فهرس المقالات زبان ترکی

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - پیوند ادبیات ترک و ادبیات فارسی از نگاه شهریار
  رسول حیدری
  چکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را أکثر

  چکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را از نظر قدرت توصیف بخصوص توصیفات طبیعی می ستاید، همچنین از نظر قابلیتهای زبانی بر فارسی برتری می دهد. از طرفی انعطاف زبان فارسی را در بیان مفاهیم دقیق عرفانی، همچنین قابلیت این زبان را در استفاده از فنون شاعری بی نظیر می داند. وی ادبیات ترک حوزه قفقاز را در ایجاد تجدّد ادبی در ایران و نیز ورود رمانتیسم در شعر نو تأثیرگذار دانسته و مستنداتی را بیان داشته است که می تواند محل بحث موافقان و مخالفان واقع شود. نقد و تحلیل این موضوعات و موارد دیگری که شهریار به آن پرداخته، کمک شایانی است به شناخت بیشتر شخصیت فکری و ادبی شهریار. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی وام واژه های ترکی خاص گویش فارسی همدانی
  علی ابوالقاسمی سرور ذکرتی
  رایج‌ترین نوع وام‌گیری زبان، وام‌گیری واژگانی است. امروزه هیچ زبانی را در دنیا نمی‌توان یافت که از زبان‌های دیگر متأثر نشده باشد. از جمله این تأثیرات، تأثیر و تأثر زبان‌های ترکی و فارسی بر یکدیگر بوده است. زبان ترکی کلمات بسیاری را از زبان فارسی قرض گرفته و کلمات دیگری أکثر

  رایج‌ترین نوع وام‌گیری زبان، وام‌گیری واژگانی است. امروزه هیچ زبانی را در دنیا نمی‌توان یافت که از زبان‌های دیگر متأثر نشده باشد. از جمله این تأثیرات، تأثیر و تأثر زبان‌های ترکی و فارسی بر یکدیگر بوده است. زبان ترکی کلمات بسیاری را از زبان فارسی قرض گرفته و کلمات دیگری هم قرض داده است. این تأثیر و تأثر، در بعضی از زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی بیشتر از سایر زبان‌ها بوده است؛ به عنوان مثال، گویش همدانی به خاطر رسوخ و نفوذ ترک‌زبانان در منطقه و شهر همدان بیشترین تأثیرپذیری را از زبان ترکی داشته است. در تحقیق پیش رو، به بررسی واژگان ترکی در گویش همدانی پرداخته شده است. قابل ذکر است که نویسندگان در این پژوهش سعی کرده‌اند از واژگان ترکی که در دیگر لهجه‌های زبان فارسی و یا زبان فارسی معیار و ادبی وجود دارد پرهیز نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بررسی ترتیب سازه ای و گروه های نحوی درگویش ترکی گِرمی
  هنگامه واعظی اسماعیل شاهی الیله معصومه ارجمندی
  پژوهش حاضر به بررسی زبان ترکی گِرمی در منطقۀ مغان استان اردبیل می پردازد. چنین بررسی ای از منظر رده شناختی بر مبنای دیدگاه رده شناسان برجسته ای چون کامری (1989) و گرینبرگ (1974) صورت می گیرد. هدف از این مطالعه، توصیف و ثبت ویژگی های رده ای آن در گروه های متفاوت أکثر

