فهرس المقالات امام رضا

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - تحلیل گردشگری مذهبی با رویکرد اتساع محوری راهها{منطقه موردی: بارگاه امام رضا(ع)}
  سید عیسی  موسوی دکتر هرمز اسدی کوه باد
  مکان‌های مقدس، صرف نظر از ویژگی های قدوسی و معنویتی که دارند، نمایشگاهی از هنر و نمادی از تمدن و فرهنگ اند که گردشگران مذهبی را به خود جذب می‌کنند. هجرت امام رضا(ع) به ایران یکی، به عنوان بزرگترین رویداد مذهبی، مسیری معنوی و مذهبی را بوجود آورده است که قابلیت بازشناسی ب أکثر

  مکان‌های مقدس، صرف نظر از ویژگی های قدوسی و معنویتی که دارند، نمایشگاهی از هنر و نمادی از تمدن و فرهنگ اند که گردشگران مذهبی را به خود جذب می‌کنند. هجرت امام رضا(ع) به ایران یکی، به عنوان بزرگترین رویداد مذهبی، مسیری معنوی و مذهبی را بوجود آورده است که قابلیت بازشناسی به عنوان محور گردشگری مذهبی شناخته می شود. کارکردها و ساختارهای شئون زندگی معنوی (اجتماعی و فرهنگی) و مادی (اقتصادی و فضایی) شهر برخواسته از همین سرشت مذهبی – فرهنگی است. بازدید از این مکان ها با انگیزه های مختلف انجام می شود. هدف اصلی در این پژوهش بررسی مسیر حرکت امام رضا(ع) و توسعه صنعت گردشگری بوده است. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی با ابزار مطالعه ی اسنادی انجام گردید. یافته های تحقیق نشان داد که طبق آمار، در شهر مشهد نزدیک بیش از ۳۰۰ واحد اقامتی مجاز فعالیت دارند که حدود 70 درصد از کل مراکز اقامتی ایران را دربر می گیرد.در ایران با نگاهی به برنامه های پنج ساله توسعه و برنامه ریزی های انجام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنای دستی و گردشگری، نشان می‌دهد که توسـعه گردشگری در مقصـدهای مـذهبی همیشـه در اولویـت برنامـه های توسـعه گردشگری قرار داشته اند که نشان از اهمیت خاص این مقاصد است. با توجه به مسیر حرکت امام رضا(ع) می‌توان گفت که صنعت گردشگري مذهبي يكي از راهكارهاي معرفي هرچه بهتر تـاريخ، فرهنـگ و ارزش‌هاي اعتقادي و هم زيستي مسالمت آميز اديان در بين كشورها است. به علاوه بقاع متبركه و اماكن مذهبي علاوه بر قداست و معنويت منحصر به فرد خود، بيـانگر آداب و رسوم، باورها و اعتقادات و انديشه هاي مردم است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - ارزیابی خاک فضای سبز پایانه مسافربری امام رضا (ع) مشهد، در راستای مدیریت محیط زیست پایدار
  صدیقه ملکی رضا پوزشی علیرضا کریمی محسن شریعتی
  10.22034/jest.2020.10239
  زمینه و هدف: وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری طبیعی می‌باشد و شناخت این تغییرات به ویژه در فضای سبز جهت برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت امری اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، با افزایش نیاز جوامع به جابه‌جایی، ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه، روز به روز افزایش یافته است أکثر

  زمینه و هدف: وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری طبیعی می‌باشد و شناخت این تغییرات به ویژه در فضای سبز جهت برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت امری اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، با افزایش نیاز جوامع به جابه‌جایی، ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه، روز به روز افزایش یافته است که خودروها عموما منابع اصلی تولید آلاینده‌های فلزات سنگین در شهرها هستند. هدف از این پژوهش، ارزیابی محدودیت‌های فیزیکی و شیمیایی خاک فضای سبز و هم‌چنین تعیین میزان غلظت سرب و کادمیوم به‌عنوان شاخص‌های آلودگی ترافیکی پایانه مسافربری امام رضا (ع)، در بخش جنوب غرب شهر مشهد بود. روش بررسی: نمونه‌برداری در 129 نقطه از عمق 20-0 سانتی‌متری انجام شد. از طرفی برای تعیین ویژگی‌های عمقی خاک، سه خاک‌رخ تشریح و نمونه‌برداری شدند. نقشه‌های درون‌یابی عناصر با استفاده از روش‌های زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS تهیه گردید. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مهم‌ترین محدودیت این خاک‌ها عمق کم آن‌ها می‌باشد که عمدتا فاقد عمق کافی جهت رشد و توسعه درختان با سیستم ریشه‌ای عمیق می‌باشند. از سویی غلظت عناصر غذایی در خاک پایین‌تر از حد کفایت بود. نقشه‌های پهنه‌بندی تهیه شده نیز حاکی از آن است که این تغییرات به صورت لکه‌ای بوده و منطقه نیازمند مدیریت موضعی می‌باشد. غلظت آلوده‌کننده‌های کادمیوم نیز در منطقه بالای حد آستانه است ولی برای سرب در حال حاضر آلودگی خاک جدی نمی‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - مقایسه تفسیر امام رضا با دیگر تفاسیر
  سید محمد باقر حسینی صبری جلیلیان
  امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام أکثر

  امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفته اند و مانند تفسیر طبری به نقل روایت های صحابه و تابعین نپرداخته اند، یا چون تفسیر اثنا عشری جمع آوری کننده دیگر تفاسیر نمی باشند. با توجه به شرایط زمانه ایشان و سؤالات و ابهاماتی که در محضرشان مطرح می شد به تفاسیر مفید و حقیقت و کنه آیات اشاره داشته اند و در بسیاری از موارد به تفاسیر تأویل گونه و بیان مصداق بسنده کرده اند. ایشان از اسرائیلیات و روایت های صحابه به تابعین به دور بوده اند و نکات بیان شده در تفاسیر ایشان در کمتر تفسیری وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - جایگاه سیاق در تفسیر آیات از دیدگاه امام رضا، علیه¬السّلام
  محمدرضا ستوده نیا مجید خزاعی زهرا قاسم نژاد
  سیاق یکی از قرائن پیوسته در متن قرآن است که به مثابه ابزاری برای فهم بهتر قرآن به کار می‌رود. ابعاد گوناگون سیاق عبارتند از: سیاق کلمات، سیاق جمله‌ها، سیاق آیات و سیاق سوره‌ها. امام رضا، علیه‌السّلام، که از بزرگ‌ترین مفسران قرآن کریم هستند و قرآن در اندیشه، گفتار و کرد أکثر

  سیاق یکی از قرائن پیوسته در متن قرآن است که به مثابه ابزاری برای فهم بهتر قرآن به کار می‌رود. ابعاد گوناگون سیاق عبارتند از: سیاق کلمات، سیاق جمله‌ها، سیاق آیات و سیاق سوره‌ها. امام رضا، علیه‌السّلام، که از بزرگ‌ترین مفسران قرآن کریم هستند و قرآن در اندیشه، گفتار و کردار ایشان تجسّم و عینیت تمام یافته است، سیاق و روند کلی کلام را یکی از قواعد زبان‌شناختی در تفسیر قرآن کریم دانسته و در موارد زیادی با توجه به بافت کلمات، جملات و آیات به شرح و بیان آیات قرآن کریم پرداخته‌اند. در این مقاله، نمونه‌هایی از تأثیر و جایگاه سیاق در تفسیر آیات از دیدگاه امام رضا، علیه‌السّلام، بررسی می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - بررسی تجلی امر قدسی در معماری آرامگاهی ایران، نمونۀ مطالعاتی: بارگاه ملکوتی امام‌رضا(ع)
  ساناز رهروی پوده
  10.30486/pia.2022.1957440.1000
  معماری فراتر از امری فناورانه، تمامیت حضور انسان در جهان را معنا می‌کند؛ از طرفی امر قدسی به‌عنوان اساسی‌ترین ویژگی حضور انسان در جهان، نسبتی ضروری با معماری دارد. در طول تاریخ، بناهای مذهبی به‌ویژه مزار امامان و بزرگان علم، شکل‌های متفاوتی به خود گرفته، چرا که نحوۀ تجل أکثر

  معماری فراتر از امری فناورانه، تمامیت حضور انسان در جهان را معنا می‌کند؛ از طرفی امر قدسی به‌عنوان اساسی‌ترین ویژگی حضور انسان در جهان، نسبتی ضروری با معماری دارد. در طول تاریخ، بناهای مذهبی به‌ویژه مزار امامان و بزرگان علم، شکل‌های متفاوتی به خود گرفته، چرا که نحوۀ تجلی صفات و مفاهیم، باعث ایجاد تفاوت‌های کالبدی در آن‌ها گشته‌است. این تفاوت‌ها در دو مقیاس کلان کالبدی و جزئی در تزئینات متبلور شده‌است. مزارها در سرزمین‌های اسلامی به‌عنوان زیارتگاه استفاده شده‌اند، به همین علت از نظر بعد هنری کانون توجه بوده‌اند؛ همچنین در طول تاریخ معماران به دنبال ایجاد مکانی قدسی از ساحت معنا بهره برده‌اند. بارزترین تجلی‌گاه معنایی و ماهوی انسان را ‌می‌توان در هنر قدسی واکاوی کرد. به‌طور کلی هنر قدسی در معنا خلاصه شده و در کالبد معماری به ظهور رسیده‌است. هدف از انجام این پژوهش بررسی جایگاه امر قدسی در معماری به صورت هنری بصری و یافتن اندیشه‌های شکل‌گرفته در کالبد یک مقبره است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کیفی و از نوع استدلالی و تحلیلی می‌باشد. تحلیل‌های صورت‌گرفته گویای آن است که معماری اسلامی در بعد صورت و معنا از امر قدسی بهره گرفته‌است؛ به گونه‌ای که مفاهیمی همچون نشانه و نماد، اصالت مقبره در سامان‌دهی فضاهای مزار، قرارگیری مقبره در فضای درون، به‌کارگیری مصالح پرتزئین و وجود سلسله‌مراتب فضایی در رسیدن به مزار (مهیاکردن فضاهای متنوع و مرحله به مرحله جهت آمادگی ذهنی و روحی زائر و رسیدن به محبوب، در برگرفتن زائر با فضاهای متنوع، عطوفت و مهربانی با وی، در اصل قرار دادن انسان کامل، القای حس ملاقات با شخصی مهم) در بارگاه مقدس امام رضا(ع) به ظهور رسیده‌است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - واکاوی مدیریت رفتاری امام رضا (ع) در حفظ و ارتقای کرامت انسانی بردگان
  ملیحه دانشمند شهربانو دلبری سیدحسین رئیس السادات اردشیر اسدبیگی
  در آستانه ظهور اسلام، برده داری به صورت گسترده در شبه جزیره عربستان وجود داشت. در شرایطی که اعراب با تعصبات وتفکرات برتری نژادی خود، برای بردگان جایگاه و حرمتی قائل نبودند، اسلام با تأکید بر برابری و مساوات بین انسان ها سعی نمود با وضع قوانین مناسب و بستن سرچشمه های برد أکثر

