احتیاط در دماء مسلمین جزو اصول مسلم فقه است. این یعنی به ادنی دلیلی نمی توان مرتکب جنایت را قصاص نمود به ویژه جایی که مرتکب فعل مثبتی انجام ندهد اما قانون گذار در ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی حکایتی دیگر از ماجرا داشته و در صورت وجود شرایطی، تارک فعل را مجرم شناخته و ان چکیده کامل
احتیاط در دماء مسلمین جزو اصول مسلم فقه است. این یعنی به ادنی دلیلی نمی توان مرتکب جنایت را قصاص نمود به ویژه جایی که مرتکب فعل مثبتی انجام ندهد اما قانون گذار در ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی حکایتی دیگر از ماجرا داشته و در صورت وجود شرایطی، تارک فعل را مجرم شناخته و انتساب نتیجه را به وی مفروض دانسته است. این در حالی است که در خصوص ترک فعل هایی که منجر به فوت مجنی علیه شود با دارا بودن عنصر روانی عمد تبدیل به جنایت قتل عمد می گردد و مجازات آن قصاص بوده و با قواعد و اصولی نظیر احتیاط در دماء مسمانان و قاعده درء و اصل برائت در تضاد است. برخی فقها قایلند فاقد شی نمی تواند معطی شی باشد از این رو قابلیت استناد را رد نموده اند.ازجمله چالش های پیش روی ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی بررسی نحوه احراز رابطه سببیت میان ترک فعل و نتیجه زیان بار بوده که با ملاحظه فتاوای مختلف فقها و آرای اندیشمندان حقوق، امر را برای احراز رابطه سببیت سخت خواهد نمود. چالش های دیگری نیز در این ماده وجود دارد که این ماده را درخور توجه نموده است که در این پژوهش، که با رویکردی توصیفی-تحلیلی تدوین شده است درصدد ارزیابی و بررسی چالش های موجود خواهیم بود.
پرونده مقاله
یکی از شیوه های امامان معصوم علیهم السلام در استفاده از مفاهیم قرآنی، بیان روایات استنادی است که در میان این روایات، روایاتی در شکل استناد به قرآن به عنوانی دلیلی براثبات حکم فقهی است. در پژوهش حاضر، روایات استنادی و استدلالی در موضوع ، واگذاری و وکالت طلاق به غیرجمع آو چکیده کامل
یکی از شیوه های امامان معصوم علیهم السلام در استفاده از مفاهیم قرآنی، بیان روایات استنادی است که در میان این روایات، روایاتی در شکل استناد به قرآن به عنوانی دلیلی براثبات حکم فقهی است. در پژوهش حاضر، روایات استنادی و استدلالی در موضوع ، واگذاری و وکالت طلاق به غیرجمع آوری و پس از بررسی و تحلیل به روش توصیفی تحلیلی و در تحلیل اطلاعات به صورت استقرائی، به شیوه هایی از نحوه استناد امامان (ع) به قرآن، مانند استناد به مفهوم، منطوق، تعمیم وتخصیص ، اطلاق و تقیید، دست می یابیم؛نتیجه این شیوه علاوه بر بیان حکم شرعی و الگوبرداری ازآن، فقهی پویا و منطبق بر قرآن را بدنبال خواهد داشت؛ و امکان واگذاری طلاق یا وکالت به زوجه و شروط ضمن عقد در سند نکاحیه را از نظر صحت آن با این روایات می توان تطبیق نمود؛ این شروط مذکور، توکیل زوج به زوجه درطلاق است نه تفویض آن، چراکه طلاق حکم است وقابل انتقال و واگذاری به غیر نیست و دستاورد آن ذکر نمونه ای از استناد امامان به قرآن در این خصوص است.
پرونده مقاله
در حقوق اسلام نظر اهل خبره به طور وسیع مورد توجه قرار گرفته و در ابواب مختلف فقه به نحو گسترده، به نظر اهل خبره استناد شده و مصادیق متعددی از موضوعات تخصصی که در آنها رجوع به اهل خبره ضرورت دارد مطرح شده است. با توجه به تحول، توسعه و پیشرفت های حاصله در این دوران اثبات چکیده کامل
در حقوق اسلام نظر اهل خبره به طور وسیع مورد توجه قرار گرفته و در ابواب مختلف فقه به نحو گسترده، به نظر اهل خبره استناد شده و مصادیق متعددی از موضوعات تخصصی که در آنها رجوع به اهل خبره ضرورت دارد مطرح شده است. با توجه به تحول، توسعه و پیشرفت های حاصله در این دوران اثبات برخی از موضوعات از پیچیدگی خاصی برخوردار شده و تشخیص آنها نیازمند خبرگی و تخصص خاص است که با ارائه معلومات فنی و تخصصی، حقیقت موضوع روشن می شود از این رو رجوع به کارشناسان و خبرگان جهت انجام تحقیقات و کشف واقعیت در بسیاری از مباحث اعم از کیفری ،حقوقی، خانوادگی و امور حسبی و… از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق با هدف بررسی نقش کارشناسان حقوقی اسلامی در تحقق عدالت اداری می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد براساس متون فقهی در قانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین مربوطه، ارجاع به کارشناس و انتخاب کارشناس، تابع نظامات خاص است در امور کیفری نیز مواد448، 451، 452، 461،463،469 قانون مجازات اسلامی رجوع به کارشناس و اهل خبره را تجویز و مطابق مواد 83،84،85،87،88 آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری به دعوت از اهل خبره به منظور اظهارنظر از جهت علمی و فنی و معلومات مخصوصی و حتی جلب آنان در جرایم مخل امنیت و خلاف نظم عمومی در صورت عدم حضور بدون عذر موجه اشاره شده است.
