بررسی رخداد مسمومیت آبستنی با تعیین سطوح برخی از عناصر، متابولیت‌ها و کورتیزول خون در میش‌های نژاد قزل
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکیسکینه حسینی 1 , غلامعلی مقدم 2 * , سیدعباس رافت 3 , آیتک بخشایش خیابانی 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2 - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
کلید واژه: کورتیزول, میش, نژاد قزل, متابولیت‌های خونی, مسمومیت آبستنی,
چکیده مقاله :
مسمومیت آبستنی در میش یکی از بیماری های متابولیکی است که در اثر کمبود گلوکز مادر در پاسخ به افزایش احتیاجات تغذیه ای سریع جنین ایجاد می شود. این مطالعه به‌منظور بررسی سطوح برخی از عناصر و متابولیت ها و کورتیزول خون در میش های آبستن قزل ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان انجام گرفت. در این بررسی از 50 رأس میش در سه نوبت قبل از آبستنی، دوره آبستنی و قبل از زایش خون گیری شده و غلظت گلوکز، کلسیم، فسفر، اوره، پروتئین تام سرم خون با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و غلظت هورمون کورتیزول سرم خون با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد. اثر شکم زایش روی غلظت گلوکز سرم خون تأثیر معنی دار داشت (01/0>p). غلظت فسفر در همه میش ها در یک سطح بوده و اختلاف معنی داری در بین میش ها از نظر غلظت این عنصر خونی وجود نداشت. اثر تیپ زایش روی همه موارد اندازه گیری شده غیر معنی‌دار بود. تاریخ خون گیری روی همه موارد اندازه گیری شده به‌جز فسفر تأثیر معنی دار داشت (01/0>p). وزن تولد بره سبب افزایش معنی دار غلظت سرمی هورمون کورتیزول شد (01/0>p). همبستگی بین گلوکز و اوره منفی بود (16/0-=r). میان پروتئین تام و اوره سرم همبستگی (٤٢/0=r) وجود داشته و ارتباط معنی داری داشتند (01/0>p). همچنین میان پروتئین تام و فسفر سرم همبستگی (٢١/0-=r) وجود داشته و ارتباط معنی داری داشتند (01/0>p). به طورکلی می توان نتیجه گرفت که با اندازه گیری و بررسی متابولیت های خونی و هورمونی در طول آبستنی دام می توان از وقوع بیماری مسمومیت آبستنی با استفاده از راهکارهای مدیریتی و جیره های مناسب پیشگیری کرد.
Pregnancy toxemia of ewes is a metabolic disease caused by glucose deficiency in mothers in response to rapid increases in fetal requirements. The objective of this study was evaluation of some blood elements and metabolites and cortisol levels in pregnant Ghezel ewes at Khalatposhan research station. In this study, blood samples were taken from 50 pregnant ewes at three times, before mating, during pregnancy and before lambing. Thereafter, glucose, calcium, phosphorus, urea and total protein levels were measured using the spectrophotometric method and blood cortisol concentration using the Elisa method. The effect of parity on serum glucose concentration was significant (p<0.01). Phosphorus concentration in all ewes was at the same level and no significant difference was observed regarding phosphorous levels between ewes. Lambing type had no effect on the measured parameters. Blood sampling time had significant effect (p<0.01) on all the measured parameters except phosphorus. Serum cortisol levels were significantly (p<0.01) increased by body weight of lambs at birth. There was a negative correlation between glucose and urea (r=-0.16). The correlation between total protein and urea (r=0.42) and total protein and phosphorous (r=-0.21) was statistically significant (p<0.01). In general it can be concluded that pregnancy toxemia could be prevented by measurement and analysis of blood metabolites during pregnancy and the use of suitable diets and management strategies.