  در آستانه ظهور اسلام، برده داری به صورت گسترده در شبه جزیره عربستان وجود داشت. در شرایطی که اعراب با تعصبات وتفکرات برتری نژادی خود، برای بردگان جایگاه و حرمتی قائل نبودند، اسلام با تأکید بر برابری و مساوات بین انسان ها سعی نمود با وضع قوانین مناسب و بستن سرچشمه های بردگی و آگاهی بخشیدن به مردم، با این سنت غلط مبارزه کند. در همین راستا پیامبر (ص) با سیره عملی خویش، مسلمانان را به آزاد سازی و ملاطفت با بردگان تشویق می کرد. یکی از پیامدهای فتوحات وگسترش قلمرو اسلامی پس از رحلت پیامبر (ص) در سده های اول و دوم هجری، اسارت تعداد قابل توجهی از انسان های بی گناه از ملیت های گوناگون بود که بر اثر محرومیت از آزادی های فردی و اجتماعی به صورت برده در می آمدند و در واقع ابزار زندگی خانواده‌های مرفه و اشراف جامعه اسلامی بودند. این بهره کشی انسانی، سبب شد تا منش و رفتار ائمه اطهار (ع) نسبت به بردگان بر مبنای حقوق اسلامی انسان‌ها و متفاوت با قوانین حکومتی و عرفی مرسوم جامعه عرب، خود را نمایان سازد. در این مقاله تلاش شد بر اساس آیه وَلقدکَرَّمنا بنی‌آدم با هدف نمایان کردن سیره عملی امام رضا (ع) در حفظ کرامت انسانی بردگان، مدیریت رفتاری امام (ع) نسبت به آنان با روش توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اسناد و منابع کتابخانه‌ای معتبر مورد واکاوی قرار گیرد. از این‌رو لازم بود که علل و عوامل برده‌داری، رویکرد اسلام نسبت به بردگان، مصاحبت حضرت با بردگان و امیدوار ساختن آنان به زندگی در سایه اسلام و آموزش و تربیت آنان مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد امام رضا (ع) با داشتن نگاهی انسانی برگرفته از مبانی اسلام به بردگان، ضمن تکریم و حمایت حقوقی و اخلاقی از آنان، با آزاد کردن و آموزش و تربیت بردگان، دیدگاه واقعی اسلام را نسبت به این قشر فاقد حقوق اجتماعی، نشان دادند. این حرکت امام رضا (ع) در جامعه عرب که تنها به‌ تحقیر و توهین بردگان می‌اندیشید، نوعی راهکار عملی برای مقابله با برده‌داری بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - رهیافتی به شاخص های محتوایی ادبیات تعلیمی در اشعار، سیره و سخنان امام رضا (علیه السّلام)
  امیر علی پور علی اصغر یساقی
  یکی از مهم ترین اهداف ادبیات تعلیمی که سراینده را به سرودن این نوع شعر دعوت می کند، آموزش مسائل اخلاقی، تعلیم اندیشه های پسندیدۀ مذهبی، دینی، فلسفی و عرفانی است.ادبیات تعلیمی، یکی از اصلی ترین و در عین حال موثرترین گونه های ادبی است. ازآنجا که ادبیات هرملّتی آیینۀ تمام أکثر