پرونده مقاله
نخستین گام برای فهم معارف قرآنی، درک دقیق معانی واژههای قرآنی است. در زبان عربی گاه برای یک معنا، الفاظ متعددی وضع شده است که گاهی مانند واژههای "خیر"و "معروف" تشابه معنایی و اشتراک دارند و گاهی نیز تفاوتهایی از نظر معنایی و مصداقی با هم دارند؛ یکی از گروه واژههای ق چکیده کامل
نخستین گام برای فهم معارف قرآنی، درک دقیق معانی واژههای قرآنی است. در زبان عربی گاه برای یک معنا، الفاظ متعددی وضع شده است که گاهی مانند واژههای "خیر"و "معروف" تشابه معنایی و اشتراک دارند و گاهی نیز تفاوتهایی از نظر معنایی و مصداقی با هم دارند؛ یکی از گروه واژههای قرآنی، واژهها و عبارات مرتبط با حوزه کنشهای نیکو است که از آن جمله است واژههای "خیر" و "معروف" ؛ چرا که مفاهیم آنها اگر چه در ظاهر، مترادف به نظر میرسند و کاربرد آنها در آیات قرآن، بیانگر این است که این دو واژه، به یک حوزه معنایی تعلق دارند و معنایی نزدیک به هم دارند، ولی نمیتوانند جایگزین یکدیگر شوند و این نشان از تفاوت معنایی آنها دارد. شاهد این سخن، آیه 104 آل عمران میباشد. دو واژه مزبور در معنای نیکی، تشابه معنایی و اشتراک دارند؛ خیر، هر عمل نیک که به خدا هم نسبت داده میشود؛ ولی معروف به خدا نسبت داده نمیشود؛ زیرا کاری که از نظر عقلی یا شرعی شناخته شده و نیکو باشد، درباره خدا معنی ندارد ، عطف امر به معروف و نهی از منکر، عطف خاص بر عام است؛ بنابراین واژه معروف، معنای عامتری نسبت به واژهی نهی دارد.بنابراین واژه خیر معنایی وسیعتری را شامل میشود که یکی از مصادیق آن، امر به معروف و نهی از منکر است که این، یکی از وجوه افتراق این واژگان است؛ ولی با توجه به اینکه از نظر معنایی در حوزه واژگان نیکو قرار میگیرند، از این نظر دارای اشتراک هستند.
پرونده مقاله
از آنجا که در عصر کنونی با جهانی شدن اسلام، روز به روز بر شدت و شتاب دشمنان اسلام افزوده می شود و برای ضربه زدن بر پیکره اسلام از هیچ تلاشی فروگذار نبوده اند، توضیح و تشریح قوانین اسلامی بر مبنای فقهی لازم به نظر می رسد. یکی از بزرگترین حربه های بیگانگان، برای ناقص نمای چکیده کامل
از آنجا که در عصر کنونی با جهانی شدن اسلام، روز به روز بر شدت و شتاب دشمنان اسلام افزوده می شود و برای ضربه زدن بر پیکره اسلام از هیچ تلاشی فروگذار نبوده اند، توضیح و تشریح قوانین اسلامی بر مبنای فقهی لازم به نظر می رسد. یکی از بزرگترین حربه های بیگانگان، برای ناقص نمایاندن اسلام، طرح مسایل شبهه برانگیز است که از میان این مباحث، مساله تفاوت های بین زن و مرد در حقوق، بیشترین جنجال ها را بپا کرده است. بنابراین روش مقایسه ای بین قوانین اسلامی ایران و سایر ادیان بهترین راه حل برای از بین بردن شبهات می باشد. حال سوالی که مطرح است موجبات ارث در فقه امامیه با دین یهود و تفاوت های میان آن دو دین میباشد. در مفاهیم اساسی ارث، اسلام با ادیان الهی وجوه تشابه زیادی دارد از جمله اینکه موجبات ارث در ادیان الهی بطور مشترک، نسب و سبب (براساس خویشاوندی) می باشد. یهودیان افزون بر نسب و سبب، تبنّی را نیز موجبات ارث میدانند. تبنّی (فرزند خواندگی) قبل از اسلام هم رایج بوده و با احکام اسلام نسخ گردید. یافتههای تحقیق حاکی از اینست که در هر دو دین یک نقطه مشترک در بهرهمندی از ارث وجود دارد که در آن مرد به زن و پسر به دختر ارجحیت دارد. البته شدت این امر در یهودیت بسیار پررنگتر از فقه امامیه است.
