• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تاثیر مفهوم تغییرات درون سلولی، ابعاد شبکه محاسباتی و مقیاس نقشه توپوگرافی بر عملکرد مدل دوبعدی HEC-RAS در شبیه‌سازی پهنه‌های سیل گیر رودخانه‌ها (مطالعه موردی: رودخانه سرباز)
        امیر صمدی اصغر عزیزیان
        مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخا چکیده کامل
        مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخانه سرباز به انجام رسیده است. همچنین بررسی تاثیر مقیاس نقشه بر عملکرد مدل یک بعدی و دوبعدی HEC-RAS از دیگر اهداف این پژوهش می‌باشد. نتایج نشان داد که با افزایش ابعاد سلول محاسباتی، میزان خطای مدل درشبیه-سازی پهنه‌های سیلگیر نسبت به ابعاد سلولی کوچک نسبتاً پائین می‌باشد. به عنوان مثال، در صورت استفاده از یک شبکه محاسباتی با ابعاد 500 متر به جای یک شبکه با ابعاد 20 متر، میزان خطای مدل در برآورد پهنه سیلاب به کمتر از 15 درصد محدود می‌گردد. مدت زمان اجرای مدل دوبعدی نیز در ابعاد سلولی 500 متر تقریباً 45 برابر کمتر از مدت زمان اجرای مدل در صورت استفاده از ابعاد سلولی 20 متر است. یافته‌های مذکور به‌خوبی گویای این مطلب است که استفاده ازمفهوم تغییرات درون سلولی در مدلسازی تا چه حد می‌تواند در زمان اجرای مدل‌های عددی به ویژه در رودخانه‌های بزرگ و با پیچیدگی زیاد موثر باشد. همچنین محاسبات صورت گرفته حاکی از آن است که اختلاف بین دو مدل یک بعدی و دوبعدی در شبیهسازی پارامترهای هیدرولیکی در مقیاس‌های کوچک نسبتاً ناچیز می‌باشد و با افزایش مقیاس نقشه اختلاف دو مدل مذکور نیز افزایش می‌یابد که علت اصلی لحاظ نمودن تمامی تغییرات توپوگرافی بستر و سیلابدشت رودخانه در مقیاس‌های بالا می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - توسعه پایدار الگوی کشت بر پایه برنامه‌ریزی بهینه آبیاری در زمان واقعی (مطالعه موردی: دشت‌ شوشتر)
        صائب خوش نواز
        اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرس چکیده کامل
        اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرستان شوشتر اجرا و ارزیابی گردید. برای مدل‌سازی در زمان واقعی داده‌هایی شامل بیلان آب در خاک، تولید محصول، رشد گیاه و ریشه، گام زمانی یک‌روزه با جایگزینی اعداد ورودی واقعی انجام شد. بدین منظور مدل AquaCrop و الگوریتم بهینه‌سازی مجموعه ذرات با هدف حداکثرسازی سودخالص برای یک سال زراعی بکار گرفته شدند. نتایج نشان داد بهترین راندمان اقتصادی آب برابر با 9250 تومان بر مترمکعب برای گوجه‌فرنگی به دست آمد. همچنین این محصول در برنامه بهینه با 35 درصد کاهش آب مصرفی افزایش عملکرد بیش از 3 تن در هکتار داشت. در حالت کلی دوره‌های بحرانی نیاز آبی برای گیاهان در حدفاصل بین حداکثر پوشش تا شروع پیری آن است. گیاهانی مانند گندم، جو و کلزا که پس از شروع دوره پیری با افت سطح سایه‌انداز مواجه می‌شوند سازگاری بیشتر با کم آبیاری دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزیابی و اصلاح روش تگزاس به عنوان یک روش هیدرولوژیکی برای ارائه رژیم اکولوژیکی در رودخانه‌های دائمی
        بهناز ختار علیرضا شکوهی
        در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانه‌ها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل داده‌ها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده می‌نماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ چکیده کامل
        در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانه‌ها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل داده‌ها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده می‌نماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ رژیم اکولوژیکی رودخانه‌ها را داراست. دراین مقاله بعد از اثبات ارزش روش مزبور و مشاهده وجود اختلافاتی در نتایج کار با رژیم تاریخی مشاهده شده در مطالعه موردی، روش تگزاس توسعه داده شد به نحوی که نتایج حاصل از آن توانست علاوه بر حفظ مبانی روش بنیادی، بین دو باند حداقل و میانگین جریان ماهانه تاریخی قرار گیرد. برای ارزیابی دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده، از منظر کل حجم جریان تخصیص یافته به جریان زیست محیطی، نتایج حاصل از آن‌ها با سناریوی مشابه در روش تنانت مقایسه گردید. در این