تحلیل رابطه محل سکونت، سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای با آسیب‌های اجتماعی جوانان (مورد مطالعه: جوانان محله خزانه تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

مصطفی نظیری ¹ (دانشجوی دکتری گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
طاهره میرساردو ² (دانشیار گروه مدیریت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))
محمد مهدی لبیبی ³ (استادیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/01/27 تاریخ پذیرش : 1402/04/18 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: اوقات فراغت, محل سکونت, آسیب‌های اجتماعی, واژه‌های کلیدی: سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای,

چکیده مقاله :

هدف تحقیق تحلیل رابطه محل سکونت، سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای با آسیب‌های اجتماعی بود که در بین جوانان 29-18 ساله محله خزانه تهران به اجرا درآمد. چارچوب نظری با تلفیق نظریه‌های کلمن، پاتنام، بوردیو، لین، فوکویاما، ساترلند و نیومن شکل گرفت. روش پیمایش، تکنیک پرسشنامۀ محقق ساخته، جامعۀ آماری کلیۀ جوانان (29-18 سال) بودند که از آخرین سرشماری سال 1395 مرکز آمار ایران استخراج شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران (384) تعیین شد. نمونه‌گیری طبقه‌ای مبتنی بر جنس بود. واحد مطالعه نیز دختر یا پسر جوان ساکن در محلۀ خزانه بود. برای پایایی یک نمونۀ 30 تایی از پرسشنامه‌ها در بین جامعه اجرا شد و مقدار آلفای کرونباخ آن بالاتر از 0.70 به دست آمد. فرضیات با استفاده از آزمون تحلیل مسیر و با استفاده از نرم‌افزار LESREL8.8 و آزمون مقایسۀ میانگین و تحلیل واریانس با استفاده از نرم‌افزار spss26 انجام شد. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد سازۀ محل سکونت در بعد محیط کالبدی، آموزشی و بهداشتی و سازۀ محل سکونت در بعد گذراندن اوقات فراغت و امکانات رفاهی با سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای دارای ارتباط معنادار است و با احتمال 99 درصد سازۀ سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای با آسیب اجتماعی در بین جوانان ساکن در محلۀ خزانۀ شهر تهران ارتباط معنادار دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نیز رابطۀ تعداد سال‌های سکونت در محل، مساحت منزل مسکونی، تعداد اتاق‌ها، امکانات آموزشی- بهداشتی و رفاهی را با آسیب اجتماعی را تأیید کرد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the research was to"analyze the relationship between residence, network social capital and social damages" which was carried out among young people aged18-29in Khazane neighborhood of Tehran.The theoretical framework was formed by combining the theories of Coleman, Putnam, Bourdieu, Lin, Fukuyama,Sutherland and Newman.The survey method, researcher-made questionnaire technique, was the statistical population of all young people(18-29 years old),which was extracted from the last census of 2015 of Iran Statistics Center.The sample size was determined based on Cochran's formula (384). Stratified sampling was based on sex.The study unit was a young boy or girl living in Khazaneh neighborhood. For reliability, a sample of30 questionnaires was implemented among the community and its Cronbach's alpha value was higher than0.70.Hypotheses were tested using path analysis using LESREL 8.8 software and mean comparison test and variance analysis using spss26 software.The results of the path analysis test showed that the structure of the place of residence in the dimension of physical, educational and health environment and the structure of the place of residence in the dimension of spending leisure time and comfort facilities have a significant relationship with network social capital, and with a probability of 99%, the structure of network social capital with damage There is a significant social relationship among young people living in Khazaneh neighborhood of Tehran.The results of the analysis of variance also confirmed the relationship between the number of years of living in the place,the area of the residential house,the number of rooms,educational-health and welfare facilities with social damages.

منابع و مأخذ:

• احمدآبادی، زهره و صالحی هیکویی، مریم. (1386). رابطه مکان و جرم، فصلنامه رفاه اجتماعی، سـال هفـتم، شماره 27، صص 275-253.


• اشتریان، کیومرث و مهرورزیان، طاهره. (1397). تأثیر سرمایة اجتماعی شبکه بر دستیابی به مقام سیاسی، دو فصلنامه علمی-پژوهشی «پژوهش سیاست نظری»، شماره بیست و چهارم، صص 92-65.


• ابوالحسنی، رحیم و عطار، سعید. (1392). تحلیل شبکه‌های، سرمایۀ اجتماعی و حوزه سیاست درآمدی بر رویکرد شبکه‌ای، فصلنامة سیاست، دوره 43، شماره 2، صص 157-139.


• باستانی، سوسن؛ کمالی، افسانه و صالحی هیکویی، مریم. (1387). سرمایۀ اجتماعی شبکه و اعتماد متقابل بین‌شخصی، نشریه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه خوارزمی)، دوره 16، شماره 61، صص 40-81.


• باستانی، سوسن و صالحی هیکویی، مریم. (1386). سرمایه اجتماعی شبکه و جنسیت: بررسی ویژگی‌های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه اجتماعی زنان و مردان در تهران، فصلنامه نامة علوم اجتماعی، بهار، شماره ٣٠، صص 95-63.


• برجسته فیروزآباد، مهدی. (1394). رابطه بین پیروی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با میانجیگری سرمایۀ اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه سمنان.


