• فهرس المقالات تبخیر و تعرق

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تاثیر دما بر نیاز آبی گیاه پنبه در شهرستان سبزوار
        حسین محمدی مرتضی میری مجتبی رحیمی صفیه طیبی
        هدف پژوهش حاضر بررسی روند دمایی در مقیاس‌های زمانی سال، فصل، ماه و ارتباط آن با میزان تبخیر تعرق و نیاز آبی گیاه پنبه در شهرستان سبزوار است. بدین منظور داده‌های اقلیمی حداقل دما، میانگین متوسط و حداکثر دما، باد، تابش آفتاب، رطوبت نسبی و بارش از آرشیو سازمان هواشناسی برا أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی روند دمایی در مقیاس‌های زمانی سال، فصل، ماه و ارتباط آن با میزان تبخیر تعرق و نیاز آبی گیاه پنبه در شهرستان سبزوار است. بدین منظور داده‌های اقلیمی حداقل دما، میانگین متوسط و حداکثر دما، باد، تابش آفتاب، رطوبت نسبی و بارش از آرشیو سازمان هواشناسی برای ایستگاه همدیدی سبزوار طی دوره 56 ساله(2010-1956)، دریافت گردید. به منظور بررسی روند پارامترهای دمایی از آزمون‌های آماری من کندال و سن استیمیتور و برای برآورد میزان تبخیر و تعرق و نیاز آبی گیاه از مدل کراپ وات استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که در شهرستان سبزوار روند دما از نرخ افزایش شدیدی برخوردار است و بیشینه ‌آن برای حداقل دما است، زیرا در هر سه مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه بیشترین روند افزایشی در این پارامتر قابل مشاهده است. رفتار میانگین متوسط شبیه به رفتار حداقل دما است. روند فصلی دما از روند سالیانه تبعیت می‌کند یعنی روند افزایشی در دمای حداقل قابل توجه است. بررسی روند میزان تبخیر و تعرق برای دوره مورد مطالعه نیز بیانگر روند صعودی این پارامتر می‌باشد. در مقیاس ماهانه بیشترین میزان تبخیر و تعرق با توجه به رخداد حداکثر دما، در ماههای ژوئیه و آگوست و حداقل آن در ماه ژانویه بدست آمد. برآورد نیاز آبیاری گیاه پنبه با استفاده از مدل کراپ وات برای هر سال نشان داد که طی دوره مورد مطالعه میانگین نیاز آبیاری گیاه 1371.8میلی‌متر می‌باشد. روند معناداری تاییده شده برای افزایش نیاز آبی توسط آزمون‌های من کندال و سن استیمیتور در سطح 95% برای این گیاه بدست آمد. بیشترین نیاز آبی گیاه در مرحله گلدهی و رشد غوزه برآورد شد. بطور کل می‌توان گفت در این ایستگاه با افزایش پارامترهای دمایی، میزان تبخیر و تعرق نیز افزایش پیدا کرده است. از طرف دیگر محاسبه نیاز آبیاری گیاه پنبه بر اساس تبخیر و تعرق برآورد شده طی دوره مورد مطالعه در مقیاس زمانی طولانی مدت و کوتاه مدت افزایش یافته است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - برآورد آب مصرفی کشاورزی دهستان سودلانه با استفاده از الگوریتم برآورد تبخیر و تعرق SEBAL
        حسین کریمی طرقبه پرویز کردوانی مسعود مهدوی
        عمده ترین مصرف کننده منابع آب کشور، بخش کشاورزی است،درنتیجه بیشترین حجم تلفات آب نیز مربوط به این بخش می باشد. لذا یکی از مهمترین فرایند های تلفات آب کشاورزی مربوط به تبخیر - تعرق واقعی است. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم SEBAL و سنجنده MODIS میزان تبخیر - تعرق واق أکثر
        عمده ترین مصرف کننده منابع آب کشور، بخش کشاورزی است،درنتیجه بیشترین حجم تلفات آب نیز مربوط به این بخش می باشد. لذا یکی از مهمترین فرایند های تلفات آب کشاورزی مربوط به تبخیر - تعرق واقعی است. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم SEBAL و سنجنده MODIS میزان تبخیر - تعرق واقعی دهستان سودلانه شهرستان قوچان در سال 2011 مورد ارزیابی قرار گرفته است نتایج ماهانه نشان می دهد بیشترین مقدار تبخیر - تعرق مربوط به ماه های April, June, May بوده است که به ترتیب با میانگین ۲۶ ، ۲۱و۱۷ میلی متر در صدر قرار گرفته است.بالا بودن مقادر تبخیر - تعرق در فصل بهار با توجه به نقشه کاربری اراضی این منطقه که کشت دیم را غالب می‌داند قابل توجیه است.میانگین تبخیر - تعرق واقعی سالانه دهستان سودلانه در این سال برابر با ۲۶۰ میلی متر محاسبه شده است .که حداکثر آن معادل ۶۴۴ میلی متر مربوط به مناطق شرقی دهستان (مانندروستاهای ددانلو و دیزادیز)بوده و حداقل آن که معادل ۱۰۲میلی متربوده است، مربوط به مناطق مرکزی و غربی دهستان (مانند روستاهای داودلی و دولو)می باشد .نتایج این مطالعه با داده های زمینی دهستان سودلانه، از وجود همبستگی معنی‌داری دلالت دارد. بدین معنی که کمینه تبخیر -تعرق واقعی روستاهای مرکزی وغربی دهستان تا ۱۰۲ میلیمتر بوده است که با میزان افزایش چاههای احداثی خشک شده ومیزان بالای مهاجرت این روستاها(بویژه روستای دولو)رابطه مستقیم داشته است. همچنین مطالعه همزمان نگارنده با موضوع، اولویت بندی مکانی الزام به مدیریت منابع آب روستاهای دهستان سودلانه، این همبستگی را تایید مینماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - ارزﻳﺎﺑﻲ عملکرد مدل WRF در پیش‌بینی تبخیر و تعرق گیاه برنج بر اساس داده‌های لایسیمتری در جلگه مرکزی گیلان
        ابراهیم اسعدی اسکوئی محمدرضا محمدپورپنچاه لیلا گودرزی مجتبی شکوهی
        زمینه و هدف: تبخیر و تعرق به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژی، نقش قابل توجهی در برنامه‌ریزی صحیح آبیاری و مدیریت منابع آب دارد. بنابراین برآورد دقیق این پارامتر ضروری است. به دلیل فقدان داده و کمبود ایستگاه‌های هواشناسی، تخمین تبخیر و تعرق با محدودیت روبه رو أکثر
        زمینه و هدف: تبخیر و تعرق به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژی، نقش قابل توجهی در برنامه‌ریزی صحیح آبیاری و مدیریت منابع آب دارد. بنابراین برآورد دقیق این پارامتر ضروری است. به دلیل فقدان داده و کمبود ایستگاه‌های هواشناسی، تخمین تبخیر و تعرق با محدودیت روبه رو است. بنابراین امروزه مدل‌های عددی مانند WRF ابزاری قدرتمندی برای تولید و پیش‌بینی کمیت‌های هواشناسی (سرعت باد، رطوبت و غیره) مورد نیاز برای تخمین تبخیر و تعرق به‌حساب می آیند. تاکنون تحقیقی در زمینه‌ی بررسی تأثیر طرحواره‌های مختلف مدل WRF بر روی تخمین تبخیر و تعرق برنج انجام نشده است. هدف این مطالعه ارزیابی کارایی مدل WRF و به دست آوردن تنظیمات بهینه برای تخمین تبخیر و تعرق گیاه برنج در جلگه مرکزی گیلان می‌باشد.روش پژوهش: مقادیر واقعی تبخیر و تعرق با نصب یک لایسیمتر شالیزاری در یکی از مزارع پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور به ابعاد 150 در 100 متر (5/1هکتار) با مختصات منطقه 37 درجه شمالی و 49 درجه شرقی و ارتفاع 24 متر از سطح دریا اندازه گیری شد. FAO روش پنمن- مانتیث را به‌عنوان بهترین روش برای تخمین ETo برای انواع اقلیم‌ها توصیه کرده است. برای برآورد ETo به روش پنمن- مانتیث نیاز به کمیت های آب و هوایی است که این کمیت ها از خروجی مدل WRF حاصل شد. از آنجا که این کمیت‌ها تأثیر بسزایی در برآورد تبخیر و تعرق دارند، چهار پیکربندی‌ مختلف با استفاده از فیزیک تابش طول موج کوتاه و بلند، لایه سطحی و لایه مرزی برای مدل WRF انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفتند. در مرحله بعد، مقادیر اندازه‌گیری شده تبخیر و تعرق توسط لایسیمتر با مقادیر برآورده شده از خروجی های مدل (با به کارگیری 4 طرحواره‌های مختلف محلی و غیر محلی) مقایسه و تنظیمات بهینه مدل برای تخمین میزان تبخیر و تعرق مشخص شد.یافته‌ها: مقادیر تبخیر و تعرق در بازه‌ی 7/2 تا 5/8 میلی‌متر در روز در تغییر است. میانگین ET در طی سه دوره‌ی مختلف رشد گیاه شامل دوره‌ی ابتدایی، میانی و انتهایی به ترتیب برابر 63/4، 97/5 و 98/5 میلی‌متر در روز برآورد شده است. سه پیکربندی 1، 2 و 4 عمدتاً در پیش بینی تبخیر و تعرق گیاه برنج، بیش برآورد داشته و مقادیر محاسباتی بیشتر از مقدار اندازه‌گیری شده توسط لایسیمتر تخمین زده شده است. