مطالعه‌ی میزان وقوع جرم در محله های شهر تهران و تأثیر آن بر اعتماد و روابط بین فردی شهروندان

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

مسعود گلچین ¹ , صباح الدین مفاخری ²

1 - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
2 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی دانشگاه خوارزمی

تاریخ دریافت : 1397/02/05 تاریخ پذیرش : 1397/02/05 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: محله, اعتماد بین فردی, روابط بین فردی, وقوع جرم,

چکیده مقاله :

مقاله‌ی حاضر به بررسی رابطه‌ی بین میزان وقوع جرم در محله های شهر تهران با مهمترین مؤلفه‌های سرمایه‌ی اجتماعی، یعنی اعتماد و روابط بین فردی شهروندان می پردازد. به این منظور با تعریف اعتماد و روابط بین فردی، رابطه بین وقوع جرم در محله با میزان اعتماد و روابط بین فردی ساکنان مورد مطالعه قرار گرفت. در یک تقسیم بندی براساس تشابه افراد مبتنی بر یک یا چند معیار، می توان شهر را به محلاتی تقسیم کرد و محدوده مشخصی را برای هر یک از محلات در نظر گرفت و برای ساکنان هر محله هویتی تعریف کرد. این مقاله با استفاده از داده های گردآوری شده توسط پرسشنامه از 10 خوشه محله‌ی مناطق 22 گانه‌ی شهری تهران، 5000 پاسخگو را در قالب 500 بلوک انتخاب کرده، صورت پذیرفت. برای تحلیل داده ها، از آمار توصیفی، ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که بین وقوع جرم در محله و اعتماد بین فردی شهروندان رابطه‌ی معناداری وجود دارد. دلالت های کاربردی این تحقیق توجه بیشتر مدیران شهری و انتظامی به امر سازمان یافتگی کالبدی و اجتماعی در محله است. بازسازی بافت های فرسوده، نماهای ساختمان و معابر عمومی، بهبود فضاهای سبز، نشیمن گاهها، احداث مراکز تفریحی به عنوان عوامل کالبدی مؤثر بر کاهش میزان وقوع جرم، می توانند نقش تعیین‌کننده ای در افزایش احساس امنیت و به تبع آن افزایش اعتماد بین فردی و شکل گیری روابط اجتماعی داشته باشند.

منابع و مأخذ:

-        بخارایی، احمد. (1390). جامعه­شناسی انحرافات اجتماعی در ایران، چاپ دوم، تهران: پژواک جامعه.

-        دورکیم، امیل. (1384). درباره‌ی تقسیم کار، ترجمه‌ی باقر پرهام، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.

-        دیکنز، پیتر. (1377). جامعه‌شناسی شهری، ترجمه‌ی حسین بهروان، مشهد: نشر قدس رضوی.

-        زیمل، گئورگ. (1372). کلانشهر و حیات ذهنی، ترجمه‌ی یوسف اباذری، نامه‌ی علوم اجتماعی، جلد دوم، شماره‌ی سوم، دانشگاه تهران.

-        شارع­پور، محمود. (1390). جامعه­شناسی شهری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.

-        عبدالهی مجید. (1392). ارزیابی ابعاد اجتماعی محله­های شهری در چارچوب دیدگاه سرمایه‌ی اجتماعی؛ مورد مطالعه: محله­های شهر شیراز، مجله‌ی مدیریت شهری، شماره‌ی 22.

-        فکوهی، ناصر. (1383).  انسان‌شناسی شهری، تهران: نشر نی.

-        فیضی، محسن؛ اسدپور، علی. (1393). فرآیند بازآفرینی منظر میدانها شهر تهران با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان، فصلنامه‌ی علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره‌ی هفتم.

-        لینچ، کوین. (1383). سیمای شهر، ترجمه‌ی منوچهر مزینی، چاپ ششم، نشر دانشگاه تهران.

-        مدنی‌پور، علی. (1389). فضاهای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه‌ی دکتر فرشاد نوریان، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

-        مفاخری، صباح الدین. (1395). کیفیت کالبدی و اجتماعی فضاهای شهری سنندج و پیوندهای محله­ای شهروندان، دوفصلنامه‌ی مسائل اجتماعی ایران، سال هفتم، شماره‌ی1.

-        ممتاز، فریده. (1379). جامعه­شناسی شهر، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

-          Keri B. Burchfield (2009) Attachment as a source of informal social control in urban neighborhoods, Journal of Criminal Justice 37 :45 –54.

Matthew Carmona, Tim Heath (2003) PUBLIC PLACES URBAN