پهنه بندی زمین لغزش در حوضه آبخیز خانیان تنکابن با استفاده از مدل ارزش اطلاعاتیWinf
محورهای موضوعی : اقلیم شناسی
1 - دانشیار گروه جغرافیا،واحد نور،دانشگاه آزاد اسلامی ،نور،ایران
کلید واژه: حوضه آبخیز, پهنه بندی زمین لغزش, روش ارزش اطلاعاتیwinf, خانیان تنکابن,
چکیده مقاله :
بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف جلوگیری وکاهش خسارات مالی و جانی،حفظ و حراست از منابع طبیعی روستای خانیان در حوضه سه هزار تنکابن صورت گرفته است. روش این پژهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی است.در ابتدا با بررسی منابع پژوهشی مرتبط با موضوع برخی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد این پدیده مانند طبقات ارتفاعی ،شیب، جهت شیب ، کاربری اراضی ، اقلیم، شبکه هیدروگرافی و زمین شناسی منطقه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند،همچنین خاک محدوده لغزشی موردآزمایشاتی چون تعیین میزان آهک،شوری خاک،میزان اسیدیته،نوع کانی های رسی،نوع بافت خاک،آزمایش برش مستقیم و حدود آتربرگ قرار گرفت.جهت پهنه بندی زمینلغزش و تجزیه و تحلیل آن روش ارزش اطلاعاتی و وزن دهی به عوامل مختلف طبیعی و انسانی مورداستفاده قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که علاوه بر عوامل طبیعی، مهم ترین عامل در وقوع پدیده زمین لغزش در منطقه عامل انسانی و برداشت بی رویه از محدوده لغزشی مورد نظر می باشد.
بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف جلوگیری وکاهش خسارات مالی و جانی،حفظ و حراست از منابع طبیعی روستای خانیان در حوضه سه هزار تنکابن صورت گرفته است. روش این پژهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی است.در ابتدا با بررسی منابع پژوهشی مرتبط با موضوع برخی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد این پدیده مانند طبقات ارتفاعی ،شیب، جهت شیب ، کاربری اراضی ، اقلیم، شبکه هیدروگرافی و زمین شناسی منطقه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند،همچنین خاک محدوده لغزشی موردآزمایشاتی چون تعیین میزان آهک،شوری خاک،میزان اسیدیته،نوع کانی های رسی،نوع بافت خاک،آزمایش برش مستقیم و حدود آتربرگ قرار گرفت.جهت پهنه بندی زمینلغزش و تجزیه و تحلیل آن روش ارزش اطلاعاتی و وزن دهی به عوامل مختلف طبیعی و انسانی مورداستفاده قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که علاوه بر عوامل طبیعی، مهم ترین عامل در وقوع پدیده زمین لغزش در منطقه عامل انسانی و برداشت بی رویه از محدوده لغزشی مورد نظر می باشد.
1- حسین زاده.م.ح و همکاران،1388،پهنه بندی ریسک وقوع حرکات توده ای بااستفاده از مدل رگرسیون لجستیک،محدوده مسیر سنندج دهگلان،فصلنامه زمین شناسی ایران سال سوم ،شماره یازدهم
2- شادفر.ص و همکاران، 1386، پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز جلیسان با استفاده از مدل LNRF ،پژوهش های جغرافیایی، شماره 62
3- صالحیپور میلانی.ع،1380،بررسی پارامترهای هیدرومرفیک مؤثر در حرکات دامنه ای حوضه آبخیز قورچای با استفاده از GIS ،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده جغرافیا،دانشگاه تهران
4- عبادی نژاد.ع و همکارن ،1386،ارزیابی کارایی عملگرهای منطق فازی در تعیین توانمندی زمین لغزش،حوضه آبخیز شیرود،مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداریایران
5- فتاحی اردکانی.م.ع،1379،بررسی و ارزیابی کارایی مدل های پهنه بندی خطر زمین لغزش ، حوضه آبخیز سد لتیان،پایان نامه کارشناسی ارشد،مرکز آموزشی امام خمینی(ره)
6- کرم.ع وهمکار،1384، مدل سازی کمی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در زاگرس چین خورده ،حوضه آبخیز سرخون استان چهار محال و بختیاری،پژوهش های جغرافیایی، شماره51
7- کرمی.ف و همکاران،1386،ارزیابی و پهنه بندی خطر حرکات توده ای مواد در حوضهآبریز اوجان چای،مجله جغرافیا و توسعه
8- مشاری و همکاران،1387،پهنه بندی خطر زمین لغزش ها با روش آن بالاگان در محیط GIS در حوضه پهنه کلای ساری،دانشگاه مازندران،بابلسر،اولین کنفرانس بین المللی تغییرات محیطی منطقه خزری
9-متولی صدرالدین،حسین زاده محمدمهدی واسماعیلی رضا،1388، تعیین حساسیت وقوع زمین لغزش با استفاده از رگرسیون لجستیک در حوزه آبریز واز (استان مازندران)،فصل نامه جغرافیای طبیعی،دوره دوم،شماره 5
10-متولی صدرالدین،1390، علل وقوع زمین لغزش در منطقه دوهزار تنکابن،فصل نامه اکوسیستم طبیعی،دوره اول،شماره 4
11-متولی صدرالدین،حسین زاده محمدمهدی واسماعیلی رضا،4139،پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از اپراتور فازی گاما(مطالعه موردی: حوضه آبخیز طالقان)، پژوهش های فرسایش محیطی،دوره دوم،شماره 8
12-متولی صدرالدین،1391،نقش خاک در وقوع حرکت های توده ای در محدوده ی بین امامزاده قاسم تا میان کوه تنکابن،اکوسیستم طبیعی،دوره دوم،شماره3
_||_13-Sadroddin Motevalli,HoseinzadehM.M,Esmaili R,2013, Formation mechanism of Debris flows in Roodbarak sub-basin, Mazandaran, Iran,Life science journal,vol 1
14-Yin Kl,Yan T.Z.1998,Statistical prediction model for slope instability of metamorphosed rocks,proceeding of 5th international Syposium on landslides, lausanne,Switzerland