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین میزان RMSE در پیکربندی شماره 4 و به میزان 47/8 و کمترین میزان آن در پیکربندی شماره 3 و به میزان 26/1 رخ داده است. جمع‌بندی نتایج نشان می‌دهد که پیکربندی شماره 3 در هر چهار معیار ذکر شده در مقایسه با دیگر پیکربندی‌ها در پیش‌بینی تبخیر و تعرق روزانه گیاه برنج بهتر عمل کرده است. نتایج نشان داد که طرحواره ی غیر محلی بکار گرفته شده در مدل نسبت به طرحواره‌های محلی، تبخیر و تعرق روزانه گیاه برنج را بهتر شبیه سازی می کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در طرحواره محلی YSU، دقت پیش بینی ها به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و تنها به میزان 64/0 میلی‌متر به‌طور متوسط نسبت به داده‌های لایسیمتری کمتر برآورد شده است.نتایج: نتایج نشان داد کاربرد طرحواره مناسب در لایه سطحی و لایه مرزی مدل WRF بر دقت پیش‌بینی‌های تبخیر و تعرق تأثیر دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که این مدل با کاربرد طرحواره‌‌ی لایه مرزی غیر محلی YSU قادر است که مقادیر تبخیر و تعرق گیاه برنج را با دقت قابل قبولی برای یک روز بعد پیش‌بینی کند که دلیل آن قابلیت بالاتر این طرحواره در پیش‌بینی پارامترهای مؤثر بر تبخیر و تعرق (از جمله دما و باد) است. بنابراین مدل WRF می‌تواند با استفاده از داده‌های پیش‌بینی GFS برای چند روز آینده اجرا و با اعمال معادله‌ی فائو- پنمن- مانتیث بر خروجی‌های مدل، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای مناطق مختلف کشور محاسبه گردد. از آنجایی که تبخیر و تعرق در ارتباط مستقیم با فرآیندهای ترمودینامیکی جو است، کاربرد دیگر طرحواره‌های مختلف فیزیک جو (که در این تحقیق مد نظر نبوده است) می‌تواند نتایج متفاوتی تولید کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - اندازه‌گیری آب مصرفی ارقام امیدبخش برنج با استفاده از مینی‌لایسیمترهای استوانه‌ای در شهرستان آمل
        سید سعید حسینی کلاگر علی باقری رضا اسدی داود اکبری نودهی
        زمینه و هدف: برنج یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی در جهان است. کشت برنج در ایران از اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است. استان مازندران یکی از مهم ترین مراکز تولید برنج در کشور است که 44 درصد از تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به مصرف زیاد آب أکثر
        زمینه و هدف: برنج یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی در جهان است. کشت برنج در ایران از اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است. استان مازندران یکی از مهم ترین مراکز تولید برنج در کشور است که 44 درصد از تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آبی در کشاورزی ضروری است. آب مورد نیاز برنج رابطه مستقیمی با تبخیر و تعرق دارد. مطمئن ترین روش برای محاسبه تبخیر و تعرق، استفاده از لایسیمتر است. هدف از این آزمایش محاسبه تبخیر و تعرق ارقام مختلف برنج با استفاده از مینی لایسیمتر و معرفی بهترین رقم برای کشت می باشد.روش پژوهش: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و یازده تیمار در سال زراعی 1399 در موسسه تحقیقات برنج ایران-آمل انجام شد. تیمارها شامل ارقام مختلف برنج در 11 سطح T1: AR2، T2: AR6، T3: AHS، T4: DAH، T5: 1117، T6: 952، T7: 956، T8: E104، T9: S715، T10: طارم و T11: شیرودی بودند. مینی لایسیمترهای ته باز و ته بسته دارای قطر 60 سانتی متر و ارتفاع 50 سانتی متر بودند. خاک مزرعه از عمق 0 تا 30 سانتی متر نمونه برداری و در آزمایشگاه بررسی شد. تاریخ کاشت در تمامی ارقام برنج مشابه بود. تراکم کشت نشاءها 20×20 سانتی متر بود و 7 نشاء در لایسیمتر قرار گرفتند. لایسیمترها 6 سانتی متر بالاتر از سطح زمین در خاک قرار گرفتند. بذرها در خزانه کاشته شدند و نشاءها پس از 30-35 روز (پس از 3-4 برگی و ارتفاع 25-20 سانتی متر) در لایسیمتر قرار گرفتند. مدیریت آب در لایسیمتر به صورت غرقابی (5 سانتی متر) بود. در نهایت، تحلیل واریانس داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام شد و میانگین تیمارها از طریق آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار (LSD) در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که ارقام و لاین های مختلف برنج بر نفوذ، تبخیر و تعرق، عملکرد و مصرف آب مؤثر بوده و از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. بیشترین و کمترین مقدار تبخیر و تعرق به ترتیب با میانگین های 7/4938 و 3747 متر مکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T9 و T5 بود. حداکثر و حداقل میزان عملکرد به ترتیب با میانگین های 7/7773 و 1/2938 کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمارهای T8 و T6 بود. بیشترین و کمترین مقدار نفوذ عمقی به ترتیب با میانگین های 3/303 و 3/185 میلی متر در تیمارهای T9 و T5 مشاهده شد. بیشترین و کمترین میزان آب کاربردی به ترتیب با میانگین های 9972 و 3/7600 مترمکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T9 و T5 بود. بیشترین و کمترین بهره وری آب به ترتیب با میانگین های 98/0 تا 3/0 کیلوگرم بر متر مکعب مربوط به تیمارهای T8 و T9 بود. نتایج نشان داد که طول دوره رشد گیاه در ارقام و لاین های مورد آزمایش متفاوت بوده و بر میزان مصرف آب مؤثر است.نتایج: در نهایت، در شرایط نرمال منطقه، لاین E104 به دلیل تولید حداکثر عملکرد دانه به عنوان بهترین تیمار معرفی می شود، ضمن اینکه در شرایط کم آبی، لاین 1117 به دلیل مصرف آب کمتر، جهت کاشت توصیه می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - ارزیابی مدل SEBAL برای برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از اطلاعات سنجنده‌های TM و MODIS
        الهه سیمایی مهدی همایی علی اکبر نوروزی
        برآورد صحیح مقدار تبخیر و تعرق اهمیت زیادی در حفاظت بهینه از منابع آب موجود در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. زیرا، تبخیر و تعرق بخش مهمی از بیلان آبی مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارآیی مدل SEBAL برای تخمین تبخیر و تعرق در یک منطقه نیمه خشک بود. این أکثر
        برآورد صحیح مقدار تبخیر و تعرق اهمیت زیادی در حفاظت بهینه از منابع آب موجود در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. زیرا، تبخیر و تعرق بخش مهمی از بیلان آبی مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارآیی مدل SEBAL برای تخمین تبخیر و تعرق در یک منطقه نیمه خشک بود. این پژوهش در بخشی از حوزه آبخیز زنجان رود واقع در استان زنجان که کشت غالب آن گندم آبی و دیم است، انجام شد. با استفاده از تصاویر سنجنده های MODIS (Terra/Aqua)و TM (Landsat-5)، امکان استفاده از مدل SEBAL با داده های بدست آمده از سنجنده های مختلف طی ماه‌های خرداد تا مرداد 1387 بررسی شد. سپس تبخیر و تعرق روزانه برآورد شده توسط مدل SEBAL برای اراضی آبی و دیم زیر کشت گندم، با استفاده از ارقام دو تشتک تبخیر ارزیابی شد. نتایج آماره های ارزیابی نشان داد، مدل SEBAL از کارآیی مناسبی برای تخمین تبخیر و تعرق واقعی اراضی زیر کشت گندم آبی (25/1 -49/0RMSE= ) و دیم (48/2 -3/1RMSE= ) برخوردار است. این مدل، تبخیر و تعرق اراضی آبی را درمقایسهبااراضی دیم بادقتی مطلوب تر برآورد نمود. همچنین، نتایج نشان داد که دقت تصاویر سنجنده TM دو و نیم برابر بیشتر از تصاویر MODIS می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که سنجنده TM مستقر بر ماهوارهLandsat می تواند با دقتی بیشتر نسبت به سنجنده MODIS مستقر بر ماهوارهTerra مقدار تبخیر و تعرق واقعی را برای منطقه مورد مطالعه برآورد کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی بهره‌وری مصرف آب در مقیاس منطقه‌ای مطالعه موردی: استان همدان
        محمد علی بیات محمد منشوری
        بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در ایران می‌باشد. بهبود بهره‌وری آب در این بخش از مصارف می‌تواند ضمن بهبود عملکرد اقتصادی تا حدی از پالش‌های پیش‌روی ناشی از محدودیت منابع آب تجدید شونده بکاهد. در این راستا و به منظور شناسایی تغییرات زمانی و م أکثر
        بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در ایران می‌باشد. بهبود بهره‌وری آب در این بخش از مصارف می‌تواند ضمن بهبود عملکرد اقتصادی تا حدی از پالش‌های پیش‌روی ناشی از محدودیت منابع آب تجدید شونده بکاهد. در این راستا و به منظور شناسایی تغییرات زمانی و مکانی بهره‌وری مصرف آب گندم، تحقیقی در محدوده جغرافیایی استان همدان انجام شده است. هدف از این تحقیق شناسایی بهترین مکان و زمان برای کشت گندم برای دستیابی به حداکثر محصول در ازای واحد آب مصرفی می‌باشد. بر این اساس مقادیر تبخیر و تعرق گندم در ایستگاه‌های هواشناسی منتخب تعیین شد و سپس به کمک روش میانیابی معکوس، مقادیر تبخیر و تعرق محدوده استخراج گردید، آنگاه با استفاده از عملکردهای دریافت شده گندم در محدوده استان، نقشه گستره بهره‌وری آب تولید شد. نتایج نشان می‌دهد محدوده‌های غرب و جنوب غربی استان دارای بیشترین بهره‌وری آب در تولید گندم می‌باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - شبیه‌سازی جریان روزانه حوضه آب‌ریز در شرایط کمبود داده
        محمد رضا خزائی باقر ذهبیون بهرام ثقفیان
        زمینه و هدف: شبیه‌سازی بارش- رواناب از محورهای اصلی هیدرولوژی علمی و مدیریت محیط زیست است. بنابراین محققان، پیوسته علاقه‌مند به یافتن روش های جدید برای این مسأله و اصلاح مدل ها یا روش های مدل‌سازی موجود هستند. روش بررسی: در این تحقیق، جریان روزانه رودخانه در خروجی یک ح أکثر
        زمینه و هدف: شبیه‌سازی بارش- رواناب از محورهای اصلی هیدرولوژی علمی و مدیریت محیط زیست است. بنابراین محققان، پیوسته علاقه‌مند به یافتن روش های جدید برای این مسأله و اصلاح مدل ها یا روش های مدل‌سازی موجود هستند. روش بررسی: در این تحقیق، جریان روزانه رودخانه در خروجی یک حوضه آب ریز در جنوب غربی ایران، با استفاده از یک مدل بارش- رواناب پیوسته مفهومی شبیه‌سازی شد. در مواجهه با مشکل کفایت آمار حوضه، با استفاده از یک رهیافت ویژه نسبت به آماده‌سازی متغیرهای مورد نیاز مدل از قبیل جریان رواناب، بارش و تبخیروتعرق پتانسیل حوضه اقدام شد. یافته ها: در مرحله واسنجی مدل ، شاخص بازده برای داده‌های روزانه معادل80/0 و ضریب تعیین برابر 82/0 به دست آمد. در مرحله اعتبارسنجی نیز مقادیر شاخص بازده برابر 82/0 و ضریب تعیین برابر 83/0 به دست آمد. ضمن آن که آماره‌های جریان مشاهداتی نیز با تقریب خوب در جریان شبیه‌سازی شده حفظ شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از موفقیت این رهیافت برای شبیه‌سازی جریان روزانه با به کارگیری این مدل در شرایط کمبود داده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - برآورد نیاز آبی محصول سیب زمینی در اقلیم تربت حیدریه و تخمین تبخیر و تعرق واقعی براساس تبخیر و تعرق مرجع
        غلامعباس فلاح قالهری محمد باعقیده حسن رضایی
        سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلف أکثر
        سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلفات آب در مزارع، برنامه ریزی صحیح آبیاری می باشد که اساس آن را برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان تشکیل می دهد .معادلاتی که برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل استفاده می شوند، پارامترهای اقلیمی یکسانی را به کار نمی گیرند و به دلیل ماهیت تجربی آن ها برای تمام شر ایط اقلیمی مناسب نیستند .به همین دلیل لازم است که معادله مناسب هر منطقه مشخص شود. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از داده های ایستگاه هواشناسی تربت حیدریه، مقدار تبخیر و تعرق گیاه واقعی با اعمال ضریب اصلاحی (بایگی) محاسبه شده و با روش فائو پنمن مانتیث (تبخیر و تعرق مرجع) مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج نشان داد میزان تبخیر و تعرق 63/2 برابر میانگین بارندگی در فصل رویش است. مفهوم این است که گیاه از رطوبت ذخیره شده برای تبخیر و تعرق استفاده نموده است. بدین ترتیب برای جبران تخلیه رطوبتی باید گیاه آبیاری گردد. نیاز آبیاری گیاه سیب زمینی با مدل کراپ وات از اول کاشت تا برداشت محصول 1/803 میلی ‎متر و میزان آبیاری که این کاهش رطوبت را جبران کند، 9/741 میلی متر به دست آمده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) در ایستگاه های سینوپتیک استان تهران
        الهام مدیری
        تبخیر و تعرق یکی از پارامترهای مهم در مباحث کشاورزی و هیدرولوژی است. از این رو برآورد دقیق آن می تواند سبب کاهش اتلاف منابع آب و مدیریت صحیح در برنامه ریزی گردد. در این پژوهش به منظور برآورد مقادیر تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) در ایستگاه های سینوپتیک منتخب استان تهران، أکثر
        تبخیر و تعرق یکی از پارامترهای مهم در مباحث کشاورزی و هیدرولوژی است. از این رو برآورد دقیق آن می تواند سبب کاهش اتلاف منابع آب و مدیریت صحیح در برنامه ریزی گردد. در این پژوهش به منظور برآورد مقادیر تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) در ایستگاه های سینوپتیک منتخب استان تهران، از روش استاندارد فائو پنمن مانتیث استفاده شد. بررسی ها نشان داد در صورت وجود دمای بالا، سرعت باد می تواند به عنوان مهم ترین فاکتور در افزایش مقادیر تبخیر و تعرق نقش ایفا کند. کم ترین میزان تبخیر و تعرق سالانه گیاه مرجع در ایستگاه سینوپتیک شمال تهران با متوسط دمای سالانه نسبتا بالای ۶/۱۵ درجه سانتی گراد به میزان 1160 میلی متر برآورد گردید در حالی که ایستگاه های آبعلی و فیروزکوه به ترتیب با متوسط دمای سالانه ۶/۸ و 9 درجه سانتی گراد، مقادیر تبخیر و تعرق سالانه 1180 و 1220 میلی متر را تجربه می کنند. میزان تبخیر و تعرق سالانه گیاه مرجع در ایستگاه دوشان تپه با وجود میانگین دمای سالانه 18 درجه سانتی گراد، در حدود 1425 میلی متر شد. مهم ترین عامل در کاهش تبخیر و تعرق ایستگاه سینوپتیک شمال تهران و دوشان تپه با متوسط دمای سالانه بالاتر، سرعت باد است. بیشینه تبخیر و تعرق سالانه در ایستگاه ژئوفیزیک و سپس ایستگاه فرودگاه مهرآباد به ترتیب با 1700 و 1680 میلی متر برآورد گردید. تقریبا بیش تر از 75 درصد از تبخیر و تعرق سالانه گیاه مرجع در ایستگاه های مورد بررسی از ماه آوریل تا سپتامبر اتفاق افتاد. در تمامی ایستگاه های مورد بررسی، بیشینه تبخیر و تعرق ماهانه در ماه های ژوئن تا سپتامبر و کمینه آن در ماه های نوامبر تا فوریه مشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - ارزیابی تغییرات زمانی- مکانی بیلان رطوبتی خاک به روش تورنت وایت- ماتر (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بهشت آباد)
        الهام داودی هدی قاسمیه خدایار عبدالهی آکه بتلان
        به منظور مدیریت پایدار منابع آب، تعیین بیلان آب و اجزای آن، امری ضروری است. در این تحقیق، با هدف به دست آوردن یک دید کلی نسبت به وضعیت بیلان و اجزای تشکیل دهنده آن، بیلان رطوبتی خاک با استفاده از مدل تورنت‌وایت- ماتر در حوزه آبخیز بهشت آباد طی سال‌های 2015 – 2003 أکثر
        به منظور مدیریت پایدار منابع آب، تعیین بیلان آب و اجزای آن، امری ضروری است. در این تحقیق، با هدف به دست آوردن یک دید کلی نسبت به وضعیت بیلان و اجزای تشکیل دهنده آن، بیلان رطوبتی خاک با استفاده از مدل تورنت‌وایت- ماتر در حوزه آبخیز بهشت آباد طی سال‌های 2015 – 2003 محاسبه شد. نقشه‌های توزیعی شامل بارش، دما، تبخیروتعرق پتانسیل و واقعی، ذخیره رطوبتی خاک، نفوذ سطحی، رواناب سطحی و شاخص سطح برگ تهیه گردید. نتایج نشان داد که از نظر توزیع مکانی، در بهار و تابستان بیشترین رواناب در ارتفاعات (8.98 mm) و کمترین مقادیر آن در خروجی حوزه و در پاییز و زمستان بیشترین رواناب در خروجی حوزه (46.72 mm) و کمترین آن در ارتفاعات اتفاق می‌افتد. بین رواناب مشاهده شده و محاسبه شده همبستگی 53 درصدی وجود دارد. میزان نفوذ سطحی در ماه‌های خشک کاهش می‌یابد، بیشترین نفوذ سطحی (محدوده بین mm 31 تا 16 ) در محدوده خاک های با بافت لومی شنی و لومی رسی و در کاربری‌های اراضی کشاورزی و مراتع با پوشش خوب و متوسط اتفاق افتاده است. از نظر توزیع مکانی، کاربری‌های کشاورزی، مراتع خوب و متوسط دارای تبخیروتعرق واقعی بیشتری دارند که این مناطق، غالباً منطبق بر نقاطی است که بیشترین شاخص سطح برگ را دارند. به‌طور کلی نتایج به دست آمده از این تحقیق می‌تواند در شناسایی وضعیت رطوبتی خاک و زوایای مختلف این سیستم پیچیده و همچنین مدیریت حوزه آبخیز مفید باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - کاربرد الگوریتم سبال در تعیین حداکثر سهم روزانه گندم دیم از منابع آب سبز با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس (مطالعه موردی: شهرستان اهر)
