• فهرس المقالات فلز سنگین

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسی آزمایشگاهی و عددی قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین سرب توسط نانورس کلوزایتNa+
        محمد امیری مرتضی دیرانلو
        زمینه و هدف: در سالهای اخیر در موضوع اندرکنش خاک و آلودگی تحقیقات وسیعی صورت گرفته، اما در زمینه فرایند اندرکنش آلایندههای فلز سنگین و نانورسها تحقیقات قابل توجهی انجام نشده است. آلاینده فلز سنگین سرب، به عنوان یکی از آلاینده های فلز سنگین متداول در پروژه های ژئوتکنی أکثر
        زمینه و هدف: در سالهای اخیر در موضوع اندرکنش خاک و آلودگی تحقیقات وسیعی صورت گرفته، اما در زمینه فرایند اندرکنش آلایندههای فلز سنگین و نانورسها تحقیقات قابل توجهی انجام نشده است. آلاینده فلز سنگین سرب، به عنوان یکی از آلاینده های فلز سنگین متداول در پروژه های ژئوتکنیک زیست محیطی شناخته شده است. از سوی دیگر هر چند برای قابلیت نگه داری آلاینده های فلزی توسط خاک از سوی پژوهش گران معادلاتی ارایه شده است، اما در زمینه قابلیت نگه داری، نانورس ها و هم چنین تأثیر حضور کربنات بر معادلات قابلیت نگه داری مطالعه ای صورت نگرفته است. بر این اساس هدف این پژوهش مطالعه رفتار ژئوتکنیک زیست محیطی نانورس ها و نانورس های اصلاح شده با کربنات از نظر قابلیت جذب آلاینده فلز سنگین سرب و ارایه معادلاتی برای قابلیت نگه داری آلاینده ها بوده است. روش بررسی: برای دست یابی به هدف مذکور، با انجام یک سری آزمایش های ژئوتکنیک زیست محیطی، ساز و کار نگه داری آلاینده فلز سرب توسط بررسی تغییرات pH، قابلیت نگه داری آلاینده و ارزیابی پراش اشعه ایکس (XRD) مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است. هم چنین با ارایه یک سری معادلات خطی و غیر خطی به بررسی قابلیت نگه داری آلاینده فلز سنگین سرب توسط نانورس کلوزایتNa+ با تغییر pH محیط و نیز تغییر میزان کربنات نمونه پرداخته شده است. یافته ها: نتایج تحقیق حاضر بیان گر آن است که میزان کربنات یک عامل تأثیر گذار بر قابلیت نگه داری است و این پارامتر باید در معادلات عددی ظاهر شود. هم چنین حضور پارامتر تغییر pH در معادلات موجب افزایش ضریب هم بستگی در معادلات ارایه شده می شود. بحث و نتیجه گیری: معادلات عددی ارایه شده می توانند جایگزین مناسبی برای روش های آزمایشگاهی باشند و در طراحی مراکز دفن زباله مورد استفاده قرار گیرند. . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - مطالعه ایزوترم و سینتیک جذب فلز سنگین روی از محلول‌های آبی با استفاده از میکروجلبک سندسموس
        منا ظلی بوری آبادی سید عباس حسینی سید علی اکبر هدایتی افشین عادلی حسن رضائی
        زمینه و هدف : روی یک عنصر فراوان در پوسته زمین با مقدار تقریبی 04/0 گرم به کیلوگرم می باشد. روی در طبیعت بیش تر به صورت سولفید روی یافت می شود. همچنین جذب روی توسط ته نشست ها نیز مقدار روی محلول در محلول های آبی را کاهش می دهد. در این مطالعه، به بررسی حذف فلز روی توسط أکثر
        زمینه و هدف : روی یک عنصر فراوان در پوسته زمین با مقدار تقریبی 04/0 گرم به کیلوگرم می باشد. روی در طبیعت بیش تر به صورت سولفید روی یافت می شود. همچنین جذب روی توسط ته نشست ها نیز مقدار روی محلول در محلول های آبی را کاهش می دهد. در این مطالعه، به بررسی حذف فلز روی توسط جلبک سندسموس پرداخته شد. روش بررسی : جهت تعیین میزان جذب فلز روی توسط جاذب سندسموس تحت شرایط مختلف غلظت آلاینده، دوز جاذب، زمان تماس، pH تماس داده و با دستگاه جذب اتمی مقدار باقی مانده اندازه گیری شد. ایزوترم های جذب و مدل سازی سینتیکی یون های فلزی بر روی جاذب بر اساس آزمون مدل های ایزوترم لانگمیر، فروندلیچ و سینتیک های شبه درجه اول و شبه درجه دوم تعیین شدند. یافته ها: جذب به وسیله مدل های ایزوترم لانگمویر و فروندلیچ و سینتیک جذب توسط مدل های شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم شرح داده شدند. نتایج نشان داد ضریب همبستگی، سینتیک جذب از مدل شبه مرتبه دوم با مقدار برابر 1 و تعادل توسط ایزوترم فروندلیچ با مقدار 7926/0 توصیف شدند. بحث و نتیجه گیری: فرآیند جذب در این مطالعه نشان داد با توجه به ضریب همبستگی بالا جلبکScenedesmus spقابلیت خوبی در حذف فلز روی دارد و می تواند به عنوان پیشنهادی مناسب جهت حذف روی از پساب ها مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی غلظت فلزات سنگین روی، سرب و کادمیوم در برنج عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان
        شیما اکبری مهرداد چراغی
        چکیده زمینه و هدف: با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با هدف بررسی عناصر روی، سرب و کادمیوم در محصول برنج عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام یافت. روش بررسی: بدین منظور از 10 نوع محصول برنج موجود در بازار سطح شهر همدان نمونه برداری مطابق روش استاندارد ان أکثر
        چکیده زمینه و هدف: با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با هدف بررسی عناصر روی، سرب و کادمیوم در محصول برنج عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام یافت. روش بررسی: بدین منظور از 10 نوع محصول برنج موجود در بازار سطح شهر همدان نمونه برداری مطابق روش استاندارد انجام شد. پس از انجام مراحل آماده سازی نمونه‌ها به روش هضم اسیدی، غلظت عناصر در آن ها توسط دستگاه نشر اتمی قرائت شد. پردازش آماری داده ها نیز توسط نرم افزار SPSS انجام یافت. یافته ها: نتایج بیان گر آن بود که کمینه و بیشینه میانگین غلظت عناصر در نمونه های برنج بر حسب میلی گرم در کیلوگرم برای روی با 0002/0±0862/0 و 00781/0±02/1 به ترتیب مربوط به برنج B و C، برای سرب با 00529/0±226/0 و 00529/0±894/4 به ترتیب مربوط به برنج A و H و برای کادمیوم با 001/0± 006/0 و 00436/0± 043/0 به ترتیب مربوط به برنج H و A می باشد. همچنین نتایج بیان گر اختلاف معنی دار آماری میانگین غلظت تجمع یافته فلزات سنگین در نمونه‌های برنج عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان با رهنمود WHO می باشد، به طوری که میانگین غلظت عناصر روی و کادمیوم کم تر و میانگین غلظت عنصر سرب بیش تر از حد مجاز می باشد. بحث و نتیجه گیری: در نهایت می توان عنوان کرد گرچه در حال حاضر محصول برنج مصرفی شهر همدان در معرض آلودگی بیش از حد مجاز به فلز سنگین سرب می باشد، تماس بیش از حد با سرب می تواندمنجر به بیماری های غیرمنتظره، مشکلات روانی و رفتاری گردد و تبعات بهداشتی غیر قابل جبرانی را نیز برای مصرف کنندگان به دنبال داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی کارایی سنتز پودر کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات Fe3O4 جهت حذف فلز کادمیوم از محلول های آبی با روش پاسخ-سطح مدل باکس بنکن
        خوشناز پاینده صادق قاسمی
        زمینه و هدف : روش جداسازی مغناطیسی به دلیل هزینه کم، سادگی و سرعت بالای جداسازی و همچنین راندمان بالا به طور گسترده ای در حذف آلاینده ها و رفع معضلات پیرامون محیط زیست استفاده شده است. هدف از این مطالعه سنتز کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات اکسید آهن مغناطیسی Fe3O4 ج أکثر
        زمینه و هدف : روش جداسازی مغناطیسی به دلیل هزینه کم، سادگی و سرعت بالای جداسازی و همچنین راندمان بالا به طور گسترده ای در حذف آلاینده ها و رفع معضلات پیرامون محیط زیست استفاده شده است. هدف از این مطالعه سنتز کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات اکسید آهن مغناطیسی Fe3O4 جهت حذف فلز سمی کادمیوم از محیط های آبی می باشد . روش بررسی: جاذب مغناطیسی با استفاده از روش هم ترسیبی آماده شد و مشخصات فیزیکی و ساختاری جاذب سنتز شده با تکنیک های XRD، TEM و SEM مورد آنالیز قرار گرفت. برای بهینه سازی متغیرها، آزمایش ها با روش پاسخ سطح با کاربرد مدل باکس بنکن توسط نرم افزارMinitab 17 طراحی شدند. متغیرهای (9-5) pH، دما (45-25 درجه سانتی گراد) و مقدار جاذب (2-5/0 گرم) بررسی شدند و تعداد 15 آزمایش طراحی شد. یافته ها: شرایط بهینه بدست آمده جهت حذف کادمیوم با سنتز کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات Fe3O4 ، pH=7، دمای 45 درجه سانتی گراد و مقدار 2 گرم جاذب بود . بحث و نتیجه گیری : مطالعه حاضر نشان داد که کربن فعال مغناطیسی پتانسیل بالایی جهت حذف آلاینده کادمیوم دارد. لذا انتظار می رود که مغناطیسی کردن پودر کربن فعال با حفظ خصوصیات فیزیکی و سطحی آن یک روش مناسب برای رفع مشکلات وابسته به آن به ویژه جداسازی و فیلتراسیون باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - مقایسه تأثیر کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه بر قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین در بنتونیت، کائولینیت و نانو رس
        محمد امیری وحیدرضا اوحدی
        زمینه و هدف: سه عامل کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه نقش قابل توجه ای در نگهداری آلاینده های فلز سنگین توسط خاک ایجاد می کنند. از سوی دیگر میزان و نقش هرکدام از این سه عامل در قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین به وضوح مشخص نیست. بر این اساس، هدف این تحقیق مطالعه آ أکثر
        زمینه و هدف: سه عامل کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه نقش قابل توجه ای در نگهداری آلاینده های فلز سنگین توسط خاک ایجاد می کنند. از سوی دیگر میزان و نقش هرکدام از این سه عامل در قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین به وضوح مشخص نیست. بر این اساس، هدف این تحقیق مطالعه آزمایشگاهی نقش هر کدام از عوامل فوق در قابلیت خاک به نگهداری آلاینده های فلز سنگین برای استفاده در پروژه های ژئوتکنیک زیست محیطی است. در این مقاله با استفاده از نمونه های رسی بنتونیت (با حضور 8% کربنات طبیعی، سطح ویژه قابل توجه و ظرفیت تبادل کاتیونی زیاد)، کائولینیت (با حضور 4% کربنات طبیعی، سطح ویژه کوچک و ظرفیت تبادل کاتیونی کم)، نانو رس صنعتی کلوزایتNa+ (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی قابل توجه)، نانو رس صنعتی کلوزایتB30 (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بسیار بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی کم)، و نمونه نانو رس آزمایشگاهی اس-ال-بی (SLB) (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی قابل توجه)، بررسی سه عامل تاثیر گذار فوق بر قابلیت خاک های رسی در نگهداری آلاینده فلز سنگین مورد ارزیابی آزمایشگاهی قرار گرفته است. روش بررسی: در این پژوهش با انجام یک سری آزمایش های ژئوتکنیک زیست محیطی، فرایند اندرکنش نمونه های رسی کائولینیت و بنتونیت و نانورس های صنعتی کلوزایتNa+ و کلوزایتB30 و نانو رس آزمایشگاهی با نام اخـتـصــار اس-ال-بی (SLB) با آلایـنده های فلز سنگین سرب و مس مورد مطالعه، تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: بررسی ظرفیت بافرینگ، پراش اشعه ایکس و میزان نگهداری فلزات سنگین سرب و مس به وسیله نانوذرات اصلاح شده نشان می دهد که در مقایسه ظرفیت تبادل کاتیونی، سطح ویژه و کربنات، بخش قابل توجهی از ظرفیت بافرینگ خاک ناشی از حضور کربنات است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر مشخص شد که ترتیب تأثیر عوامل حضور کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه در قابلیت نگهداری آلودگی خاک را می توان به شرح ذیل نتیجه گیری نمود: کربنات > ظرفیت تبادل کاتیونی > سطح مخصوص تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی تجمع عناصر کروم و نیکل در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک
        سید امیر احمدی سهیل سبحان اردکانی
        زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط‌زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک در سال 1392 انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس أکثر
        زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط‌زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک در سال 1392 انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس از انتخاب 10 ایستگاه در شعاع 5 کیلومتری شهرک، در مجموع 20 نمونه خاک سطحی و عمقی برداشت شد. پس از تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نسبت به هضم اسیدی نمونه‌ها و قرائت غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده‌ها و تهیه نقشه پهنه بندی عناصر نیز به‌ترتیب توسط نرم‌افزارهای SPSS و ArcGIS انجام یافت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت کروم در نمونه‌های خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 97/1±50/15 و 65/1±00/13 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه 2 و بیشینه میانگین غلظت نیکل در خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 90/1±25/19 و 02/2±50/18 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌های 9 و 2 بوده است. نتایج مقایسه میانگین غلظت تجمع‌یافته کروم و نیکل در نمونه های خاک سطحی و عمقی با رهنمود WHO نشان داد که میانگین غلظت هر دو عنصر در نمونه ها کوچک‌تر از بیشینه رواداری WHO بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: عدم تجاوز میانگین غلظت عناصر کروم و نیکل در نمونه ها از بیشینه رواداری WHO را می‌توان با عواملی همچون اعمال مدیریت محیط‌زیستی در واحدهای مستقر در شهرک، جهت وزش باد غالب که عمدتاً به سمت اراضی بایر سمت غرب منطقه است، وسعت اندک اختصاص یافته به کاربری کشت آبی و به‌تبع آن عدم استفاده بیش از حد از نهاده‌های کشاورزی مرتبط دانست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی غلظت عناصر آهن، سرب و کادمیوم نزولات جوی مناطق پرترافیک شهر همدان
        بهاره بهارمستیان سهیل سبحان اردکانی سعید جامه بزرگی
        زمینه و هدف: بدون شک یکی از مهم ترین مسایل محیط زیستی تهدیدکننده سلامت افراد در کلان شهرهای ایران ، مشکل آلودگی هوا است. نزولات جوی مؤثرترین راه زدایش آلاینده ها از اتمسفر است و فلزات سنگین موجود در آن می تواند به خوبی نمایان‌گر وضعیت آلودگی محیطی در نواحی مخ أکثر
        زمینه و هدف: بدون شک یکی از مهم ترین مسایل محیط زیستی تهدیدکننده سلامت افراد در کلان شهرهای ایران ، مشکل آلودگی هوا است. نزولات جوی مؤثرترین راه زدایش آلاینده ها از اتمسفر است و فلزات سنگین موجود در آن می تواند به خوبی نمایان‌گر وضعیت آلودگی محیطی در نواحی مختلف شهری باشد . لذا، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، سرب و کادمیوم در نزولات جوی مناطق پر ترافیک شهر همدان در فصل زمستان سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: 24 نمونه نزولات جوی از 8 ایستگاه پرتردد مستقر در سطح شهر همدان برداشت و به بطری های پلی اتیلنی منتقل شد. به هر بطری چند قطره اسید نیتریک به منظور رساندن pH نمونه ها به 2 افزوده شد. بعد از طی مراحل آماده سازی آزمایشگاهی، غلظت عناصر در نمونه ها به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. پردازش آماری داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام یافت. یافته ها: میانگین غلظت عناصر آهن، سرب و کادمیوم در نمونه ها (میکرو گرم در لیتر) به ترتیب برابر با 62/142±50/69، 94/8±25/10 و 29/ 0 ±61/17 و در مورد عنصر کادمیوم بیش تر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی برای تخلیه به منابع آب سطحی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر سرب و به‌ویژه کادمیوم در نزولات جوی و به‌تبع آن در رواناب حاصل به‌واسطه حجم بالای ترافیک شهری و آلاینده های منتشرشده ناشی از آن بالا بوده است. از این‌رو، برای جلوگیری از تهدید منابع پذیرنده آب سطحی و زیرزمینی و حفظ سلامت مصرف کنندگان، اندیشیدن تمهیداتی برای جمع آوری و تصفیه رواناب ناشی از نزولات جوی توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - اندازه گیری کادمیوم در برخی بافت‌های فوک خزری ‌ Caspian sealsدر سواحل جنوب شرقی دریای خزر
        سیده ملیحه حسینی سمیه نمرودی امیر صیادشیرازی انالیزا زاکارونی
        هدف: امروزه ورود پساب‌های حاوی فلزات سنگین که بیشتر حاصل فعالیت‌های صنعتی می‌باشند، به بوم سازگان‌های آبی و به تبع آن تجمع این فلزات در بدن آبزیان یک نگرانی عمده است،که حیات آبزیان و تنوع زیستی اکوسیستم‌های آبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دریای خزر یکی از مهم‌ترین اکوسیست أکثر
        هدف: امروزه ورود پساب‌های حاوی فلزات سنگین که بیشتر حاصل فعالیت‌های صنعتی می‌باشند، به بوم سازگان‌های آبی و به تبع آن تجمع این فلزات در بدن آبزیان یک نگرانی عمده است،که حیات آبزیان و تنوع زیستی اکوسیستم‌های آبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دریای خزر یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های آبی است که ورود آلاینده‌های گوناگون آسیب جدی بر این بوم سازگان وارد کرده است. فوک خزری که تنها پستاندار دریای خزر می‌باشد، در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. این مطالعه با هدف اندازه‌گیری کادمیوم در برخی بافت‌های فوک خزری در سواحل جنوب شرقی دریای خزر انجام یافته است.روش بررسی: در مطالعه حاضر ده عدد لاشه فوک خزری از سواحل دریای خزرجمع آوری و کالبدگشایی شدند. نمونه‌های بافت کبد، کلیه و چربی به منظور اندازه گیری میزان فلز کادمیوم هضم گردیدند. غلظت فلز کادمیوم توسط دستگاه طیف سنج جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌ها: غلظت فلز کادمیوم در بافت کلیه با میانگین73/0 ±59/13 میکروگرم برگرم بیشتر از کبد با میانگین16/0 ±6/1 میکروگرم برگرم و بیشتر از چربی با میانگین02/0 0/07± بود. میزان غلظت کادمیوم در بافت‌های فوک‌های نر و ماده مورد بررسی قرار گرفت و رابطه معنی داری بین غلظت فلز کادمیوم با جنسیت فوک‌ها وجود نداشت. وجود مقادیر قابل توجه فلز کادمیوم در 90 درصد نمونه‌ها، آلودگی بالای دریای خزر به فلزات سنگین از جمله فلز کادمیوم که حتی در مقدار بسیار کم سمی می‌باشد، را نشان می‌دهد.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به کاهش چشم‌گیر جمعیت فوک خزری در سال‌های اخیر و پایداری فلزات سنگین، باید استفاده از این فلزات سمی در عرصه صنعت کاهش داده و همچنین منابع ورود این آلاینده‌ها را به دریای خزر شناسایی کرده تا مانع ورود این فلزات سمی به دریای خزر شده یا قبل از ورود عمل تصفیه صورت گیرد. از این طریق هم آلودگی دریای خزر را کاهش می‌دهیم و هم به سلامت آبزیان کمک خواهیم کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه حرارتی شازند اراک
        حوریه عابدی سهیل سبحان اردکانی اصغر سیف
        زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه أکثر
        زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه برداری به‌روش تصادفی سیستماتیک، از خاک سطحی و همچنین از عمق 30 سانتی متری در مجموع 54 نمونه خاک برداشت شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی، به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد. برای تهیه نقشه پهنه بندی عناصر و پردازش آماری داده ها به‌ترتیب از نرم افزارهای ArcGIS وSPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در نمونه های خاک سطحی و عمق 30 سانتی متری (میکرو‌گرم در کیلوگرم) به‌ترتیب برابر با 577 ± 10255 و 415 ± 8416؛ 0/29 ± 304 و 0/34 ± 303؛ و 431 ± 11839 و 501 ± 10473 است. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی در نمونه ها با رهنمود WHO نشان داد که فقط میانگین غلظت عنصر مس بزرگ تر از بیشینه رواداری بوده است. بحث و نتیجه گیری: علی‌رغم آن‌که نتایج نشان داد خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به عناصر سمی سرب و کادمیم آلوده نبودند، ولی، به منظور حفظ سلامت محیط و زیستمندان نسبت به اعمال مدیریت محیط‌زیستی صنایع مستقر در منطقه مورد مطالعه از جمله نیروگاه و پتروشیمی شازند توصیه می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی غلظت آرسنیک، روی، کروم و منگنز در منابع آب زیر‌زمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه‌بندی عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
        سهیل سبحان اردکانی مریم جمالی محمد معانی جو
        ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و 90% آب شیرین مورد نیاز در کشور از منابع آب زیر زمینی تأمین می شود. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی و کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی در اثر فعالیت های کشاورزی، صنعتی و توسعه ی شهری، در این پژوهش نسبت به بررسی غلظت عناصر أکثر
        ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و 90% آب شیرین مورد نیاز در کشور از منابع آب زیر زمینی تأمین می شود. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی و کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی در اثر فعالیت های کشاورزی، صنعتی و توسعه ی شهری، در این پژوهش نسبت به بررسی غلظت عناصر آرسنیک، روی، کروم و منگنز در منابع آب زیر زمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه بندی در طی فصول بهار و تابستان 1391 اقدام شد. بدین منظور به طور تصادفی از 20 حلقه چاه در سطح دشت، نمونه برداری و پارامترهای pHو دما در محل اندازه گیری شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده سازی آزمایشگاهی توسط دستگاه نشر اتمی قرائت شد. میانگین غلظت عناصر آرسنیک، روی، کروم و منگنز نمونه ها در فصل بهار به ترتیب برابر با 69/0±86/5، 42/3±28/30، 005/0±044/0 و 40/0±69/3؛ و در تابستان 68/0±83/6، 11/3±50/34، 006/0±046/0 و 51/0±50/4 قسمت در میلیارد بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد مطالعه با استاندارد WHO بیانگر آن است که میانگین غلظت عناصر کم تر از استاندارد می باشد. نتایج مقایسه تغییرات میانگین غلظت عناصر بین دو فصل، بیانگر فقدان اختلاف معنی دار است (05/0<P). همچنین نتایج تعیین همبستگی بین pH و دمای آب با میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در نمونه ها بیانگر عدم همبستگی بین پارامترها با غلظت تجمع یافته عناصر است. گرچه در حال حاضر منابع آب زیرزمینی دشت رزن در معرض آلودگی بیش از حد مجاز به فلزات سنگین نیست، اما استفاده بی رویه و بلندمدت از نهاده های کشاورزی و همچنین استقرار صنایع آلاینده می تواند ضمن تهدید منابع آب زیرزمینی این منطقه، تبعات غیر قابل جبرانی را نیز به دنبال داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - جذب بیولوژیکی فلز Cu(II) توسط قارچ غیـر زنده Penicillium Camemberti: مطالعات ناپیوسته و بستر ثابت
        رعنا خلیل نژاد موید حسینی صدر
        زمینه و هدف :وجود فلزات سنگین در منابع آبی بیش ترین مشکلات را برای سلامتی انسانها و محیط زیست ایجاد می کند. استفاده از جذب سطحی توسط میکروارگانیسم ها از جمله روش هایی است که مزایای زیادی دارد و برای این منظور میکروارگانیسم هایی نظیر قارچ ها، باکتریها و جلبکها مورد استفا أکثر
        زمینه و هدف :وجود فلزات سنگین در منابع آبی بیش ترین مشکلات را برای سلامتی انسانها و محیط زیست ایجاد می کند. استفاده از جذب سطحی توسط میکروارگانیسم ها از جمله روش هایی است که مزایای زیادی دارد و برای این منظور میکروارگانیسم هایی نظیر قارچ ها، باکتریها و جلبکها مورد استفاده قرار میگیرند. مواد و روش ها: در این مطالعه از توده سلولی قارچ غیر زنده پنی سیلیوم کاممبرتی ((Penicillium camemberti به عنوان جاذب برای حذف مس (II) از محلول های آبی استفاده شده است. آزمایشات در سیستم ناپیوسته و ستون با بستر ثابت مورد بررسی قرار گرفته است. برای جذب بیولوژیکی یون مس پارامترهای دما،pH،مقدار جاذب و زمان تماس بهینه گردید. در بررسی سینتیکی جذب یون فلز مس به وسیله قارچ غیر زنده از مدل های Lagergren, intraparticle diffusion استفاده شده است. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که جذب بیولوژیکی یون مس به وسیله قارچ از معادله درجه دوم پیروی میکند، زیرا در حالت درجه دوم مقادیر qcal به مقادیر qexp نزدیک تر است و نیز مقادیر 97/0< R2 میباشد. مطالعات سیستمپیوسته جاذب را به صورت گرانول درآورده و اثر ارتفاع ستون پرشده و دبی محلول بررسی شـد. در ضمن گروه های عاملی مـوجـود در روی تـوده سلـولی پنی سیلیوم کاممبرتی با گرفتن طیف IR مشخص گردید. بحث و نتیجه گیری: مکانیسم جذب یون فلز سنگین توسط قارچ غیر زنده از طریق جذب سطحی بر روی دیواره سلولی بوده، ماکزیمم درصد جذب بیولوژیکی در 5/5pH= حدود 52/86% می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - اندرکنش نانورس و آلاینده فلزی مس در پروژه‌های ژئوتکنیک زیست‌محیطی
        وحیدرضا اوحدی محمد امیری
        هدف از بررسی مواد در مقیاس نانو، یافتن طبقه جدیدی از مصالح با عملکردهای نوین است، که آن ها را می توان به عنوان مصالحی با عملکرد ویژه و چندمنظوره بیان نمود. با توجه به تحقیقات وسیعی که در سالهای اخیر در موضوع اندرکنش خاک و آلودگی صورت گرفته است در زمینه فرایند اندرکنش آ أکثر
        هدف از بررسی مواد در مقیاس نانو، یافتن طبقه جدیدی از مصالح با عملکردهای نوین است، که آن ها را می توان به عنوان مصالحی با عملکرد ویژه و چندمنظوره بیان نمود. با توجه به تحقیقات وسیعی که در سالهای اخیر در موضوع اندرکنش خاک و آلودگی صورت گرفته است در زمینه فرایند اندرکنش آلایندههای فلز سنگین و نانورسها تحقیقات قابل‌توجهی انجام نشده است. آلاینده فلز سنگین مس، به عنوان یکی از آلاینده های فلز سنگین متداول در پروژه های ژئوتکنیک زیست محیطی شناخته شده است. بر این اساس هدف این پژوهش مطالعه رفتار ژئوتکنیک زیست محیطی نانورس ها و نانورس های اصلاح‌شده با کربنات از نظر قابلیت جذب آلاینده فلز سنگین مس بوده است. برای دستیابی به این هدف، با انجام یک سری آزمایش های ژئوتکنیک زیست‌محیطی، فرایند اندرکنش نانورس و آلاینده فلز مس مطالعه شده است. بررسی ظرفیت بافرینگ و میزان نگه داری فلز مس به وسیله نانورس های اصلاح‌شده در حضور کربنات نشان میدهد که بخش قابل توجهی از ظرفیت بافرینگ و قابلیت خاک در نگه داری آلاینده، ناشی از حضور کربنات است. نتایج تحقیق حاضر بیان گر آن است که در نمونه های بنتونیت، کائولینیت و چهار نانورس کلوزایت، ترتیب قابلیت نگه داری آلودگی به صورت ذیل بوده است: Bentonite > Cloisite®Na+ > Kaolinite > Cloisite®30B > Cloisite®20A > Cloisite®15A لیکن با افزایش درصد کربنات ترتیب قابلیت نگه داری آلاینده توسط نمونه های رسی فوق تغییر می کند. هنگامی که نمونه های نانورس با 8% کربنات اصلاح می شوند، ترتیب قابلیت نگه داری آلودگی فلز سنگین مس توسط نمونه ها به صورت ذیل بوده است: تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - ارزیابی ریزساختاری پیشرفت واکنش‌های پوزولانی آهک در تثبیت و جامدسازی آلاینده‌های فلز سنگین روی
        وحیدرضا اوحدی محمد امیری محمدحسن باقر
        زمینه و هدف: هدف این پژوهش مطالعه نحوه فرایند اندر کنش پولک های رسی - آلاینده فلز سنگین - آهک در طی زمان از منظر ریزساختار است. روش بررسی: برای رسیدن به این هدف، درصدهای مختلف آهک به خاک رسی طبیعی حاوی آلاینده فلز سنگین روی افزوده‌شده و مکانیزم نگه داری آلاینده توسط برر أکثر
        زمینه و هدف: هدف این پژوهش مطالعه نحوه فرایند اندر کنش پولک های رسی - آلاینده فلز سنگین - آهک در طی زمان از منظر ریزساختار است. روش بررسی: برای رسیدن به این هدف، درصدهای مختلف آهک به خاک رسی طبیعی حاوی آلاینده فلز سنگین روی افزوده‌شده و مکانیزم نگه داری آلاینده توسط بررسی تغییرات pH و ارزیابی مطالعه ریزساختاری (XRD) مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که افــزایش 10% آهــک علاوه بر فرایند تثبیت موجب شده در غلظت cmol/kg-soil250 آلاینده فلز سنگین روی، میزان نگه داری آلاینده بیش از 37% افزایش یابد. ارزیابی پراش پرتو ایکس نشان می دهد که حضور آلاینده فلز سنگین موجب کاهش فرایند اندرکنش آهک و رس و متعاقب آن کاهش تشکیل نانوساختار هیدرات سیلیکات کلسیم (C-S-H) و هیدرات آلومینیات کلسیم (C-A-H) شده است. بر اساس نتایج آزمایش پراش اشعه ایکس و قابلیت نگه داری آلاینده در نمونه های اصلاح‌شده با کمتر از 6% آهک، احتمالاً علت اصلی کاهش شدت قله نظیر کانی رسی، حضور آلاینده فلز سنگین بوده است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که تشکیل نانوساختار C-S-H به واسطه مساحت سطح ویژه زیاد، مشخصه های جذب را بهبود می‌بخشد و از طریق کپسوله کردن یون های فلز سنگین (جامدسازی) میزان تحرک پذیری آلاینده را کاهش می دهد. همچنین حضور آلاینده فلز سنگین روی سبب کاهش مقدار تشکیل نانوساختار C-S-H می شود. به نحوی که حضور cmol/kg-soil 25 آلاینده فلز سنگین روی، شدت قله نانوساختار C-S-H را حدود CpS 90 کاهش داده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - بررسی ریخت شناسی و ریزساختاری قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین در خاک-های واگرا
        وحیدرضا اوحدی محمد امیری مرتضی دیرانلو
        زمینه و هدف: پژوهشگران، جاذب های مختلفی برای نگهداری آلاینده های فلز سنگین را مورد بررسی قرار داده اند؛ اما به خاک های واگرای طبیعی و ریخت شناسی این خاک ها توجه محدودی شده است. خاک واگرای طبیعی مورد نظر در این مقاله، یک نمونه خاک رسی است که ابعاد ذرات آن در مقیاس میکرو أکثر
        زمینه و هدف: پژوهشگران، جاذب های مختلفی برای نگهداری آلاینده های فلز سنگین را مورد بررسی قرار داده اند؛ اما به خاک های واگرای طبیعی و ریخت شناسی این خاک ها توجه محدودی شده است. خاک واگرای طبیعی مورد نظر در این مقاله، یک نمونه خاک رسی است که ابعاد ذرات آن در مقیاس میکرو و نانو قرار دارد. بر این اساس هدف این پژوهش مطالعه نگهداشت آلاینده فلز سنگین و تغییرات ساختار و ریخت شناسی خاک های واگرا در اندرکنش با آلاینده های زیست محیطی است. روش بررسی: با انجام یکسری آزمایش‌های ژئوتکنیک زیست‌محیطی، فرایند اندرکنش خاک واگرای طبیعی، نمونه رسی بنتونیت و نمونه رسی کائولینیت با آلاینده های فلز سنگین سرب و روی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است. بررسی میزان نگهداری فلزات سنگین توسط خاک واگرا، نتایج پراش اشعه ایکس (XRD)، تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) و طیف سنجی پاشندگی انرژی (EDX) نشان می‌دهد که خاک واگرای طبیعی مورد مطالعه به دلیل ریخت شناسی، ساختار پراکنده و درصد زیاد کربنات در مقایسه با نمونه های رسی بنتونیت و کائولینیت دارای قابلیت نگهداری بیشتر آلاینده فلز سنگین است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر درحالی‌که ظرفیت تبادل کاتیونی خاک واگرای طبیعی مورد مطالعه بیش از 50% کمتر از نمونه رسی بنتونیت است، اما قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین در این نمونه نسبت به نمونه رسی بنتونیت در غلظت های زیاد آلاینده فلز سنگین بیش از 20% است. این در حالی است که قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین توسط خاک واگرای طبیعی بیش از 3/2 برابر جاذب رسی کائولینیت است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر نحوه قرارگیری ساختار و ابعاد صفحات رسی به شدت بر میزان نگهداری آلاینده تأثیرگذار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - مقایسه عملکرد سیمان و اسمکتیت در قابلیت پالایش آلاینده فلز سنگین سرب از خاک
        امیررضا گودرزی حمیدرضا اکبری
        زمینه و هدف: انباشتگی تدریجی مواد سمّی در خاک می تواند مخاطرات بهداشتی گسترده ای را ایجاد نماید. لذا، هدف از مطالعه حاضر ارزیابی توانایی سیمان در رفع آلودگی فلزات سنگین از خاک و مقایسه نتایج آن با روش جذب فیزیکی است. روش بررسی: در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی، ابتدا خاک أکثر
