات و ساختار (81/ 0) و خدمات (79/ 0) بود. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که مسئولین ورزش کشور قبل از واگذاری ورزش به بخش خصوصی باید به مولفه های الزام اجرایی متناسب با شرایط اجتماعی روز جامعه توجه داشته باشند تا فرایند خصوصی سازی بتواند با شرایط مطلوبی انجام شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - بررسی مقایسه‌ای مسائل جمعیتی موثر در حیات اجتماعی ایران و تاجیکستان
        سعید خراطها
        از جمله مسائلی که در حوزه جامعه شناسی قابل تامل و بررسی است؛ مسائل مربوط به اوضاع جمعیتی یک جامعه است که عدم توجه به آن می تواند شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود آورد و حیات اجتماعی آن جامعه را به خطر اندازد. مقاله حاضر که با هدف شناخت و مقایسه مسائل ج أکثر
        از جمله مسائلی که در حوزه جامعه شناسی قابل تامل و بررسی است؛ مسائل مربوط به اوضاع جمعیتی یک جامعه است که عدم توجه به آن می تواند شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود آورد و حیات اجتماعی آن جامعه را به خطر اندازد. مقاله حاضر که با هدف شناخت و مقایسه مسائل جمعیتی موثر بر حیات اجتماعی ایران و تاجیکستان انجام گرفته است حاصل مطالعه اکشافی و عملیات میدانی است که ضمن توجه به تشابهات فرهنگی موجود در میان دو کشور سعی داشته است تا فهرست معتبری (38 مورد)از مسائل جمعیتی ایران و تاجیکستان را با استفاده از منابع،اسناد و مصاحبه های اولیه شناسایی نماید. در ابتدا این فهرست در اختیار 50 نفر از خبرگان حوزه¬ی علوم انسانی ایران و 48 نفر از خبرگان تاجیکستان قرار گرفت تا مهمترین مسائل جمعیتی هر کدام از کشورها از نظر خبرگان آن¬ها شناسایی شود. پس از شناسایی مهمترین مسائل جمعیتی دو کشور از دیدگاه خبرگان 12 مسئله از مهمترین مسائل دو کشور در قالب پرسشنامه¬ای در اختیار 400 نفر از مردم ایران و همچنین تاجیکستان قرار گرفت تا از این طریق ضمن شناسایی مهمترین مسائل جمعیتی آنان که ساختارهای اجتماعی هر یک از دو جامعه مذکور را تحت الشعاع خود قرار می دهد بتوان متناسب با شرایط اجتماعی موجود راهکارهای اجرایی لازم را ارائه نمود. یافته های حاصل از پژوهش مذکور نشانگر آن است که برخی از مهمترین مسائل جمعیتی شناسایی شده در ایران عبارت بودند از: گرانی مسکن، طلاق، توسعه¬نیافتگی، کمبود و فرسودگی مسکن، بالا رفتن سن ازدواج و برخی از مهمترین مسائل جمعیتی شناسایی شده در تاجیکستان عبارت بودند از: مهاجرت نیروی کار به خارج از کشور، فراوانی مهاجرت به خارج از کشور، فراوانی مهاجرت از روستا به شهر،بالا بودن نرخ رشد جمعیت، کمبود مسکن. نتایج بدست آمده حاکی ازآن است که عدم توجه به مسائل جمعیتی موجود و نادیده انگاشتن آنها بر دوام و حیات اجتماعی و همچنین روند رشد و توسعه جوامع اثرگذار خواهد بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بازتاب اندیشه ­های اجتماعی و اقتصادی در ادبیات فارسی
        علی دهقان
        ادبیات فارسی سرشار از موضوعات کاربردی است. بسیاری از مسائل اجتماعی موجود در متون ادبی الگوها وهنجارهای معتبری را ارائه می­دهد که در جوامع دیرین ایران رایج بوده­ است. این نمونه‌ها هم از جهت شناخت جامعۀ گذشته و هم از لحاظ عبرت و آموزه برای آیندگان اهمیت دارد.از میان موضوع أکثر
        ادبیات فارسی سرشار از موضوعات کاربردی است. بسیاری از مسائل اجتماعی موجود در متون ادبی الگوها وهنجارهای معتبری را ارائه می­دهد که در جوامع دیرین ایران رایج بوده­ است. این نمونه‌ها هم از جهت شناخت جامعۀ گذشته و هم از لحاظ عبرت و آموزه برای آیندگان اهمیت دارد.از میان موضوعات اجتماعی، مسائل اقتصادی و آثار آن در جامعه، بیشترین مطالب و مضامین را در ادبیات فارسی به وجود آورده است. برای آشنایی با این ویژگی ادبیات فارسی، معتبرترین متون نثر فارسی قرن پنجم تا هشتم هجری جهت پژوهش برگزیده شده، به روش اسنادی بررسی شود. مطالب و داده‌های این تحقیق به روش فیش‌برداری استخراج، سپس تجزیه و تحلیل گردید.یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که افکار و اندیشه­های اقتصادی، بیشترین نقش را در رفتار اجتماعی مردم ایران به جا گذاشته است. نیازهای اقتصادی مبنای بسیاری از پدیده­های اجتماعی مانند قدرت، پایگاه، مشاغل و طبقات، فقر و نابهنجاری شغلی بوده، مسألۀ مهم «مدیریت اقتصادی» را مورد توجه اندیشمندان  ادبا قرار داده است. تفاصيل المقالة