• فهرس المقالات آب مجازی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - سنجش دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی با رویکرد حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار
        امید  طبیعی
        مقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حما أکثر
        مقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حمایت از محیط‌زیست روشی قابل قبول است. لذا، برای کاهش بحران آب و حفاظت از محیط‌زیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در مدیریت محیط‌زیست انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، مطالعه¬ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه¬ها شامل تعداد 384 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونه¬گیری به روش در دسترس انتخاب ‌شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه‌¬ها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد آب مجازی و حمایت از محیط¬زیست بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه قبل از انجام مطالعه تعیین شد (79/0). با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمون¬های کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل داده¬ها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته¬های این پژوهش نشان داد که 2/98 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست برخوردار بودند و 8/83 درصد تمایل به شناخت و افزایش آگاهی در خصوص آب مجازی و مدیریت منابع آبی دارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: یافته¬های پژوهش نشان داد که دانشجویان مشارکت کننده در این مطالعه از دانش پایینی در رابطه با شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار برخوردار می¬باشند و بر همین اساس نیازمند برنامه‌های آموزشی منظم، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش دانش و فرهنگ محیط¬زیست و توسعه پایدار هستند. لذا لازم است آحاد ملت با مفهوم آب مجازی آشنا شوند تا تصمیم¬های آگاهانه در حفاظت از منابع آبی و محیط¬زیست بگیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب
        احسان موحدنژاد هادی رمضانی اعتدالی علیرضا شکوهی
        ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین أکثر
        ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین برآورد و سپس با بکارگیری روش مکانن و هوکسترا ردپای آب‌مجازی محاسبه گردید. سپس با متوسط ردپای آب کشورهای جهان (هلند، آمریکا، روسیه، مکزیک، هند و متوسط جهان) مقایسه شده است. میزان ردپای آب‌مجازی به‌ترتیب در استان‌های تهران، البرز و قزوین برای تولید گوشت گاو برابر با 49/44، 18/45 و 51/45 مترمکعب در کیلوگرم و در تولید شیر نیز برابر با 24/2، 25/2 و 43/2 مترمکعب در لیتر برآورد گردید. این در حالی است که متوسط آب مورد نیاز برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو در سطح دنیا 4/15 مترمکعب بر کیلوگرم و برای هر لیتر شیر، 1 مترمکعب بر لیتر گزارش شده است. نتایج کلی این مطالعه ردپای آب مجازی در تولیدات دام در ایران نسبت به متوسط جهانی بسیار بیشتر است. علت این امر در درجه اول بالا بودن ردپای آب مجازی در تولید علوفه حیوانات و در مرحله دوم ناشی از مدیریت‌ ضعیف دامداری‌ها در ایران می‌باشد. پیشنهاد می-شود با توجه به سهم بالای تغذیه در ردپای بالای گوشت گاو و شیر، یا ردپای آب در تولید علوفه داخلی کاهش یابد یا سهم قابل توجهی از علوفه مصرفی از طریق واردات تامین شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی تغییرات آب مجازی محصولات زراعی در عرض‌های جغرافیایی مختلف شرق کشور
        علی عارفی نیا خالد احمدآلی
        دما یک عامل کلیدی در میزان عملکرد، نیازآبی و درنتیجه آب مجازی محصولات مختلف کشاورزی است. لذا بررسی اثر عرض جغرافیایی به عنوان یکی از موثرترین عوامل بر آب مجازی محصولات کشاورزی ب ضروری است. در این تحقیق محتوای آب مجازی نُه محصول عمده زراعی یعنی گندم، جو، یونجه، چغندرقند، أکثر
        دما یک عامل کلیدی در میزان عملکرد، نیازآبی و درنتیجه آب مجازی محصولات مختلف کشاورزی است. لذا بررسی اثر عرض جغرافیایی به عنوان یکی از موثرترین عوامل بر آب مجازی محصولات کشاورزی ب ضروری است. در این تحقیق محتوای آب مجازی نُه محصول عمده زراعی یعنی گندم، جو، یونجه، چغندرقند، ذرت، هندوانه، گوجه، پیاز و سیب‌زمینی در استانهای شرقی با استفاده از آمار 20 ساله محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرم‌افزار Arc‌GIS، متوسط آب مجازی هریک از محصولات در عرض‌های جغرافیایی از 25 تا 38 درجه شمالی به فواصل یک‌درجه محاسبه شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی میزان همبستگی بین آب مجازی با نیازآبی و عملکرد محصولات نشان داد که میانگین آب‌مجازی با میانگین نیاز آبی محصولات مورد