XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تاریخ‌چه مختصر اعراب جنوب خراسان (منطقة عرب خانه)
یوسف آموزگاردر این مقاله نخست به روابط اعراب با ایرانیان در زمان های گذشته و مهاجرت آنان به سوی مناطقی از ایران، چگونگی و کیفیت ورود اعراب به ایران بویژه منطقة خراسان و فتح این منطقه در قرن اول هجری و جنگ و گریزهایی که میان آنان بوقوع پیوسته، پرداخته شده است. در بخشی دیگر از این مق چکیده کاملدر این مقاله نخست به روابط اعراب با ایرانیان در زمان های گذشته و مهاجرت آنان به سوی مناطقی از ایران، چگونگی و کیفیت ورود اعراب به ایران بویژه منطقة خراسان و فتح این منطقه در قرن اول هجری و جنگ و گریزهایی که میان آنان بوقوع پیوسته، پرداخته شده است. در بخشی دیگر از این مقاله به رابطة اعراب با ایرانیان پس از فتح ایران در عهد خلفای راشدین، امویان، عباسیان، حکومت های ملوک الطوایفی، صفویان و نیز وضعیت سکونت و توطن آنان در جنوب خراسان و مهم ترین قبایل و طوایف عرب در این خطّه اشاره شده است. در بخش پایانی منطقة عرب خانه که اکثریت ساکنان آن به زبان عربی تکلّم می کنند، معرفی شده و وضعیت آنان از جهات مختلف بویژه زبان و گویش و نیز نظرات مختلف دربارة اعراب این منطقه، مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی سبکی رمان سال‌های ابری اثر علی اشرف درویشیان
نعمت اله ایران زاده طاهره سپهوندادبیات داستانی بخشی مهم از آثار ادبی است که در کشور ما تا کنون کمتر بررسی شده است. از میان این آثار، داستان‌هایی برجسته هست که رنگ و بوی بومی‌و محلّی دارد. یکی از این آثار، رمان بلند سال‌های ابری اثر علی اشرف درویشیان است. در این مقاله جنبه‌های سبکی این اثر به لحاظ واژگ چکیده کاملادبیات داستانی بخشی مهم از آثار ادبی است که در کشور ما تا کنون کمتر بررسی شده است. از میان این آثار، داستان‌هایی برجسته هست که رنگ و بوی بومی‌و محلّی دارد. یکی از این آثار، رمان بلند سال‌های ابری اثر علی اشرف درویشیان است. در این مقاله جنبه‌های سبکی این اثر به لحاظ واژگان و سطح نحوی زبان و هم چنین سطح ادبی تحلیل شده است . مهم ترین عناصرسبکی زبانی سال‌های ابری در سطح واژگان، استفاده از لغت های بومی‌کرمان شاهی، و در سطح نحوی ،کاربرد جمله‌های کوتاه و بسامد بالای فرایند مادّی افعال است. این ویژگی‌ها مبیّن توصیف دقیق حادثه‌ها در صحنه‌های داستان است. نویسنده از کنایات، ضرب المثل‌ها و تشبیهات زیبا، بویژه جان دارپنداری، بیش از سایر عناصر خیال انگیز و ادبی بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - طرحی برای طبقه‌بندی قصه‌های مربوط به «مرگ خارق‌العاده» (در متون عرفانی منثور تا پایان قرن ششم هجری)
ایرج شهبازییکی از انواع قصه های کرامت، قصه های مربوط به مرگ است. مرگ اولیا نیز مانند سایر بخش های زندگی آن ها، در هاله ای از امور خارق العاده قرار دارد. از آن جا که تاکنون کوشش جدّی در زمینة طبقه بندی این قصّه ها انجام نشده است، در این تحقیق طرحی نسبتاً جامع و دقیق برای این منظور چکیده کاملیکی از انواع قصه های کرامت، قصه های مربوط به مرگ است. مرگ اولیا نیز مانند سایر بخش های زندگی آن ها، در هاله ای از امور خارق العاده قرار دارد. از آن جا که تاکنون کوشش جدّی در زمینة طبقه بندی این قصّه ها انجام نشده است، در این تحقیق طرحی نسبتاً جامع و دقیق برای این منظور ارائه می شود. در تحقیق حاضر بیش از بیست و هشت گونه از مرگ های خارق العاده طبقه بندی شده است. برای هرگونه از قصه ها اطلاعاتی جامع در مورد پی رنگ، صاحبان کرامت و صاحبان واقعه، ترکیب ها، نکته ها و منابع آن ها، بطور منظم و مرتب ارائه می شود و به این ترتیب حجمی عظیم از اطلاعات بآسانی در دست رس قرار می گیرد. برای طبقه بندی قصه ها از روش آرنه ـ تامپسون استفاده شده و داده های تحقیق، از سیزده متن منثور عرفانی، تا پایان قرن ششم، فراهم آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - درآمدی بر داستان‌گویی صوفیانه (قصّه‌های کرامت)
