توسعه راهبردهای آمیخته بازاریابی اجتماعی برای ترغیب مردم به وقف در بخش آموزش عالی: رویکرد نظریه برخاسته از داده ها
محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی
مهرشاد مقدم نژاد
1
,
زهرا صادقی آرانی
2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار، دانشکده علوم مالی، مدیریت و کارآفرینی، دانشگاه کاشان، کاشان، ايران
2 - استادیار گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده علوم مالی، مدیریت و کارآفرینی، دانشگاه کاشان، کاشان، ايران
کلید واژه: بازاریابی اجتماعی, آمیخته بازاریابی, وقف, آموزش عالی و نظریه برخاسته از داده ها,
چکیده مقاله :
حیات جوامع انسانی در طول تاریخ نیازمند تعاون و مشارکت همگانی اقشار مختلف درقالب وقف و خیریه در ابعاد گوناگون بوده است، یکی از این مصادیق وقف درآموزش به‌ویژه آموزش عالی است. پژوهش¬های اندکی در این راستا صورت گرفته است؛ لذا پژوهش حاضر با هدف توسعه راهبردهای آمیخته بازاریابی اجتماعی برای ترغیب مردم به‌وقف دربخش آموزش عالی انجام می‌شود. پژوهش از نوع کیفی و بارویکرد تفسیری است. جامعه آماری پژوهش 9 نفر از خیرین و مجریان ارشد حوزه وقف بود که به‌صورت هدفمند وگلوله‌برفی انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده¬ها مصاحبه عمیق و ملاک حجم نمونه اشباع نظری بود. تحلیل داده¬ها با استفاده از تحلیل تم ونظریه برخاسته ازداده‌ها وبا استفاده از روش سه مرحله¬ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی (مدل استراوس وکوربین) بود. نتایج تحلیل در قالب 124 مفهوم فرعی و 32 مفهوم اصلی در پنج مقوله نظریه برخاسته از داده‌ها طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که شرایط علّی برای وقف شامل انگیزه-های الهی، انسانی، اجتماعی، وطن پرستی، علمی، اقتصادی و شخصی، شرایط زمینه¬ای شامل: اثربخشی سازمان اوقاف و نهادهای وقف، آموزش عالی و آموزش و پرورش، تبلیغ و ترویج گروه‌های مرجع، زنجیره‌ی سازمان‌های متولی وقف و مشاهده خروجی وقف به وسیله مردم و شرایط مداخله‌گر، ساختار جامعه، ساختار حکومت، تراکم نیات، انواع خیرین، آگاهی اجتماعی، شفافیت، حفظ و حراست از موقوفه، احیای موقوفه، وقف‌نامه، تبلیغ و ترویج رسانه‌ها، تکریم خیرین و تولیت صحیح موقوفه بود. آمیخته بازاریابی شامل: محصول، قیمت، ترفیع، مکان، افراد، فرآیندها و شواهد فیزیکی راهبردهای ترغیب مردم به وقف در آموزش عالی به حساب می‌آید. در نهایت، پیامدهای انواع وقف، توسعه آموزش، توسعه بهداشت و درمان، توسعه فرهنگ وقف، ماندگاری وقف، توسعه فرهنگ و رشدوتوسعه رفاه عمومی است.
ابوطالبی، نرگس. (1399). بررسی موانع و چالش های تحقیق و پژوهش در نظام آموزش و پرورش و نقش پژوهش در بهبود و توسعه نظام آموزشی کشور. ماهنامه آفاق علوم انسانی، 4، 41، 67-83.
ابهری علی آباد، حمید و رضیان، عبدالله. (1386). مفهوم و ماهیت وقف و وضعیت مالکیت مال موقوفه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران. مقالات و بررسیها، 86، 11-30.
اکبری، ابوالفضل، بهروان، حسین، نوغانی¬دخت¬بهمنی، محسن و اصغرپور ماسوله، احمدرضا. (1400). تحلیل جامعه شناختی تأثیر نهاد وقف بر توسعه در شهر مشهد (مطالعۀ تطبیقی-تاریخی دوره‌های تیموری، صفویه و پهلوی). مجلّۀ علوم اجتماعي دانشكدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد، 19، 1-32.
اکرامی فر، محمدرضا. (1383). مشارکت خیرین در ارائه خدمات به آموزش و پرورش موانع و راهکارها. آموزش علوم اجتماعی، 7، 2، 53-58.
