ارزیابی تأثیر استفاده مجدد از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری بر دانشجویان و مردم زیسته در بافت (نمونه مطالعاتی: خانههای تاریخی اردبیل)
محورهای موضوعی : معماری
مهسا جوادی نوده
1
(گروه معماری، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.)
آزاده شاهچراغی
2
(گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه: تغییر کاربری, اردبیل, استفاده مجدد, مدارس معماری, خانههای تاریخی,
چکیده مقاله :
استفاده از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری دارای مفاهیم چند بعدی پایداری است. در واقع استفاده مجدد می تواند علاوه بر کیفیت زیستی افراد ساکن در بافت های تاریخی بر کاربران فضا نیز تأثیرگذار باشد. چون محیط های آموزشی درخور هم در آموزش و هم در پرورش دانشجویان معماری مؤثر هستند. با این حال تاکنون بهره برداران در فرآیندهای مرتبط حضور نداشتند و ابعاد مؤثر در تغییر کاربری از منظر نیازهایشان مشخص نشده است. از این رو در پژوهش حاضر معیارهای مؤثر در استفاده مجدد از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری از منظر مردم زیسته در بافت تاریخی و دانشجویان ارزیابی می گردد تا رابطه معیارها با آموزش دانشجویان و کیفیت زیستی ساکنین بافت مشخص گردد. در این رابطه خانه های تاریخی محله اوچ دکان اردبیل از سوی پژوهشگران مطرح شده اند و با تلفیق روش های کمی و کیفی به ارزیابی الگوی عملیاتی تحقیق از طریق پرسشنامه با اعتبارسنجی آلفای کرونباخ در آنها پرداخته شده است. همچنین با توجه به توزیع نرمال متغیرهای اصلی، نتایج در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه بین اهداف بهره برداران با متغیرها در دو گروه متمایز دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی و ساکنان محله اوچ دکان صورت گرفته است. بر این مبنا مشخص گردیده است که توجه به ابعاد ادراکی (زیبایی شناسی، تعلق و...) از منظر دانشجویان بر آموزش آنان- بیش از هر بعد دیگر در استفاده مجدد از بناهای تاریخی- تأثیرگذار است. از منظر ساکنین بافت هم ابعاد عملکردی (فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و...) دارای همبستگی با کیفیت زیستی و سرزندگی در محدوده مورد نظر است.
Using traditional houses as schools of architecture is based on sustainable multi-dimensional concepts. Reusing these houses can affect the quality of life of the people living in historical textures as well as the experiences of the users of those spaces. Appropriate learning environments can leave positive effects on the education of the students of architecture.However, these beneficiaries have not been considered in the related processes and the effects of their needs on different aspects of changing the use class of these houses have not been evaluated. Therefore, in the present study, the effective criteria in reusing traditional houses as schools of architecture were evaluated from the viewpoints of the people living in the historical texture and the students of architecture so as to determine the effects of these criteria on the education of the students and the quality of life of the local residents.The traditional houses located in Uch-Dokan Neighborhood were propounded by the experts for these purposes.The houses in this neighborhood were investigated using a combination of qualitative and quantitative methods.A questionnaire validated by Cronbach’s α was used to evaluate operational research patterns. Also, considering the normal distribution of the main variables, both descriptive and inferential statistics and Pearson's correlation coefficient were used to determine the relationship between the purposes of the beneficiaries and the variables of the study from the viewpoints of the students of Mohaghegh Ardabili University and the residents of Uch-Dokan Neighborhood. The results indicated that from the viewpoints of the students, attending to perceptual dimensions (aesthetics, belonging...) was the most effective factor on their education when using the traditional houses as schools of architecture. From the viewpoints of the residents, functional dimensions (social and cultural activities..) were found to have the highest correlation with their quality of life and vitality in the environment.
ایرانی شاد، عارفه، حبیب، فرح، (1400). پیوند دوباره با محله: معاصرسازی مکان مبنا و تغییرکاربری خانه های با ارزش تهران. فصلنامه نقش جهان، دوره یازدهم (2)، 1-26.
