کرامت انسانی به عنوان مبنای برخورداری از حقوق شهروندی با رویکردی بر نظریه فقهای معاصر و ایمانوئل کانت

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

سید رضا اسدی پور ¹ , مسعود راعی ² , هرمز اسدی کوه باد ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی الهیات و معارف اسلامی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران. [e-mail]
2 - دانشیار دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، ایران. (استاد راهنما و نویسنده مسئول): [e-mail]
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران. (استاد مشاور): [e-mail]

تاریخ دریافت : 1400/09/01 تاریخ پذیرش : 1400/10/09 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: اخلاق, کانت, شهروند, حقوق شهروندی, فقه, کرامت انسانی,

چکیده مقاله :

قواعد حقوقی در ماهیت خود قواعدی انسانی بوده و در راستای حمایت از بشر وضع شده اند. به کار بردن قواعد یاده شده برای انسان متصف به صفت کرامت است که در هیچ زمانی نباید به عنوان ابزار تلقی گردد. اما در مواردی ، قوانین و رویه‌های موجود، زمینه مخدوش نمودن، کرامت آدمی را فراهم ساخته‌اند. از حیث مبنایی در نظام حقوقی اسلام و در رویکرد فقهای معاصر کرامت انسانی به عنوان مبنا و نقطه پیوند حمایت از حقوق بشر و حقوق شهروندی مطرح شده است. با علم به وجود تفاوت بین دو مفهوم حقوق شهروندی و حقوق بشر، در سطوح داخلی دکترین حمایت از حقوق انسانی موید نظریه هایی است که کرامت را به عنوان سنگ بنای وضع و اجرای قواعد حقوقی تلقی کرده اند. اکنون مسئله اساسی این است که: کرامت انسانی در قرائت فقهی و فلسفی نسبت به به حقوق شهروندی چگونه است؟ در این مقاله نگارندگان کوشیده اند تا با تحلیل مبانی فقهی و فلسفی به تبیین این دیدگاه ها پرداخته و رابطه آن را با حقوق شهروندی بررسی کنند.

چکیده انگلیسی:

Legal rules are human in nature and are designed to protect human beings. Applying the mentioned rules to human beings is characterized by the attribute of dignity, which should never be considered as a tool. But in some cases, existing laws and procedures have violated human dignity. As a basis in the Islamic legal system and in the approach of contemporary jurists, human dignity has been proposed as the basis and point of connection between the protection of human rights and civil rights. Knowing the difference between the two concepts of civil rights and human rights, at the domestic level, the doctrine of human rights protection confirms theories that have considered dignity as the cornerstone of the establishment and implementation of legal rules. In this article, the authors have tried to explain these views by analyzing the existing principles and have discussed its relationship with citizenship rights. The research method is descriptive-analytical.