حالت حجم آب تخصیص یافته به محیط زیست در روش تگزاس اصلاح شده 50% ، در روش تگزاس 47% و در روش تنانت 40 تا 60% آورد سالانه رودخانه برآورد گردید. این مقاله با توجه نتایج بدست آمده در مطالعه موردی نشان می‌دهد که با استفاده از دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده بجای روش تنانت و ارتقای آنها به حد یک روش بومی، می‌توان به نتایجی قابل مقایسه با نتایج روش‌های شبیه‌سازی زیستگاه و جامع دست یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل حساسیت داده‌های هواشناسی در برآورد تبخیر و تعرق مرجع با حداقل داده‌های هواشناسی با استفاده از مدل‌های موجک- عصبی- فازی، ANN و ANFIS
        احمدرضا کریمی پور گلنوش بنی طالبی
        هدف از مطالعه حاضر برآورد مقدار(ET0) در اقلیم نیمه مرطوب معتدل سرد و در یک دوره آماری 22 ساله با بکارگیری مدل موجک-عصبی-فازی با حداقل تعداد پارامترهای ورودی موثر بود. به منظور بررسی کارایی این مدل نتایج با مدل شبکه عصبی و انفیس مقایسه شد. آنالیز حساسیت داده‌های ورودی به چکیده کامل
        هدف از مطالعه حاضر برآورد مقدار(ET0) در اقلیم نیمه مرطوب معتدل سرد و در یک دوره آماری 22 ساله با بکارگیری مدل موجک-عصبی-فازی با حداقل تعداد پارامترهای ورودی موثر بود. به منظور بررسی کارایی این مدل نتایج با مدل شبکه عصبی و انفیس مقایسه شد. آنالیز حساسیت داده‌های ورودی به سه روش هیل، ضریب تبیین و استات‌سافت انجام شد. آنالیز تحلیل حساسیت نشان داد که دما (T) (دمای مینیمم، ماکزیمم و میانگین)، (Rs)، (Ra)، سرعت باد در ارتفاع دو متری (U2) و (Rn) به عنوان پارامترهای اثرگذار بوده اند و ترکیب‌های مختلف این پارامترهای ورودی می‌تواند منجر به برآورد دقیق‌تر ET0 شود. بر اساس نتایج آنالیز حساسیت، شش ترکیب با پارامترهای مذکور انتخاب شد و دما در تمامی این ترکیب‌ها به عنوان متغیر ورودی به کار برده شد. با کاربرد سه پارامتر ورودی Tmin، Tmax و Rs و موجک sym8 مدل موجک-عصبی-فازی عملکرد بهتری نسبت به مدل شبکه عصبی دارد. براساس ضریب تبیین و مقدار خطای محاسبه شده برای شبکه عصبی و انفیس، ترکیب 7 پارامتر ورودی (Ra، Rn، Rs، U2 ،Tmean، Tmin و Tmax) و چهار پارامتر ورودی هواشناسی (Ra، U2، Tmean و Tmax) بیشترین دقت را در تخمین میزان ET0 در مقایسه با روش فائو پنمن مانتیث داشتند. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین مقدار ضریب تبیین و کمترین مقدار خطا در بین موجک‌های مختلف مورد استفاده در مدل موجک-عصبی-فازی به ترتیب برای ترکیب‌های 7 و 3 پارامتر ورودی ((Tmax, Tmin, Rs بدست آمده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تعیین مؤلفه‌های اصلی در بهره‎وری مصرف آب لوبیا، کنجد و ذرت در پاسخ به کاربرد هیدروژل سوپرجاذب رطوبت
        محسن جهان محمد بهزاد امیری
        پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری (تأمین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرت‌های اصلی چکیده کامل
        پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری (تأمین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرت‌های اصلی و کاربرد و عدم کاربرد هیدروژل سوپرجاذب رطوبت در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در لوبیا متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، سرعت رشد محصول و میزان نیتروژن، فسفر و پی‎اچ خاک در مؤلفه اول و متغیرهای شاخص سطح برگ، شوری خاک و کارآیی مصرف آب در مؤلفه دوم قرار گرفتند. در کنجد، متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، سرعت رشد محصول و میزان فسفر و پی‎اچ خاک روی مؤلفه اول و متغیرهای شاخص سطح برگ، نیتروژن خاک، شوری خاک و کارآیی مصرف آب روی مؤلفه دوم بیشترین بار را داشتند. در ذرت، متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، میزان نیتروژن و پی‎اچ خاک روی مؤلفه اول و متغیرهای فسفر خاک، شوری خاک و کارآیی مصرف آب روی مؤلفه دوم دارای بیشترین بار بودند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی نتایج داده های روزانه، ده روزه و ماهانه تصاویر ماهواره در تخمین مقدار بارش با استفاده از سامانهGoogle Earth Engineدر استان خوزستان
        آرش تافته سینا ملاح نیازعلی ابراهیمی پاک