اهلرز، اکارت. (1993). موقوفات دینی و شهر شرق اسلامی، ترجمه و نگارش: مصطفی مؤمنی و محمدحسن ضیاء توانا. فصلنامه وقف میراث جاودان، 3، 2، 50-53.
اورجی، فاطمه و چاهیان بروجنی، علی اصغر. (1397). نقش موقوفات در گسترش مراکز علمی و درمانی آل بویه. پژوهشنامه تاریخ اسلام، 8، 32، 5-28.
ایزدی نیا، زینب. (1394). بررسی مسأله وقف در حکومت آل بویه. وقف میراث جاویدان، 91-92، 63-80.
بنی اسد، رضا، موحد نسب، سعید، و باقری میبدی، مهدی. (1401). شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های ارتقاء سواد رسانه‌ای دانشجویان در فضای مجازی بر اساس الگوی آمیخته بازاریابی اجتماعی. پژوهش های مدیریت راهبردی، 28(87)، 13-44.
جعفری هرندی، محمد. (1384). نقش وقف و بنیادهای خیریه در توسعه کشورهای غربی. میراث جاویدان، 14، 53، 7-22.
خورشیدی، غلامحسین و مقدمی، صابر. (1382). تبیین مفهوم بازاریابی اجتماعی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 28، 141-163.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ روزنه، 2.
رعنایی، وحید، دادی پور، سکینه، داوودی، سیدحسین، آقاملایی، تیمور و پیله ور، زهرا. (1399). اثربخشی مداخلات مبتنی بر نظریه بازاریابی اجتماعی در ترویج رفتارهای تغذیه ای سالم: یک مطالعه مروری نظام مند. آموزش و سلامت جامعه، 7، 2، 135-143.
زارعی، یاسر و راسخی، زهرا. (1397). بررسی کاهش انگیزه فرهنگ وقف در بین شهروندان (مطالعه موردی همدان). کنفرانس ملی توسعه اجتماعی. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
شاه حسینی، پروانه و معیری، هاله. (1398). زنان و وقف (نمونه موردی: شهر تهران در دوره های قاجاریه و پهلوی). جغرافیا، 17، 60، 149-165.
صادقی آرانی زهرا. (1401).کنترل انتشار پاندمی COVID-۱۹: مرورِ شواهدی از رویکرد آمیخته‌ی بازاریابی اجتماعی، نشریه مرور سیستماتیک در علوم پزشکی، 2 (3): 12-1.
صالحی، ابراهیم. (1383). دیدگاه های نظری توسعه آموزش عالی. ماهنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار، 11، 5، 55-68.
طیبی ابوالحسنی، سیدامیرحسین. (1398). درآمدی بر روش تحقیق: رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی. سیاست نامه علم و فناوری، 9، 2، 67-95.
عزت آبادی پور، حسام، بختیاری، محمد و شیخی، سینا. (1400). اظهار نظر کارشناسی درباره طرح حمایت از خیرین سلامت. گزارش های کارشناسی (مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی)، 132، 29، 211-233.
علیزاده بیرجندی، زهرا و پورسلطانی، سمیه. (1398). بررسی انگیزه ها و اقدامات حاج حسین آقا ملک در راستای وقف علمی. کارکرد وقف در توسعه انسانی با تأکید بر وقف علمی. بیرجند: دانشگاه بیرجند.
فیض, علیرضا. (1372). یادگارهای ماندگار: وقف و انگیزه های آن. وقف میراث جاویدان، 1، 4، 33-36.
کشاورز، محمد. (1388). بررسی انگیزه های واقفان در شهر تهران. میراث جاویدان، 68، 100-109.
منصوری، علی و سلیمیان ریزی، ملیحه. (1398). بررسی عوامل مؤثر بر جذب و توسعه مشارکت های خیرین کتابخانه ساز. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 28، 19-32.
مهرمحمدی، محمود و فراستخواه, مقصود. (1381). بررسی راهکارهای افزایش دسترسی به آموزش عالی. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 8، 3، 79-96.
نجفی، محمدحسن، (1362). جواهر الکلام فی شرائع الاسلام، ج۲۸، ص۳.
نیازی، محسن، جعفرپور، مرتضی و کارکنان نصرآبادی، محمد. (1394). جامعه شناسی وقف. تهران: معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه، 1.
یگانه، راحله. (1387). ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی وقف. rasekhoon.net ، (21 تیر 1402).
Acker, J. (2023). Five Steps to Creating a Successful Endowment. ecf vital practice, 3.