  پژوهش حاضر به بررسی زبان ترکی گِرمی در منطقۀ مغان استان اردبیل می پردازد. چنین بررسی ای از منظر رده شناختی بر مبنای دیدگاه رده شناسان برجسته ای چون کامری (1989) و گرینبرگ (1974) صورت می گیرد. هدف از این مطالعه، توصیف و ثبت ویژگی های رده ای آن در گروه های متفاوت نحوی است. نگارندگان معتقدند که با توجه به تنوّعات زبانی در مناطق مختلف ایران و سرعت نابودی بسیاری از زبان ها و گویش ها، مطالعه و بررسی گویش ها و زبان های متفاوت از ضروریات است. بنابراین، در پژوهش اخیر سعی شده تا با گردآوری داده ها و بررسی بسیاری از آن‌ها، نحوۀ قرار گرفتن سازه ها در جمله و گروه های نحوی مشخص و معرفی شود. مرور شواهد و داده های زبان ترکی گرمی نشان می دهد که ترتیب سازه ها در آن فاعل + مفعول + فعل است. چنین آرایش واژگانی، صورت بی نشان گروه های نحوی این زبان است. بنابراین، قرار گرفتن فاعل و مفعول پیش از فعل و قرار گرفتن حرف اضافه و صفت پیش از اسم از ویژگی های بارز این زبان است. به عنوان یکی از گونه های زبان فعل پایانی، فرایندهای نحوی ای مانند اسنادسازی، برجسته سازی و جابه جایی می توانند ترتیب واژه ها را در جمله تغییر دهند و آرایش سازه ای دیگری (نشان دار) ارائه دهند. در زبان ترکی گِرمی، فرایند تکرار گروه های نحوی، از نشانه های تأکید است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - وزن در منظومۀ ترکی‌آذربایجانی «اصلی و کرم»
  محمد رضی نژاد نادر رسولی محمدرضا طوسی نصرآبادی
  مقالۀ حاضر به بررسی وزن در منظومۀ ترکی آذربایجانی اصلی و کرم می پردازد. این داستان شفاهی، سینه به سینه در زبان عاشیق‌های آذری نسل‌ها را طی کرده است. با بررسی وزن اشعار منظومۀ اصلی و کرم، روشن شد که اشعار این منظومه، وزن تکیه ای- هجایی دارند و بر اساس نظریۀ وزنی ‌هیز (1 أکثر

  مقالۀ حاضر به بررسی وزن در منظومۀ ترکی آذربایجانی اصلی و کرم می پردازد. این داستان شفاهی، سینه به سینه در زبان عاشیق‌های آذری نسل‌ها را طی کرده است. با بررسی وزن اشعار منظومۀ اصلی و کرم، روشن شد که اشعار این منظومه، وزن تکیه ای- هجایی دارند و بر اساس نظریۀ وزنی ‌هیز (1981) قابل تبیین می‌باشند. وزن اشعار براساس تساوی هجاها نیست بلکه بسته به مکث (دوراق)‌هایی است که در فواصل منظم از هجاها تکرار می‌شوند. این اشعار در دو قالب قوشما و گرایلی اند. موزون‌ترین زنجیرۀ هجایی آن‌ها، در قالب قوشما 3+4+4 است که شطرهای جفت آن به صورت 2+2 متقارنند. موزون‌ترین زنجیرۀ هجایی در قالب گرایلی 4+4 است که هردو شطر آن در تقارنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - بازشناسی پیوند صفا شهری ها با خلج ها و قشقایی ها
  کاووس حسن لی
  در شهرستان خرمبید)استان فارس( بجز مردم صفاشهر )خرمی و دهبید( که در مجموع بیش از هفتاد درصد آنها به زبان ترکی صحبت میکنند، زبان مردم بسیاری از روستاها نیز ترکی است. گویشی که مردم ترک زبان صفاشهر، امروزه با آن گفتوگو میکنند، از راه درازی باز آمده، از پیچ و خمهای فراوان تا أکثر