  یکی از مهم ترین اهداف ادبیات تعلیمی که سراینده را به سرودن این نوع شعر دعوت می کند، آموزش مسائل اخلاقی، تعلیم اندیشه های پسندیدۀ مذهبی، دینی، فلسفی و عرفانی است.ادبیات تعلیمی، یکی از اصلی ترین و در عین حال موثرترین گونه های ادبی است. ازآنجا که ادبیات هرملّتی آیینۀ تمام نمای تفکّرات، اندیشه ها، فرهنگ و آداب و رسوم آن ملّت است، به بهترین شکل ممکن و با زبانی هنری و به شکل زیبایی به نگارش درآمده است. امام رضا (ع) یکی از شخصیت های دینی است که سخنان منثور و منظوم ایشان از حیث محتوا بسیار معرفت آموز و گره خورده با مفاهیم تعلیمی و اخلاقی است. مقاله حاضر با هدف بررسی اهّم شاخص های محتوایی ادب تعلیمی منظوم و منثور فارسی و عربی در اشعار، سیره و سخنان امام رضا علیه السلام، ابتدا به استخراج مهم‌ترین شاخص‌های محتوایی ادبیات تعلیمی پرداخته و سپس با استفاده از شواهد روایی، مصداق‌های عینی در سخنان و اشعار آن حضرت بیان نموده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و با مطالعات احادیث و اشعار رضوی نمونه هایی از مصداق های عینی شاخص های محتوایی ادبیات تعلیمی مشاهده خواهد شد. از جمله مهم ترین این شاخص‌ها می توان به آموزنده بودن، تأکید برعقل گرایی و تفکّر، بی اعتنایی نسبت به دنیا و نکوهش آن، اشاره به آیات و روایات، آموزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، ذکر آموزه ها و ارزش‌های اخلاقی به شیوۀ پند و اندرز، آموزه های عرفانی، زهد، تعالیم و رهنمودهای دینی، مذهبی، واقع گرایی و دوری از خیالبافی اشاره کرد. آنچه که دستاورد اصلی این پژوهش به شمار می رود، این است که در همۀ اشعار و سخنان آن حضرت، هدف ادبیات تعلیمی و شاخص های آن، که همان آموزش و هدایت مخاطبان است، به کار رفته است و از میان کارکردهای ادبیات تعلیمی بر کارکرد اخلاقی و فرهنگی تأکید فراوان دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - پیشینه صندوق ها و صندوق پوش های مرقد امام رضا(ع)
  سعیده جلالیان طاهره عظیم زاده تهرانی مهدی جلیلی
  صندوق‌ها، محفظه‌هایی هستند که از چوب، سنگ و بعضاً از کاشی ساخته شده و جهت تکریم و بزرگداشت مقام و منزلت پیشوایان دینی، مشاهیر و سلاطین به روی مقبره ایشان نصب می‌گردد. در طول تاریخ به سبب علاقه‌ مردم به خاندان پیامبر (ص) چهار نمونه از این نمادهای مذهبی و هنری بر مرقد اما أکثر

  صندوق‌ها، محفظه‌هایی هستند که از چوب، سنگ و بعضاً از کاشی ساخته شده و جهت تکریم و بزرگداشت مقام و منزلت پیشوایان دینی، مشاهیر و سلاطین به روی مقبره ایشان نصب می‌گردد. در طول تاریخ به سبب علاقه‌ مردم به خاندان پیامبر (ص) چهار نمونه از این نمادهای مذهبی و هنری بر مرقد امام رضا(ع) نصب شده است. پژوهش حاضر بر آن است به روش توصیفی ـ تحلیلی این نمود های تمدن ایرانی، اسلامی را با تکیه بر منابع دست اوّل تاریخی مورد بررسی و مداقه قرار داده و قدمت، ویژگی‌ و سرنوشت هریک از آن‌ها را در طی ادوار مختلف بیان نماید. شناخت بانیان و واقفان ساخت صندوق‌‌ها، بررسی موقوفات و معرفی صندوق پوش ها از دیگر موضوعات در این نوشتار است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - بررسی ارتباط آموزه‌های دینی با ساختار و مفهوم در قصۀ ضامن آهو
  حجت اله حسنوند محمد خزایی غلامعلی حاتم محمد عارف
  10.30495/farsij.2022.1943662.1560
  ضامن آهو ازجمله مضامین ارزشمند دارای پیام صریح اخلاقی-تربیتی در باور عامه است. قالب این مضمون، قصۀ عامیانه و شفاهی ضامن آهو است. بررسی‌های اولیه حاکی از پیوند اینقصه با متون دینی و روایات مرتبط با رفتار پیامبر(ص) و برخی امامان معصوم (ع) در قبال حیوانات است. این در حالی أکثر

  ضامن آهو ازجمله مضامین ارزشمند دارای پیام صریح اخلاقی-تربیتی در باور عامه است. قالب این مضمون، قصۀ عامیانه و شفاهی ضامن آهو است. بررسی‌های اولیه حاکی از پیوند اینقصه با متون دینی و روایات مرتبط با رفتار پیامبر(ص) و برخی امامان معصوم (ع) در قبال حیوانات است. این در حالی است که؛ عدم وجود منابع و مطالعات کافی در این زمینه و درنتیجه نبود علم دقیقی نسبت به اشکال و کیفیت‌های این پیوند، موجبات کم‌توجهی به این مهم را فراهم ساخته است. ازاین‌رو هدف از انجام تحقیق حاضر، دستیابی به کیفیت‌های ارتباط مفاهیم، متون و روایات دینی با اجزاء ساختار در قصه حاضر است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و همچنین مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی به انجام رسیده است و به سؤالاتی ازجمله: چیستی و چگونگی رابطه متون و آموزه‌های دینی-اسلامی و شیعی با شکل‌گیری قصه ضامن‌آهو به تفکیک ساختار و مفهوم آن، پاسخ داده است. ‌بررسی‌ها نشان داده است که: به تفکیک، ساختار بیرونی قصه، دارای روابط مستقیم و تنگاتنگی با احادیث و روایات مرتبط با پیامبر(ص) و معصومین (ع) بوده و اشارات موردی را در برمی‌گیرد. همچنین مفاهیم و مضامین(اجزاء درونی) قصه، برگرفته و در پیوند با متون اولیه واصلی اسلامی (قران) و برخی روایات و احادیث است؛ که اشارات کلی (اخلاقی) را شامل می‌شود. ازاین‌رو قصه بستر و قالبی برای بیان محتوا و مضامین دینی- شیعی را فراهم آورده است، که با خیال‌پردازی و به یاری برخی از باورهای ملی و قومی شکل کنونی خود را یافته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  10 - حضور تاریخی یهودیان عصر امام رضا (ع) در خراسان
  محسن رجبی قدسی
  خراسان به عنوان منطقه‌ای بزرگ و با اهمیت، در درازنای تاریخ و تمدّن کهن ایرانی - اسلامی، پذیرای بسیاری از ادیان، مذاهب و مکاتب مختلف بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره‌های آن حضرت با بزرگان ادیان زرد أکثر