        علی اشرف صدرالدینی حامد سبزچی دهخوارقانی امیرحسین ناظمی ابولفضل مجنونی هریس
        کاربرد تکنیک‌های سنجش از دور در برآورد مکانی و زمانی مقادیر تبخیر و تعرق جایگزینی برای اندازه‌گیری‌های‌ میدانی است. هدف از این مطالعه، تعیین حداکثر سهم روزانه گندم دیم از منابع آب سبز در شهرستان اهر با استفاده از اجرای الگوریتم سبال بر روی تصاویر مودیس است. در این پژوهش أکثر
        کاربرد تکنیک‌های سنجش از دور در برآورد مکانی و زمانی مقادیر تبخیر و تعرق جایگزینی برای اندازه‌گیری‌های‌ میدانی است. هدف از این مطالعه، تعیین حداکثر سهم روزانه گندم دیم از منابع آب سبز در شهرستان اهر با استفاده از اجرای الگوریتم سبال بر روی تصاویر مودیس است. در این پژوهش ابتدا کارایی الگوریتم سبال در برآورد تبخیر و تعرق گندم از مقایسه نتایج آن با روش الگامن افهولدر در اراضی گندم دیم و روش فائو پنمن مانتیث در اراضی گندم آبی ارزیابی شد و سپس حداکثر مقدار روزانه تبخیر و تعرق واقعی گندم دیم با استفاده از الگوریتم مذکور در سطح منطقه بدست آمد. از محصولات بازتاب سطحی و دمای سطح زمین سنجنده مودیس جهت رصد تغییرات مقادیر شاخص تفاضل گیاهی نرمال شده در طول دوره رشد گندم، تهیه نقشه اراضی گندم و برآورد مقادیر تبخیر و تعرق آن در سال 1389 در دوره خوشه رفتن تا طلایی شدن گندم استفاده شد. پس از ارزیابی کارایی الگوریتم سبال در دوره مذکور، حداکثر سهم روزانه گندم دیم از منابع آب سبز در 27 اردیبهشت سال 1398 محاسبه گردید. از مقایسه نتایج الگوریتم سبال با نتایج روش‌های محاسباتی در اراضی گندم میانگین خطای مطلق 0.61 میلی متر بر روز و ضریب همبستگی 0.9 بدست آمد. همچنین مشخص گردید که بیشترین میزان تبخیر و تعرق اراضی گندم در زمان به اوج رسیدن منحنی شاخص گیاهی آن می‌باشد که در این مقطع با استفاده از الگوریتم سبال حداکثر سهم روزانه گندم دیم از منابع آب سبز در سال 1398 حدود 0.93 میلیون مترمکعب برآورد گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از سنجش از دور، شبکه های عصبی مصنوعی و مقایسه نتایج آن با روش پنمن- مانتیث- فائو در باغات مرکبات شمال خوزستان
        عزیز عظیمی کاظم رنگزن مصطفی کابلی زاده محمد خرمیان
        تبخیر و تعرق یکی از مهمترین عوامل اتلاف آب می باشد. تبخیر و تعرق یک پدیده پیچیده ای است که به عوامل و داده های زیادی بستگی دارد، بنابراین برآورد دقیق میزان تبخیر و تعرق، بسیار مشکل و پرهزینه می باشد. هدف از این مطالعه برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم توازن انر أکثر
        تبخیر و تعرق یکی از مهمترین عوامل اتلاف آب می باشد. تبخیر و تعرق یک پدیده پیچیده ای است که به عوامل و داده های زیادی بستگی دارد، بنابراین برآورد دقیق میزان تبخیر و تعرق، بسیار مشکل و پرهزینه می باشد. هدف از این مطالعه برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم توازن انرژی سطحی برای زمین (سبال) و همچنین ارزیابی عملکرد شبکه های عصبی مصنوعی در برآورد تبخیر و تعرق می باشد. جهت محاسبه میزان سبال تبخیر و تعرق، روش الگوریتم سبال بوسیله تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار گردید. در این تحقیق از چهار تصویر لندست 8 استفاده شد که مقایسه نتایج بدست آمده از دو روش، سنجش از دور و معادله پنمن- مانتیث- فائو، نشان می‌دهد که میانگین مربعات خطا (MSE) 54/1 و میانگین خطای مطلق (MAE) 04/1 میلیمتر در روز می‌باشد. برای حل پیچیدگی فرآیند تبخیر، از شبکه‌های عصبی مصنوعی برای پیش بینی تبخیر از تشت بر اساس داده‌های هواشناسی استفاده گردید. در این تحقیق شبکه پرسپترون با الگوریتم پس انتشار خطا برای آموزش آن استفاده شد. برای آموزش شبکه از داده های اقلیمی روزانة 13 ساله ایستگاه صفی آباد دزفول استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد بهترین شبکه، شبکه‌ای با همه ورودی‌ها، با یک لایه پنهان و 28 نرون در لایه میانی می‌باشد. نتایج پیاده سازی این شبکه نشان دهنده، شاخص های آماری معیارهای میانگین مربعات خطا (MSE) 0032/0، میانگین خطای مطلق (MAE) 0445/0 و ضریب تبین (R2) 9609/0 می‌باشد. مقایسه نتایج بدست آمده از روش شبکه های عصبی مصنوعی با روش پنمن- مانتیث- فائو نشان می‌دهد که میانگین مربعات خطا (MSE) 11/1 و میانگین خطای مطلق (MAE) 52/0 میلی متر در روز می‌باشد. این نتایج، بیانگرعملکرد بهتر شبکه‌های عصبی مصنوعی نسبت به روش سنجش از دور در برآورد میزان تبخیر و تعرق می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - Spatial estimation and zoning reference evapotranspiration using geostatistical methods and geographic information system (case study: Bakhtegan Basin)
        کیوان بوالحسنی حیدر زارعی
        Reference Evapotranspiration (ET0) is a basic parameter for determination of irrigation program. It is one of the most important factors in water resources management and considers as a requirement for every irrigation and drainage plans. Because of the spatial variatio أکثر
        Reference Evapotranspiration (ET0) is a basic parameter for determination of irrigation program. It is one of the most important factors in water resources management and considers as a requirement for every irrigation and drainage plans. Because of the spatial variations of ET0, it is necessary to use from intrapolation methods in order to estimation of this parameter in regional studie. Using geostatistical methods is one of the ways to estimation of evapotranspiration in locations which have no synoptic stations. Determining the most important geostatistical method for spatial estimation of ET0 and its zoning in Bakhtegan basin is the main aim of this research. Therefore, recorded daily data over 2013 to 2014 yearsin 24 synoptic stations which located inthe around and the inside of Bakhtegan basin were used. The amount of daily reference evapotranspiration was determined by using the ET0-calculator software. Calculated ET0 values from geographic coordinates of synoptic stations was processed by Arc GIS software. Different geostatistical methods including Inverse Distance Weighting (IDW), ordinary kriging and co-kriging (spherical, exponential and Gaussian variogram models) were used in order to spatial estimation of ET0. On the other hand, three criteria including Root MeanSquare Error (RMSE), Mean Absolute Error (MAE) and Mean Biased Error (MBE) were used for selecting the most appropriateinterpolation method. Based upon the results of this research, co-kriging method showed the minimum RMSE, MAE and MBE equal to 0.6973, 0.5146 and -0.1155, respectively. Therefore, it was selected as the most appropriate method in estimation of spatial evapotranspiration. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - Investigating the effect of climate change on Increasing thetemperature and potential evapotranspiration using SDSM model in Ahvaz city
