نقد بومی گرایی در اندیشه جلال آل احمد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

محمدتقی قزلسفلی ¹ , نگین نوریان دهکردی ²

1 - ([e-mail]) . استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران
2 - ([e-mail]) 2. کارشناسی ارشدعلوم سیاسی دانشگاه مازندران

تاریخ دریافت : 1389/07/17 تاریخ پذیرش : 1389/09/24 تاریخ انتشار : 1388/09/10

کلید واژه: ایران, غرب, شرق, مدرنیته, بومی گرایی, آل احمد, اندیشه ی معاصر,

چکیده مقاله :

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره به نیازهای فکری در فهم سه رویکرد تجددگر ا، بومی گرا و گزینش گرا با تمرکز بر اندیشه ی آل احمد مورد ارزیابی قرار می گیرد. جلال آل احمد به اقتضای آثار ادبی و سیاسی روشنفکری بومی گراست. از این حیث پرداختن دوباره و واکاوی دغدغه ها و در ضمن یافتن کاستی های نظریه ی او همیشه جالب توجه خواهد بود.تردیدی نیست او در مجموع کارهای نوشتاری از نقدها تا داستان های گوناگون، جایگاه برجسته ای را در میان گفتمان های روشنفکری ایران معاصر به دست آورده است. مقاله ی حاضر بر آن است این فرضیه را به بحث بگذارد که به چه دلایلی این نگاه واجد کاستی ها و تناقض هایی است. استدلال خواهد شد که آل احمد هم در طرح معنای "غرب" و "مدرنیته" و از آن مهم تر "شرقی" یا "بومی" تضاد ها را به نمایش می گذارد . به منظور اثبات فرضیه ی این نوشتار روش توصیفی- تحلیلی را با استناد به آثار این نویسنده، پیش خواهیم گرفت.

چکیده انگلیسی:

Criticism and assessment of thought streams of contemporary Iran is affected by how they face with the problem of modernity and tradition. In the confluence of Iranians and modern world, intellectual elites through making a judgment about these two options, at the same time, determined the direction of their theoretical path .In the present article, with referring to the intellectual needs in understanding the three approaches: modern-oriented, domestic (or native)-oriented and selective (or eclectic!!)-oriented, the focus will be on the thought of Jalal Ale Ahmad. Ale Ahmad according to his literary, political and intellectual works is a domestic-oriented thinker. This writing intends to discuss this hypothesis that for what reasons the domestic-oriented outlook contains paradoxical and poor ideas. It will be argued that Ale Ahmad both in proposing the meanings of the "West" and "Modernity", and more important, the "Eastern" or "Domestic", represents paradoxes and contradictions. In order to confirm the hypothesis in this text, descriptive-analytical method with reference to this author's works will be utilized.