جنسیت و اجتماعات دینی مجازی: مطالعه مقایسه‌ای مشارکت دینی زنان و مردان شیعه در کلوب امام رضا (ع)
الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه
مجید موحد
1
(دانشیار بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز)
محمدتقی عباسی شوازی
2
(دکترای جامعه شناسی، دانشگاه شیراز)
الکلمات المفتاحية: زنان, جنسیت, اجتماعات دینی مجازی-واقعی, امام رضا(ع), مشارکت دینی,
ملخص المقالة :
مساله جنسیت یکی از موضوعات مغفول در جامعه‌شناسی دین تا نیمه دوم قرن بیستم بوده است. دینداری بالاتر زنان، جایگاه آنان در سلسله مراتب اقتدار دینی و حضور و مشارکت آنان در اجتماعات دینی از جمله موضوعات مناقشه‌انگیز معاصر می‌باشد. ظهور و گسترش اینترنت و ورود دین به فضای مجازی ابعاد تازه‌تر و ناشناخته‌تری را به این حوزه مطالعاتی بخشیده و شواهد چندانی از وضعیت زنان در اجتماعات دینی مجازی وجود ندارد. بر همین اساس، این مطالعه درصدد پاسخگوئی به این سئوالات بوده است که میزان و سطوح مشارکت دینی زنان در اجتماع دینی مجازی مورد مطالعه چگونه است؟ آیا زنان توانسته اند با بهره گیری از پتانسیلهای اجتماعات مجازی موقعیت خود را در اجتماعات دینی بهبود بخشند؟ و این وضعیت چه اشاراتی برای اجتماعات دینی در دنیای واقعی دارد؟ این مطالعه بخشی از مطالعه گستردهتر قوم نگارانه مجازی بوده است و دادهها با روش وبنوگرافی از کلوب امام رضا (ع) جمع‌آوری و تحلیل شده است. نتایج نشان میدهد که زنان در تمامی فعالیت‌های دینی و حتی سلسله مراتب اقتدار دینی در این اجتماع مجازی مشارکت بالاتر و حضور فعال‌تری به نسبت مردان دارند. به بیانی دیگر زنان نه تنها با بهرهگیری از فضای مجازی و امکانات آن توانسته‌اند علایق دینی خود را فارغ از محدودیت‌های جنسیتی اجتماعات دینی سنتی در دنیای واقعی دنبال کنند، بلکه با حضور و مشارکت خود اجتماعی مساواتگرایانه‌تر و جنسیت‌زدائی شده‌تر از اجتماعات دینی واقعی بوجودآورند.
