صحو و سُکر عرفانی در رشحالزُّلال
محورهای موضوعی :
1 - گروه زبان و ادبیات عرب، واحد بین المللی اروند، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران.
کلید واژه: کلید واژهها: عرفان اسلامی, سیر و سلوک, صحو, سُکر, عبدالرزاق کاشانی, رشحالزّلال.,
چکیده مقاله :
کتاب رشح¬الزّلال را عبدالرزاق کاشانی (متوفی حدود 730ق.) در شرح رساله «إصطلاح الصوفیۀ» ابن عربی (متوفی 638ق.) نوشته¬است و این دو کتاب عربی از نخسیتن پژوهشها در اصطلاحات عرفانی به¬شمارمیآیند. ازآنجاکه دو مکتب اصلی عرفانی با نام سُکر خراسانی و صحو بغدادی مهمترین نقش را در پیدایش عرفان و تصوف اسلامی داشتهاند دو اصطلاح صحو و سُکر اهمیت خاصی دارند و برای ورود به مباحث عرفانی و بررسی مکتبهای آن ابتدا بایستی این دو اصطلاح مطالعه¬گردند. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به روش کتابخانهای و مراجعه به منابع دست اول، ابتدا این دو اصطلاح را از دیدگاههای متفاوت بررسی و سپس به سراغ کتاب رشحالزّلال رفته و دیدگاه خاص شیخ عبدالرزاق کاشانی را در این مورد نقد و تحلیل میکند. بایزید بسطامی با مکتب سُکر عاشقانه و جنید بغدادی با مکتب صحو زاهدانه از این دو اصطلاح آغازمیکنند اما این کاشانی است که در رشحالزّلال برای اولین بار لذتهای طبیعی و عقلی و الهی را به رسمیت میشناسد.