        الهه ذرتی‌پور امیر سلطانی محمدی فاطمه برادران
        Climate change due to increasing the concentration of greenhouse gases (especially CO2) in the atmosphere causes changes in the rainfall regime, runoff rate, wind speed and solar radiation of atmosphere. In the present research, the maximum and minimum temperature param أکثر
        Climate change due to increasing the concentration of greenhouse gases (especially CO2) in the atmosphere causes changes in the rainfall regime, runoff rate, wind speed and solar radiation of atmosphere. In the present research, the maximum and minimum temperature parameters were simulated during the base period of 1979-2088 and two future periods of 1979-2070 and 2070-2090 using daily weather data of Ahvaz synoptic station and Hadcm3 model data, under A2 and B2 scenarios The determination of coefficient (R2) and Root Mean Square Error (RMSE) were used to evaluate the ability of the model to simulate climatic parameters. In addition, potential evapotranspiration (ETp) values were calculated and predicted for the aforementioned periods with the Hargreaves-Sammani method. The results showed that the maximum temperature, minimum temperature, and potential evapotranspiration would increase under scenario A2 and B2 at Ahvaz station in the future. The maximum and minimum temperatures for the future period (2020-2049) were 33.47 and 19.042 oC under scenario A2, 33.49 and 19.036 oC under scenario B2 and for the future period (2070-2099) were 34.13 and 19.95 oC under A2 scenario and 33.80 and 19.95 oC under scenario B2. The average of potential evapotranspiration simulated for the future period (2020-2049) was as much as 10.97 and 10.95 mm per day under the scenario A2 and B2 and this amount for the future period (2070-2099) was as much as equal to 11.33 and 11.26 mm per day under scenario A2 and B2. The highest increase for all three periods and under both scenarios was observed in June. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - Impact of climate change on actual evapotranspiration in future periods using remote sensing techniques and SEBAL energy balance algorithms (Case study: Plain Tuyserkan Hamedan)
        سمانه پور محمدی محمد تقی دوستانی مهران فاطمی علیرضا مساح بوانی هادی جعفری
        Evapotranspiration is the main source of water loss in basin and so knowledge of various aspects of water resources management is essential. Type text or a website address or translate a document. On the other hand, knowledge of the actual evapotranspiration plains is i أکثر
        Evapotranspiration is the main source of water loss in basin and so knowledge of various aspects of water resources management is essential. Type text or a website address or translate a document. On the other hand, knowledge of the actual evapotranspiration plains is important to determine and manage crop pattern and irrigation of horticultural and agricultural. Due to the effects of climate change on all environmental aspects of watersheds, Check these changes on actual evapotranspiration of catchment is essential as a key factor in determining the water balance and water management planning for the sustainable management of natural resources and the environment. The aim of the present study is investigation of climate change effective on actual evapotranspiration in Tuyserkan Basin in west of Iran. For this aim MODIS satellite images and SEBAL algorithms was used to estimating of actual evapotranspiration in Tuyserkan basin for 10 years old. Impact of climate change was analyses through 15 atmospheric general circulation model and under two scenarios A1B and B1 in Software LARS-WG. The results showed that the probability of 80% in future periods, minimum temperature from 13 to 20% and maximum temperature from 2.4 to 6.4 percent has increase. Actual evapotranspiration is the probability of 80% in future periods will increase from 0.4 to 1.4%. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - Determining the potential evapotranspiration in Isfahan province using GIS zoning and cluster analysis
        هاجر طاهری سودجانی سید سعید اسلامیان ایمان اسدی ارجتکی
        Evapotranspiration of plant is one of the most important parameter which is used for estimating consumed water and irrigation planning. Accurate determination of water demand plays an important role in the economic management of water resources, planning and determining أکثر
        Evapotranspiration of plant is one of the most important parameter which is used for estimating consumed water and irrigation planning. Accurate determination of water demand plays an important role in the economic management of water resources, planning and determining capacity of irrigation and drainage networks and simulating plant products. The present study attempted to investigate and optimize Evapotranspiration of reference crop in Isfahan province and provide it in form of GIS zoning as a major tool for water management. In additions, homogenous areas of this province were identified in terms of Evapotranspiration and some equations were presented for computing Evapotranspiration for each homogenous area. Results of computing Evapotranspiration from software Ref-ET and results of GIS zoning evapotranspiration have shown that there is a good correlation between Evapotranspiration computed by software GIS Evapotranspiration computed by software Ref-ET (R2=0.86%). In Isfahan, 3 homogenous areas were identified by the using cluster analysis method and given equations for homogenous area estimate amount of evapotranspiration with a high correlation تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - ارزیابی و مقایسه میزان برآورد تبخیر و تعرق گیاه گندم با استفاده از الگوریتم سبال و روش پنمن – مانتیث در منطقه چاه نیمه های سیستان و بلوچستان
        احمد رئیسی غلامعلی مظفری حمیدرضا غفاریان مالمیری
        برآوردمیزان آب مصرفی گیاه یا تبخیر و تعرق برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و کشاورزی، توازن هیدرولوژیکی و همچنین تخمین تقریبی عملکرد محصول ضرورت دارد. روش‌های مختلفی برای تعیین تبخیر و تعرق در مقیاس‌های کوچک با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی مانند لایسیمتر وجود دار أکثر
