بررسی اثر تنش شوری بر رشد، ویژگیهای فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام بهاره کلزا (Brassica napus L)
محورهای موضوعی :
زراعت
تاریخ دریافت : 1392/04/20
تاریخ پذیرش : 1393/03/09
تاریخ انتشار : 1395/12/15
کلید واژه:
تنش شوری,
عملکرد دانه,
کلزا,
فتوسنتز,
رطوبت نسبی برگ,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام کلزای بهاره، آزمایشی در سال 91-90 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل چهار رقم کلزا (آرجیاس003، هایولا 308، هایولا 401 و هایولا 60) و چهار سطح شوری (0، 4، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش معنی دار فتوسنتز، محتوای کلروفیل، وزن خشک اندام هوایی و در نهایت کاهش عملکرد دانه ارقام کلزا شد. در واقع تنش شوری با اثر بر صفاتی نظیر هدایت روزنهای، غلظت کلروفیل و رطوبت نسبی برگ سبب کاهش فتوسنتز برگ شد که در نهایت این کاهش فتوسنتز، کاهش وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته و وزن دانه در بوته و عملکرد را در پی داشت. میتوان گفت استفاده از صفاتی نظیر میزان فتوسنتز، غلظت کلروفیل و رطوبت نسبی برگ که همبستگی مثبتی با وزن خشک اندام هوایی و عملکرد دانه دارند در شرایط تنش شوری میتوانند معیارهای مناسبی جهت انتخاب ارقام متحمل به شوری باشند.
چکیده انگلیسی:
The recent research was carried out in order to evaluate effects of salt stress on growth and some physiological traits of four spring canola cultivars (Brassica napus L). canola cultivars were Hyola401, Hyola308, Hyola60 and RGS003 and salt stress treatments were applied using salt solutions with EC values of 0 (control), 4, 8 and 12 dsm-1. The experiment was conducted as factorial in basis RCBD with three replications in Dezful research station in Safi Abad, 2010-2011. The results showed that salt stress caused significant decrease in photosynthesis, chlorophyll content, dry matter weight per plant and grain yield per plant. Salt stress effects on traits such as stomatal conductance and relative water content of leaf that caused decrease in photosynthesis and dry matter weight per plant, plant height, grain weight per plant and grain yield in plant. The study showed that the use of some traits such as photosynthesis rate and chlorophyll content that have positive correlation with dry matter weight per plant and grain yield per plant may have been suggested as an important selection criterion for salt-tolerance in brassica.
منابع و مأخذ:
بایبوردی، ا.، سید طباطبایی، س. ج. و احمداف، ع. 1389. تأثیر تنش شوری ناشی از کلرور سدیم بر ویژگیهای فیزیولوژیکی، کمیت وکیفیت ارقام پاییزه کلزا. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 24 (2): 346-334.
بی نام. 1379. کلزا: بهنژادی و بهزراعی. مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان، 50 صفحه.
شریعتی، ش. و قاضی شهنیزاده، پ. 1379. کلزا. نشر آموزش کشاورزی، تهران، 110 صفحه.
Asch, F., Ding Kuhn, M.,Dorffling, K. andMiezan, K. 2000. Leaf K/Na ratio predicts salinity induced yield loss in irrigated rice. Euphytica, 113:109-118.
Ashraf. M. 2001. Relationships between amphidiploids Brassica species in relation to their diploid parents.Experimental Botany, 45:155-163.
Ashraf M., Bokhari, M.H. and Mehmood S. 1989. Effect of four different salts on germination and seedling growth of four Brassica species. Journal of Biology, 35: 173-187.
Ashraf, M. and Ali, Q. 2008. Relative membrane permeability and activities of some antioxidant enzymes as the key determinants of salt tolerance in canola (Brassica napusL.).Environmental andExperimental Botany, 63: 266 – 273.
Ashraf. M. andMcNeilly, T. 2004.Salinity tolerance in Brassica oilseeds.Critical Review of Plant Science, 23(2): 157-174.
Bates, L. S.,Waldre, R. P. and Teare, I. D. 1977. Rapid determination of free praline for water stress studies. Plant Soil, 39: 205- 208.
Boem, F. H. G and Lavado, R. S. 1996. The effects of soil sodicity on emergence, growth, Development and yield of oil seed rape (Brassica napus L.). Journal of Agriculture Science Cambridge, 126: 169-173.
Bybordi, A. 2010. The influence of salt stress on seed germination, growth and yield of canola cultivars. Apply Agronomy, 38 (1): 128-133.
Chinnosumy, V., Jagendrof, A. and Zhu, J. 2005. Understanding and improving salt tolerance in plants.Crop Science, 45:437-448.
Francois, L. 1998. Growth, Seed yield and oil content of canola growth under saline conditions. Agronomy Journal, 86:233-237.
Keshta, M. M., Hammad, K. M. and Sorour, W.A.I. 2002. Evaluation of rapeseed genotypes in saline soils. Proceeding of the 10th international Rapeseed congress. Canberra, Australia.
Martins, B. and Ruiz Torres, N.A. 1992. Effect of water deficit stress on photosynthesis, its component and component lemmatization and water use efficiency in wheat. Plant Physiology, 100: 733-739.
Meloni, D.A., Oliva, M.A.,Martinez, C.A. and Cambraia, J. 2003. Photosynthesis and activity of superoxide dismutase, peroxidase and glutathione reductase in cotton under salt stress. Brazilian Journal of Plant Physiology, 15 (2): 12-21.
Qasim, M. 2000. physiological and Biochemical Studies in a potential Oilseed Crop Canola (Brassica napusL.)Under salinity (NaCl) stress. Ph.D thesis.Departmant of Botany, University of Agriculture, Faisalabad, Pakistan.
Qasim, M., Ashraf,M., Jamil, M. A., Ashraf, M. Y.,Rehman, S. U. andRha, E. S. 2003. Water relations and gas exchange properties in some elite canola (Brassica napus L.) lines under salt stress. Annual Application of Biology, 142: 307-316.
Rodriguez, M.P., Kerkeb, L., Bueno, P. andDonaire, J.P.1999. Changes induced by NaCl in lipid content and composition, lipoxygenase, Plasma member Anne H+/ATPase and antioxidant enzyme activity of tomato. Plant Science, 143:143-150.
Sudhir, P. and Murthy, S. D. S. 2004. Effects of salt stress on basic processes of photosynthesis.Photosynthetica, 42(4): 481- 486.
Zhao, G. Q., Ma, B. L. and Ren, C. Z. 2007. Growth, gas exchange, chlorophyll fluorescence and ion content ofnaked oat in response to salinity. Crop Science, 47: 123-131.
Zlatev, Z.S. and Yordanov, I.T. 2007. Effect of soil drought on photosynthesis and chlorophyll fluorescence in bean plants. Bulgarin Journal of Plant Physiology, 30(3-4): 3-18.
_||_