علی اصغر ارجیدر این مقاله بخش عمده قصه های کوتاه صوفیانه، با محوریت کرامات عارفان، مورد بحث قرار گرفته، بین سندیت تاریخی قصه ها با جنبه های داستانی آن ها ارتباطی براساس روی کردهای نوین به تاریخ و روایت برقرار می شود، آن گاه روی دادهای غیرعادی کرامت در فضای روایت به نقد کشیده شده، سا چکیده کاملدر این مقاله بخش عمده قصه های کوتاه صوفیانه، با محوریت کرامات عارفان، مورد بحث قرار گرفته، بین سندیت تاریخی قصه ها با جنبه های داستانی آن ها ارتباطی براساس روی کردهای نوین به تاریخ و روایت برقرار می شود، آن گاه روی دادهای غیرعادی کرامت در فضای روایت به نقد کشیده شده، ساختمان این نوع داستان ها از نظر عناصر طرح، راوی، شخصیت، زاویه دید و... مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت تناقض های بیانی عرفا از منظر زبانی به تفصیل تحلیل می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شعر درکرانه های جنوبی خلیج فارس "کشور امارات"*
سید ابراهیم آرمنقلمرو شعر و شاعری درکشور امارات بسیارگسترده و پهناور است. شعر، نه تنها در این کشور، بلکه در دیگرکشورهای عرب زبان به دو گونة نَبَطی (عامیانه) و فصیح تقسیم می گردد. هم اکنون در کشور امارات گروه های مختلف مردم به ادبیات، مخصوصاً به دو گونه شعر مذکور توجه بسیار دارند و روزن چکیده کاملقلمرو شعر و شاعری درکشور امارات بسیارگسترده و پهناور است. شعر، نه تنها در این کشور، بلکه در دیگرکشورهای عرب زبان به دو گونة نَبَطی (عامیانه) و فصیح تقسیم می گردد. هم اکنون در کشور امارات گروه های مختلف مردم به ادبیات، مخصوصاً به دو گونه شعر مذکور توجه بسیار دارند و روزنامه ها و مجله هایی بسیار به بررسی و نقد شعر شاعران این کشور می پردازد. به دلیل توجه ویژه گروه فرهیخته و ادب دوست کشور امارات به شعر فصیح، در این گفتار به بررسی خط سیر این گونه شعر، در این کشور از آغاز تا کنون پرداخته می شود و خواننده در این رهگذر با سه نسلِ: شاعران پیشاهنگ، شاعران مُخَضرَم و شاعران جوان روبه رو می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - اصطلاحات دیوانی و اداری در کتاب «تاریخ سیستان»
وجیهه پناهیمسلمانان بر پایة آیة شریفة 13 سورة حجرات (49): إنا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکُم شعوباً و قبائلَ لِتَعارَفُوا توجه فراوانی به جامعة مدنی و شهرنشینی داشتند و دانش مندانی هم چون فارابی، طرح مدینة فاضله را به عنوان جایی که مردم در آن گرد آیند و به یاری یک دیگر بپردازن چکیده کاملمسلمانان بر پایة آیة شریفة 13 سورة حجرات (49): إنا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکُم شعوباً و قبائلَ لِتَعارَفُوا توجه فراوانی به جامعة مدنی و شهرنشینی داشتند و دانش مندانی هم چون فارابی، طرح مدینة فاضله را به عنوان جایی که مردم در آن گرد آیند و به یاری یک دیگر بپردازند ریختند و مورخّان و جغرافی دانان در آثار خود جنبه های مختلف شهرنشینی و زندگی شهری را آوردند. یکی از ابتکارات آنان تألیف کتاب هایی مستقل دربارة تاریخ شهرها بود که برخی از آن کتاب ها