بررسی اثرات حذف برگ و محلولپاشی نیتروژن بر فیزیولوژی عملکرد در آفتابگردان

محورهای موضوعی : زراعت

احد مدنی ¹ , فرشید وزین ² , علیرضا زمانی ³

1 - استادیار زراعت دانشگاه آزاد اسلامی گناباد
2 - استادیار زراعت- دانشگاه آزاد اسلامی گناباد
3 - کارشناسی ارشد زراعت - دانشگاه آزاد اسلامی گناباد

تاریخ دریافت : 1400/08/01 تاریخ پذیرش : 1400/08/12 تاریخ انتشار : 1400/12/15

کلید واژه: کوددهی, اندازه منبع, قدرت مخزن,

چکیده مقاله :

جهت بررسی اثرات حذف برگ و محلولپاشی نیتروژن بر فیزیولوژی عملکرد در منطقه گناباد و در طی سال های زراعی 1395 و 1396 آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. نیتروژن شامل دو سطح محلول پاشی در زمان گلدهی (N1) و عدم محلول پاشی ((N2 در کرت های اصلی و ترکیب های تیماری مقدار - زمان برگزدایی در کرت های فرعی قرار گرفتند. تیمار محلول پاشی نیتروژن در زمان ظهور طبق انجام گرفت. تیمارهای برگزدایی در 5 سطح (D1: شاهد (عدم حذف برگ)، D2: حذف 3/1 برگ های بوته در مرحله 8 برگی، D3: حذف 3/2 برگ های بوته در مرحله 8 برگی، D4: حذف 3/1 برگ های بوته در مرحله ظهور طبق و D5: حذف 3/2 برگ های بوته در مرحله ظهور طبق) انجام شد. در N2 با برگزدایی D4، عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد (عدم برگزدایی) به میزان 28% (54/0 به 75/0 تن درهکتار ) افزایش معنی دار نشان داد . در شرایط N1 با برگزدایی D5، مقدار انتقال ماده خشک از ساقه به دانه افزایش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد، در حالی که در N2, تیمار های برگزدایی تاثیر اندکی بر سهم ذخایر ساقه داشته است. در شرایط کمبود نیتروژن، تاثیر منفی محدودیت اندازه مخزن نسبت به محدودیت قدرت منبع بر عملکرد دانه بیشتر است. متخصصین اصلاح نباتات برنامه های خود را به منظور افزایش کارایی مصرف نیتروژن در جهت افزایش اندازه مخزن و کاهش برگ های کم کارامد در پر شدن دانه متمرکز نمایند.

چکیده انگلیسی:

To investigate the effects of defoliation and nitrogen foliar application on yield physiology of sunflower, a experiments was performed in a randomized complete block design with split-plot arrangement in Gonabad region during 2015 and 2016 seasons. Nitrogen consists of two levels of spraying in flowering time (N1) and control (N2) in the main plots. Defoliation consists of five levels: Control (D1), 1/3 defoliation at 8th leaf stage (D2), 2/3 defoliation at 8th leaf stage (D3), 1/3 defoliation at beginning of the flowering (D4), 2/3 defoliation at beginning of the flowering (D5). In nitrogen deficiency conditions, by cutting 1/3 of the leaves at the first of the flowering, grain yield increased by 28% (0.54 to 0.75 kg ha-1) compared to control treatment .In the conditions of nitrogen consumption, after removing the 2/3 of the leaves at the first of the flowering, the amount of dry matter transfer reallocation from the stem to the grain showed a significant increase compared to the control, while in the conditions of non-nitrogen consumption, defoliation treatments had a slight effect on the contribution of stem reserves. Under the conditions of nitrogen deficiency, the negative effect of sink size restriction on grain yield is more than the negative effect of source strength restriction. constraints than the source power limitations On the practice Gain rejection is more. Plant breeders focus their programs to increase the efficiency of nitrogen consumption in order to increase the strength of the sink and reduce extra leaves with low efficiency in grain filling.