  خراسان به عنوان منطقه‌ای بزرگ و با اهمیت، در درازنای تاریخ و تمدّن کهن ایرانی - اسلامی، پذیرای بسیاری از ادیان، مذاهب و مکاتب مختلف بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره‌های آن حضرت با بزرگان ادیان زردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی‌ای که دارد، از جمله ادیانی است که در دوره‌های تاریخی مختلف وارد ایران و سپس خراسان شد. حضور یهودیان در خراسان در عصر امام علی بن موسی الرضا (ع) در روایات و احادیث به جای مانده مسلّم فرض شده است. اما وثاقت تاریخی حضور آنان در این منطقه آنچنان که باید و شاید بررسی نشده است. از این رو، ما در این مقاله بر آنیم تا با رویکرد تاریخی- تحلیلی، وثاقت حضور یهودیان در این منطقه را همراه با ذکر محله‌ها و بزرگان یهودی بررسی کنیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  11 - واکنش های سیاسی امام رضا(ع) در تقابل با بحران های عصر خویش
  امیر اکبری
  عصر امام رضا(ع) به عنوان یکی از دوره های پرتنش سیاسی و فرهنگی از جهات مختلف قابل اهمیت است. تقسیم خلافت عباسی، درگیری میان امین و مأمون، خیزش بزرگ علویان و سرانجام دعوت امام به خراسان ناگزیر تدابیر سیاسی خاصی را از سوی امام در مقابل این بحران ها به همراه داشت. ضرورت های أکثر

  عصر امام رضا(ع) به عنوان یکی از دوره های پرتنش سیاسی و فرهنگی از جهات مختلف قابل اهمیت است. تقسیم خلافت عباسی، درگیری میان امین و مأمون، خیزش بزرگ علویان و سرانجام دعوت امام به خراسان ناگزیر تدابیر سیاسی خاصی را از سوی امام در مقابل این بحران ها به همراه داشت. ضرورت های سیاسی دعوت امام به خراسان و نیز مقوله واگذاری ولیعهدی به ایشان یکی از وقایع بدیع خلافت عباسی و همچنین نقطه عطفی در تاریخ تشیع به حساب می آید. مقوله پیچیده ولایتعهدی و حضور امام در خراسان سوالاتی را در خصوص تدابیر سیاسی و واکنش های امام در مقابله با این بحران ها پدید آورده است. دوران حضور امام در خراسان با توجه به سیره و عملکرد ایشان بالاخص رسالت فرهنگی را که در قالب مناظرات برقرار ساختند بیش از هر چیز تدابیر امام را در مقابل هوشمندترین خلیفه عباسی یعنی مأمون کارآمد می ساخت. سرانجام توصیه و تأکید امام به مأمون برای عزیمت به بغداد متأثر از درک سیاسی امام از اوضاع آشفته جهان اسلام بود که برای برقراری امنیت و انسجام جامعه اسلامی می بایست صورت می پذیرفت. از این جهت عصر امام رضا(ع) به لحاظ سیاسی و نوع تدابیر امام به لحاظ ویژگی های برجسته آن از جلوه های درخشان دوران ائمه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  12 - حضور تاریخی یهودیان عصر امام رضا (ع) در خراسان
  محسن رجبی قدسی سیّدعلی بلند نژاد
  خراسان به عنوان منطقه ایبزرگ و با اهمیت، پذیرای بسیاری از ادیان و مکاتب بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام رضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره های آن حضرت با بزرگانزردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی ای که دارد، از جمله أکثر

  خراسان به عنوان منطقه ایبزرگ و با اهمیت، پذیرای بسیاری از ادیان و مکاتب بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام رضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره های آن حضرت با بزرگانزردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی ای که دارد، از جمله ادیانی است که در دوره های تاریخی مختلف وارد ایران و سپس خراسان شد. حضور یهودیان در خراسان در عصر امام رضا (ع) در روایات و احادیث به جای مانده مسلّم فرض شده است. اما وثاقت تاریخی حضور آنان در این منطقه آنچنان که باید و شاید بررسی نشده است. از این رو، ما در این مقاله بر آنیم تا با رویکرد تاریخی- تحلیلی، وثاقت حضور یهودیان در این منطقه را همراه با ذکر محله ها و بزرگان یهودی بررسی کنیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  13 - ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد در راستایی دستیابی توسعه پایدار شهری
  محمودرضا انوری امیر قریب راهله حسینی محراب
  تعیین میزان اهمیت آثار محیط ‌زیستی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژه‌هاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشه أکثر