بیتی، حامد؛ پورجواد اصل، باقر و قره بیگلو، مینو، (1400). تجربۀ استفاده از خانههای تاریخی با کارکرد مدارس معماری از منظر تجربۀ زیستۀ دانشجویان مورد پژوهش: دانشگاه هنر اسلامی تبریز. صفه، سال سی و یکم (1)،83-96.
پدرام، بهنام؛ اولیا، محمدرضا و وحیدزاده، رضا، (1390). تداوم فرهنگ بومی آفرینش به منزله معیاری برای ارزیابی اصالت در حفاظت آثار تاریخی ایران. فصلنامه مرمت و معماری ایران، سال اول (2)، 1-16.
توتونچی، رعنا، فدائینژاد، سمیه، (1399). معیارهای ظرفیتسنجی استفاده مجدد از بناهای تاریخی به منظور اعطای کاربری آموزشی، مورد مطالعاتی: دانشکده مرمت. معماری و شهرسازی آرمانشهر، دوره سیزدهم (33)، 55-41.
حناچی، پیروز، شاه تیموری، یلدا، (1400). توسعۀ چهارچوب مفهومی استفادۀ مجدد سازگار به عنوان راهبردی پایدار در حفاظت از بناهای میراثی. مطالعات معماری ایران، دوره دهم (19)، 25-45.
دهقان، کیان، غریبپور افرا، (1398). تطبیقپذیری در استفاده مجدد از خانههای تاریخی مورد مطالعه: خانه لولاگر، عمارت باغ فردوس و خانه ایرانی. فصلنامه صفه، دوره 29 (2)، 5-18.
رادول،دنیس (1393)، حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی، ترجمه پیروز حناچی و یلدا شاهتیموری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رستمی، روح الله، موسوی، سید یعقوب، قدیمی، بهرام و میرزایی، خلیل. (1400)، تبیین عوامل موثر بر میزان زیست پذیری شهری مطالعه موردی: شهر ایلام. فصلنامه شهر پایدار، سال چهارم (2)، ۱۰۷-۱۲۴.
شرقی، علی. (1390)، تأثیر کیفیت معماری منظر پردیس دانشگاهی بر کاربرد آموزشی آن. باغ نظر، دوره هشتم (18)،51-62.
طهماسبی، افروز، ناسخان، شهریار. (1399)، تبیین مفهوم احیا در بناهای تاریخی با مقایسه تطبیقی انواع مداخلات کارکردی. مطالعات باستانشناسی، سال چهارم (13)،207-223.
کریمی، فاطمه، جلیلی صدر آباد، سمانه و برجی، فاطمه. (1400)، بررسی تأثیر تغییر کاربری ابنیه تاریخی در پایداری محیطی؛ نمونه مطالعات: سرای کاظمی شهر تهران. فصلنامه نقش جهان، سال یازدهم (2)،66-85.
میرز، لاورنس اس، گلن گامست، ا، گارینو، جی. (1399)، پژوهش چند متغیری کاربردی، ترجمه حمید رضا حسن آبادی و دیگران، تهران: انتشارات رشد.
نژادابراهیمى، احد، شریفى سردرود، علی اصغر. (1398)، عملکرد و رویکرد در تغییر کاربرى تطبیقى بناهاى تاریخى، قزوین: انتشارات جهاد دانشگاهى قزوین
Akande, O.K., Odeleye, D, Coday, A & JimenezBescos, C. (2016), Performance evaluation of operational energy use in refurbishment, reuse, and conservation of heritage buildings for optimum sustainability. Frontiers of Architectural Research, 5, 371-382. https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.06.002.
Bernardo, H, Oliveira, F. (2018), Estimation of energy savings potential in higher education buildings supported by energy performance benchmarking: A case study. Environments, 5(8), 85.
Bond, S, Worthing, D. (2016), Managing Built Heritage, the Role of Cultural Significance, 2nd Edition, Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN: 978-1-118-29875-6.
Bullen, P, Love, P. (2011), Factors Influencing the Adaptive Re-Use of Buildings. Journal of Engineering Design and Technology, 9(1), 32-46. DOI:10.1108/17260531111121459
Cevik, S, Vural, S, Tavsan, F & Asik, O. (2008), An example to renovation–revitalization works in historical city centres: Kunduracılar Street/Trabzon-Turkey. Building and Environment, 43(5), 949-963. DOI:10.1016/j.buildenv.2006.10.053.