        زمینه و هدف: انباشتگی تدریجی مواد سمّی در خاک می تواند مخاطرات بهداشتی گسترده ای را ایجاد نماید. لذا، هدف از مطالعه حاضر ارزیابی توانایی سیمان در رفع آلودگی فلزات سنگین از خاک و مقایسه نتایج آن با روش جذب فیزیکی است. روش بررسی: در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی، ابتدا خاک کائولینیت با محلول های حاوی غلظت صفر تا 1 مولار نیترات سرب در نسبت 1به 10، آلوده شد. در ادامه با اضافه کردن درصدهای مختلف سیمان و اسمکتیت به هر نمونه و با انجام مجموعه ای از آزمایش های مختلف، تأثیر نوع ماده جاذب در فرآیند حذف و یا کاهش دسترسی زیستی فلزات سنگین از خاک، تحلیل گردید. یافته‌ها: در غلظت های کم آلودگی، تأثیر سیمان و اسمکتیتدر فرآیند پالایش خاک تقریباً یکسان می باشد. با افزایش غلظت آلاینده، قابلیت نگه‌داشت آلودگی در حضور جاذب فیزیکی مختل می شود. برخلاف محدودیت کاربرد اسمکتیت، مشخص شد سیمان از توانایی زیادی در جذب سرب برخوردار است؛ به طوری که در مقادیر یکسان ماده جاذب و با افزایش غلظت آلاینده، میزان کاهش دسترسی زیستی آلودگی در حضور سیمان به طور متوسط تا 15 برابر اسمکتیت افزایش می یابد. همچنین جامدشدگی و اتصال ذرات در نمونه های حاوی سیمان، ضمن بهبود خصوصیات مهندسی مصالح باعث کاهش شدید قابلیت آب‌شویی نسبت به روش جذب فیزیکی می گردد. نتیجه‌گیری: استفاده از روش جذب فیزیکی برای پالایش خاک (خصوصاً در غلظت های زیاد آلاینده) به هیچ وجه توصیه نمی شود. در مقایسه با عملکرد ضعیف جاذب فیزیکی اسمکتیت، استفاده از سیمان به دلیل ترکیب توأم سازوکار تثبیت و جامدسازی روشی بسیار موثر برای رفع آلودگی از خاک است؛ به گونه ای که در شرایط نگه‌داری مناسب و با رعایت حداقل ضوابط EPA، افزودن حدود 1/0 درصد سیمان به ازای هر سانتی مول بر کیلوگرم غلظت آلودگی، سبب پاک‌سازی امن خاک خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - ارزیابی و مقایسه تجمع عناصر نیکل، سرب و وانادیوم در پوسته و محتویات تخم گونه‌های پرستوی دریایی کاکلی کوچک (Sterna bengalensis) و سلیم خرچنگ‌خوار (Dromas ardeola) در جزایر خورموسی خلیج‌فارس
        نسترن خادمی علیرضا ریاحی بختیاری سهیل سبحان اردکانی
        چکیده زمینه و هدف: پایش زیستی روشی مطلوب برای تعیین غلظت فلزات و قابلیت دسترسی زیستی آن‌هاست. پرندگان به‌سبب قرار داشتن در سطوح تغذیه ای بالا و حساسیت زیاد نسبت به مواد سمی، پایش‌گر مناسبی برای آلودگی‌های محیطی هستند. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه غلظت برخی فل أکثر
        چکیده زمینه و هدف: پایش زیستی روشی مطلوب برای تعیین غلظت فلزات و قابلیت دسترسی زیستی آن‌هاست. پرندگان به‌سبب قرار داشتن در سطوح تغذیه ای بالا و حساسیت زیاد نسبت به مواد سمی، پایش‌گر مناسبی برای آلودگی‌های محیطی هستند. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه غلظت برخی فلزات در پوسته و محتویات تخم دو گونه پرنده در جزایر خورموسی خلیج فارس انجام یافته است. روش بررسی: پس از جمع‌آوری 13 عدد تخم پرستوی دریایی کاکلی کوچک و 14 عدد تخم سلیم خرچنگ خوار از جزایر خورموسی در سال 1391، خشک کردن و هضم نمونه‌ها توسط اسید نیتریک، غلظت فلزات مورد مطالعه توسط دستگاه نشر اتمی خوانده شد. یافته‌ها: میانگین غلظت تجمع‌یافته عناصر نیکل، سرب و وانادیوم (میکروگرم در کیلوگرم وزن خشک) در پوسته تخم پرستوی دریایی کاکلی کوچک به‌ترتیب برابر با 16±51، 89±293 و 5±82 و در محتویات تخم این گونه نیز به‌ترتیب برابر با 8±47، 134±374 و 7±96 بود. همچنین میانگین غلظت عناصر نیکل، سرب و وانادیوم (میکروگرم در کیلوگرم وزن خشک) در پوسته تخم گونه سلیم خرچنگ‌خوار به‌ترتیب برابر با 18±46، 43±228 و 12±73 و در محتویات تخم این گونه نیز به‌ترتیب برابر با 8±36، 43±244 و 3±95 بود. نتیجه‌گیری: پرستوی دریایی کاکلی کوچککه از سطوح بالاتر زنجیر غذایی تغذیه می‌کند، در مقایسه با سلیم خرچنگ‌خوار، قابلیت بیش‌تری در تجمع زیستی فلزات دارد و می‌توان این گونه را به‌عنوان یک پایش‌گر زیستی معرفی کرد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - تعیین مقادیر تجمع‌یافته عناصر سرب، کادمیم، کروم و نیکل در دو نوع کاهوی عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان
        سهیل سبحان اردکانی سیدمیلاد جعفری
        زمینه و هدف: نظر به اهمیت ایمنی غذایی و تاثیر سوء عناصر بالقوه سمی بر سلامتی انسان، این مطالعه با هدف بررسی غلظت تجمع‌یافته عناصر سرب، کادمیم، کروم و نیکل در بخش‌های ساقه و برگ دو نوع کاهوی ایرانی و کاهوی گرد (پیچ) عرضه‌شده در بازار مصرف شهر همدان انجام شد. روش بررسی: أکثر
        زمینه و هدف: نظر به اهمیت ایمنی غذایی و تاثیر سوء عناصر بالقوه سمی بر سلامتی انسان، این مطالعه با هدف بررسی غلظت تجمع‌یافته عناصر سرب، کادمیم، کروم و نیکل در بخش‌های ساقه و برگ دو نوع کاهوی ایرانی و کاهوی گرد (پیچ) عرضه‌شده در بازار مصرف شهر همدان انجام شد. روش بررسی: تعداد 15 عدد کاهوی ایرانی و 15 عدد کاهوی گرد از بازار مصرف شهر همدان خریداری شد. پس از آماده‌سازی و هضم اسیدی نمونه‌ها در آزمایشگاه، غلظت تجمع‌یافته عناصر سرب، کادمیم، کروم و نیکل در آن‌ها به‌روش ولتامتری عاری‌سازی آندی در سه تکرار خوانده شد. پردازش آماری داده‌ها نیز با استفاده از ویرایش 19 نرم‌افزارSPSS انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت تجمع‌یافته عناصر سرب، کادمیم، کروم و نیکل در بخش‌های برگ و ساقه کاهوی ایرانی به‌ترتیب برابر با 3/19 و 6/40؛ 103 و 233؛ 00/8 و 0/23؛ و 2/30 و 171 میلی‌گرم در کیلوگرم و در کاهوی گرد نیز به‌ترتیب برابر با 07/9 و 8/20؛ 4/35 و 118؛ 9/12 و 8/37؛ و 215 و 279 میلی‌گرم در کیلوگرم بوده است. نتایج مقایسه میانگین غلظت تجمع‌یافته عناصر در نمونه‌ها با بیشینه رواداری WHO/FAO نشان داد که به‌جز در مورد میانگین غلظت عنصر نیکل در کاهوی ایرانی، میانگین غلظت سایر عناصر از حد مجاز بیش‌تر بوده است. همچنین، به‌جز برای عناصر نیکل و سرب در کاهوی ایرانی، نتایج مقایسه بین بخش‌های برگ و ساقه نمونه‌ها نشان‌دهنده وجود اختلاف معنی‌دار آماری در سطح %95 بود. بحث و نتیجه‌گیری: از آن‌جا که کاهوی عرضه‌شده در بازار مصرف شهر همدان فاقد ایمنی غذایی برای مصرف‌کنندگان بود، لذا، نسبت به پایش محصولات کشاورزی پرمصرف قبل از عرضه به بازار مصرف توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - کاربرد و کارایی پسماند‌های کشاورزی در حذف فلزات سنگین و رنگ از آب و پساب : مطالعات جذب بهینه
        محمدصادق نیکنام افسانه شهبازی جواد فرجلو
        اسدی فاطمه ، شریعتمداری-ح، میر غفاری-ن ، استفاده از ضایعات کشاورزی در تصفیه تکمیلی فاضلابها، سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید شونده در کشاورزی، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 1387، خوراسگان Ahmad Khan. N, Ibrahim. SH , Subramaniam. P, 20 أکثر
        اسدی فاطمه ، شریعتمداری-ح، میر غفاری-ن ، استفاده از ضایعات کشاورزی در تصفیه تکمیلی فاضلابها، سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید شونده در کشاورزی، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 1387، خوراسگان Ahmad Khan. N, Ibrahim. SH , Subramaniam. P, 2004 , Elimination of Heavy Metals from Wastewater Using Agricultural Wastes as Adsorbents, Malaysian Journal of Science , vol 23 , pp. 43 - 51 Patel seema , 2012 , Potential of fruit and vegetable wastes as novel biosorbents : summarizing the recent studies , rev environ sci biotechnol , Rev Environ Sci Biotechnol , vol 11 , pp. 365380 baharathi K. s , ramesh s. t , 2013, removal of dyes using agricultural waste as low-cost adsorbents : a review , appl water sci , pp. 1-18 , DOI 10.1007/s13201-013-0117-y منکچیان کیوان ، عادل زاده-ع ، سخایی-ف علیا-م ،حذف رنگ حاصل از پساب نساجی با استفاده از جاذب طبیعی و ارزان قیمت پوست موز، 1390، ایران نامنی محبوبه ، علوی مقدم-م ، آرامی-م ، مطالعه جذب تعادلی کروم شش ظرفیتی از محلول آبی با استفاده از سبوس برنج ،علوم و تکنولوژی محیط زیست، 1386، دوره دهم، شماره چهار نیک اذر منوچهر، حمید علی جانی، امیر حسین حقیقی، 1388، حذف جیوه از محلول های آبی توسط سبوس گندم، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره یازدهم، شماره دو ززولی محمد علی، ابراهیمی-پ ، باقری اردبیلیان-م، کاربرد مواد زائد کشاورزی (پوست مرکبات) در حذف کادمیم و کروم از محیط های آبی: تعیین ایزوترم های جذب، ششمین همایش ملی و اولین همایش بین المللی مدیریت پسماند، 1391، مشهد محمدی ثانی علی، تجلی-ف، علیزاده گلستانی-ح، و سعیدفرجی-م، حذف فلزات سنگین از آب با استفاده از ضایعات کشاورزی، همایش ملی صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1390، قوچان Saka,c. sahin,o . kucuk, m, 2012, application on agricultural and forest waste adsorbents for the rimoval of lead (II) from contaminated waters, Int. J. Environ. Sci. Technol, vol 9, pp.379394 Nguyen. T.a h, ngo. H, guo. W, zhang. J, liang. S, yue. Q, li. Q, nguyen. T.v , 2013, Applicability of agricultural waste and by-products for adsorptive removal of heavy metals from wastewater , bioresource wastewater , Bioresource Technology , vol 148 , pp. 574585 Wang. J , chen. C , 2009, biosorbent for heavy metals removal and their future , biotechnology advances , Biotechnology Advances vol 27, pp. 195226 A. D abrowski, 2001 , Adsorption—from theory to practice, Adv. Colloid Interface Sci , vol 93 , pp. 135224. H. Wang, J. Kang, H. Liu, J. Qu, 2009 , Preparation of organically functionalized silica gel as adsorbent for copper ion adsorption, J. Environ. Sci., vol 21, pp. 14731479. T.K. Naiya, A.K. Bhattacharya, S.K. Das, 2009 , Adsorption of Cd(II) and Pb(II) from aqueous solutions on activated alumina, J. Colloid Interface Sci. , vol 333 , pp. 1426. T. Motsi, N.A. Rowson, M.J.H. Simmons, 2009, Adsorption of heavy metals from acid mine drainage by natural zeolite, Int. J. Miner. Process. ,Vol 92 , pp. 4248 A. D˛abrowski, P. Podko´scielny, Z. Hubicki, M. Barczak , 2005 ,Adsorption of phenolic compounds by activated carbon—a critical review, Chemosphere , vol 58 , pp. 10491070 M. Ahmedna, W.E. Marshall, R.M. Rao, 2000 , Production of granular activated carbons from selected agricultural by-products and evaluation of their physical, chemical and adsorption properties, Bioresour. Technol. , Vol 71 , pp. 113123. طوطیایی عبد الحسین، سلیمانی-الف، 1388، گزارش درباره اصلاح الگوی مصرف،کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، مطالعات زیر بنایی (گروه کشاورزی)، شماره مسلسل 9981 شادان عبدالرحمن، بررسی ابعاد اقتصادی ضایعات محصولات کشاورزی در ایران، موسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، 1386، مشهد Jamil R. Memon , Saima Q. Memon , M.I. Bhanger , G. Zuhra Memon , A. El-Turki , Geoffrey C. Allen , 2008 , Characterization of banana peel by scanning electron microscopy and FT-IR spectroscopy and its use for cadmium removal , Colloids and Surfaces B: Biointerfaces , vol 66 , pp.260265 Xiaomin Li , Yanru Tang , Xiuju Cao , Dandan Lu , Fang Luo , Wenjing Shao , 2008 , Preparation and evaluation of orange peel cellulose adsorbents for effective removal of cadmium, zinc, cobalt and nickel , Colloids and Surfaces A: Physicochem. Eng. Aspects , vol 317 , pp. 512521 دهقانی سارا، موسوی-ف، مصطفی زاده-ب، استفاده از ساقه آفتابگردان به دو صورت خام و اصلاح شده برای حذف نیکل، کروم، و کادمیم از پساب صنعتی، نهمین کنگره بین المللی مهندسی عمران،1391، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان محمدی ثانی علی ، تجلی-ف ، علیزاده گلستانی-ح ، سعید فرجی-م ، جذب سطحی سرب و کادمیم توسط پوست گلابی از محلول آبی ، دومین همایش ملی علوم و صنایع غذایی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1392، خراسان شمالی ارمی اول ازاده، اسماعیل زاده-م، واسعی چهار محالی-س، بررسی جذب فلز سنگین کادمیم از محلول آبی با استفاده از رزین تبادلی یونی معدنی (زئولیت) و آلی (کربن فعال شده از پوست پسته)، اولین همایش محیط زیست و آلاینده ها، 1390، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، خوزستان دهقانی سارا ، موسوی-ف، استفاده از بقایای ساقه افتابگردان ، برای حذف کادمیم از محلول های آبی، سومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1389، خوزستان ملکی افشین، زندی-ش، محوی-الف، جذب بیولوژیکی یونهای کادمیم و مس از محیط آبی توسط سبوس گندم اصلاح شده به روش شیمیایی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 1391، دوره هفدهم Feng Ning-chuan , GUO Xue-yi , 2012 , Characterization of adsorptive capacity and mechanisms on adsorption of copper, lead and zinc by modified orange peel , Trans. Nonferrous Met. Soc. China , vol 22 , pp. 1224_1231 ارمی اول آزاده و مرجان اسماعیل زاده ، بررسی جذب فلز روی از فاضلاب های صنعتی توسط جاذب آلی (کربن فعال از پوست پسته)، اولین همایش ملی دانشجویی مدیریت و فناوریهای نوین در علوم بهداشتی، سلامت و محیط زیست، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1389، تهران محمد پور الهامه، زمانی-ع، یافتیان-م، تهیه بیوفیلتر ستونی با کمپوست چای برای حذف برخی یون هاب فلزی سنگین از محلول های آبی، ششمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست ، 1391، تهران Amit Bhatnagar , A.K. Minocha , 2010 , Biosorption optimization of nickel removal from water using Punica granatum peel waste , Colloids and Surfaces B: Biointerfaces , vol 76 , pp. 544548 پور رجب محمد ، شریفی-س ، سخایی-ف ، جوادیان-س و ابراهیم علیا-م ، بکارگیری پوست موز در حذف فلزات سنگین سرب ،مس و نیکل از پساب پنجمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست ، 1390، تهران محمدی گله زن مسلم و شا محمدی-ش، مقایسه جاذب های کربن فعال، خاک اره، پوسته فندق و پوسته بادام در حذف نیکل از محیط آبی، آب و فاضلاب ،1392، شماره سه ارمی اول ازاده، بررسی جذب فلز سنگین نیکل از فاضلاب های صنعتی با استفاده از رزین تبادل کاتیونی و الی ( کربن فعال شده از الیاف نارگیل )، دوازدهمین همایش ملی بهداشت ایران، دانشگاه علو پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، 1388، تهران نرجس مصلی نژاد و احمد آرامی، جذب سطحی فلز سنگین نیکل بر روی کربن فعال آماده شده با پوست نارنج حاصل از فعال سازی با اسید فسفریک، دومین همایش علوم و فناوریهای نوین در صنعت پالایش نفت، 1390، اصفهان K.M. Sreenivas, M.B. Inarkar, S.V. Gokhale, S.S. Lele , 2014 , Re-utilization of ash gourd (Benincasa hispida) peel waste for chromium (VI) biosorption: Equilibrium and column studies , Journal of Environmental Chemical Engineering , vol 2 , pp. 455462 V. Lugo-Lugo , C. Barrera-Díaz , F. Ureña-Núñez , B. Bilyeu , I. Linares-Hernández , 2012 , Biosorption of Cr(III) and Fe(III) in single and binary systems onto pretreated orange peel , Journal of Environmental Management , vol 112 , pp. 120-127 نیا کوثری مهرداد ، جوادیان-ش، باگاس نیشکر، پتانسیل بالقوه جهت حذف ترکیبات کروم از فاضلاب های صنعتی ، اولین کنفرانس پتروشیمی ایران، 1388، تهران هاشمی شرف اباد ساعد، رحیمی-م، قاعدی-م ، دانایی-م، حذف فلزات (سرب، کروم و کبالت) از محیط آبی بوسیله مخلوطی از جاذب های خاک اره وساقه درخت بنه، همایش ملی مهندسی آب و فاضلاب، 1391، کرمان شامحمدی حیدری زمان، خواجه-م، اثر تغییرات جرم جاذب خاک اره بر سینتیک جذب کروم در محیط آبی، محیط شناسی، 1389، سال سی و ششم، شماره پنجاه و ششم باریک بین بهنام، تقوی-ت، حریفی مود-ع و ناصح-ن ،حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب صنعتی با استفاده از پوست سبز بادام، اولین همایش بحران های زیست محیطی و راهکار های بهبود آن، 1391، دانشگاه آزد واحد خوزستان، خوزستان A.O. Jorgetto , R.I.V. Silva , M.J. Saeki , R.C. Barbosa , M.A.U. Martines , S.M.A. Jorge , A.C.P. Silva , J.F. Schneider , G.R. Castro , 2014 , Cassava root husks powder as green adsorbent for the removal of Cu(II) from natural river water , Applied Surface Science , vol 288 , pp. 356 362 B.M.W.P.K. Amarasinghe , R.A. Williams , 2007 , Tea waste as a low cost adsorbent for the removal of Cu and Pb from wastewater , Chemical Engineering Journal , vol 132 , pp. 299309 E.-S.Z. El-Ashtoukhy , N.K. Amin , O. Abdelwahab , 2008 ,Removal of lead (II) and copper (II) from aqueous solution using pomegranate peel as a new adsorbent , Desalination , vol 223 , pp. 162173 احمد موفق پور، قربانپور خمسه-ع و موسویان-م ، بررسی حذف توریم از پسابهای صنعتی طی فرایند بیوجذب با استفاده از جاذب زیستی Citrus Sinensis (پوست پرتقال) ، اولین کنفرانس ملی فناوری های نوین در شیمی و مهندسی شیمی، 1392، تهران صالحی خو فاطمه، ناصر نژاد-ب، ربانی-م، خرمایی-م، جذب سرب از محلول های آبی بر روی جاذب پوست نارنج، یازدهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1385 ، تهران راوری سید مجتبی، عارفی شهربابک-ن و جمعه آریانی-ه ، بررسی میزان جذب فلز سرب از پسابها و محلول های آبی با استفاده از پوست پرتقال، اولین کنفرانس ملی راهکار های دستیابی به توسعه پایدار در بخش های کشاورزی، منایع طبیعی و محیط زیست، 1391 رحیم نژاد مصطفی، سنتز جاذب کربن فعال از پوست کیوی و کاربرد آن در حذف سرب از پسابها در فرآیند ناپیوسته، ششمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست،1391، تهران محمدی ثانی علی، تجلی-ف، علیزاده گلستانی-ح، سعید فرجی-م، بررسی توانایی پوست گلابی در حذف جیوه از محلول های آبی به روش جذب سطحی، دومین همایش ملی علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1392، خراسان شمالی هادی عبدالهی، مهدوی-الف و لاری مجرد-ص، بررسی قابلیت کربن فعال تولید شده از پوسته سخت گردو در حذف فلزات سنگین سرب و جیوه از پساب ها ،اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ریزی محیط زیست، 1391، تهران عبدالهی هادی و سید مجتبی طباطبایی قمشه، بررسی جذب جیوه از پسابها توسط کربن فعال تهیه شده از پوسته بادام و گردو، اولین کنفرانس ملی راهکار های دستیابی به توسعه پایدار در بخش های کشاورزی، منایع طبیعی و محیط زیست، 1391، تهران Gholamreza Moussavi, Rasoul Khosravi, 2011, The removal of cationic dyes from aqueous solutions by adsorption onto pistachio hull waste, chemical engineering research and design, vol 89 , pp. 21822189 Vesna M. Vucˇurovic´, Radojka N. Razmovski, Urosˇ D. Miljic´, Vladimir S. Pusˇkas, 2014, Removal of cationic and anionic azo dyes from aqueous solutions by adsorption on maize stem tissue, Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, http://dx.doi.org/10.1016/j.jtice.2013.12.020 Sathy Chandrasekhar · P. N. Pramada , 2006, Rice husk ash as an adsorbent for methylene blue-effect of ashing temperature , Adsorption , vol 12 , pp. 27-43 الماسی علی ، درگاهی-ع ، پیرصاحب-م ، شرفی-ک، خدادادی-ت ، بررسی کارایی پودر و گرانول فراوری شده پوست گردو در حذف رنگ متیلن بلو از پساب، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست، 1389، تهران عمادی معصومه، زارع-م، جداسازی رنگ بازی فوشین از آبهای آلوده با کاربرد پوسته ی برنج به عنوان یک جاذب زیستی ارزان، مجله مهندسی منابع اب، 1391 ، سال چهارم Kai Shen , M.A. Gondal , 2013 , Removal of hazardous Rhodamine dye from water by adsorption onto exhausted coffee ground , Journal of Saudi Chemical Society, http://dx.doi.org/10.1016/j.jscs.2013.11.005 علی آبادی مجید، خزاعی-الف، حاجی آبادی-م و آرش-ح، مطالعه تئوری و تجربی فرایند جذب رنگزای رودامین بی از آب آلوده با استفاده از جاذب طبیعی پوست بادام، کنفرانس بین المللی آب و فاضلاب، 1390، تهران آرامی مختار و نرگس یوسفی لیمائی، مطالعه سینتیک و تعادل جذب سطحی رنگزای مستقیم قرمز 80 با بکارگیری جاذبهای پوست پرتقال، پوسته بلغور سویا و غشاء داخلی پوست تخم مرغ: مطالعه مقایسه ای، دهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1384، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان آرامی مختار، یوسفی لیمایی-ن، سلمان بریزی-ن و محمودی-ن، رنگبری رنگزاهای مستقیم قرمز ٢٣ و قرمز ٨٠ از پسابهای نساجی توسط جاذب طبیعی پوست پرتقال، دانشگاه فردوسی مشهد، 1382، مشهد آرامی مختار، یوسفی لیمایی-ن، سلمان تبریزی-ن و محمودی-ن، رنگبری رنگزای مستقیم قرمز 80 و قرمز 81 از پسایهای نساجی توسط جاذب طبیعی پوسته بلغور سویا، اولین سمینار تخصصی محیط زیست و رنگ، پژوهشکده صنایع رنگ ، 1382، تهران فتحی عماد آبادی محمد رضا، اسفرم-الف ، حذف رنگ دایرکت رد دوازده بی از محلول های آبی بوسیله جذب برروی کربن فعال پوسته فندق، سومین همایش ملی تحقیقات نوین در شیمی و مهندسی شیمی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد ماهشهر، 1390، خوزستان همزه یحیی، ایزد یار-س، آزاده-الف، ابیض-ع، عبداللهی-ی، استفاده از پسماند کانولا به عنوان جاذب رنگ اسید اورانژ 7 از محلول ابی، مجله سلامت و محیط، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران، 1390، دوره چهارم، شماره اول Uma R. Lakshmi, Vimal Chandra Srivastava, Indra Deo Mall, Dilip H. Lataye, 