بررسی همبستگی مستقیم به اندازه 65 درصد و با میانگین عملکرد آنها 74 درصد همبستگی معکوس دارد. مقادیر میانگین آب مجازی محصولات مورد بررسی از کمترین به بیشترین عبارتست از 19/0، 38/0، 45/0، 46/0، 53/0، 57/0، 59/1، 69/1 و 80/1 هزار مترمکعب بر تن که به ترتیب مربوط محصولات ذرت، چغندرقند، پیاز، ، هندوانه، گوجه، سیب‌زمینی، یونجه، جو و گندم می‌باشد. نتایج نشان داد که الگوی تغییرات تابع آب مجازی محصولات مورد بررسی نسبت به متغیر مستقل عرض جغرافیایی در همه موارد گوسی شکل است که علیرغم مقادیر ماگزیمم متفاوت آب مجازی، این مقادیر، در بازه‌ی مکانی 30 تا 33 درجه عرض شمالی اتفاق افتاده است و با دور شدن از بازه ذکر شده به سمت عرض‌های بالاتر و یا پایین‌تر محتوی آب مجازی همه محصولات کاهش می‌یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - Survey of Virtual Water Trade and its Impact on Water Productivity in the Shoshtar MianAb irrigation and Drainage Network
        افشان فارغ زاده اصلان اگدرنژاد
        Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity أکثر
        Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity in countries with limited water resources, so that countries with low water should import food from abundant countries to save on limited resources. Therefore, virtual water can nevertheless be used in low water countries such as Iran, so that it can be considered as a way to reduce pressure on water resources. Therefore, considering the above mentioned issues, considering virtual water as a way to manage water consumption in critical depressions may be necessary. The purpose of this study is to calculate the virtual water consumption of agricultural products. After identification of the virtual water and its estimation, export, import and net exports of virtual water exchange, productivity, intensity of water consumption in the region and dependence or self-sufficiency of the region to Water requirements have been investigated. The products studied in this study were vegetables containing cucumber and tomatoes, which required information from 2012 to 2017. The results showed that vegetable products are low-energy products with high water productivity and virtual water exports are higher than virtual water imports and the net flow of water for the exchange of water is -7838.32 cubic meters per hectare. Also, the intensity of water dependency in the research area is increasing during the growing season and is generally self-sufficient in terms of supplying the water needed for agricultural production (cucumber and tomato). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - کاربرد برنامه‌ریزی آرمانی در تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با تاکید بر آب مجازی دراستان کردستان
        mostafa baghbanyan Hamed Ghaderzadeh Ghodratollah Emamverdi Marjan Damankeshideh Narciss Amin Rashti,
        امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر ب أکثر
        امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی الگوی بهینه کشت محصولات زراعی استان کردستان به تفکیک شهرستان‌های آن با تاکید بر حداقل آب مجازی طرح ریزی و اجرا شد. به این منظور آمار و اطلاعات موردنیاز در سال زراعی 95-1394 در قالب تدوین الگوی برنامه‌‌ریزی آرمانی استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد، الگوی کشت فعلی واحدهای تولیدی شهرستان‌های استان دارای مزیت نسبی نبوده و از اینرو الگوی فعلی کشت باید تغییر یابد. به بیان دیگر، تغییرات الگوی کشت محصولات زراعی به سمت تخصصی شدن و متناسب با مزیت نسبی منطقه در حال تغییر هستند و محصولاتی وارد الگوی کشت شده‌اند که با امکانات و شرایط هر منطقه (شهرستان) سازگار می‌باشند. این تغییرات به نحوی است که سطح زیرکشت برخی از محصولات نسبت به وضعیت فعلی کاهش و برخی دیگر افزایش معنی‌داری پیدا کرده است. به طوری که محصولی مانند گندم آبی به طور کلی در الگوی بهینه وارد نشده است. همچنین بیشتر محصولات به دلیل عدم مزیت نسبی و غیرمتناسب با شرایط منطقه و همچنین بازدهی پایین آن‌ها از الگو حذف شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران: یک تحلیل تجزیه ساختاری
        نورالدین شریفی حسین اسماعیلی
        هدف این مقاله تعیین تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران است. بدین‌منظور، با استفاده از داده-ستانده در دوره زمانی 1390 و 1395 بررسی شد. نتایج نشان داد. علی رغم مثبت بودن تراز تجاری در این سال ها، تجارت بین الملل سبب ورود آب مجازی به کشور شده است. با این حال، هم ارزش ترا أکثر
