بررسی کارکرد تمثیل در آثار ادبی تعلیمی
محورهای موضوعی : شاهنامه
کلید واژه: تمثیل, ادب تعلیمی, تشبیه تمثیلی, استعارة تمثیلی, حکایت تمثیلی,
چکیده مقاله :
ادب تعلیمی یکی از انواع ادبی است که از ساحت اخلاقی و آموزش ویژه‌ای سخن می‌گوید. آنچه در آثار ادبی تعلیمی، تعلیم و پند و اندرزهای اخلاقی را حلاوت بخشیده است و تأثیرگذاری آن را دو چندان ساخته است، استفاده از ابزار کارآمد تمثیل است که با بسامدی درخور توجه در متون تعلیمی ادبی نمود یافته است. پدید آورنده آثار تعلیمی برای تقریر و توضیح مطلب اخلاقی خود یا ایضاح و تثبیت آن در ذهن مخاطب از این شیوه‌ی ادبی بهره می‌جوید. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که کاربرد فراوان تمثیل در آثار ادبی تعلیمی، حاکی از ارتباطی دوسویه میان تعلیم و تمثیل است به گونه‌ای که گوینده با تمثیل، بر مفاهیم اخلاقی که غالباً مطلبی معقول و غیر حسی‌اند تأکید کرده، با تصریح آن، مخاطبان خود را که غالباً از مردمان عامی‌اند، متوجه آن می‌کند. با تکیه بر نتایج حاصل از این تحقیق می‌توان گفت که تمثیل یکی از مختصات و ویژگی های آثار تعلیمی ادبی است و نمی‌توان آن را صنعت ادبی (البته در این نوع از آثار) نامید.
Didactic literature is one of the various literatures expressing moral aspect and special education. In the didactic literature, using of parable’s efficient utensil, which has been appeared in the didactic literature with considerable utilization, is improved the education and moral advice and reduplicated its efficiency. The goal and content of the didactic works declare that the narrator uses from this literary style for writing and commenting his/her moral issue or revealing and consolidation the issue in the reader's mind. Research results indicate that the great application of parable in special meaning and the didactic literature that it is resulted from two-way communication between education and parable such that the narrator accentuate on the moral concept and with its stipulation captures the reader’s attentions. According to the results of this thesis, we can declare that the parable is one of the didactic literature’s properties and it is a method, which can be considered as a part of the didactic literature.