  در شهرستان خرمبید)استان فارس( بجز مردم صفاشهر )خرمی و دهبید( که در مجموع بیش از هفتاد درصد آنها به زبان ترکی صحبت میکنند، زبان مردم بسیاری از روستاها نیز ترکی است. گویشی که مردم ترک زبان صفاشهر، امروزه با آن گفتوگو میکنند، از راه درازی باز آمده، از پیچ و خمهای فراوان تاریخی عبورکرده، در گردنهها وگریوههای گوناگون سخت جانی کرده و فراز و فرودهای بسیاری را آزموده است. اینک امّا- با همهی فشارهایی که پذیرفته و همه ی دگردیسیهایی که یافته - هنوز زنده است و هنوز نفس میکشد. منابع تاریخی موجود، ترک زبانانِ شهرستان خرمبید را از ترکانِ خل میدانند که از مناتق مرکزی ایران به فارس آمده و در قنقری و بوانات ساکن شدهاند. اما پژوهشهای نگارنده، برای نخستین بار، نشان می دهدکه گویش کنونی ترکزبانان منطقهی قنقری قدیم و خرم بید کنونی با همهی تفاوتهایی که با هم دارند ه به گویِش خل ها نزدیک نیست. این خود نشان میدهد که اگر حتّی نخستین خل هایی که به این منطقه آمدهاند، گویشی همانند گویش امروز خل های مناتق دیگر داشتهاند، زبان آنها در آمیزش با گروه های دیگر ترک ه بویژه توایفی از ایل قشقایی ه و با تأثیرپذیری از زبان فارسی تغییر یافته و دیگرگون شده است. با همهی پژوهشهایی که تا کنون انجام گرفته، - اگر سادهانگاری را کنار بگذاریم ه هنوز به درستی و استواری نمیتوان دانست که خاستگاهِ راستین بسیاری از ترکهای جنوب ایران، از آن جمله ترکهای خرمبید و نیز ترکهای قشقایی کجاست. آنان از چه زمانهایی و از چه مسیرهایی به فارس آمدهاند. و نژاد هر کدام از این تیرهها با نژاد چه تیرههای دیگری پیوستگی خونی دارند. شاید علمیترین راه فهم این موروع، بررسی ژنتیکی تیرههای مختلف باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - Manifestation of Simple Noun Phrase in Azeri Turkish Based on Role and Reference Grammar
  Afshin Dehghani Mohammad Ali Torabi Hanieh Davatgari Asl
  10.30495/ttlt.2023.707865
  In this study the construction of Azeri Turkish noun phrase is investigated in the frame work of Role and Reference Grammar and Van Valin's (2005) theoretical pattern. In this research, the data have been selected from written sources and by listening to the Azeri speak أکثر

  In this study the construction of Azeri Turkish noun phrase is investigated in the frame work of Role and Reference Grammar and Van Valin's (2005) theoretical pattern. In this research, the data have been selected from written sources and by listening to the Azeri speakers' conversations in eastern Azerbaijan province. Only sentences containing simple noun phrases have been chosen using a purposive sampling method. Data analyses indicated that the simple noun phrase in Azeri Turkish consists of one or several dependents. In Azeri Turkish, the dependents either fall before or after the noun phrase nucleus, and there are constraints for their collocating together. A simple noun phrase includes layers, namely nucleus, core and a noun phrase, preceding and following peripheries with operators, and preceding additions. Various adjectives, including descriptive, objective, object of preposition(genitive), honor titles, reduplicative adjective, possessive adjective, reflexive pronouns, noun as adjective, quantifiers and appositives are at the peripheries of the noun nucleus. Noun complement mark, prepositional phrases, comparative and superlative adjectives, ambiguous(indefinite) adjectives, negation mark, numeral adjective, plural marks and all the words referring to the quantity of a noun are noun core operators. Demonstrative adjectives, definite and indefinite articles are noun phrase operators. Data analyses have shown that there are some characteristics that are specific to this grammar and are not seen in other formal and traditional grammars, and the relationship of various elements according to different layers of the noun phrase and its relationship with the core, nucleus and noun phrase can be explained. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - بررسی رابطه ی هویت ملی و هویت قومی در بین دانشجویان ترک زبان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین شهر در سال 1386
  بهزاد اسدی نسرین خدابخشی هفشجانی سیاوش سکاکی
  هدف ازاین تحقیق، بررسی میزان هویت جمعی، به معنی احساس تعلق ، تعهد یا افتخار نسبت به هر یک از هویت های قومی وملی و نیز مطالعه برجستگی های درونی این هویت ها، به معنی تشخیص و تحلیل شدت و ضعف این تعلق ها، در ابعاد مختلف زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین أکثر

