در ادب فارسی ترانه همواره اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالبهای شعریِ ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی، و بیت اطلاق میشده است. فهلویات, خسروانی, گلبانگ, تصنیف و .... در گذرگاه تاریخ نامهای دیگر این صورت شعری بودهاند (بهار: 1344،60). همچنین عد
چکیده کامل
در ادب فارسی ترانه همواره اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالبهای شعریِ ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی، و بیت اطلاق میشده است. فهلویات, خسروانی, گلبانگ, تصنیف و .... در گذرگاه تاریخ نامهای دیگر این صورت شعری بودهاند (بهار: 1344،60). همچنین عدهای ترانه (ترانک، ترنگه، ترنگ، رنگ) را از مادهی تر در لغت به معنای خرد، تر و تازه و جوان، خوش از ریشهی اوستایی تئورونه گرفتهاند(داد،1375،68) این اصطلاح، امروزه در میان اهل ادب بهخصوص مترادف با دوبیتی و در اصطلاح موسیقی نیز معمولاً مترادف با تصنیف، آواز، سرود و نغمه و بهطور کلی اشعار ملحون بهکار میرود. موسیقی و اولین سند مکتوب در ترانه به نظر کدکنی به سرودی از باربد، شاعر و موسیقیدان دربار خسرو پرویز ساسانی باز میگردد ترانه بعد از گذر از تحولات تاریخی دوران اسلامی، جنگ ها و صلح ها، آرامش ها و جنبش ها به انقلاب اسلامی ایران پیوند خورد و به آنچه امروز شاهد آن هستیم تبدیل شد. زبان ترانه ی امروز صمیمی و همه فهمتر شده است که ناشی از تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی ست. در این پژوهش تلاش بر آن است که تحولات ترانهسرایی با رویکردی جریانشناسانه مورد کنکاش قرار گیرد.
پرونده مقاله