  تعیین میزان اهمیت آثار محیط ‌زیستی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژه‌هاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشهای مدیریتی در کاهش اثرات زیست محیطی و ابزاری در راه رسیدن به توسعه پایدار شهری به شمار می رود. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد می باشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار های SPSS و Expert Choice و ماتریس لئوپلد ایرانی استفاده شده است. نتایج ارزیابی اثرات زیستی احداث ورزشگاه به کمک ماتریس ایرانی نشان می دهد که ذات این پروژه مثبت بوده و فاقد اثرات و پیامدهای منفی شایان توجه است. همچنین نتایج اثرات پروژه مذکور در شاخص های زیست محیطی عدم رابطه معنادار بین اثرات زیان بار این پروژه با شاخص های زیست محیطی را نشان می-دهد. در نهایت نتایج رتبه بندی و مهمترین شاخص های زیست محیطی پروژه ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع)، با استفاده از نرم افزار Expert Choice نشان داده شد، در بین شاخصهای زیست محیطی، شاخص محیط فیزیکی با وزن به دست آمده 0.423 و شاخص محیط اجتماعی با وزن 0.137، بالاترین و پایین ترین وزنها را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  14 - تأ ثیر مباحثات مذهبی امام رضا(ع) در گسترش تشیّع (خراسان قرن‌سوم)
  محمد جواد جعفری سید اصغر محموآبادی کیوان لولویی حمیدرضا جدیدی
  چکیده:مردم خراسان بزرگ در نیمه‌ نخست قرن‌اوّل هجری، اسلام را پذیرفتند.در این هنگام تشیّع طرفداران اندکی‌داشت لیکن از آغاز سده‌ی سوم با وجود اقتدار حاکمان عباسیِ‌اهل سنّت، تشیّع، مذهب غالب مردم شهرهاوروستاها خراسان گردید. شروع این کار با حضور امام رضاو اقدامات ایشان بود. أکثر

  چکیده:مردم خراسان بزرگ در نیمه‌ نخست قرن‌اوّل هجری، اسلام را پذیرفتند.در این هنگام تشیّع طرفداران اندکی‌داشت لیکن از آغاز سده‌ی سوم با وجود اقتدار حاکمان عباسیِ‌اهل سنّت، تشیّع، مذهب غالب مردم شهرهاوروستاها خراسان گردید. شروع این کار با حضور امام رضاو اقدامات ایشان بود.این پژوهش بنیادی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مباحثات مذهبی امام‌واقدامات دقیق ایشان چه اندازه منشأ گسترش‌تشیّع بوده است؟ جوابی که پس از بررسی اسنادو کتب تاریخی‌وتحلیلی به دست آمد نشان می‌دهد این روش امام، در برابر علمای ادیان دیگر به همراه درک دقیق بحران‌های جامعه اسلامی، با نگاهی به آینده،و همچنین اتّخاذ مواضع وراهکارهای سیاسی و فرهنگی هوشمندانه، بهترین‌الگو برای رواج تشیّع بوده است. وباعث شد غیر مسلمانان و مسلمانان فرقِ دیگربه تشیّع امامی علاقمندشوند و تشیّع رابه عنوان‌ مذهب خود بپذیرند.اثر این شیوه‌‌ قابل تقلید برای مبلّغان مذهبی، بسیار محسوس‌تر و ملموس‌تر از صدور دستورالعمل‌های حکومتی و روش‌های دیگر ارزیابی می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  15 - سیاست های فرهنگی امام رضا(ع) در همگرایی و تقریب ادیان ومذاهب اسلامی
  علی اصغر خسروی هفشجانی حسین خسروی علی الهامی سهراب اسلامی
  جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر أکثر

  جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر میزان این هم‌گرایی در میان فرقه‌های اسلامی اعم از شیعه و سنی پررنگ‌تر شود، به همان اندازه نیز فرصت های بیشتری برای قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده‌خواهی‌ دنیای زر و زورآماده خواهد شد.اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله‌ور شدن دشمنی و کینه‌توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است. در حقیقت اختلاف در مسائل فقهی و بعضی مسائل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از تقریب مذاهب هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم‌ترین هدف این است که این اختلاف موجب دشمنی نگردد و دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. احادیث، کتب و گفتار و کردار امام رضا (ع) نشان‌دهنده آن است که ایشان درطول حیات متبرک خود تلاشی دوچندان در خصوص همگرایی ادیان از خویشتن نشان داده‌اند.فرضیه این نوشتار موثر بودن آموزه های امام رضا (ع) در وحدت ، همگرایی مذاهب براساس قرآن ، احادیث، روایات و مناظرات آن حضرت می باشد.در این نوشتار که به شیوه توصیفی و تحلیلی بنا شده است در وهله اول به‌صورت فیش و یادداشت‌ها ازمنابع ومآخذ گوناگون نگاشته وسپس موضوع‌بندی و فهرست‌بندی آخرالامر به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  16 - بررسی بازتاب گسترش تشیع در خراسان و تأثیر آن بر مقبره علی بن موسی‌الرضا (ع) در منابع جغرافیایی و تاریخی از قرن سوم تا اواخر دوره تیموریان
  یوسف ظهوریان اردشیر اسد بیگی شهربانو دلبری علی رضا روحی
  مدفن امام هشتم شیعیان علی بن موسی‌الرضا (ع) در دیار خراسان موجب گردید تا شیعیان و محبین خاندان اهل‌بیت‌(ع) در این ناحیه مسکن گزینند و خراسان مرکزی برای گسترش تشیع امامیه و نشر عقاید شیعیان در ایران گردد. حضور آنان در کنار بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) موجب شد تا این أکثر