2009, Rice husk ash as an effective adsorbent: Evaluation of adsorptive characteristics for Indigo Carmine dye, Journal of Environmental Management, vol 90 , pp. 710-720 Nevine Kamal Amin, 2009,Removal of direct blue-106 dye from aqueous solution using new activated carbons developed from pomegranate peel: Adsorption equilibrium and kinetics, Journal of Hazardous Materials, vol 165, pp. 5262 Mehmet Emin Argun, Du¨ nyamin Gu¨ clu¨, Mustafa Karatas, 2014, Adsorption of Reactive Blue 114 dye by using a new adsorbent: Pomelo peel , Journal of Industrial and Engineering Chemistry , vol 20 , pp. 10791084 خرم فر شوکا، نیاز محمودی-م، ارامی-م، قرنجیگ-ک، رنگبری پساب رنگی نساجی با جاذب طبیعی پوسته تمر هندی: بررسی ایزوترم و سینتیک جذب، نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ، 1388، شماره سه مهانپور کاظم، جمشیدی راد-الف، بررسی میزان جذب الاینده رنگی اسید رد 206 از محلول آبی با استفاده از زغال فعال تهیه شده از پوست بادام، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست، 1389، تهران غنی زاده قادر، قانعیان-م، غلامی-م، قادری نسب-ف، کاربرد پوسته تخم مرغ به عنوان جاذب طبیعی در حذف رنگ راکتیو قرمز 123 از فاضلاب سنتتیک نساجی، طبیب شرق ، 1388، دوره یازدهم ، شماره چهار قانعیان محمد تقی، احرامپوش-م، غنی زاده-ق، ممتاز-م، بررسی کارایی پوسته تخم مرغ به عنوان جاذب طبیعی در حذف رنگ راکتیو قرمز 198 از محلول های آبی، فصلنامه علمی پژوهشی دانشکده بهداشت یزد، 1390، سال دهم، شماره اول حسین زاده ادریس، سمر قندی-م، سید جواد جعفری ، روشنایی-ق، بیو جذب یک رنگ اسیدی از محلول های آبی با استفاده از پوست سیب زمینی: مطالعه سینتیکی و تعادلی، سیزدهمین همایش ملی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 1389، کرمان رشتچی مریم، دیزجی-ن، بررسی پتانسیل پوست پسته در جذب سطحی پسابهای واحد های رنگرزی، چهاردهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، دانشگاه صنعتی شریف، 1391، تهران آرامی مختار، یوسف لیمانی-ن، محمودی-ن، سامان تبریزی-ن، استفاده از جاذب طبیعی پوسته بلغور سویا در رنگبری رنگزا های اسیدی: بررسی سینتیک و تعادل، نهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1383، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران محمدرضا فتحی عمادآبادی و آناهیتا هادی پور، حذف رنگ اسید بلو 129 با استفاده از پوستبادام، سومین همایش ملی تحقیقات نوین در شیمی و مهندسی شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر،1390، خوزستان A. Asfaram, M.R. Fathi, S. Khodadoust, M. Naraki, 2014, Removal of Direct Red 12B by Garlic Peel as a cheap adsorbent: kinetics, thermodynamic and equilibrium isotherms study of removal, Molecular and Biomolecular Spectroscopy, doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.saa.2014.02.092 Mehrorang Ghaedi, Hossein Tavallali, Mahdi Sharifi, Syamak Nasiri Kokhdan, Alireza Asghari, 2012, Preparation of low cost activated carbon from Myrtus communis and pomegranate and their efficient application for removal of Congo red from aqueous solution, Spectrochimica Acta Part A, vol 86, pp. 107 114 شکوهی رضا، جعفری-ج، حسین زاده-ت، ضرابی-م و روشنایی-ق، بررسی قابلیت بیو جذب گیاه آلفاآلفا (یونجه) در حذف رنگهای اسید بلو 113 و اسید بلک 1 از محیط های آبی : مطالعه تعادلی، چهاردهمین همایش ملی بهداشت محیط، 1390، یزد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - برخی از روش‌های افزایش کارآیی گیاه‌پالایی فلزات سنگین
        محمدرضا نادری عبدالرزاق دانش‌شهرکی رضوان نادری
        شکی نیست که در نتیجه‌ی افزایش روزافزون جمعیت کره‌ی زمین بایستی در آینده شاهد بغرنج‌تر شدن معضل آلودگی خاک، آب و هوا توسط انواع مختلف آلاینده‌های محیط زیستی باشیم. از این رو، توجه به فناوری‌های نوینِ مورد استفاده جهت پالایش مکان‌های آلوده، ضروری به نظر می‌رسد. گیاه‌پالای أکثر
        شکی نیست که در نتیجه‌ی افزایش روزافزون جمعیت کره‌ی زمین بایستی در آینده شاهد بغرنج‌تر شدن معضل آلودگی خاک، آب و هوا توسط انواع مختلف آلاینده‌های محیط زیستی باشیم. از این رو، توجه به فناوری‌های نوینِ مورد استفاده جهت پالایش مکان‌های آلوده، ضروری به نظر می‌رسد. گیاه‌پالایی یکی از این فناوری‌ها است که دارای سرعت تأثیر نسبتاً پایین و کارآیی اندک می‌باشد. در مقاله‌ی حاضر به بررسی برخی از روش‌های زیستی، شیمیایی، فیزیکی، فیزیکوشیمیایی و ژنتیکی مورد استفاده جهت افزایش کارآیی فرآیند گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین خواهیم پرداخت. این روش‌ها شامل کاهش pH، افزایش پتانسیل اکسایش-کاهش (Eh)، استفاده از عوامل کلات‌کننده و ریزجاندارانی نظیر قارچ‌های آربسکولار مایکوریزا (AMF) و ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) می‌باشند. شناسایی این روش‌های نوین سبب اجرای تکنیک‌های چندرهیافتی به منظور سرعت بخشیدن به فرآیند زدایش آلاینده‌های فلزی و در نتیجه، افزایش کارآیی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین شده است. در این میان، کاربرد ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه یکی از سودمندترین و در عین حال، کم‌خطرترین تکنیک‌ها برای محیط زیست می‌باشد، که به تازگی جهت بهبود کارآیی فرآیند پالایش فلزات سنگین توسط گیاهان مد نظر قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - ارزیابی توانایی گیاه پالایی ختمی زینتی (Althaea rosea) تحت شرایط آلودگی با آهن
        الهه پورمختار وحیدرضا صفاری مهدی سرچشمه پور
        آهن به عنوان یک عنصر ضروری در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه نقش دارد، اما در غلظت‌های بالا، آلوده کننده آب و خاک است که با استفاده از گیاهان زینتی مناسب می‌توان امکان پاکسازی محیط آلوده را فراهم نمود. به منظور بررسی اثر فلز سنگین آهن بر شاخص‌های رشدی و توانایی گی أکثر
        آهن به عنوان یک عنصر ضروری در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه نقش دارد، اما در غلظت‌های بالا، آلوده کننده آب و خاک است که با استفاده از گیاهان زینتی مناسب می‌توان امکان پاکسازی محیط آلوده را فراهم نمود. به منظور بررسی اثر فلز سنگین آهن بر شاخص‌های رشدی و توانایی گیاه پالایی گیاه ختمی زینتی (Althaea rosea) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ای واقع در معدن سنگ آهن گلگهر کرمان انجام شد. سطوح مختلف کلات آهن مورد استفاده در این آزمایش، صفر، 15، 30 و 90 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بود که در ابتدا آزمایش با خاک گلدان‌ها ترکیب شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، با افزایش سطوح مختلف آهن، شاخص‌های رشدی و محتوای کلروفیل گیاه کاهش معنی‌داری نشان دادند، به طوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع گیاه، طول ریشه، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل در تیمار شاهد مشاهده شد، همچنین بیشترین جذب آهن در اندام هوایی (ppm 84/1) و ریشه ( ppm56/1) در تیمار 90 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک مشاهده شد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که، با توجه به توانایی جذب آهن در بافت‌های این گیاه، می‌توان از ختمی زینتی (Althaea rosea) جهت گیاه پالایی فلز سنگین آهن استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی ترمودینامیک و پارامترهای موثر بر فرآیند جذب فلز کادمیم در محلول‌های آبی توسط تری‌کلسیم فسفات نانوبلورین
        ایمان مباشرپور اسماعیل صلاحی هودسا مجیدیان
        حضور فلزات سنگین در پسماند و فاضلاب‌های روان یکی از خطرات اساسی است که باعث بروز خطرات شده و بر‌ روی سلامتی انسان، جانداران موجود در آن اقلیم و گیاهان تاثیر می‌گذارد. حذف فلزات سنگین بوسیله فرآیند جذب و رسوب‌دهی به عنوان سازوکارهای عمومی کاهش آسیب ناشی از فلزات سنگین مو أکثر
        حضور فلزات سنگین در پسماند و فاضلاب‌های روان یکی از خطرات اساسی است که باعث بروز خطرات شده و بر‌ روی سلامتی انسان، جانداران موجود در آن اقلیم و گیاهان تاثیر می‌گذارد. حذف فلزات سنگین بوسیله فرآیند جذب و رسوب‌دهی به عنوان سازوکارهای عمومی کاهش آسیب ناشی از فلزات سنگین مورد توجه است. در این پژوهش امکان ارزیابی حذف یون Cd2+ از محلول‌های آبی بوسیله نانوبلورک‌های تری‌کلسیم فسفات بررسی شد. همچنین تاثیر عامل‌های فرآیند جذب مانند غلظت اولیه یون، جرم جاذب، دما و pH مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اولیه یون مورد بررسی، دما و همچنین pH ظرفیت جذب افزایش یافته و با افزایش جرم ماده جاذب، ظرفیت جذب یون‌ Cd2+ توسط تری‌کلسیم فسفات نانوبلورین کاهش می‌یابد. عامل‌های گوناگون ترمودینامیک، چون ∆G°،∆H° و ∆S° محاسبه شد. پارامترهای ترمودینامیکی اندازه‌گیری شده در سیستم جذب در نظر گرفته شده، نشان دادند که فرآیند جذب به ‌صورت طبیعی خودبخود و گرماگیر می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - مطالعه جذب سطحی یون مس (II) از محلول‌های آبی با استفاده از نانولوله‌های کربنی اصلاح سطح شده
        حبیب‌اله طیبی طاهره نوایی دیوا
        در این مطالعه، نانوکامپوزیت نیکل اکسید- نانولوله‌های کربنی سنتز شد و جهت حذف فلز سنگین Cu2+ از محلول‌های آبی مورد استفاده قرار گرفت. سنتز نانوکامپوزیت NiO/CNTs به روش رسوبدهی مستقیم، در محلول آبی حاوی نانولوله‌های کربنی انجام پذیرفت. نمونه‌های تهیه شده به کمک دستگاه پرا أکثر
        در این مطالعه، نانوکامپوزیت نیکل اکسید- نانولوله‌های کربنی سنتز شد و جهت حذف فلز سنگین Cu2+ از محلول‌های آبی مورد استفاده قرار گرفت. سنتز نانوکامپوزیت NiO/CNTs به روش رسوبدهی مستقیم، در محلول آبی حاوی نانولوله‌های کربنی انجام پذیرفت. نمونه‌های تهیه شده به کمک دستگاه پراش پرتو ایکس (XRD)، دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM) و دستگاه میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مورد مطالعه قرار گرفتند. شرایط بهینه برای حذف فلز سنگین Cu2+ با نانوکامپوزیت NiO/CNTs تحت شرایط آزمایشگاهی 7=pH، زمان تماس 20 دقیقه، غلظت اولیهmg/L 10 یون مس و جرم جاذب g 1/0 حاصل گردید. نتایج مطالعات ایزوترم جذب نشان‌دهنده برازش مناسب داده‌ها با ایزوترم جذب لانگمویر در مقایسه با مدل‌های فرندلیچ و تمکین بوده است. داده‌های سینتیکی جمع‌آوری شده نشان داد که معادلات شبه مرتبه دوم فرآیند جذب را کنترل می‌کند. پارامترهای ترمودینامیکی مانند °ΔG° ، ΔH و °ΔS محاسبه شد. مقدار منفی °ΔG و مثبت °ΔH نشان می‌دهد که فرآیند جذب Cu2+ بر روی نانوکامپوزیت NiO/CNTs یک فرآیند خودبخودی و گرماگیر می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - بررسی رابطه وزن با میزان کادمیوم در عضله قزل آلای رنگینکمان پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن
        محمد رضا قمی سید محسن حسینی
        زمینه و هدف:این مطالعه به منظور سنجش فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchusmykiss) پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن صورت گرفت و هدف اصلی آن بررسی رابطه میان وزن ماهی با میزان کادمیوم بود.روش کار: در این تحقیق از 22 ماهی قزل آلای رنگین کمان أکثر
        زمینه و هدف:این مطالعه به منظور سنجش فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchusmykiss) پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن صورت گرفت و هدف اصلی آن بررسی رابطه میان وزن ماهی با میزان کادمیوم بود.روش کار: در این تحقیق از 22 ماهی قزل آلای رنگین کمان (از 25 تا 584 گرم) استفاده و پس از جداسازی بافت ها، روش هضم بر روی نمونه ها انجام گردید و با کمک دستگاه ولتامتری میزان فلز کادمیوم اندازه گیری شد. یافته ها:بر اساس نتایج این تحقیق، میانگین غلظت فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن 1.01 میکروگرم در گرم بوده است که نشان دهنده بالاتر بودن نرخ آن از حد استاندارد قابل قبول سازمان بهداشت جهانی(WHO) ( دو دهم میکرو گرم در گرم ) می باشد.نتیجه گیری:  با افزایش وزن بدن ماهی، میزان کادمیم روند افزایش معنی داریPرا نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - بررسی قابلیت حذف فلز سنگین کادمیوم توسط سه گونه جلبک سندسموس آبلیکوس ، سندسموس اکیوتس ، سندسموس اینکراس اتیولس از پساب‌های صنعتی
        مهدی اعلایی احمد محمدی حمید مشهدی فهیمه محمودنیا
        بحران آب در بخش کشاورزی از چالش های اساسی و بازیافت پساب یکی از روش های کنترل این بحران محسوب می شود. از محدودیت های استفاده از پساب ها در بخش کشاورزی آلودگی آن با فلزات سنگین است. از میان روش‌های مختلفی که برای حذف فلزات سنگین به‌کار می‌رود روشهای زیستی بسیار مورد أکثر
        بحران آب در بخش کشاورزی از چالش های اساسی و بازیافت پساب یکی از روش های کنترل این بحران محسوب می شود. از محدودیت های استفاده از پساب ها در بخش کشاورزی آلودگی آن با فلزات سنگین است. از میان روش‌های مختلفی که برای حذف فلزات سنگین به‌کار می‌رود روشهای زیستی بسیار مورد توجه هستند. از این رو در این پژوهش توانایی سه میکروجلبک جنس سندسموس، سندسموس آبلیکوس، سندسموس اکیوتس، سندسموس اینکراس اتیولس در حذف کادمیم از پساب های صنعتی مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی تاثیر پارامترهای مختلف بر میزان جذب میکروجلبک‌ها،‌ میزان جذب در مقادیر مختلف pH (3 تا ۷)، دما (15 تا 35 درجه سانتی‌گراد)، مقدار جاذب زیستی (0/25 تا 2 گرم)، غلظت فلز (۲۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در لیتر) و زمان تماس جاذب (۳۰ تا ۱۵۰ دقیقه) مورد آزمایش قرار گرفت. تأثیر تمامی این پارامترهای مورد بررسی بر میزان جذب معنادار بود. بیشترین میزان جذب کادمیوم(99%) توسط میکروجلبک سندسموس اینکراس اتیولس در pH برابر با ۶، دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد، مقدار جاذب زیستی 1/5 گرم، غلظت فلز ۱۵۰ میلی گرم در لیتر و زمان تماس ۱۵۰ دقیقه مشخص شد. اما میزان جذب فلز کادمیوم توسط گونه‌های مختلف میکروجلبک تفاوت معنی دار نداشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - مطالعه غلظت عناصر آهن، روی، مس، کادمیوم‌ و سرب در بافت‌های کبد، کلیه و ماهیچه گاو و گوسفند توزیع شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1390
        سهیل سبحان اردکانی مهدی ریاحی خرم مریم قاسمی
        در این پژوهش نظر به اهمیت تاثیر سوء غلظت بیش از حد مجاز عناصر سنگین در منابع غذایی، غلظت عناصر آهن، روی، مس، کادمیوم و سرب موجود در 180 نمونه از بافت های کبد، کلیه و ماهیچه گاو و گوسفند عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1390 به روش هضم مرطوب و توسط دستگاه نشر اتمی أکثر
        در این پژوهش نظر به اهمیت تاثیر سوء غلظت بیش از حد مجاز عناصر سنگین در منابع غذایی، غلظت عناصر آهن، روی، مس، کادمیوم و سرب موجود در 180 نمونه از بافت های کبد، کلیه و ماهیچه گاو و گوسفند عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1390 به روش هضم مرطوب و توسط دستگاه نشر اتمی بر حسب ppb وزن مرطوب تعیین شد. نتایج نشان داد بالاترین نرخ تجمع فلزات مربوط به بافت‌های کبد و کلیه و پایین ترین آن مربوط به بافت ماهیچه بود. در بین عناصر، بیشترین میانگین غلظت مربوط به آهن بافت کبد گاو (ppb879±25507) و کمترین میانگین غلظت مربوط به کادمیوم بافت ماهیچه گوسفند (ppb54±192) بود. مقایسه آماری میانگین غلظت تجمع یافته فلزات در بافت های مورد مطالعه دام‌ها با یکدیگر بیانگر وجود اختلاف معنی دار بود (001/0>P). مقایسه میانگین غلظت تجمع یافته فلزات در بافت های مختلف با حداکثر غلظت مجاز کمیسیون اروپا بیانگر آن بود که به استثنای عناصر کادمیوم و سرب، میانگین غلظت سایر عناصر زیر حد مجاز بوده است. همچنین مقایسه میانگین غلظت تجمع یافته فلز کادمیوم با حد مجاز WHO نشان داد که به استثنای بافت ماهیچه در هر دو دام گاو و گوسفند، غلظت این عنصر در سایر بافت ها بطور معنی‌دار بیش از حد مجاز بوده است (001/0>P). بدین ترتیب میانگین غلظت تجمع یافته اکثر فلزات مورد ارزیابی در بافت‌های بدن گاو بیشتر از گوسفند و میانگین غلظت تجمع یافته عناصر آهن و مس در بافت کبد بیش از سایر بافت ها بود. این موضوع با توجه به نقش بافت کبد به عنوان "اندام ذخیره احشام"، قابل توجیه می باشد. همچنین میانگین غلظت تجمع یافته عناصر سمی کادمیوم و سرب در بافت کلیه بالاتر از سایر بافت ها بود، که این موضوع نیز با توجه به نقش بافت کلیه به عنوان "عضو دفع فضولات"، قابل توجیه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - بررسی مخاطره سلامت تجمع عناصر آرسنیک و روی در گیاهان دارویی عرضه ‌‌شده در بازار مصرف شهر‌ همدان
        معصومه کریمی لیما طیبی سهیل سبحان اردکانی
        استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد. با توجه به این ‌که گیاهان مهم‌ ترین مسیر انتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان و چرخه ‌های زیستی محسوب می‌ شوند، این پژوهش با هدف بررسی مخاطره سلامت تجمع فلزات سنگین آرسنیک و روی در آویشن شیرازی، بن أکثر
        استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد. با توجه به این ‌که گیاهان مهم‌ ترین مسیر انتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان و چرخه ‌های زیستی محسوب می‌ شوند، این پژوهش با هدف بررسی مخاطره سلامت تجمع فلزات سنگین آرسنیک و روی در آویشن شیرازی، بنفشه، پونه و عناب عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام یافت. بدین منظور پس از تهیه 3 نمونه از هر گیاه دارویی و هضم اسیدی نمونه‌ها مطابق روش استاندارد، غلظت تجمع‌ یافته عناصر توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار خوانده شد. هم ‌چنین پردازش آماری نتایج نیز توسط نرم‌ افزار آماری SPSS انجام یافت. نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت تجمع‌ یافته عناصر آرسنیک و روی در نمونه‌های گیاهان دارویی بر حسب میکروگرم در کیلوگرم با 026/0±035/0 و 520±1880 به ‌ترتیب مربوط به آویشن شیرازی و بنفشه می‌ باشد. نتایج محاسبه شاخص مخاطره سلامت برای همه نمونه‌ ها کوچک‌ تر از یک بود. همچنین مقایسه میانگین غلظت عناصر با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت نیز بیان‌ گر آن است که میانگین غلظت عناصر آرسنیک و روی در همه نمونه ‌های گیاهان دارویی مورد آزمایش کم‌ تر از حد استاندارد می‌ باشد. بنابراین مصرف کنترل‌ شده گیاهان دارویی مورد بررسی اثر سوء بهداشتی بر سلامت مصرف‌ کنندگان ندارد. ولی با توجه به قابلیت تجمع‌زیستی فلزات سنگین در طولانی‌ مدت، نسبت به پایش دوره ‌ای و منظم گیاهان دارویی از نظر غلظت تجمع‌یافته آلاینده‌ های شیمیایی به‌ منظور حفظ امنیت غذایی توصیه می‌ شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیوم، کروم و نیکل در انواع کلم عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان
        سهیل سبحان اردکانی سیدمیلاد جعفری
        امروزه تجمع فلزات سنگین در سبزی‌ها به دلیل آبیاری با فاضلاب و تیمار با لجن فاضلاب به یک نگرانی فزآینده در زمینه امنیت غذایی و سلامتی مصرف‌کنندگان تبدیل شده است. لذا در این پژوهش به بررسی غلظت تجمع یافته عناصر سرب، کادمیوم، کروم و نیکل در گونه‌های کلم پیچ، کلم قرمز و کلم أکثر
        امروزه تجمع فلزات سنگین در سبزی‌ها به دلیل آبیاری با فاضلاب و تیمار با لجن فاضلاب به یک نگرانی فزآینده در زمینه امنیت غذایی و سلامتی مصرف‌کنندگان تبدیل شده است. لذا در این پژوهش به بررسی غلظت تجمع یافته عناصر سرب، کادمیوم، کروم و نیکل در گونه‌های کلم پیچ، کلم قرمز و کلم بروکلی عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1392 اقدام گردید. بدین منظور پس از تهیه 30 نمونه از هر نوع کلم و هضم اسیدی نمونه‌ها مطابق روش استاندارد، نسبت به قرائت غلظت تجمع یافته عناصر با استفاده از دستگاه نشر اتمی اقدام شد. همچنین برای پردازش آماری نتایج از آزمون آنالیز واریانس استفاده شد. نتایج نشان دادمیانگین غلظت تجمع یافته عناصر سرب، کادمیوم، کروم و نیکل در نمونه‌های کلم پیچ به ترتیب برابر با 43/3±53/15، 35/5±33/59، 61/1±22/2و 83/2±97/14 میلی‌گرم بر کیلوگرم؛ میانگین غلظت این عناصر در کلم قرمز به ترتیب برابر با 89/5±03/23، 21/4±53/37، 24/3±33/13 و 04/3±03/15 میلی‌گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت عناصر در کلم بروکلی به ترتیب برابر با 63/3±00/8، 86/5±90/45، 39/3±20/8 و 08/3±93/16 میلی‌گرم بر کیلوگرم می‌باشد. مقایسه میانگین غلظت عناصر با رهنمود WHO/FAO نیز بیانگر آن است که میانگین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در تمام نمونه‌های کلم و میانگین غلظت عنصر کروم در نمونه‌های کلم قرمز و بروکلی بیش از حد استاندارد می‌باشد. لذا این گونه‌ها فاقد شرایط مصرف توسط شهروندان بوده و باید نسبت به مدیریت شرایط کشت آنها تدابیر لازم اتخاذ گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - تعیین شاخص مخاطره سلامت فلزات سنگین در نان مصرفی برخی مناطق شهر همدان
        سامان کیان پور سهیل سبحان اردکانی
        با توجه به افزایش روزافزون ورود آلاینده‌ها به منابع آب، خاک و هوا و به‌تبع آن آلودگی مواد غذایی، بررسی توجه به ایمنی غذایی از اهمیتی بسزا برخوردار است. لذا، این پژوهش با هدف تعیین شاخص مخاطره سلامت عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در انواع نان مصرفی شهر همدان در سال 1393 ان أکثر