منابع و مأخذ:

 1-ستوده، م.، علوی فاضل، م. 1399 . اثرات تراک بوته و مقادیر متفاوت نیتروژن بر تغییرات انتقال م دد در

عملکرد ذرت دانهار (L mays Zea ( هیبرید ینگل کراس 704 .دوفصلنامه ر علوم به زراعی گیاهی: 10( 1:)

130 تا 117

2 -شکوه فر، ع.، خانی، س.، 1397 .برر ی اثر توأم کودهار بیولوژیکی و شیمیایی فسفر و نیتروژن بر ویژگیهار

کمی و کیفی آفتابگردان. دو فصلنامه علوم به زراعی گیاهی: 8(2 :)93-83

3- Andrianasolo, F. N., Champolivier, L., Debaeke, P. and Maury, P. 2016. Source

and sink indicators for determining nitrogen, plant density and genotype effects on oil

and protein contents in sunflower achenes. Field Crops Research. 192:33-41.

4 -Arenas-Julio, Y. R., Escalante-Estrada, J. A. S., Aguilar-Carpio, C., Rodriguez-

Gonzalez, M. T. and Sosa-Montes, E. 2021. Sunflower profitability and grain yield

as function of soil type, nitrogen and biofertilizer. Biotecnia: 23(1):45-51

5- Al-haidary, H. K. M. 2018. Splitting of nitrogen application through growth stages

in various sunflower cultivars to improve their vegetative growth and seed yield. Asian

Journal of Agriculture and Biology: 6(3):357-366.

6-Alves, A. N., de Souza, F. G., Chaves, L. H. G. and de Vasconcelos, A. C. F.

2018. Dry matter production and nutritional status of sunflower grown in nutrient

solution under macronutrient omission. Agricultural Sciences: 9(11): 147-149.

7-Domaratskiy, Y. 2021. Leaf area formation and photosynthetic activity of sunflower

plants depending on fertilizers and growth regulators. Journal of ecological

engineering. 22(6):99–105

8-Diovisalvi, N., Calvo, N. R., Izquierdo, N., Echeverría, H., Divito, G. A. and

García, F. 2018. Effects of genotype and nitrogen availability on grain yield and

quality in sunflower. Agronomy Journal. 110(4): 1532-1543.

9- FAO. 1998. Crop evapotranspiration - Guidelines for computing crop water

requirement- FAO Irrigation and drainage paper 56

10- Gonçalves daRocha, J., Ferreira, L. M., Tavares, O. C. H., Marques

dosSantos, A. and deSouza, S. R. 2014. Nitrogen absorption kinetics and

accumulation of soluble nitrogenous fractions and sugars in sunflower. Pesquisa

Agropecuária Tropical: 44(4).

11- Lagiso, T. M., Singh, B. C. S. and Weyessa, B. 2021. Evaluation of sunflower

(Helianthus annuus L.) genotypes for quantitative traits and character association of

seed yield and yield components at Oromia region. Ethiopia. Euphytica: 217(2):1-18.

12-Madani, A., Rad, A. S., Pazoki, A., Nourmohammadi, G. and Zarghami, R.

2010. Wheat (Triticum aestivum L.) grain filling and dry matter partitioning responses

to source: sink modifications under post-anthesis water and nitrogen deficiency. Acta

Scientiarum. Agronomy: 32: 145-151.

13-Madani, A., Vazin, F. and Haghighi, Z. 2013. The effect of irrigation and nitrogen

topdressing pattern on yield and growth of sunflower. Helia: 36(59): 99-110.

14- Schultz, E., DeSutter, T., Sharma, L., Endres, G., Ashley, R., Bu, H. and

Franzen, D. 2018. Response of sunflower to nitrogen and phosphorus in North

Dakota. Agronomy Journal. 110(2): 685-695.