        برآوردمیزان آب مصرفی گیاه یا تبخیر و تعرق برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و کشاورزی، توازن هیدرولوژیکی و همچنین تخمین تقریبی عملکرد محصول ضرورت دارد. روش‌های مختلفی برای تعیین تبخیر و تعرق در مقیاس‌های کوچک با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی مانند لایسیمتر وجود دارد که از دقت بالایی برخوردار هستند، اما در این تحقیق از روش‌های مبتنی بر دورسنجی و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای استفاده شده است. بنابراین در این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست 8 برای سال‌های 1396 و 1398 استفاده شده و نتایج به دست آمده از روش مبتنی بر سنجش از دور (سبال) با داده‌های اندازه‌گیری شده در ایستگاه هواشناسی زهک به منظور برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از روش فائو-پنمن-مانتیث مقایسه شد. با استفاده از شاخص‌های آماری مانند خطای نسبی و ضریب تبیین به بررسی توانایی و عملکرد الگوریتم سبال پرداخته شد. مقایسه نتایج نشان داد تبخیر و تعرق به دست آمده به روش سبال دارای مطابقت قابل قبولی با تبخیر و تعرق برآورد شده از روش پنمن مانتیث است و اختلاف معنی داری بین دو روش محاسبه شده وجود ندارد. بدین صورت که مقادیر شاخص‌های آماری در سال-های 1396 و 1398 برای ضریب تعیین به ترتیب برابر 82/0 و 95/0، برای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) به ترتیب دارای مقادیر 15/2 و 27/1 و همچنین میانگین خطای مطلق(MAE) به ترتیب دارای مقادیر49/1 و11/1 و در نهایت متوسط خطای اریب(MBE) به ترتیب دارای مقادیر 27/0 و 09/0 می باشد، نتایج حاکی از دقت قابل قبول الگوریتم سبال در برآورد تبخیر و تعرق واقعی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - چشم‌انداز تغییرات زمانی-مکانی تبخیر و تعرق در حوضه آبریز کارون طی دوره‌های آتی و تحت سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ای
        حسین بهزادی کریمی غلامعلی مظفری کمال امیدوار احمد مزیدی
        انتشار بیش‌ازحد گازهای گلخانه‌ای در دهه‌های اخیر و تغییرات به وقوع پیوسته در اقلیم، موجب تغییر در پارامترهای هواشناسی مؤثر در تبخیر و تعرق شده است. در این پژوهش، چشم‌انداز تغییرات تبخیر و تعرق حوضه آبریز کارون، با استفاده از روش هارگریوز-سامانی و با به‌کارگیری مدل ریز گ أکثر
        انتشار بیش‌ازحد گازهای گلخانه‌ای در دهه‌های اخیر و تغییرات به وقوع پیوسته در اقلیم، موجب تغییر در پارامترهای هواشناسی مؤثر در تبخیر و تعرق شده است. در این پژوهش، چشم‌انداز تغییرات تبخیر و تعرق حوضه آبریز کارون، با استفاده از روش هارگریوز-سامانی و با به‌کارگیری مدل ریز گردانی LARS-WG6 و خروجی مدل گردش عمومی جو HadGEM2-ES، تحت سناریوهای مختلف RCPs برای سه دوره 2040-2021، 2060-2041 و 2080-2061 نسبت به دوره پایه (2015-1996) بررسی شد. بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالانه دمای حداقل در سطح حوضه، بین 2/1 تا 4/3 و دمای حداکثر بین 3/1 تا 7/3 درجه سلسیوس در دوره‌های آتی نسبت به دوره پایه، افزایش می‌یابد. مقدار تبخیر و تعرق، در مقیاس‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه در اقلیم آتی، در مقایسه با شرایط فعلی افزایش خواهد یافت؛ به‌طوری‌که بیشترین مقدار افزایش تبخیر و تعرق سالانه، در دوره آینده دور و تحت سناریو RCP8.5 برابر با 3/12 درصد نسبت به دوره پایه خواهد بود. نمودار جعبه‌ای بیست‌ساله در دوره‌های آتی و تحت سناریوهای مختلف نشان داد که بیشترین عدم قطعیت تبخیر و تعرق در دوره 2080-2061 و به ترتیب تحت سناریوهای انتشار RCP8.5 و RCP4.5 است. بر اساس نتایج حاصل از نقشه‌های پهنه‌بندی تغییرات تبخیر و تعرق سطح حوضه، بیشترین میزان تغییرات تبخیر و تعرق، طی دوره 2080-2061 و تحت سناریو RCP8.5 در مناطق غربی حوضه رخ خواهد داد. با توجه به اینکه رودخانه کارون از مناطق کوهستانی شمال حوضه سرچشمه می‌گیرد؛ لذا، افزایش دما و به‌تبع آن افزایش تبخیر و تعرق در دوره‌های زمانی آینده، موجب کاهش سطح پوشش برف در منطقه موردمطالعه شده و اثرات منفی زیادی بر روی جریان رودخانه کارون و در نتیجه کاهش منابع آب حوضه خواهد داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - تحلیل اثر پدیده خشکسالی بر رخدادهای گردوغبار مناطق مختلف استان قزوین
        سمیرا زندی فر محمد خسروشاهی زهره ابراهیمی خوسفی
        این مطالعه باهدف بررسی تأثیر خشک‌سالی بر رخدادهای گردوغبار شهرستان‌های مختلف استان قزوین انجام شد. از داده‌های بارندگی و دما به‌منظور محاسبه شاخص بارش و تبخیر- تعرق استاندارد شده (SPEI) و از داده‌های سه‌ساعتۀ رخدادهای گردوغبار برای محاسبۀ تعداد روزهای غبارآلود در ایستگا أکثر
        این مطالعه باهدف بررسی تأثیر خشک‌سالی بر رخدادهای گردوغبار شهرستان‌های مختلف استان قزوین انجام شد. از داده‌های بارندگی و دما به‌منظور محاسبه شاخص بارش و تبخیر- تعرق استاندارد شده (SPEI) و از داده‌های سه‌ساعتۀ رخدادهای گردوغبار برای محاسبۀ تعداد روزهای غبارآلود در ایستگاه‌های مطالعاتی استفاده گردید. بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن، میزان اثرپذیری رخدادهای گردوغبار از پدیده خشک‌سالی با در نظر گرفتن تأخیرهای زمانی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر میزان همبستگی بین SPEI و تعداد روزهای غبارآلود در شهرستان قزوین بدون در نظر گرفتن تأخیر زمانی برابر با 38/0- و در سطح اطمینان 99%، معنی‌دار نشان داده شد که بیانگر اثرپذیری هم‌زمان رخدادهای گردوغبار از پدیده خشک‌سالی در مرکز استان است. نتایج همچنین نشان داد که زمان پاسخگویی رخدادهای گردوغبار به خشک‌سالی هواشناسی با تأخیر یک‌ساله در شهرستان معلم کلایه در سطح اطمینان 90% معنی‌دار است (52/0-=r). این در حالی است که در سایر شهرستان‌های استان قزوین، ارتباط معنی‌داری بین دو پدیدۀ رخداد گردوغبار و خشک‌سالی هواشناسی مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - تنش‌ خشکی و راهکارهای مقابله با آن در گیاهان زراعی
        اسماعیل قلی نژاد رضا درویش زاده عباس ابهری
        تنش خشکی روی جنبه های مختلف رشد و نمو گیاهان (رشد رویشی، زایشی، پیدایش و تشکیل گل، گرده افشانی و لقاح و تشکیل دانه) تاثیر می گذارد. برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاهان، شناسایی مکانیسم های عکس العمل گیاه در برابر تنش خشکی بسیار مهم است. در پاسخ به تنش خشکی در گیاهان تغیی أکثر
        تنش خشکی روی جنبه های مختلف رشد و نمو گیاهان (رشد رویشی، زایشی، پیدایش و تشکیل گل، گرده افشانی و لقاح و تشکیل دانه) تاثیر می گذارد. برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاهان، شناسایی مکانیسم های عکس العمل گیاه در برابر تنش خشکی بسیار مهم است. در پاسخ به تنش خشکی در گیاهان تغییرات مورفوفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، سلولی و مولکولی رخ می دهند که برآیند این تغییرات بهبود در سیستم ریشه، ساختار برگ، تنظیم اسمزی، محتوای نسبی آب و تنظیم روزنه و برخی عوامل دیگر است. نمود فنوتیپی مواجهۀ گیاهان با تنش خشکی به صورت فرار از خشکی (زودرسی یا دوره رشد کوتاه، حساسیت به طول روز و کنترل پنجه‎دهی)، اجتناب از خشکی (سیستم ریشه‎ای توسعه یافته، هدایت روزنه‎ای مطلوب، بهبود اندازه و فراوانی روزنه‎ها، تجمع آبسیزیک اسید و ضخامت کوتیکول و قشر مومی روی برگ)، تحمل خشکی (تنظیم فشار اسمزی، تنظیم غیر فعال، تنظیم فعال، تجمع پرولین و جابجایی مواد پرورده) و بازیافت بروز پیدا می کند. از روش های مدیریتی بهبود تحمل تنش خشکی می توان ایجاد ارقام متحمل، استفاده از اسمولیت های خارجی مانند گلیسین بتائین و پرولین، محلول پاشی با هورمون‌های گیاهی مانند آبسیزیک اسید، سالسیلیک اسید (آسپرین)، جیبرلیک اسید، جاسمونیک‌ اسید، براسینو استروییدها و پلی آمین ها، کاربرد خارجی آنتی اکسیدان هایی مانند گلوتاتیون، آسکوربیک اسید (ویتامین C)، توکوفرول (ویتامین E) و اکسید نیتریک، محلول پاشی با عناصر ریز مغذی مانند آهن و روی، محلول پاشی با عناصر کمیاب مانند سیلیکون و سلنیوم و برهمکنش های میکروبی گیاهان مانند باکتری های محرک رشد و قارچ ها اشاره کرد. مقاله حاضر یک مقاله مروری است که با جستجو در مقاله های مرتبط در سایت های معتبر (Google scholar, Web of science, PubMed, Scopus, sid) بدست آمده است و با هدف بررسی اثرات، مکانیسم های تحمل، روش های پژوهش، صفات مهم قابل اندازه گیری، مدیریت و کنترل تنش خشکی تهیه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بهبود دقت روش هارگریوز در برآورد تبخیر- تعرق مرجع به کمک ضریب اصلاحی با مدل شبکه عصبی مصنوعی و درخت تصمیم M5