        هدف این مقاله تعیین تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران است. بدین‌منظور، با استفاده از داده-ستانده در دوره زمانی 1390 و 1395 بررسی شد. نتایج نشان داد. علی رغم مثبت بودن تراز تجاری در این سال ها، تجارت بین الملل سبب ورود آب مجازی به کشور شده است. با این حال، هم ارزش تراز تجاری محصولات و هم تراز تجارت آب مجازی سال 1395 در مقایسه با سال 1390 کاهش یافته است. در مجموع، علی رغم افزایش واردات آب مجازی به دلیل کاهش تحرک آفرینی محصولات نهایی و تغییر در سهم صادرات و واردات در تراز تجارت خارجی؛ تغییرات در تراز تجاری، شدت مصرف مستقیم آب، ساختار تولید و ساختار کالاهای مبادله شده به ترتیب بیشترین سهم را در کاهش واردات آب مجازی در تجارت خارجی ایران داشته اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال ازدیدگاه آب مجازی
        محمد آقاپورصباغی فیصل فضلی
        دبا توجه به کمبود منابع آبی در کشور، استفاده از مفاهیم جدیدی مانند آب مجازی در فرآیند مدیریت منابع، نقش مهم و بسزایی دارد. لذا در این تحقیق به بررسی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال از دیدگاه آب مجازی پرداخته‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تراز آب مجازی این شهرستان بر أکثر
        دبا توجه به کمبود منابع آبی در کشور، استفاده از مفاهیم جدیدی مانند آب مجازی در فرآیند مدیریت منابع، نقش مهم و بسزایی دارد. لذا در این تحقیق به بررسی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال از دیدگاه آب مجازی پرداخته‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تراز آب مجازی این شهرستان برابر135362میلیون مترمکعب در سال می‌باشد. این عدد نشان می‌دهد که صادرات آب مجازی این شهرستان بیشتر از واردات آن می‌باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل صادرات آب مجازی در شهرستان شوش تولید محصولات آب بری مانند نیشکر ،برنج ،ذرت و گوجه‌فرنگی می‌باشد. مهم‌ترین منبع واردات آب مجازی شهرستان ناشی از واردکردن مرکبات ،خرما ، جو و سیب‌زمینی است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که شهرستان شوش دارای پتانسیل کمی در استفاده از آب سبز است. به‌طوری‌که فقط حدود 5/5 درصد تولیدات شهرستان به‌وسیله آب سبز تولید می‌شوند. لذا پیشنهاد می‌شود الگوی کشت شهرستان شوش به سمت استفاده بیشتر از آب سبز و پرهیز از کاشت محصولات آب بر تابستانه مانند ذرت و صیفی‌جات تغییر جهت داده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - Water Resources Management by Simulation under Virtual Water Scenario in Agricultural Sector, Case Study: Hirmand Catchment, Iran
        علی سردار شهرکی جواد شهرکی سید آرمان هاشمی منفرد
        Due to the frequent drought periods, water consumption increase, and competition of different water-using sectors, the Hirmand catchment is in a critical water status in the Sistan region. This threat has been intensified in recent years. To cope with this problem, we m أکثر
        Due to the frequent drought periods, water consumption increase, and competition of different water-using sectors, the Hirmand catchment is in a critical water status in the Sistan region. This threat has been intensified in recent years. To cope with this problem, we must pay more attention to different types of water use such as virtual water as a water saving method. The present study calculates virtual water demand of agricultural products in the Sistan region in the cropping year of 2013-2014 using water evaluation and planning (WEAP) system. Furthermore, impacts of the implementation of the virtual water scenarios are predicted on water resources and consumption over the 2015-2030 period. Results show that tomato and alfalfa have less virtual water demand despite their high water requirements due to their high production yield. Furthermore, wheat and barley have the highest virtual water demand. Also, the results of the WEAP model reveal that in the virtual water scenario, the mean annual water demand is lower than the current account (61% for net efficiency, 17% for current efficiency). Consequently, unmet demand will be reduced about 383 million m3. Therefore, given the prevalence of drought in the region, it is appropriate to implement this scenario to protect water resources. Hence, it is highly recommended to orient planning and investment in agricultural development projects of the Sistan region with the concept of virtual water. تفاصيل المقالة