حقوق عام اقلیتهای دینی در قوانین اساسی ایران، مصر و عراق
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
1 - دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران hojat49@gmail.com
کلید واژه: ایران, مصر, عراق, حقوق, اقلیتهای دینی,
چکیده مقاله :
وجود اقلیتهای دینی و نحوه تعامل حکومت‌ها با آنان که یکی از انواع اقلیت‌ها محسوب می‌شوند، از دیرباز مورد توجه دولت‌ها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیتهای دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنها مورد عنایت صاحب‌نظران بوده و هست. زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان تنها اقلیتهای دینی در ایران شناخته می‌شوند؛ (اصل 13 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران) همچنین در مصر علی‌رغم وجود اقلیتهای دینی، شیعه، مسیحیان قبطی و یهودیان و عدم ذکر اقلیتی خاص در قانون اساسی ،اصل 40 قانون اساسی این کشور بهره‌مندی از حقوق عمومی همه شهروندان مصری بدون توجه به مذهب را مورد تاکید قرار می دهد؛ در ماده 2 قانون اساسی عراق، اقلیت‌هایی دینی مانند مسیحیان، یزیدیان و صائبی‌های مندانی را مورد شناسایی قرار می‌دهد. ممکن است اقلیتهای دینی در این سه کشور از حقوق خاصی در جامعه سیاسی خود برخوردار باشند اما این مقاله به بررسی حقوق عام اقلیتهای دینی در این سه کشور با توجه به اهم حقوق مدنی ـ سیاسی و نیز حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد. با تمرکز این تحقیق بر قوانین اساسی سه کشور فوق بر محور بررسی حقوق عام اقلیتهای دینی، نقاط اشتراک و افتراق قوانین سه کشور به دست می‌آید .
The presence of religious minorities and the kind of interaction of governments with them who are considered as one kind of the minorities is a point of attention for the governments from the old times. Iran, Egypt and Iraq have important place due to their long history of existence. The presence of religious minorities in these three countries and study of their rights have attracted the attention of observers in the past and present. In Iran Zoroastrian, Jews and Christians are considered as religious minorities (article 13 of the constitution of Islamic Republic of Iran). In Egypt despite the presence of religious minorities like Shiites, Coptic Christians and Jews there is no mentioning of the name of any specific minorities in the constitution but article 40 of the constitution emphasizes that all Egyptian citizens without consideration of religion enjoy the general rights. In article two of the Iraqi constitution the religious minorities like Christians, Yezidis and Mandaeans Saebies are recognized. It is possible that the religious minorities in these three countries might enjoy special rights in their own political community but the present article focuses only on general rights of the religious minorities in these three countries with emphasis on civil, political, economic, social and cultural rights. The comparative study of the constitution of these three countries in respect of general rights of religious minorities one can come to know about the commonalities and the distinctions of the rights of minorities in these three countries.