  هدف ازاین تحقیق، بررسی میزان هویت جمعی، به معنی احساس تعلق ، تعهد یا افتخار نسبت به هر یک از هویت های قومی وملی و نیز مطالعه برجستگی های درونی این هویت ها، به معنی تشخیص و تحلیل شدت و ضعف این تعلق ها، در ابعاد مختلف زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین شهر می باشد... تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - بازنمایی هویت قومی مخاطبان ترک ‌زبان در برنامه‌های شبکه استانی سهند
  علی بقایی سرابی صمد رسول‌زاده اقدم میثم علویان سوق
  حفاظت از ادبیات، تاریخ،زبان، غنای هر چه بیشتر فرهنگ بومی استان‌ها و ارائه تصویری واقع‌بینانه از آن به نسل جوان، از جمله وظایف اساسی شبکه‌های استانی هستند. در این راستا، پژوهش حاضر، با استفاده از روش ترکیبی به مطالعه عملکرد برنامه‌های سیمای آذربایجان‌شرقی در خصوص هویت قو أکثر

  حفاظت از ادبیات، تاریخ،زبان، غنای هر چه بیشتر فرهنگ بومی استان‌ها و ارائه تصویری واقع‌بینانه از آن به نسل جوان، از جمله وظایف اساسی شبکه‌های استانی هستند. در این راستا، پژوهش حاضر، با استفاده از روش ترکیبی به مطالعه عملکرد برنامه‌های سیمای آذربایجان‌شرقی در خصوص هویت قومی مخاطبان ترک‌زبان در شهر تبریز پرداخته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بین میزان استفاده از برنامه‌های شبکه استانی و واقعی تلقی کردن محتوای برنامه‌های شبکه استانی با هویت قومی مخاطبان رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین انگیزه و هدف مخاطبان (استفاده هدف‌مند و غیرهدف‌مند) در استفاده از برنامه‌های شبکه استانی با هویت قومی مخاطبان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین از نظر پاسخگویان، اکثر برنامه‌های سیمای استان آذربایجان‌شرقی کمتر به فرهنگ، زبان و آداب و رسوم ترک ها توجه می کنند و بنابراین از نظر آنها توجه به مضامین فرهنگی، زبان و آداب و رسوم ترک‌ها در این برنامه‌ها بیش از پیش ضروری است. علاوه بر این، از نظر پاسخگویان، برنامه‌های شبکه استانی سیمای آذربایجان‌شرقی در جهت معرفی موسیقی و زبان ترکی، ادبیات، فرهنگ و تاریخ قومیت ترک موفقیت چشمگیری نداشته‌اند و این عوامل در ارتباط با عواملی چون شاد و متنوع نبودن برنامه‌های این شبکه و عدم تناسب این برنامه‌ها با نیاز‌های مخاطبان، باعث رویگردانی مخاطبان از برنامه‌های شبکه استانی آذربایجان‌شرقی و گرایش آنها به سمت برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترک‌زبان شده‌اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - چند نکته و بن‌مایۀ داستانیِ حماسی‌اساطیری در یک طومارِ نقّالیِ کهنِ ترکی
  سجاد آیدنلو
  یکی از طومارهایِ نقّالیِ نسبتاً کهن و ناشناخته کتابی است به نام کلیّات شاهنامۀ فیلسوف شهیر حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال (1339 ه.ش) در تبریز چاپ شده است. این متن به نثر ترکی است و داستان های آن از پادشاهی گیومرث تا دو روایتِ بابک و ساسان و اردشیر و کرم هفتواد از دورۀ أکثر

  یکی از طومارهایِ نقّالیِ نسبتاً کهن و ناشناخته کتابی است به نام کلیّات شاهنامۀ فیلسوف شهیر حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال (1339 ه.ش) در تبریز چاپ شده است. این متن به نثر ترکی است و داستان های آن از پادشاهی گیومرث تا دو روایتِ بابک و ساسان و اردشیر و کرم هفتواد از دورۀ ساسانیان را شامل می شود. مأخذِ فارسیِ دستِ‌کم دو روایتِ این طومار مربوط به عصر صفوی است و زمانِ گردآوری و ترجمۀ باز دستِ کم دو داستانش، پایانِ روزگار افشاریان و آغاز عهد زندیّه است و از این روی آن را باید از طومارهایِ کهنِ نقّالی بشمار آورد. به دلیلِ این قدمت و نیز جامعیّتِ داستانیِ آن، برخی نکات و اشاراتِ مهمِّ حماسی اساطیری در این طومار وجود دارد که در جستار پیشِ رو به بررسی آن پرداخته ایم. تفاصيل المقالة