  مدفن امام هشتم شیعیان علی بن موسی‌الرضا (ع) در دیار خراسان موجب گردید تا شیعیان و محبین خاندان اهل‌بیت‌(ع) در این ناحیه مسکن گزینند و خراسان مرکزی برای گسترش تشیع امامیه و نشر عقاید شیعیان در ایران گردد. حضور آنان در کنار بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) موجب شد تا این بقعه شریفه در طول دوره‌های زمانی دستخوش تغییر و تحول در بنا و تزئینات گردد. روش این جستار به‌صورت توصیفی- تحلیلی هست. پرسش اصلی این تحقیق مبنی بر این مطلب است که گسترش تشیع امامیه چه تأثیری بر بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) گذاشته است و این تأثیر در کتب جغرافی‌نگاران و مورخین چگونه بازتاب یافته است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که در دوره‌های اولیه مورخین و جغرافی‌دانان تنها به ذکر محل دفن پرداخته‌اند اما در ادوار بعد با حضور شیعیان و اقدامات آنان در جهت گسترش بقعه این امر مورد توجه جغرافی‌دانان و مورخین قرار گرفت و در باب تزئینات و ساختار بنای بقعه سخنانی ذکر شده است، برخی حتی پا را فراتر نهاده و با جزئیات به ذکر نام بانیان و اقدامات آنان در جهت تغییر در تزئینات و ساختار بنا پرداخته‌اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  17 - بررسی پیامدهای ورود امام رضا (ع) به ایران
  دکتر مهرناز بهروزی طاهره منصور زعیم
  چکیده ورود امام‌رضا(ع) به ایران و اقامت ایشان باعث تحولات بزرگی در تاریخ ایران و اسلام به ویژه تشیع گردید. امام‌رضا(ع) پس از آن که با اکراه از مدینه به مرو آورده شد، به اجبار منصب ولایتعهدی مأمون – خلیفه عباسی- را پذیرفت. دوران کوتاه ولایت عهدی ایشان از یک سو أکثر

  چکیده ورود امام‌رضا(ع) به ایران و اقامت ایشان باعث تحولات بزرگی در تاریخ ایران و اسلام به ویژه تشیع گردید. امام‌رضا(ع) پس از آن که با اکراه از مدینه به مرو آورده شد، به اجبار منصب ولایتعهدی مأمون – خلیفه عباسی- را پذیرفت. دوران کوتاه ولایت عهدی ایشان از یک سو قیامهایعلویان راآرام نمود واز سوی دیگر موجب رنجش عباسیان وقیام علیه مأمون گردید.این دوران موجب آرامش و آزادی نسبی شیعیانـ که در زمان خلفای پیشین مورد آزار وشکنجه قرارمیگرفتند ـ گردید وسادات وعلویان از بلاد مختلف به ایران مهاجرت کردند .در این عصر مأمون جلسات مناظره با حضور امام رضا (ع) ودانشمندان ادیان مختلف برگزار می کرد که امام (ع) صاحبان مذاهب وفرق مختلف را مجاب نموده و به بسط وگسترش تفکر شیعه ورفع شبهات می پرداخت .حضور امام رضا (ع) موجب شکوفایی گنوسیسم اسلامی ـ ایرانی گردید. واژگان کلیدی: امام‌رضا(ع)‌، ایران، پیامدهای سفر امام رضا(ع).مأمون تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  18 - ولایت رضوی در آیینه اشعار شاعران عرب و فارسی زبان
  دکتر مصطفی فقیه اسفندیاری سارا زمانی رنجبر گرمرودی
  چکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و أکثر

  چکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و این امر، بیانگر اعتقاد و احترام به این بزرگواران و حریم ولایت آنان است. شاعران دوستدار و پیرو اهل بیت (ع)، از شعر، به عنوان ابزاری برای معرفی اسلام نقش رهبری الهی، مقام امامت و ولایتِ امامان معصوم (ع) و نیز بیان مظلومیت آن ها، بهره برده اند. نقش ولایت رضوی در آینه شعر و ادب، اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ عصری که شاعران در آن می زیستتند، تاثیرگذار بوده، اما شرط کامل به شمار نیامده، در کنار این عامل، گرایش های مذهبی و حالات و روحیات این افراد نیز، نقشی اساسی داشته است. واژگان کلیدی: امام رضا (ع)،شاعران عرب و فارسی زبان، دعبل، ابونواس، ابراهیم بن عباس الصولی، سنایی غزنوی، جامی. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  19 - خوانش تاریخی ـ گفتمانی حدیث سلسلة الذهب
  یحیی میرحسینی زهرا هاشمی
  سلسلة الذهب مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله‌ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به‌ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطۀ بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسلة الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش‌های ب أکثر