American Council on Education. (2021). Understanding College and University Endowments. Washington, DC: American Council on Education. 1.
braun, v., & clark, v. (2006). using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 2. 77-101.
Charmaz, K. (2005). Grounded theory in the 21st century: A qualitative method for advancing social justice research. Handbook of qualitative research, 3, 507-535.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2005). Research in organizations: Foundations and methods of inquiry, Nebraska: Berrett-Koehler, 1.
Darmawan, D., & Grenier, E. (2021). Competitive Advantage and Service Marketing Mix. Journal of Social Science Studies (JOS3), 1(2), 75-80.
French, J., & Gordon, R. (2018). Strategic social marketing: For behaviour and social change. London: Sage, 3.
Glaser, b., & Strauss, A. (1999). Discovery of Grounded Theory,Strategies for Qualitative Research. New york: Routledge, 1.
gordon, r. (2011). Re-thinking and re-tooling the social marketing mix. Australasian Marketing Journal. 20, 2, 122-126.
Gupta, R. (2023). What is "snowball technique" or "snowball sampling" in research?, research scholar, Department of Lifelong Learning & Extension CSJM University, Kanpur, U.P. India.
Hager, m. A. (2006). Should Your Nonprofit Build an Endowment. financial management, 1, 55-57.
Harvard, e. L. (2019). Motivations for Charitable Giving Among Generations X and Y: Applying an Extended Theory of Planned Behavior to Independent School Alumni. School of Professional and Continuing Studies Nonprofit Studies Capstone Projects. 7.
He, J., Chen, H., & Tsai, F.-S. (2020). Strategy Orientation, Innovation Capacity Endowment, and International R&D Intensity of Listed Companies in China. Sustainability, 12(1), 344.
Kaliyadan, F., & Kulkarni, V. (2019). Types of variables, descriptive statistics, and sample size. Indian dermatology online journal, 10(1), 82.
khanagar, s., & sampath, n. (2019). Social Marketing: An Approach to Planned Social Change. indian association of public health dentistry. 9, 18, 815-821.
Kotler, P. and Zaltman, G. (1971) Social Marketing: An Approach to Planned Social Change. Journal of Marketing, 35, 8-12.
Lahtinen, V., Dietrich, T., & Rundle-Thiele, S. (2020). Long live the marketing mix. Testing the effectiveness of the commercial marketing mix in a social marketing context. Journal of Social Marketing, 10(3), 357-375.
Liamputtong, P. (2020). Qualitative Research Methods. Docklands, Vic.: Oxford University Press, 5.
Lim, W. M. (2021). A marketing mix typology for integrated care: the 10 Ps. Journal of Strategic Marketing, 29(5), 453-469.
madanchi, m., shahverdiani, s., & hamidifar, f. (2016). Endowment and Charity Financing Model to Develop Science and Technology. International Journal of Finance and Managerial Accounting, 1, 4.
Nassaji, H. (2020). Good qualitative research. Language Teaching Research, 24(4), 427-431.
Nguyen, N. P., & Mogaji, E. (2022). Universities’ Endowments in Developing Countries: The Perspectives, Stakeholders and Practical Implications. Cham: Palgrave.1.
Octavia, a. (2018). The impact of social marketing mix and message effectiveness to target audience behavior of hiv/aids. international conference of organisational innovation, kne social science, 19-30.
Saduman, s., & aysun, s. (2009). The socio-economic role of Waqf system in the Muslim Ottoman cities’ formation and evolution. Trakia Journal of Sciences, 7, 2, 272-275.
Siripipatthanakul, S., & Chana, P. (2021). Service marketing mix (7Ps) and patient satisfaction in clinics: A review article. International of Trend in Scientific Research and Development, 5 (5), 842-850.
Smith, t. (2022). Understanding Endowments: Types and Policies That Govern Them. www.investopedia.com. (July 11, 2023).
Stepanova, a., horbas, i., derkach, o., & ovcharenko, t. (2020). Endowment as a Fundraising Tool of the Research University. European Journal of Sustainable Development. 9, 2, 366.
Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 1.
Tenny, S., Brannan, J. M., & Brannan, G. D. (2022). Qualitative Study. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 1.
Thorat, s. b., kishor, s. b., & meghe, b. (2013). Social Media Marketing Mix: Applicability Review for Marketing in Education. International Proceedings of Economics Development and Research ( IPEDR), 59, 4, 16-20.
Weinreich, n. k. (1999). Hands-On Social Marketing: A Step-by-Step Guide to Designing Change for Good. New york: SAGE Publications, 2.