راههای نفوذ داستانهای بودایی در ادبیات عرفانی فارسی
محورهای موضوعی :
حامد نویدی¬کاشانی
1
,
محمود رضا اسفندیار
2
*
,
رامین یلفانی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان تطبیقی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول: Mr.Esfandiar@iau.ac.ir
3 - استادیار گروه تاریخ، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: کلیدواژهها: کانون پالی, ادبیات بودایی, ادبیات تصوف, مثنوی معنوی,
چکیده مقاله :
چکیده آیین بودا، به¬عنوان یکی از کهنترین و تأثیرگذارترین مکاتب فکری و معنوی جهان، نه¬تنها در هند، زادگاه خود، بلکه در سراسر جهان گسترش¬یافته و تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، فلسفه و ادبیات ملل مختلف گذاشته¬است. این مقاله به بررسی ظهور و گسترش آیین بودا در هند و سپس در جهان ایرانی و تأثیرات آن بر فرهنگ و ادبیات فارسی میپردازد. ابتدا، به ریشههای آیین بودا در آیین هندو و نقش گئوتمه بودا به¬عنوان یک مصلح مذهبی اشاره¬میشود. در ادامه، به نقش کانون پالی به¬عنوان مجموعهای از متون مقدس بودایی و تأثیرات ادبی و عرفانی آیین بودا بر ادبیات فارسی، بهویژه در آثار عرفانی مانند مثنوی مولوی و حدیقه سنایی، پرداخته¬میشود. این مقاله نشان¬میدهد که آیین بودا نه¬تنها به¬عنوان یک مکتب مذهبی، بلکه به¬عنوان یک جریان فرهنگی و فکری، تأثیرات عمیقی بر جهان ایرانی و ادبیات فارسی گذاشته¬است. این تأثیرات در قالب داستانها، تمثیلها و مفاهیم عرفانی، در آثار ادبی فارسی بازتاب¬یافته و به غنای فرهنگی و معنوی این سرزمین افزوده¬است.
Abstract Buddhism, as one of the oldest and most influential schools of thought and spirituality in the world, has spread not only in India, its birthplace, but also throughout the world and has had a profound impact on the culture, philosophy, and literature of various nations. This article examines the emergence and spread of Buddhism in India and then in the Iranian world and its effects on Persian culture and literature. First, the roots of Buddhism in Hinduism and the role of Gautama Buddha as a religious reformer are mentioned. Next, the role of the Pāli Canon as a collection of Buddhist sacred texts and the literary and mystical influences of Buddhism on Persian literature, especially in mystical works such as Rumi's Masnavi and Sanai’s Hadidhah, are discussed. This article shows that Buddhism has had a profound impact on the Iranian world and Persian literature, not only as a religious school, but also as a cultural and intellectual movement. These influences, in the form of stories, parables, and mystical concepts, have been reflected in Persian literary works, adding to the cultural and spiritual richness of this land.