Chen, Ch, Chiu, Y, Tsai, L, (2018), Evaluating the adaptive reuse of historic buildings through multicriteria decision making. Habitat International,81,12-23. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2018.09.003
Cho, H, Geri, G, Davidson, B & Ingraffea, A. (2007), Social Networks, Communication Styles, and Learning Performance in a CSCL Community. Computers & Education, 49(2), 309-329. DOI:10.1016/j.compedu.2005.07.003
Javadi Nodeh, M, Shahcheraghi, A, Andalib, A. (2021), The Impact of Geometric Proportions on Daylight Performance and the Proportions Derived From Nature in Traditional Houses (Case study:Ardabil’s Houses). International Journal of Industrial Mathematics, 13 (3), 261-277. http://dorl.net/dor/20.1001.1.20085621.2021.13.4.6.5
Javanroodi, K, Mahdavinejad, M.J, Nik, VM. (2018), Impacts of urban morphology on reducing cooling load and increasing ventilation potential in hot-arid climate, Applied Energy, 231, 714-46. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2018.09.116.
Kurt, S. (2009), An Analytic Study on the Traditional Studio Environments and the Use of the Constructivist Studio in the Architectural Design Education, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 401-408. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.072.
Langston, C, Wong, F, Hui, E & Shen, L. (2008), Strategic Assessment of Building Adaptive Re-use Opportunities in Hong Kong, Building and Environment, 43(10), 1709-1718. DOI:10.1016/j.buildenv.2007.10.017.
Nadarajah, M, Yamamato, A. (2006), Urban Crisis:
Culture and the Sustainability of Cities. Tokyo: UNU press, 1-79. ISBN 978-92-808-1125-4.
Noorzalifah, M., & Alauddin, K. (2016). The Criteria for Decision Making in Adaptive Reuse towards Sustainable Development. The 4th International Building Control Conference, 6. https://doi.org/10.1051/matecconf/20166600092
Orbaşli, A. (2017). Conservation Theory in the Twenty-first Century: Slow Evolution or a Paradigm Shift. Journal of Architectural Conservation, 23(3), 157-170. https://doi.org/10.1080/13556207.2017.1368187
Prat Forga, J. M., Cànoves, G. (2017). Cultural Change and Industrial Heritage Tourism: Material Heritage of the Industries of Food and Beverage in Catalonia (Spain). Journal of Tourism and Cultural Change, 15(3), 265-286. https://doi.org/10.1080/14766825.2015.1108327.
Shehata, W.T.A., Moustafa, Y., Sherif, L. (2014). Towards the Comprehensive and Systematic Assessment of the Adaptive Reuse of Islamic Architectural Heritage in Cairo, a Conceptual Framework. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 5(1), 14-29. http://www.emeraldinsight.com/2044-1266.htm.
Simonsen, B., Fairbanks, S., Briesch, A., Myers, D., & Sugai, G. (2008). Evidence-based practices in classroom management: Considerations for research to practice. Education & Treatment of Children, 31(3), 351–380. https://doi.org/10.1353/etc.0.0007.
Stovel, Herb. (2007). Effective Use of Authenticity and Integrity as World Heritage Qualifying Conditions, City & Time, 2, 21-36. http://www.ceci-br.org/novo/revista/docs2007/CT-2007-71.pdf
Wang, H.J & Zeng, Z.T. (2010). A Multi-objective Decision-making Process for Reuse Selection of Historic Buildings, Expert Systems with Applications, 37(2), 1241-1249. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.06.034.
Yang, Zh, Gerber, B & Mino, L. (2013). A Study on Student Perceptions of Higher Education Classrooms: Impact of Classroom Attributes on Student Satisfaction and Performance, Building and Environment, 70, 171-188. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2013.08.030.
_||_Akande, O.K., Odeleye, D, Coday, A & JimenezBescos, C. (2016), Performance evaluation of operational energy use in refurbishment, reuse, and conservation of heritage buildings for optimum sustainability. Frontiers of Architectural Research, 5, 371-382. https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.06.002.