• پاشاپور، حجت‌الله؛ توکلی نغمه، مصطفی و جاسم‌پور، فرشته. (1401). سنجش عوامل نارسایی کالبدی- فضایی مؤثر بر بروز جرایم با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی شهرستان بهارستان)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهاردهم، شماره سوم، تابستان، صص 104-85. DOI:10.30495/JISDS.2022.68668.11771


• خشیار، زهرا؛ خوبی‌نژاد، محمدباقر. (۱۳۹۶). بررسی آسیب‌های فردی و اجتماعی با کیفیت محیط زندگی با تأکید بر ماده 91 حقوق شهروندی، نخستین کنگره بین‌المللی حقوق ایران با رویکرد حقوق شهروند، تهران، مرکز همایش‌های بین‌المللی توسعه داتیس.


• درویشی، صیاد. (1401). فراتحلیل پژوهش‌های سرمایۀ اجتماعی و پیشگیری از جرم با رویکرد فرا ملی، نشریۀ تحقیقات حقوق بین‌المللی، پاییز و مهر، دوره پانزدهم، شماره 57، صص 106-79. DOI:30495/ALR.2022.1956638.2337


• زندی، فاطمه و رضایی، مریم. (1394). بررسی چگونگی تأثیر بیکاری در افزایش آسیب‌های اجتماعی، کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما، صص 1-8.


• ساجدی رئیسی، شهریار؛ دعاگویان، داود؛ رحمانی فیروزجایی، علی و قلی‌پور، ماجده. (1401). رسانه‌های اجتماعی مازندران و سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، پاییز، سال چهاردهم، شماره چهارم، صص 113-134.


• ستوده، هدایت‌الله. (1394). آسیب‌های اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)، تهران: نشر آوای نور، چاپ 24.


• شاوردی، تهمینه. (1396). سرمایۀ اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی واقعی و مجازی (مطالعه موردی: دختران دانشجوی دانشگاه‌های شهر تهران)، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، بهار، دوره 11، شماره 3، صص 67-96.


• صدیق سروستانی، رحمت‌الله. (1398). آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی). تهران: ‏انتشارات سمت. چاپ نهم.


• عباس‌زاده، محمد؛ علیزاده اقدم، محمدباقر و اسلامی بناب، سیدرضا. (1391). بررسی رابطه بین سرمایۀ اجتماعی و آنومی اجتماعی، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره 1، شماره 1، صص 172-145.


• عشایری، طاها؛ امین، مریم؛ جهان‌پرور، طاهره و رقمی، فائزه. (1401). رابطة مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی با بزهکاری اجتماعی: فراتحلیل پژوهش‌های بازة زمانی (1387 تا 1400)، فصلنامه مدیریت سرمایة اجتماعی، زمستان، دورة، شماره 9، صص 568-543.


• فتاحی، زهرا؛ شماعی، علی و موحد، علی. (1399). آسیب‌شناسی پایداری محله‌های شهری با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی، مجله هویت شهر، مهر، دوره 14، شماره 3، شماره پیاپی 43، صص 5-16.


• فلاحی، علی؛ رمضانی، فریدون و آقابخشی، حبیب. (1395). پیامدهای رویکرد محله‌محوری شهر تهران با نشانگرهای سرمایۀ اجتماعی، مجله توسعۀ اجتماعی، بهار و خرداد، دوره 10، شماره 3، پیاپی 39، صص 186-159.


• معدنی، جواد، (1401). شبکه‌های همکاری در توسعه‌ گردشگری ‌پایدار:‌ تعامل و مشارکت بخش‌های‌ مؤثر ‌به‌مثابه‌ سرمایه‌اجتماعی، مجلۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، پاییز، سال چهاردهم، شماره چهارم، صص 341-325.

 DOI: 10.30495/JISDS.2023.70814.11821

 

• Ayar, A. & afra, H. (2022). "Investigating the relationship between social capital and violent behaviors of young people in Ilam", December, Vol 21, Issue 57, pp 55-74.


• Bhandari, H. & Yasunobu, K. (2009). "What Is Social Capital? A Comprehensive Review of the Concept", Asian Journal of Social Science, Tottori University, June, 37(3), pp 480-510. DOI:1163/156853109X436847


• Carpiano, R. Kelly, B. C. Eterbrook, A. & Parsons, T. J. (2011). "Community and Drug Use among Gay Men: The Role of Neighborhoods and Networks", Journal of Health and Social Behavior, 52(1), pp, 74–90.DOI: 10.1177/0022146510395026


• Gannon, B. & Roberts, J. (2020). "Social capital: exploring the theory and empirical divide, Empirical Economics", March, 58(4), Pp 899–919. DOI:1007/s00181-018-1556-y


• Motkuri, V. (2018). "some Notes on the Concept of Social Capital: A Review of Perspectives, Definitions and Measurement", April, Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/86362/ MPRA Paper No, 86362, posted 25.


• Valerie, A. H. John, J. B. & Jeanne, S. H. (2012)." Neighborhood Disadvantage, Network Social Capital, and Depressive Symptoms", Journal of Health and Social Behavior, February, Volume 52, Issue 1, pp. 58–73.


• Wang, E.S. T.Lin, H. C. & Liao, Y. T. (2022)," Effects of social capital of social networking site on social identity and continuous participant behavior", Online Information Review, Vol. 46, No. 7, pp 1373-1388.


• Xu, P. Jiang, G. (2020). "ndividual Capital Structure and Health Behaviors among Chinese Middle-Aged and Older Adults: A Cross-Sectional Analysis Using Bourdieu’s Theory of Capitals", Institute of Sociology, School of Philosophy, Zhongnan University of Economics and Law, Wuhan 430073, China, October, 17(20):7369.DOI:3390/ijerph17207369