        با توجه به افزایش روزافزون ورود آلاینده‌ها به منابع آب، خاک و هوا و به‌تبع آن آلودگی مواد غذایی، بررسی توجه به ایمنی غذایی از اهمیتی بسزا برخوردار است. لذا، این پژوهش با هدف تعیین شاخص مخاطره سلامت عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در انواع نان مصرفی شهر همدان در سال 1393 انجام یافت. پس از نمونه‌برداری از چهار مرکز پخت نان‌ لواش، بربری، سنگک و باگت در سطح شهر همدان مطابق روش استاندارد و انجام مراحل آماده‌سازی نمونه‌ها به‌روش هضم اسیدی، غلظت عناصر در نمونه‌ها توسط دستگاه نشر اتمی خوانده شد و در نهایت شاخص مخاطره سلامت برای همه عنصر محاسبه شد. پردازش آماری داده‌ها نیز توسط نرم‌افزار SPSS انجام یافت. نتایج نشان داد که در بین نمونه‌های نان مورد مطالعه، غلظت روی در دامنه 07/3 تا 84/8 میلی‌گرم در کیلوگرم، غلظت سرب در دامنه 04/0 تا 12/0 میلی‌گرم در کیلوگرم ، غلظت کادمیوم در دامنه 42/0 تا 26/1 میلی‌گرم در کیلوگرم و غلظت مس در دامنه 43/1 تا 71/1 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. از طرفی نتایج نشان داد که به‌جز در مورد فلز سرب، شاخص مخاطره سلامت عناصر روی، کادمیوم و مس برای مصرف‌کنندگان از سطح ایمن (1 < HI) بزرگ‌تر بود. لذا، با توجه به عوارض نامطلوب فلزات سنگین بر سلامتی، نسبت به پایش دوره‌ای و منظم محتوی فلزات سنگین در مواد غذایی پرمصرف به‌ویژه گندم و نان توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - اثر نسبت مولی اصلاح‌کننده به نانوذرات تیتانیا در حذف استرانسیم و مطالعات سینتیکی و ترمودینامیکی مربوط
        عفت ایروانی
        در این پژوهش نانوذرات تیتانیا به‌وسیله‌ی 2– آمینو اتیل دی هیدروژن فسفات، با نسبت‌های مولی متفاوت اصلاح سطح شد. هدف از این نوع اصلاح سطح، بهبود ویژگی‌های جذبی نانو ذرات تیتانیا و تبدیل آن به یک جاذب ارزان و کارآمد برای جذب استرانسیم از محلول‌های آبی بوده است. بر اس أکثر
        در این پژوهش نانوذرات تیتانیا به‌وسیله‌ی 2– آمینو اتیل دی هیدروژن فسفات، با نسبت‌های مولی متفاوت اصلاح سطح شد. هدف از این نوع اصلاح سطح، بهبود ویژگی‌های جذبی نانو ذرات تیتانیا و تبدیل آن به یک جاذب ارزان و کارآمد برای جذب استرانسیم از محلول‌های آبی بوده است. بر اساس نتیجه‌های به‌دست‌ آمده از آزمایش‌های مشخصه‌یابی، با افزایش نسبت مولی گروه اصلاح‌کننده به نانو ذرات تیتانیا از 0/05 تا 0/25 درصد جذب استرانسیم از 18/03% تا 72/36% افزایش و پس از آن از نسبت مولی 0/25 تا 1 با شیب ملایمی کاهش یافته است. بهینه‌سازی شرایط جذب، موجب حذف 92/6 درصدی استرانسیم از محلول آبی با غلظت mg l-1 50 در مقایسه با شرایط جذب عادی (72/36%) شد. داده‌های تجربی به‌دست‌ آمده به‌خوبی با مدل سینتیکی شبه مرتبه دو برازش شدند. بر اساس عامل‌های ترمودینامیکی محاسبه شده، فرایند جذب استرانسیم، فرایندی خودبه‌خودی و گرماگیر بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - بررسی غلظت فلزات سنگین (سرب، مس و کادمیوم) در گاماروس Pontogammarus maeoticus در سواحل جنوب غربی دریای خزر حد فاصل رامسر تا انزلی
        کامبیز خاکسار حسین نگارستان علی ماشینچیان مرادی
        هدف از انجام این بررسی تعیین میزان آلودگی گاماروس گونه Pontogammarus maeoticus به سرب، مس و کادمیوم در سواحل جنوب غربی دریای خزر در حدفاصل رامسر تا بندر انزلی بود. نمونه برداری در بهار و تابستان از 3 ایستگاه با سه تکرار با استفاده از توری با قطر چشمه 1 میلیمتر انجام و ب أکثر
        هدف از انجام این بررسی تعیین میزان آلودگی گاماروس گونه Pontogammarus maeoticus به سرب، مس و کادمیوم در سواحل جنوب غربی دریای خزر در حدفاصل رامسر تا بندر انزلی بود. نمونه برداری در بهار و تابستان از 3 ایستگاه با سه تکرار با استفاده از توری با قطر چشمه 1 میلیمتر انجام و بعد از انتقال به آزمایشگاه با جذب اتمی غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شد. رسم نمودارها با نرم افزار Excel انجام و برای بررسی معنی داری تفاوت غلظت فلزات سنگین با نرم افزار SPSS آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و تست LSD انجام گردید. میانگین غلظت سرب، مس و کادمیوم به ترتیب 02/1، 61/95 و 81/0 میکروگرم بر گرم در بهار و 46/1، 91/93 و 74/0 در تابستان بود. مقایسه نتایج تحقیق حاضر با استاندارد آمریکا (جدول 5) نشان داد که میزان غلظت فلز مس در گاماروس مورد بررسی در دو فصل در همه ایستگاه ها در حد مجاز بود (جدول 3). غلظت کادمیوم در گاماروس گونه P. maeoticus از نظر استاندارد اتحادیه اروپا برای شاه میگوی خوراکی (ppm 50/0) در حد مجاز نبود؛ در حالی که از نظر سایر استانداردهای اتحادیه اروپا، آمریکا و استرالیا میزان این فلز در وضعیت مجاز بود. فلز سرب در گاماروس از نظر استاندارد سرپایان خوراکی اتحادیه اروپا و استاندارد ماهی استرالیا در حد مجاز نبود ولی از نظر استاندارد آمریکا و استاندارد مربوط به دوکفه ایهای خوراکی اتحادیه اروپا و نیز استاندارد مربوط به نرمتنان خوراکی استرالیا سرب در حد مجاز بود. باید توجه داشت که این فلز در بهار در انزلی در حد کمی قرار داشت و از نظر همه استانداردها به استثناء ماهی در استاندارد استرالیا در حد قابل قبول قرار داشت. باتوجه به نتایج تحقیق و استانداردهای بیان شده از سوی سازمان های بین المللی برای تجمع فلزات در بدن جانوران، وضعیت سرب و کادمیوم در بدن این گونه گاماروس نگران کننده می باشد. به ویژه آنکه بچه ماهیان اقتصادی نظیر ماهی سفید و کفال از این گاماروس تغدیه می کنند. در صورت انتقال و تجمع این فلزات سنگین در بدن ماهیان سفید و کفال این موضوع می تواند یک زنگ خطر محسوب شود، از این نظر بررسی نحوه انتقال این دو فلز به بدن ماهی ها و نیز جلوگیری از آلودگی دریای خزر به فلزات سنگین ضروری به نظر می رسد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - ارزیابی گیاه‌پالایی گلرنگ علوفه‌ای تحت شرایط آلودگی فلز سنگین کادمیوم با استفاده از برگ‌پاشی محرک رشد دالجین
        منوچهر عظیمی پورنگ کسرایی آرش برزو
        به منظور بررسی گیاه پالایی گلرنگ علوفه ای تحت شرایط آلودگی فلز سنگین کادمیوم با استفاده از برگ پاشی محرک رشد دالجین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکراردر دانشکدهکشاورزیدانشگاهآزاداسلامیواحدورامین-پیشوا اجرا گردید. تیمار های اعمال شده شامل کادمیوم د أکثر
        به منظور بررسی گیاه پالایی گلرنگ علوفه ای تحت شرایط آلودگی فلز سنگین کادمیوم با استفاده از برگ پاشی محرک رشد دالجین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکراردر دانشکدهکشاورزیدانشگاهآزاداسلامیواحدورامین-پیشوا اجرا گردید. تیمار های اعمال شده شامل کادمیوم در سطوح صفر (شاهد)، 50 و 100 میلی گرم در کیلو گرم خاک و برگ پاشی دالجین در سطوح صفر (شاهد)، یک و دو در هزار بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر اصلی کادمیوم در سطح احتمال یک درصد بر صفات اندازه گیری شده تأثیر معنی دار داشت، همچنین اثر اصلی دالجین بر طول اندام هوایی، طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ، مالون دی آلدئید، پرولین و کادمیوم اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد و بر کادمیوم ریشه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود، ولی تأثیر معنی داری بر میزان فعالیت آنزیم کاتالاز نداشت. اثرات متقابل کادمیوم با دالجین بر مالون دی آلدئید، پرولین و کادمیوم اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد و بر طول اندام هوایی، طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که کادمیوم باعث کاهش طول اندام هوایی (28/31 درصد)، طول ریشه (35/41 درصد)، وزن خشک اندام هوایی (69/44 درصد)، وزن خشک اندام هوایی ریشه (11/58 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (74/39 درصد) و فعالیت آنزیم کاتالاز (73/10 درصد) و افزایش پرولین (38/164 درصد)، مالون دی آلدئید (1/88 درصد) و غلظت کادمیوم اندام هوایی و ریشه شد. بیشترین تأثیر کادمیوم در تیمار 100 میلی گرم در کیلوگرم خاک به دست آمد. همچنین مشاهده شد که کاربرد دالجین توانست موجب افزایش طول اندام هوایی، طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ و غلظت کادمیوم اندام هوایی و ریشه و کاهش پرولین و مالون دی آلدئید شود، به طور کلی بیش ترین تأثیر مثبت در کاربرد یک در هزار دالجین حاصل گردید. می توان از نتایج به دست آمده به اثرات مثبت دالجین به خصوص در شرایط حضور کادمیوم و کاهش اثرات منفی ناشی از آن تنش در گیاه پالایی گلرنگ علوفه ای پی برد. بنابراین کاربرد یک در هزار دالجین برای افزایش گیاه پالایی تنش فلز سنگین کادمیوم توسط گلرنگ علوفه ای پیشنهاد می گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - خاصیت گیاه پالایی تاجریزی در خاک های آلوده به کادمیوم در محیط آب کشت
        فاطمه ابراهیمی امین باقی‌زاده شهرام پورسیدی
        کادمیوم از فلزات سنگین است که در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می‌کند. هدف از این مطالعه تعیین توانایی خاصیت گیاه پالایی تاجریزی در محیط کشت آلوده به کادمیوم بود. آزمایش در شرایط آب کشت و پنج غلظت 0، 100، 200، 400 و 600 میلی مولار کلرید کادمیوم و با سه تکرار در قالب طرح ک أکثر
        کادمیوم از فلزات سنگین است که در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می‌کند. هدف از این مطالعه تعیین توانایی خاصیت گیاه پالایی تاجریزی در محیط کشت آلوده به کادمیوم بود. آزمایش در شرایط آب کشت و پنج غلظت 0، 100، 200، 400 و 600 میلی مولار کلرید کادمیوم و با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. طول ریشه، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک گیاه، سطح برگ، میزان تجمع کادمیوم و مقدار کلروفیل کل در اندام هوایی بررسی شد. کاربرد کادمیوم، وزن خشک، سطح برگ و میزان کلروفیل کل را کاهش و طول ریشه، طول اندام هوایی و میزان جذب کادمیوم توسط گیاه را افزایش داد. با افزایش غلظت کادمیوم تا 400 میلی مولار، میزان تجمع یون کادمیوم در گیاه افزایش یافت. گیاه تاجریزی حتی در غلظت 600 میلی مولار نیز توانایی گیاه پالایی خود را حفظ کرد. این تغییرات مورفوفیزیولوژیک جهت مقابله گیاه با تنش ناشی از کادمیوم می باشد که سبب حفظ توانایی بقا و رشد نسبی مطلوب گیاه در چنین شرایطی شده و در نتیجه گیاه تاجریزی با تجمع کادمیوم در بافت های خود در پاک سازی محیط نقش مؤثری ایفا می کند. از این جهت می توان از گیاه تاجریزی به عنوان یک گیاه تجمع دهنده کادمیوم، برای رفع آلودگی خاک های مناطق صنعتی استفاده نمود. تفاصيل المقالة