  سلسلة الذهب مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله‌ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به‌ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطۀ بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسلة الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش‌های بسیاری که دربارۀ این حدیث سامان یافته، نشان می‌دهد برداشت‌های ایدئولوژیکی همچون توحید و امامت بیش از همه مورد توجه و تأکید بوده است. نوشتار حاضر می‌کوشد به روش تحلیل تاریخی و با نظرداشت شرایط گفتمانی و تأکید بر هرمنوتیک قصدگرای مولف‌محور، هدف و قصد امام رضا (ع) را از انتخاب و بازگفت این حدیث تبیین نماید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد این گزینش کاملا هدفمند بوده است تا مسلمانان و فراتر از آن ادیان توحیدی را به همگرایی دعوت کرده، از آنان بخواهد از تکفیر همدیگر دست بشویند. تتمۀ حدیث در روایات شیعی که بر شرط امامت تکیه کرده نیز در پی ایفای این مقصود است که برای دستیابی به مراتب والای توحید باید به معارف اهل بیت علیهم‌السلام چنگ زد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  20 - بررسی تطبیقی اشعار تعلیمیِ منسوب به امام رضا (ع) با اشعار تعلیمی سعدی شیرازی با رویکرد نظریة بینامتنیت
  فاروق نعمتی سیده سمیه موسوی سالم ایوب مرادی
  10.30495/pars.2021.686127
  امام رضا (ع) تجسّم زیباترین و والاترین نمودهای اخلاقی است. با بررسی اشعار ایشان پی می بریم شعر آن حضرتبا حِکَم و مفاهیم تعلیمی و اخلاقی گره خورده است. در این میان، سعدی شیرازی که بوستان و گلستان او، آینة تمام نمای ادبیات تعلیمی در گسترة شعر کهن پارسی است، مضامین اخلاقی أکثر

  امام رضا (ع) تجسّم زیباترین و والاترین نمودهای اخلاقی است. با بررسی اشعار ایشان پی می بریم شعر آن حضرتبا حِکَم و مفاهیم تعلیمی و اخلاقی گره خورده است. در این میان، سعدی شیرازی که بوستان و گلستان او، آینة تمام نمای ادبیات تعلیمی در گسترة شعر کهن پارسی است، مضامین اخلاقی ـ تعلیمی بسیاری را در اشعار خود جای داده است. نکتة تأمل برانگیز در مقایسة اشعار تعلیمی امام رضا(ع) با مضامین تعلیمی در سروده های سعدی، شباهت های بسیار میان این اشعار است؛ به گونه ای که گویی سعدی پس از چند قرن، پیام های اخلاقی آن حضرترا دوباره با الفاظی دیگر تکرار کرده است. نگارنده در این پژوهش می کوشد تا با استفاده از نظریة بینامتنیّت، ضمن برجسته کردن مضامین تربیتی و اخلاقی در اشعار امام رضا(ع)، به شباهت ها و اشتراکات اشعار تعلیمی سعدی با سروده های رضوی بپردازد و آن را در گذرگاه ادبیات تعلیمی بررسی و تحلیل کند. پژوهش برپایة روش تحلیلیـتوصیفی و براساسِ مکتب امریکایی در ادبیات تطبیقی است. همچنین در میان آثار سعدی، تمرکز بیشتر بر دو اثر گلستان و بوستان است که بارِ تعلیمی دارد. فرایند بینامتنی در این پژوهش بیانگر آن است که بیشترین شکلِ بینامتنیِ اشعار سروده های تعلیمی سعدی با اشعار تعلیمی رضوی، بینامتنیتِ امتصاص یا همان نفی متوازی است که سعدی در آن، معانی و مفاهیمِ اشعار آن امام(ع) را در موضوعاتِ مختلفِ تعلیمی و اخلاقی، به شیوه های مختلف بیان کرده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  21 - کاربست نظریه جامعه شناسی تاریخی اسکاچپول برآثار حضور امام رضا (ع) در ایران
  بهراد اسدی معصومه قره داغی جعفر آقازاده منیژه صدری
  این پژوهش با هدف تبیین تأثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حضور امام رضا (ع) در ایران انجام گرفته است. تهجیر امام رضا (ع) به ایران و حضور روشنگرانه و نواندیشانه دینی ایشان علیرغم فضای سراسر خفقان و بسته دوران مأمون به رشد و گسترش حوزه‌های نوگرایی دینی و عقلانیت وبری در جدل‌ أکثر

  این پژوهش با هدف تبیین تأثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حضور امام رضا (ع) در ایران انجام گرفته است. تهجیر امام رضا (ع) به ایران و حضور روشنگرانه و نواندیشانه دینی ایشان علیرغم فضای سراسر خفقان و بسته دوران مأمون به رشد و گسترش حوزه‌های نوگرایی دینی و عقلانیت وبری در جدل‌های علمی معتزله و اشاعره انجامید. انبساط فضای فکری ایجاد شده در پرتو نظریه جامعه‌شناسی تاریخی اسکاچپول، مبتنی بر کنش‌های معنی‌دار و هدف‌مند و بسترهای ساختی، پرسش بنیادین این پژوهش می‌باشد. این پژوهش برآن است تا با روش کیفی از نوع جامعه‌شناسی تاریخی، آثار حضور امام رضا (ع) در ایران را تبیین کند. تکنیک گردآوری داده‌های این پژوهش اسنادی و کتابخانه‌ای است. در این پژوهش با رویکرد روش‌شناسی تاریخی چنین استنباط می‌شود که آثار فکرت‌های نرم‌گرایانه امام رضا (ع) در مواجهه با پرسشگران، مخالفان و معاندان سبب برون رفت انجمادگرایی در جامعه شده و ظهور کنش‌های معنی‌دار اجتماعی اسکاچپولی را به ارمغان آورده است. تفاصيل المقالة