        امید محترمی سید محمدرضا حسینی روح الله فتاحی تیمور سهرابی
        تبخیر- تعرق یکی از مهم ترین اجزای چرخه هیدرولوژی است که مدلسازی آن در مدیریت منابع آب نقش مهمی دارد. در تحقیق حاضر امکان بهبود دقت برآورد تبخیر- تعرق روش هارگریوز به کمک ضریب اصلاحیK با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل درخت تصمیم M5 مورد بررسی قرار گرفت. این ضریب ب أکثر
        تبخیر- تعرق یکی از مهم ترین اجزای چرخه هیدرولوژی است که مدلسازی آن در مدیریت منابع آب نقش مهمی دارد. در تحقیق حاضر امکان بهبود دقت برآورد تبخیر- تعرق روش هارگریوز به کمک ضریب اصلاحیK با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل درخت تصمیم M5 مورد بررسی قرار گرفت. این ضریب برابر با نسبت تبخیر- تعرق مدل پنمن مونتیث فائو به روش هارگریوز می باشد. داده های مورد استفاده این تحقیق عبارت از دمای حداکثر و حداقل و رطوبت نسبی در بازه ی زمانی 2013-2004 از ایستگاه فرخشهر و فرودگاه در منطقه ی خشک سرد شهرکرد می باشد. شبکه طراحی شده یک شبکه پرسپترون چند لایه با الگوریتم آموزشی لونبرگ مارکوات و تابع تانژانت سیگموئید در لایه پنهان می باشد. مدل درخت تصمیمم به کمک نرم افزار WEKA طراحی گردید. نتایج نشان می دهد که شبکه عصبی و مدل درخت تصمیمم عملکرد خوبی در مدلسازی ضریب اصلاحی دارند، ولی عملکرد مدل شبکه عصبی دقیق تر است. نتایج نشان داد که قبل از استفاده از ضریب اصلاحی دقت مدل هارگریوز RMSE=0.90 (ریشه میانگین مربعات خطا) نسبت به روش پنمن مونتیث فائو بود که این مقدار بعد از استفاده از ضریب اصلاحی به کمک شبکه عصبی به RMSE=0.69 و با از استفاده از ضریب اصلاحی به کمک درخت تصمیمم به RMSE=0.72 رسید. به طور کلی نتایج نشان داد که بعد از استفاده از ضریب اصلاحی عملکرد مدل هارگریوز بهبود یافته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - برآورد میزان تبخیر و تعرق پتانسیل درایستگاه‌های استان اصفهان
        حسین محمدی علی حنفی محسن سلطانی
        تبخیر از سطوح مرطوب خاک و گیاه که آن را تبخیر و تعرق می نامند، یکی از پیچیده ترین فرآیندها در چرخۀ هیدرولوژی است که در محاسبات هیدرولوژی از دو جهت حائز اهمیت است. یکی محاسبه تلفات آب در حوضه های آبریز و دیگری برآورد نیاز آبی در طرح هایی که آب مهار شده در سازه های هیدرول أکثر
        تبخیر از سطوح مرطوب خاک و گیاه که آن را تبخیر و تعرق می نامند، یکی از پیچیده ترین فرآیندها در چرخۀ هیدرولوژی است که در محاسبات هیدرولوژی از دو جهت حائز اهمیت است. یکی محاسبه تلفات آب در حوضه های آبریز و دیگری برآورد نیاز آبی در طرح هایی که آب مهار شده در سازه های هیدرولیک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این تحقیق از داده های هواشناسی ایستگاه های مورد مطالعه (اصفهان، کاشان، شهرضا، خور و بیابانک، گلپایگان و نائین) استفاده شده و سپس جهت تعیین مناسب ترین روش تبخیر وتعرق پتانسیل در سطح منطقه، اقدام به تحلیل نمودارهای مقایسه ای بین روش های تورنث وایت، بلینی کریدل و معادلۀ لاری جانسون که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند، گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که از بین روش های مذکور، روش بلینی کریدل نسبت به دیگر روش ها، بسیار نزدیک به تشت تبخیر بوده به طوری که در ماه های مختلف سال همبستگی خوبی با تشت تبخیر را داشته است. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی میزان تبخیر و تعرق در سطح استان اصفهان نشان داد که از غرب به شرق و از جنوب به شمال، بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود، به طوری که در نواحی شمال شرقی استان (ایستگاه خور و بیابانک)، این پدیده به دلایلی همچون نزدیکی به کویر، افزایش گرمای سطح زمین و کم شدن نزولات جوی، به اوج خود می رسد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - ارزیابی پدیده خشکسالی کشاورزی شهرستان شیراز
        عباسعلی ابونوری
        پیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 أکثر
        پیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 میلادی و یا 1330-1387 شمسی) متوالی را بررسی کرده و با برآورد تعداد دفعات وقوع پدیده خشکسالی ،شدت انها را نیز اندازه گیری کنیم.روش بودجه آبی تورنت-ویت با استفاده از پارامترهای متعدد عوامل طبیعی مانند درجه حرارت،سرعت باد،درخشش و تابش خورشید،بافت و ساختار و یا چگالی خاک در ذخیره سازی آب،رطوبت خاک،تبخیر و تعرق،دوره رشد گیاهان و عمق ریشه انها و پیشینه بارندگی منطقه به منظور برآورد پدیده خشکسالی به کار گرفته شده است.با به کارگیری این روش نشان می دهیم که در در هر دوره میزان کمبود و یا مازاد آب در چه ماه هایی از سال وجود داشته و با تعیین شاخص خشکی و انحراف معیار ان از میانگین متوسط،مشخص می شود که ایستگاه شیراز در هر ده سال حداقل 3 بار مواجه با خشکسالی شده و پس از 2000 میلادی بر تعداد دفعات آن افزوده شده است،به گونه ای که ایم منطقه از سال 2000 تا 2009 میلادی 35 بار تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته است که تعداد 5 بار مورد اصابت خشکسالی حاد و حادترین آن مربوط به سال 2001 بوده و سال 2008 نیز این پدیده با شدت کمتر بار دیگر تکرار شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل از طریق رگرسیون چند متغیره در استان اصفهان
        قاسم عزیزی علی حنفی محسن سلطانی
        در این مقاله از داده های هواشناسی ایستگاههای اصفهان، کاشان، شهرضا، خوربیابانک، گلپایگان و نائین استفاده شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل می باشد تا با کمک گرفتن از روشهای آماری و عناصر اقلیمی موثر در تبخیر، میزان تبخیر صورت گرف أکثر
        در این مقاله از داده های هواشناسی ایستگاههای اصفهان، کاشان، شهرضا، خوربیابانک، گلپایگان و نائین استفاده شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل می باشد تا با کمک گرفتن از روشهای آماری و عناصر اقلیمی موثر در تبخیر، میزان تبخیر صورت گرفته از سطوح محاسبه شود. در این روش از رگرسیون چند متغیره2 استفاده شد و از آمار تشت تبخیر به عنوان متغیر تابع و از فاکتورهای دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی به عنوان متغیر های مستقل استفاده گردیده است. سپس از طریق معادله پنج متغیره، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای ایستگاه های مورد بررسی برآورد گردید؛ به طوری که با داشتن دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی میزان تبخیر قابل محاسبه است. نتایج حاصل از این روش، همخوانی نزدیکی با تبخیر اندازه گیری شده از تشت دارد بطوری که به عنوان نمونه در ایستگاه اصفهان این ضریب همبستگی در حد بالایی (R2 =0.98) بوده که در حد یک درصد معنی دار می باشد. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی میزان تبخیر و تعرق در سطح استان اصفهان نشان داد که از غرب به شرق و از شمال به جنوب، بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود، بطوری که در نواحی شرقی استان (ایستگاههای خور و بیابانک و نائین)، این پدیده به دلایلی همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دما به حداکثر می رسد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - تأثیر تغییر اقلیم بر مراحل رشد ماشک برگ درشت (Vicia narbonensis L.) و جو (Hordeum vulgare L.) (مطالعه موردی: خرم آباد)
        خسرو عزیزی علیرضا دارائی مفرد بهروز نصیری محمد فیضیان
        آزمایش مزرعه‌ای، بر اساس سناریوهای استاندارد مورد تأیید IPCC (A1B، A2، B1) توسط مدل گردش عمومی جو (HadCM3) با استفاده از مدل ریز مقیاس (LARS-WG) با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر پاسخ مراحل فنولوژیک گیاهان سه کربنه، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در دو س أکثر