Bernardo, H, Oliveira, F. (2018), Estimation of energy savings potential in higher education buildings supported by energy performance benchmarking: A case study. Environments, 5(8), 85. https://doi.org/10.3390/environments5080085.
Beyti, H, Gharehbaglou, M, & Pourjavadasl, B. (2021). Historical Houses as Architecture Schools in aspect of Student Lived Experience; Case study: Tabriz Islamic Art University. Soffeh, 31(1), 83-96. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100852.html?lang=en.
Bond, S, Worthing, D. (2016), Managing Built Heritage, the Role of Cultural Significance, 2nd Edition, Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN: 978-1-118-29875-6.
Bullen, P, Love, P. (2011), Factors Influencing the Adaptive Re-Use of Buildings. Journal of Engineering Design and Technology, 9(1), 32-46. DOI:10.1108/17260531111121459
Cevik, S, Vural, S, Tavsan, F & Asik, O. (2008), An example to renovation–revitalization works in historical city centres: Kunduracilar Street/Trabzon-Turkey. Building and Environment, 43(5), 949-963. DOI:10.1016/j.buildenv.2006.10.053.
Chen, Ch, Chiu, Y, Tsai, L, (2018), Evaluating the adaptive reuse of historic buildings through multicriteria decision making. Habitat International, 81,12-23. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2018.09.003
Cho, H, Geri, G, Davidson, B & Ingraffea, A. (2007), Social Networks, Communication Styles, and Learning Performance in a CSCL Community. Computers & Education, 49(2), 309-329. DOI:10.1016/j.compedu.2005.07.003
Dehghan, K, Gharibpour, A. (2019). Adaptability in Reusing Historic Houses: The Cases of Lowlagar House, Bagh-e Ferdows Mansion and the Iranian House. Soffeh, 29(2), 5-18. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100464.html?lang=en.
Hanachi, P, Shah-Teimouri, Y. (2022). Developing a Conceptual Framework for Adaptive Reuse in Conservation of Heritage Buildings. Journal of Iranian Architecture Studies, 10(19), 25-45. https://jias.kashanu.ac.ir/article_111863.html?lang=en.
Iranishad, A, Habib, F. (2021). Reconnection to Context: Place-based Contemporization and Reuse of Tehran Valuable Houses. Naqshejahan,11 (2) ,1-26. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-52189-fa.html.
Javadi Nodeh, M, Shahcheraghi, A, Andalib, A. (2021), The Impact of Geometric Proportions on Daylight Performance and the Proportions Derived From Nature in Traditional Houses (Case study:Ardabil’s Houses). International Journal of Industrial Mathematics, 13 (3), 261-277. DOI: http://dorl.net/dor/20.1001.1.20085621.2021.13.4.6.5
Javanroodi, K, Mahdavinejad, M.J, Nik, VM. (2018), Impacts of Urban Morphology on Reducing Cooling Load and Increasing Ventilation Potential in Hot-arid Climate, Applied Energy, 231, 714-46. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2018.09.116.
Karimi, F, Jalilisadrabad, S & Borji, F. (2021). Investigating the Effect of Adaptive Reuse of Historic Buildings on Environmental Sustainability; Case Study: Kazemian House in Tehran. Naqshejahan, 11 (2), 66-85. http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-53057-en.html.
Kurt, S. (2009), An Analytic Study on the Traditional Studio Environments and the Use of the Constructivist Studio in the Architectural Design Education, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 401-408. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.072.
Langston, C, Wong, F, Hui, E & Shen, L. (2008), Strategic Assessment of Building Adaptive Re-use Opportunities in Hong Kong, Building and Environment, 43(10), 1709-1718. DOI:10.1016/j.buildenv.2007.10.017.
Lawrence S, M, Glenn Gamest & A, Garino, J. (2019). Applied multivariate research: design and interpretation, translated by Hamid Reza Hassanabadi and others, Tehran: Rushd Publications. ISSN: 978-964-2802-80-7.