        با توجه به عدم توزیع ایستگاه های باران سنجی در سطح کشور و نیاز به تعیین و تخمین بارش در مزارع آبیاری جهت برنامه ریزی آبیاری، ابزار هایی که بتوانند در تعیین بارش در سطح مزارع کمک نمایند از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. در این مطالعه از ابزار گوگل ارث انجین و اطلاعات ما چکیده کامل
        با توجه به عدم توزیع ایستگاه های باران سنجی در سطح کشور و نیاز به تعیین و تخمین بارش در مزارع آبیاری جهت برنامه ریزی آبیاری، ابزار هایی که بتوانند در تعیین بارش در سطح مزارع کمک نمایند از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. در این مطالعه از ابزار گوگل ارث انجین و اطلاعات ماهواره‌ای CHIRPS ، TRMM و GPM به ترتیب در بازه‌های زمانی مختلف استفاده شد. با استفاده از این ابزار مقدار بارش در بازه های روزانه، دهه و ماهانه در ایستگاه اهواز و ایذه در بازه 1393-1394 و 1396 -1397 مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با استفاده از اطلاعات 9 ایستگاه ارزیابی نهایی انجام شد. نتایج نشان داد که سامانه در بازه ماهانه از شاخص کارایی بالایی برخوردار است (99/0) و مقدار خطای نرمال شده آن حدود 36 درصد می باشد. ارزیابی نشان داد که به طور متوسط 51 درصد خطا در برآورد بارش وجود دارد و به میزان 1/3 میلی متر به طور متوسط مقدار بارش کمتر برآورد می شود. شاخص توافق و کارایی مدل قابل قبول بود همچنین از نظر آزمون F-Test تفاوت معنی داری بین داده های برآورد شده و اندازه گیری شده مشاهده نشد ولی جهت افزایش دقت آن می بایست از روش های مختلف پهنه بندی مانند کوکریجینگ استفاده نمود و از آن به عنوان پارامتر کمکی به همراه نقشه رقوم ارتفاعی استفاده کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ارزیابی پتانسیل منابع آب زیرزمینی با استفاده از ترکیب روش‌های داده‌کاوی (منطقه موردمطالعه: دشت سرخون هرمزگان)
        فاطمه ریاحی حسن وقارفرد پیمان دانشکار اراسته حمید کاردان مقدم
        هدف از این تحقیق، پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از چهار روش جنگل تصادفی، GLM، روش Domain و روش GAM است. علاوه بر این چهار روش ترکیب این روش‌ها جهت پتانسیل‌یابی نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور یازده معیار شامل درصد شیب، جهت شیب، انحنای مقطع(Profile Cu چکیده کامل
        هدف از این تحقیق، پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از چهار روش جنگل تصادفی، GLM، روش Domain و روش GAM است. علاوه بر این چهار روش ترکیب این روش‌ها جهت پتانسیل‌یابی نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور یازده معیار شامل درصد شیب، جهت شیب، انحنای مقطع(Profile Curvature)، انحنای توپوگرافی (Topographic curvature)، انحنای کلی (Total curvature)، فاکتور ( (LS، شاخص قدرت جریان ( SPI)، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI )، کاربری اراضی، خاک و مدل رقومی ارتفاع با توجه به تجربیات کارشناسان و پژوهشگران مورداستفاده قرار گرفت. همچنین به‌منظور اعتبارسنجی از تعداد 76 حلقه چاه که دارای دبی بالابودند جهت شبیه‌سازی (70 درصد) و اعتبار سنجی (30 درصد) استفاده شد. پیش از مدل‌سازی آزمون هم خطی بر روی معیارها انجام گرفت و مشاهده گردید هیچ نوع هم خطی بین متغیرها وجود ندارد. براین اساس نتایج ارزیابی مدل‌سازی با استفاده از منحنی ROC نشان داد که هر چهار روش استفاده‌شده دارای دقت عالی و AUC بالای 90 درصد جهت پیش‌بینی را دارند. در ادامه نتایج چهار روش با روش میانگین‌گیری ترکیب گردید. پتانسیل نهایی نشان داد که 89/32 درصد از اراضی دارای پتانسیل خوب ازنظر بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی رادارند. همچنین نتایج اهمیت فاکتورها نیز نشان داد که معیارهای شیب، ارتفاع و شاخص قدرت جریان دارای بالاترین میزان اهمیت هستند. نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند به‌عنوان اطلاعات‌پایه به برنامه‌ریزان و مسئولان محلی به‌منظور ارزیابی، برنامه‌ریزی، مدیریت، استفاده پایدار و تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی در آینده کمک نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ارزیابی و تحلیل وضعیت سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی، استان اردبیل
        زینب حزباوی ناهیده پرچمی نازیلا علائی لیلا بابایی
        پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی واقع در استان اردبیل با استفاده از تحلیل 27 معیار مرتبط با ابعاد مختلف هیدرولوژیکی، انسانی و اقلیمی انجام شد. به‌همین منظور، ابتدا اطلاعات پایه منطقه‌ای شامل داده‌های هیدرولوژی، فرسایش و رسوب، اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی ا چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی واقع در استان اردبیل با استفاده از تحلیل 27 معیار مرتبط با ابعاد مختلف هیدرولوژیکی، انسانی و اقلیمی انجام شد. به‌همین منظور، ابتدا اطلاعات پایه منطقه‌ای شامل داده‌های هیدرولوژی، فرسایش و رسوب، اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی از گزارش‌های پیشین جمع‌آوری و تحلیل شد. سپس متناسب با ماهیت داده‎های مورد استفاده چندین بانک اطلاعاتی در محیط نرم‌افزار‌هایFragstats 4.2.1 ،Excel 2016 ،IBM SPSS Statistics 25 و ArcGIS 10.6 تهیه شد. در ادامه با استفاده از اصول حاکم بر مدل مفهومی فشار-حالت-پاسخ ((PSR، وضعیت و تغییرات مکانی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی در سطح 36 زیرآبخیز مورد ارزیابی قرار گرفت. درجات مختلف سلامت آبخیز در پنج طبقه سالم، نسبتاً سالم، متوسط، نسبتاً ناسالم و ناسالم طبقه‌بندی شدند. بر اساس نتایج مشخص شد که از نظر کلی آبخیز دارای وضعیت متوسط از لحاظ سلامت می‌باشد. هم‌چنین مقدار شاخص‌های فشار، حالت و پاسخ به‌ترتیب برابر با 46/0، 55/0 و 31/0 بوده است. میانگین شاخص ارزیابی جامع سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی برابر با 41/0 به‌دست آمده است. حداکثر مقدار شاخص سلامت برابر 66/0 مربوط به زیرآبخیز‌های 8 و 12 و حداقل مقدار این شاخص برابر 14/0 مربوط به زیرآبخیز 26 می‌باشد. وضعیت سلامت در قسمت شرق و جنوب شرقی آبخیز در وضعیت نسبتأ سالم و متوسط قرار گرفته است و وضعیت بهتری از سلامت آبخیز در قسمت‌های غربی و شمالی مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر برای شناسایی و حفاظت از مناطق اولویت‌دار و هدایت راهبردهای مدیریتی از لحاظ منابع آب و خاک در سطح ملی و منطقه‌ای قابلیت کاربرد دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیل روند و پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از TFPW-MK و GIS
        حجت الله یونسی حسن ترابی بابک شاهی نژاد آزاده ارشیا حافظ میرزاپور
        بررسی کیفیت و آلودگی منابع آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و توسعه منابع آب، امری بسیار مهم و ضروری است. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی کیفیت آب، آلودگی و بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی در دوره بلندمدت در آبخوان نجف‌آباد است. بدین منظور پارامترهای EC، TDS، SAR، pH، TH، Cl، چکیده کامل
        بررسی کیفیت و آلودگی منابع آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و توسعه منابع آب، امری بسیار مهم و ضروری است. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی کیفیت آب، آلودگی و بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی در دوره بلندمدت در آبخوان نجف‌آباد است. بدین منظور پارامترهای EC، TDS، SAR، pH، TH، Cl، CO3،Ca ،Mg ، Na،K ،HCO3 ، NO3 و عناصر سنگین شامل روی، مس، سرب، و آرسنیک از نمونه‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. طبقه‌بندی کیفیت آب از نظر کشاورزی با توجه به دیاگرام ویلکاکس عمدتاً در محدوده‌ی C3-S1 و از نظر شرب با توجه به دیاگرام شولر عمدتاً در طبقه قابل‌قبول و متوسط و در مواردی نامناسب قرار دارد. میزان عناصر سنگین در حد مجاز است. روند تغییرات پارامترهای کیفی با استفاده از روش‌های MK و TFPW-MK بررسی شد و نتایج نشان‌دهنده‌ی کاهش کیفیت آب در طی زمان بود. پارامترهای کیفی مهم از جمله عامل مهم نیترات در محیط ArcGIS پهنه‌بندی شدند. مقدار متوسط غلظت نیترات 63/13 میلی‌گرم در لیتر محاسبه شد و ماکزیمم مقدار نیترات در قسمت‌های شمالی و مرکزی این آبخوان تا 195 میلی‌گرم در لیتر رفته است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، واضح است که پایش مستمر و بررسی‌های کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی و انجام اقدامات لازم برای کنترل آلودگی در محدوده آبخوان نجف‌آباد بسیار ضروری است پرونده مقاله