        آزمایش مزرعه‌ای، بر اساس سناریوهای استاندارد مورد تأیید IPCC (A1B، A2، B1) توسط مدل گردش عمومی جو (HadCM3) با استفاده از مدل ریز مقیاس (LARS-WG) با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر پاسخ مراحل فنولوژیک گیاهان سه کربنه، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در دو سال زراعی 93 و 94 در یک مکان با تیمار اجزاء مکمل مخلوط ماشک برگ درشت و جو در 5 سطح، علف هرز در چهار سطح و کمپوست نیز در چهار سطح با آزمایش فاکتوریل 5×4 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی برای سال هدف 2055 میلادی (1445 شمسی) به‌صورت دیم اجراء شد. پارامترهای اقلیمی دما، بارندگی و تابش روزانه در دوره زمانی مورد مطالعه با استفاده از مدل LARS-WG شبیه سازی شدند. نتایج نشان داد که کاهش طول دوره رشد و عدم برخورد با دماهای فوق مطلوب و فرار از تنش‌های خشکی آخر فصل به علت منطبق بودن دوره رشد با فصل رشد، کاهش ریسک مخاطرات محیطی در سال های آتی را سبب شده و پایداری عملکرد نیز حاصل می‌گردد. بنابراین با وجود کاهش احتمالی تبخیر و تعرق گیاهان مرجع، شرایط زراعی آینده در خرم آباد به‌منظور تولید علوفه ارگانیک و کنترل بیولوژیک علف‌های هرز تحت اثر تغییرات اقلیمی، حاکی از میسر بودن امکان کشت بوده و اثرات منفی تغییر اقلیم بر تولید محصول کاسته می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - شبیه سازی تاثیر کم آبیاری بر عملکرد گندم و ذرت با استفاده از مدل Budget (مطالعه موردی: دشت بیله سوار)
        الناز علی آبادی فریبرز احمدزاده کلیبر
        انتخاب شیوه صحیح و مطلوب آبیاری و افزایش بازده آن با اعمال مدیریت صحیح از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. مدل ها شاید بهترین ابزار برای این منظور به حساب آیند. در این تحقیق شبیه سازی تاثیر کم آبیاری در دشت بیله سوار واقع در شمال شرق استان اردبیل برعملکرد دو نوع گیاه گندم أکثر
        انتخاب شیوه صحیح و مطلوب آبیاری و افزایش بازده آن با اعمال مدیریت صحیح از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. مدل ها شاید بهترین ابزار برای این منظور به حساب آیند. در این تحقیق شبیه سازی تاثیر کم آبیاری در دشت بیله سوار واقع در شمال شرق استان اردبیل برعملکرد دو نوع گیاه گندم و ذرت با استفاده از مدل تعادل آب و خاک Budgetانجام گرفت. با انتخاب روش های حاصلضربی، کمینه و فصلی با گام های زمانی مختلف و نیز انتخاب تبخیر و تعرق نسبی و یا تعرق نسبی جهت تخمین مقدار محصول به واسنجی و کالیبراسیون مدل برای سال آماری شاهد(94-93) پرداخته شد. نتایج آنالیز آماری نشان داد مدل در شبیه سازی با روش حاصلضربی با گام زمانی 10 روزه و استفاده از تبخیر و تعرق نسبی با مقادیر 〖 R〗^2،RMSEو EF به ترتیب برابر 97/0، %6/7 و81/0 بین داده های مشاهداتی و شبیه سازی شده در گندم و 87/0 و%4/7 و83/0 در ذرت دارای بیشترین همپوشانی است. نمودار های آب مصرفی- عملکرد برای دوره آماری ده ساله (93-83) با اعمال استراتژی های آبیاری مختلف برای هر دو گیاه ترسیم گردید. نتایج حاکی از تاثیر بسزای میزان بارندگی، ذخیره آب خاک و مدیریت مصرف آب آبیاری و حساسیت به تنش آب هر دو محصول در مرحله میان فصلی رشد خود نسبت به مراحل اولیه و انتهایی زیاد بود و نشان داد که مدیریت کم آبیاری باید بر این اساس صورت گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - براورد نیاز آبی چند گونه درختچه ای در فضای سبز شهر شیراز با استفاده از ضریب منظر
        مجید عباسی زاده محمد رسول شکر اله زاده
        امروزه اهمیت آب در حفظ حیات بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بر کسی پوشیده نیست . در امر مدیریت فضای سبز شهری، شناخت گونه ی گیاهی و میکرو افلیمی که گونه در آن قرار دارد جهت تعیین میزان تعرق گیاه و براورد آب مصرفی مهم است. تکنیک های مختلفی جهت تعیین تبخیر و تعرق وجود دارد ک أکثر
        امروزه اهمیت آب در حفظ حیات بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بر کسی پوشیده نیست . در امر مدیریت فضای سبز شهری، شناخت گونه ی گیاهی و میکرو افلیمی که گونه در آن قرار دارد جهت تعیین میزان تعرق گیاه و براورد آب مصرفی مهم است. تکنیک های مختلفی جهت تعیین تبخیر و تعرق وجود دارد که شامل استفاده از فرمولهای تجربی، لایسیمتر ها، سنجش از دور و روشهای ماهوارهای، ‌فن آوری های خرد اقلیمی و روش های استفاده از ضریب تعریق گیاهی است. این تحقیق در فروردین ماه 1394 آغاز و تا اواسط شهریور ماه سال 1394 انجام و پایان پذیرفت. مطالعات بر روی سه گونه ی برگ بو، رزماری، و خرزهره واقع در پارکها و بلوارهای هر 9 منطقه شهرداری شیراز انجام شد. با استفاده از داده های ایستگاه سینوپتیک شیراز و روش استاندارد پنمن- مانتیس- فائو، میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه شد و سپس ضریب منظربراساس روش کالیفرنیا برای محاسبه میزان تبخیر و تعرق گیاه مورد نظر تعیین شد. این ضریب عامل کلیدی در تخمین نیاز آبی فضای سبز است. بیشترین میزان تبخیر و تعرق مرجع به ترتیب مربوط به ماههای مرداد و تیر بوده و کمترین آن مربوط به ماههای بهمن و دی می باشد. بیشترین بیشترین نیاز آبی بین خرداد تا مهرماه وجود دارد. جهت مرتفع شدن بخش اعظمی از کمبود منابع آبی ذکرشده روش هایی نظیر استفاده مجدد از آبهای برگشتی، استفاده از منابع آب نامتعارف (فاضلاب، گنداب، ) و آبهای سطحی به عنوان راهکار پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - اثر خشکی موضعی ریشه و کاربرد سولفات روی و پتاسیم برکارآیی مصرف آب درذرت
        حمید رضا ابراهیمی حسین حیدری شریف آباد شهرام لک احمد نادری عادل مدحج
        نوآوری در ذخیره آب در کشاورزی فاریاب، همراه با بهبود کارایی مصرف آب دو موضوع مهم در مناطقی است که با خشکی مواجه می باشند. از این رو برای درک کارکرد روش‌های با آبیاری محدود همراه با کاربرد مقادیر مختلف کود پتاسیم وکود روی و تاثیر آن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در ذرت أکثر
        نوآوری در ذخیره آب در کشاورزی فاریاب، همراه با بهبود کارایی مصرف آب دو موضوع مهم در مناطقی است که با خشکی مواجه می باشند. از این رو برای درک کارکرد روش‌های با آبیاری محدود همراه با کاربرد مقادیر مختلف کود پتاسیم وکود روی و تاثیر آن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در ذرت، آزمایشی در شمال غرب فارس در سال زراعی 92-1391 انجام شد. طرح آزمایشی، اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. کرت‌های اصلی شامل دو شیوه آبیاری کامل و کم آبیاری(خشکی موضعی ریشه،PRD) و کرت‌های فرعی شامل سولوپتاس در سطوح صفر، 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتار وسولفات روی درسطوح صفر، 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتاربه صورت محلول پاشی بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه درتیمارآبیاری کامل9368 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به تیمارکم آبیاری، دارای 19 درصد عملکرد دانه بالاتری بود. بالاترین کارایی مصرف آب با متوسط 51/1 کیلوگرم در متر مکعب در تیمارکم آبیاری و کمترین آن در تیمار آبیاری کامل با متوسط 11/1 کیلوگرم در متر مکعب به دست آمد. در تیمارهای اثر متقابل بیشترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار کم آبیاری و کاربرد 5 کیلو گرم سولو پتاس و سولفات روی برابر با 78/1 کیلوگرم در متر مکعب و کمترین آن در تیمارآبیاری کامل و عدم استفاده از کود پتاسیم و کود روی و برابر با 1/1 کیلوگرم در متر مکعب مشاهده شد.سولفات روی وپتاسیم نیز در تمام تیمارها کارآیی مصرف آب را افزایش دادند. به طور کلی در این آزمایش، شیوه کم آبیاری به طور موثری آب مصرفی را تا 40% کاهش داده و منجر به ذخیره آب گردید. تفاصيل المقالة