Nadarajah, M, Yamamato, A. (2006), Urban Crisis: Culture and the Sustainability of Cities. Tokyo: UNU press, 1-79. ISBN 978-92-808-1125-4.
Nasiri, P. (2005). Statistics and Probability of Engineering, Tehran: Payame Noor University Press.
Nejadabrahimi, A, Sharifi Sardroud, A. (2018), Performance and Approach in Changing the Adaptive Use of Historical Monuments, Qazvin: Qazvin Academic Jihad Publications. ISSN: 978-622-6647-24-3.
Noorzalifah, M., & Alauddin, K. (2016). The Criteria for Decision Making in Adaptive Reuse towards Sustainable Development. The 4th International Building Control Conference, 6. https://doi.org/10.1051/matecconf/20166600092
Orbaşli, A. (2017). Conservation Theory in the Twenty-first Century: Slow Evolution or a Paradigm Shift. Journal of Architectural Conservation, 23(3), 157-170. https://doi.org/10.1080/13556207.2017.1368187
Pedram, B, Aowliya, M.R, &Vahidzade, R. (2011). Evaluation of the Authenticity in Conservation of Persian Heritage: The Role of Continuity Vernacular Culture in Artistic Creation. Maremat & memari-e Iran, 1(2), 1-16. https://mmi.aui.ac.ir/article-1-840-fa.html.
Prat Forga, J. M., Cànoves, G. (2017). Cultural Change and Industrial Heritage Tourism: Material Heritage of the Industries of Food and Beverage in Catalonia (Spain). Journal of Tourism and Cultural Change, 15(3), 265-286. https://doi.org/10.1080/14766825.2015.1108327.
Rodwell, D. (2014). Conservation and sustainability in historic cities, Translated by Pirouz Hanachi and Yalda Shah-Teimouri, second edition, Tehran: Tehran University Press. ISSN:978-964-0365-56-4.
Rostami, R, Mousavi, Y, Ghadimi, B, & Mirzai, K. (2021). Explaining the Effective Factors on Urban Livability Case Study: Ilam City. Sustainable city, 4(2), 107-124. DOI: 10.22034/JSC.2020.197800.1100
Sharghi, A. (2011). Effects of University Campus Landscapes on Learning Quality of Students. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, 8(18), 51-62. http://bagh-sj.com/article_463.html?lang=en
Shehata, W.T.A., Moustafa, Y., Sherif, L. (2014). Towards the Comprehensive and Systematic Assessment of the Adaptive Reuse of Islamic Architectural Heritage in Cairo, a Conceptual Framework. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 5(1), 14-29. http://www.emeraldinsight.com/2044-1266.htm.
Simonsen, B., Fairbanks, S., Briesch, A., Myers, D., & Sugai, G. (2008). Evidence-based practices in classroom management: Considerations for research to practice. Education & Treatment of Children, 31(3), 351–380. https://doi.org/10.1353/etc.0.0007.
Stovel, Herb. (2007). Effective Use of Authenticity and Integrity as World Heritage Qualifying Conditions, City & Time, 2, 21-36. http://www.ceci-br.org/novo/revista/docs2007/CT-2007-71.pdf
Tahmasebi, A, Nasekhian, S. (2020). Explanation to the Concept of Rehabilitation in Historic Buildings by Comparative Study of Different Functional Interventions. Parseh J Archaeol Stud, 4(13), 207-223. http://journal.richt.ir/mbp/article-1-255-fa.html.
Tootoonchi, R, Fadaei Nezhad, S. (2021). Evaluation Criteria for Adaptive Reuse of Heritage Buildings to Assign Educational Use; Case Study: School of Conservation and Restoration. Armanshahr Architecture & Urban Development, 13(33), 41-55. http://www.armanshahrjournal.com/article_127671.html.
Wang, H.J & Zeng, Z.T. (2010). A Multi-objective Decision-making Process for Reuse Selection of Historic Buildings, Expert Systems with Applications, 37(2), 1241-1249. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.06.034.
Yang, Zh, Gerber, B & Mino, L. (2013). A Study on Student Perceptions of Higher Education Classrooms: Impact of Classroom Attributes on Student Satisfaction and Performance, Building and Environment, 70, 171-188. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2013.08.030.