مانند تاریخ نیشابور، تاریخ بیهق، تاریخ بخارا، تاریخ قم و تاریخ سیستان برای ما باقی مانده است. در این کتاب ها بسیاری از اصطلاحات شهری و شهرنشینی و هم چنین نهادهای اداری و اجتماعی و مشاغل و حرف به چشم می خورد که برای بررسی مباحث تمدن شهری و نظام اداری و دیوانی حاکم بر شهرها مفید است. از میان این گونه کتاب ها می توان از تاریخ سیستان نام برد که علاوه بر مباحث تاریخی و اجتماعی مربوط به زمان خود حاوی بسیاری از لغات، کلمات و اصطلاحات اداری، دیوانی و اجتماعی است که در متن، به توضیح آن ها پرداخته آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحول کارکردهای حروف اضافه و ربط در شعر معاصر
وحید مبارک مریم رحمانیبحث اصلی این مقاله مربوط به حروف اضافه و حروف ربط در زبان فارسی است و مقوله ای تازه را در زمینة تحول کارکردهای حروف در ادبیات معاصر ایران مطرح می کند. ادب فارسی همیشه حروف را در بحث دستور زبان مطرح کرده است؛ اما در این مجال تلاش بر آن است که نشان داده شود، ادبیات معاصر، چکیده کاملبحث اصلی این مقاله مربوط به حروف اضافه و حروف ربط در زبان فارسی است و مقوله ای تازه را در زمینة تحول کارکردهای حروف در ادبیات معاصر ایران مطرح می کند. ادب فارسی همیشه حروف را در بحث دستور زبان مطرح کرده است؛ اما در این مجال تلاش بر آن است که نشان داده شود، ادبیات معاصر، حروف را در حوزة معانی و بیان و بدیع وارد می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی و مقایسة سیمای زن و مرد در امثال و حکم ده‌خدا
ناهید شاملوبررسی سیمای زن و مرد در امثال و حکم ده خدا یکی از راه هایی است که می تواند وضعیت و موقعیت زنان و مردان را در نگاه مردم مشخص کند. این مقاله، کوششی است برای پاسخ بدین پرسش ها: در کتاب امثال و حکم ده خدا سیمای زنان و مردان ایرانی چگونه ترسیم شده است؟ سیمای زنان و مردان از چکیده کاملبررسی سیمای زن و مرد در امثال و حکم ده خدا یکی از راه هایی است که می تواند وضعیت و موقعیت زنان و مردان را در نگاه مردم مشخص کند. این مقاله، کوششی است برای پاسخ بدین پرسش ها: در کتاب امثال و حکم ده خدا سیمای زنان و مردان ایرانی چگونه ترسیم شده است؟ سیمای زنان و مردان از نظر کلیشه های جنسیتی یا تصورات قالبی در امثال و حکم به چه صورت نمایان شده است؟ چه صفات یا ویژگی هایی به برخی از رفتارهای زنان و مردان نسبت داده شده است؟ آیا تصورات قالبی مربوط به زنان و مردان در امثال و حکم وجود دارد؟ با توجه به تصورات قالبی یا کلیشه های جنسیتی چه توقع و انتظارهایی از زنان و مردان در امثال و حکم وجود دارد؟ امثال و حکم ده خدا، مشتمل بر چهار جلد و دوهزار و شصت و چهار صفحه و بیست و دو هزار و صد و سی و چهار مَثَل و نکتة حکمی است. بطور کلی در کتاب امثال و حکم، ما شاهد تأیید باورهای قالبی هستیم. نتایج بدست آمده از این پژوهش در متن آورده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - ابو نواس، شاعر ایرانی دربوتة نقد و داوری تاریخ
یوسف هادی پور نهزمیتاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنانی بزرگ بوده که رنج ها و آرزوهای بشر را درصفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته است. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنت های کهنه و ارتجاعی جامعة خود ایستاده و در برابر ستم گران قد علم کرده اند، سودپرستان عافیت طلب چکیده کاملتاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنانی بزرگ بوده که رنج ها و آرزوهای بشر را درصفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته است. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنت های کهنه و ارتجاعی جامعة خود ایستاده و در برابر ستم گران قد علم کرده اند، سودپرستان عافیت طلب تلاش کرده اند تا آتشِ فروزان آن ها را خاموش ساخته، شخصیت آنان را وارونه جلوه دهند. بسا انسان هایی بزرگ که تاریخ چهرة آنان را منفور ساخته، و بسا انسان هایی ناپاک و ستم گر که از آنان به نیکی یاد نموده است. یکی از این مردان بزرگ، ابونواس، شاعر بزرگ ایرانی است که در عصر عباسی، درقرن دوم هجری می زیست. او با نبوغ فراوان خود توانست آرا و اندیشه های مترقی خود را در قالب شعر خمری عرضه کند و برسنت های قدیمی و ناروا بشورد. او دراین راه تهمت ها، بسیار شنید و زندان ها، بسیار کشید. مقالة حاضر برآن است که با مطالعة مجدد و باز خوانی زندگی شخصی و شخصیت علمی و ادبی ابونواس، با استفاده از مراجع و مصادر مهم تاریخی، شخصیت حقیقی و واقعی او را نمایان ساخته، هاله های ابهام را از زندگی او بزداید و راه را برای درک و فهم خمریات او، که از مهم ترین و جاودانه ترین اشعار عربی است، هم وار سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - عندلیب گلشن شعر و ادب " رهی"
ابوالفتح داریوش صبور مهناز بیاترهی معیری یکی از نام آورترین شاعران دهۀ بیست تا پنجاه معاصراست که با قریحۀ چشم گیر وگاه شگفت انگیز، تخیل های دور پرواز و شاعرانۀ خود را به تصویر کشیده و آن را در کالبد های انواع شعر، حتی ترانه های غزل وار و طنز های بدیع انتقادی و اجتماعی، بیان کرده و در این ره گذر، بر ا چکیده کاملرهی معیری یکی از نام آورترین شاعران دهۀ بیست تا پنجاه معاصراست که با قریحۀ چشم گیر وگاه شگفت انگیز، تخیل های دور پرواز و شاعرانۀ خود را به تصویر کشیده و آن را در کالبد های انواع شعر، حتی ترانه های غزل وار و طنز های بدیع انتقادی و اجتماعی، بیان کرده و در این ره گذر، بر اثر بررسی های ژرف در آثار شاعران بزرگ، از تاثیر فرخی، نظامی گنجوی، مولوی، حافظ، به ویژه سعدی و صائب، نیز دور نمانده است. در این مقاله به بیان موارد شایان توجه زندگی، آثار، دقایق روحی و اخلاقی و سرانجام، نقد، تحلیل آثار و شناخت جای گاه هنری و ادبی رهی در شعر، ترانه و طنز معاصر، پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - نامة نخست سغدی
سعید نظریسغد نام باستانی منطقه ای اطراف درّة بدخشان در ماوراءالنهر بود. مرکز این منطقه شهر سمرقند است. مردم سغد در زمان ساسانیان به دلیل فعالیت شان در بازرگانی، بخصوص تجارت با چین و هند، معروف بودند و یکی از قطب های اصلی اقتصاد ایران بشمار می آمدند. از زبان سغدی در دورة میانة زب چکیده کاملسغد نام باستانی منطقه ای اطراف درّة بدخشان در ماوراءالنهر بود. مرکز این منطقه شهر سمرقند است. مردم سغد در زمان ساسانیان به دلیل فعالیت شان در بازرگانی، بخصوص تجارت با چین و هند، معروف بودند و یکی از قطب های اصلی اقتصاد ایران بشمار می آمدند. از زبان سغدی در دورة میانة زبان های ایرانی، آثاری بسیار برجای مانده که یکی از مهم ترین آن ها، نامه های کهن سغدی است. نامه های کهن سغدی به زبان و خط سغدی به سال 1907 میلادی توسط سراورل استاین در یکی از برج های نگه بانی دیوار چین بدست آمد. این اسناد شامل پنج نامة کامل و چهار تکه پاره، شبیه به یک نامه است. نامه های سغدی تحولات سیاسی و اجتماعی مردمان آن روزگار چین را بازگو می کند. نامة نخست سغدی از طرف دختری از اهالی دون وانگ خطاب به همسرش نوشته شده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400