تبیین روابط ایران و عربستان در چارچوب مفهومی جنگ سرد
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
نوذر شفیعی
1
(استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه اصفهان)
فرهاد قنبری
2
(کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان)
کلید واژه: جنگ سرد, خلیج فارس, توازن قوا, واژه‌های کلیدی: جنگ نیابتی, خاور میانه, رقابت هسته‌ای,
چکیده مقاله :
چکیده سؤالی که این مقاله در پی پاسخ به آن است، این است که آیا رقابت ایران و عربستان، آنها را به‌سوی جنگ سرد در منطقه خاورمیانه کشانده است؟ فرضیه مقاله آن است که رقابت های منطقه ای عربستان و ایران و کوشش آن دو برای برقراری تعادل و توازن استراتژیک در منطقه، عملا آنها را در قالب رقابتی از نوع جنگ سرد قرار داده است. برای اثبات فرضیه از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. یافته نظری مقاله نشان داد که ایران و عربستان عملا در جنگ سرد به سر می‌برند و لذا جنگ سرد می تواند از یک سو بین دو دولت و نه الزاماً در سطح وسیع بین دو بلوک و دو ابرقدرت، و در سطح منطقه‌ای و نه الزاماً در سطح سیستمی نیز اتفاق افتد. یافته عملی مقاله نیز به این پیشنهاد منجر شد که ایران و عربستان نباید باب مذاکره را ببندند؛ زیرا در غیاب دیپلماسی ممکن است مدیریت روابط از کنترل سیاستمداران خارج شود و به‌دست نظامیان بیفتد که در این صورت، دو کشور با اوضاع دشوار و پیش بینی نشده ای روبه رو خواهند شد.
Abstract: The 1979 Iranian revolution and coming into power of a Islamic Shiite government in Iran brought Iran and Saudi Arabia into an embittered rivalry. The later developments like fall of the Saddam following US led invasion in 2003, the establishment of a Shiite government in Iraq and the Arab uprising in 2011 further confronted Iran and Saudi Arabia. These developments divided the countries of the Middle East region into two groups on the basis of religious ideology. The question raised by the paper is "whether the competition between Iran and Saudi Arabia had led the two into a cold war in the Middle East region? The underlying hypothesis is that the regional competition between Iran and Saudi Arabia and the efforts of the two for bringing an equilibrium and strategic balance in the region has practically put both the countries in a rivalry situation and cold war. The paper uses descriptive-analytical framework to substantiate the hypothesis. The finding of the study shows that Iran and Saudi Arabia practically are in a state of cold war and the practical finding of the paper and suggestion is that Iran and Saudi Arabia should not close the diplomatic and negotiations channel because in the absence of diplomacy there is possibility that the management of relations may go out of hands of the statesmen and the military commanders may take control of the situation. In that case both the countries will face difficult and unpredictable conditions.
منابع
مولایی، حسین .(1394). سابقه دشمنی عربستان با ایران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی(www.irdic.ir ) ، تاریخ دسترسی 18 آبان 1394.
Abdo , Geneive , (2015) . The New Sectarianism: The Arab Uprisings and the Rebirth of the Shi‘a-Sunni Divide, Analysis Paper,No. 29, April 2013,The Saban Center for Middle East Policy at Brookings. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/sunni-shia-abdo.pdf
Arnold ,James , &Roberta wiener , (2012) . Cold war: the essential reference guide ,Santa Barbara, CA:ABC – C LIO.
Berger , lars , and Doring , Maurice, (2015) . The challenge of failing state and transnational terrorism , Yemen and Middle East Conference, policy brief , Academic Peace Orchestra Middle East Policy, Brief fir The Middle East Conference on A WMD/DVS Free Zone NO. 7 • MAY 2012
Buzan, Barry ,(1991). “New patterns of global security in the 21 century” , International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), Vol. 67, No. 3 (Jul., 1991), pp. 431-451
Cordesman, Anthony H,(2017). “President Trump's Trip to Saudi Arabia”, https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs- public/publication/170511_saudi_arabia_president_trumps_visit.pdf?epBdw2uIkP9pTMv7B8zCPnYnCxtYTsjm
Ekhtiari Amiri , Reza and Soltani, Fakhreddin,(2011).” Iraqi Invasion of Kuwait as Turning Point in Iran-Saudi Relationship”, Journal of Politics and Law Vol. 4, No. 1; March 2011 . www.ccsenet.org/jpl
Furtig , Henner, (2014). Conflict and cooperation in the Persian Gulf : the international order and us policy ,The Middle East Journal of Asia and African studies , vol.46,NO,6.
Glass ,Andrew .(2015).” Bernard Baruch coins term cold war”. Politico , at http:// www.politico.com/news/staries/0410/35862.html.avilable 04/16/10
Gause ,Gregory (2014). Beyond Sectarianism:The New Middle East Cold War,
Brooking Doha Center Paper. No. 11, July 2014
https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/English-PDF-1.pdf
Grumet , Tali Rachel , (2015). New middle east cold war: Saudi Arabia and iranʼs rivalry , University of Denver, electronic these & dissertations, paper1028, at : http://digitalcommons.du.edu/etd.
Jahner , Ariel , (2012). “Saudi Arabia and Iran : The struggle for power and influence in the gulf” , International affairs reviews, vol .22,NO.3. http://www.iar- gwu.org/sites/default/files/articlepdfs/Saudi%20Arabia%20and%20Iran.pdf
Keddie , Nikki , (2006) . Modern Iran: roots and results of revolution , Yale university press.
Kechichian , Joseph , (1999) . Trends in Saudi national security, Middle East Journal , vol . 53 , NO.2.
Laferber , Walter, (2008). America , Russia, and the Cold war, 1945 – 2006 . 10th ed .boston : mcgraw – hill humanities / social sciences / languages.
Lewis Gaddis, John(2006).The Cold War: A New History,The penguin group , New York.
Mabon,Simon,(2015).The battle for Bahrain : Iranian-Saudi rivalry , Middle East Policy Council , vol . 19,NO.2. http://www.mepc.org/battle-bahrain-iranian-saudi-rivalry
Maleki , abbas , (2014) . US - Iran misperceptions : A dialogue New York , London: Bloomsbary Academic.
Matthiesen , Toby , (2013) . Sectarian Gulf : Bahrain , Saudi Arabia , and the Arab spring that wasn’t , Stanford briefs , Stanford university press.
Nasr , Vali, (2013) . The Shia Revival : How conflicts within Islam will shape the future . reprinted . New York.
Pierret , Thomas , (2013). The reluctant sectarianism of foreign states in the Syrian conflict , peace brief .NO.162.
“Saudi FM: Qatar must stop supporting Hamas, Brotherhood”, http://www.aljazeera.com/news/2017/06/saudi-fm-qatar-stop-supporting-hamas-brotherhood-170607045918921.html) Access on :7 JUNE 2017)
_||_