پرونده مقاله
تهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره میاندازد. امن چکیده کامل
تهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره میاندازد. امنیت ملی به عنوان پدیدهای بسیار مهم قابل بحث و بررسی است که یکی از این حوزهها، محیط زیست است که باعث شکل گیری مباحثی نوین تحت عنوان امنیت زیستمحیطی شده است. خصیصههای متعدد بزه زیستمحیطی که دارای آثار غیر قابل جبرانی است سبب شده است که این مقوله تاثیر بسزایی در به خطر افتادن امنیت ملی و بین المللی داشته باشد و توسعه پایدار را با خطر جدی مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به توصیف مفاهیم مهم پژوهش پرداخته و سپس از لحاظ حقوقی، فقهی و جرمشناختی به بررسی تاثیرگذاری بزه سبز بر امنیت ملی و امنیت زیستمحیطی خواهد پرداخت.
پرونده مقاله
آثار فقهی اباضیه _ فرقه ای منشعب شده از پیکره خوارج که تاکنون به حیات سیاسی و عقیدتی خود ادامه داده _ نه تنها در مطالعه تاریخ این فرقه از اهمیت برخوردار است، بلکه در مطالعات فقه پژوهی تاریخ اسلام به ویژه در نواحی شبه جزیره و شمال آفریقا در خور توجهند. در میان مولفان آثا چکیده کامل
آثار فقهی اباضیه _ فرقه ای منشعب شده از پیکره خوارج که تاکنون به حیات سیاسی و عقیدتی خود ادامه داده _ نه تنها در مطالعه تاریخ این فرقه از اهمیت برخوردار است، بلکه در مطالعات فقه پژوهی تاریخ اسلام به ویژه در نواحی شبه جزیره و شمال آفریقا در خور توجهند. در میان مولفان آثار اباضی، بشر بن غانم (ابوغانم خراسانی) از جایگاه برجسته ای برخوردار است. در این مقاله به اعتبار سنجی المدونة الکبرى ابوغانم و بررسی وثاقت مولف و روش او پرداخته شده است و مهمترین سوال تحقیق جایگاه و اعتبار این کتاب نزد محدثین و فقهاست. نتیجه به دست آمده آن است که اثبات جعلی و بی اساس بودن المدونة الکبرى که برخی علمای غیر اباضی به آن قائل شده اند، دشوار است و علمای اباضی بر اصالت و صحت روایات آن اجماع دارند. از نقاط قوت المدونة الکبرى دقت در نقل احادیث، مطالعات تطبیقی و فقه مقارن و بیان مباحث فقهی در قالب پرسش و پاسخ است؛ ولی به هم ریختگی هایی نظیر اختلاط حدیث با اقوال بزرگان و همچنین درج روایات غیر مرتبط به موضوع هر باب و مرسل و منقطع بودن روایات، ضعف این کتاب شمرده می شود. این احتمال وجود دارد که به علت عدم تدوین کتاب توسط خود ابوغانم این ضعف ها به کتاب راه یافته باشد.
پرونده مقاله
متهم به دلیل موقعیت ویژه ای که در دادرسی کیفری دارد در مواجهه با قدرت حاکمیت، لازم است ابزارهایی در دست داشته باشد تا بتواند بی گناهی خود را ثابت نماید.تاثیرپذیری نظام دادرسی کیفری ایران از سیستم تفتیشی و محدودیتهای ناشی از آن از جمله عدم امکان مداخله وکیل در جریان تحقی چکیده کامل
متهم به دلیل موقعیت ویژه ای که در دادرسی کیفری دارد در مواجهه با قدرت حاکمیت، لازم است ابزارهایی در دست داشته باشد تا بتواند بی گناهی خود را ثابت نماید.تاثیرپذیری نظام دادرسی کیفری ایران از سیستم تفتیشی و محدودیتهای ناشی از آن از جمله عدم امکان مداخله وکیل در جریان تحقیقات، عدم توجه به الزامات دادرسی عادلانه، یکی بودن مقام ارجاع، تعقیب، تحقیق، رسیدگی و اجرای حکم و عدم پیش بینی دادرسی افتراقی برای برخی از جرایم نظیر جرایم علیه امنیت، مواردی هستند که قانونگذار ایرانی با غفلت از آنها در جریان تصویب قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392موجب نادیده گرفته شدن حقوق متهم گردیده است. از آنجا که اولین نهاد قضایی در رویارویی با جرم که نقشی بسیار مهم و اساسی در تشکیل و ایجاد پرونده های کیفری و حفظ نظم و ایجاد امنیت اجتماعی و قضایی بر عهده دارد، دادسرا است بر این اساس نگارندگان این مقاله تلاش نموده اند تا با استفاده از روشی توصیفی و تحلیلی در جمع آوری مطالب از منابع کتابخانه ای، مبانی و اصول کلی حاکم بر تضمینات و تمهیدات ناظر بر حقوق متهم و نقش دادستان در این زمینه را در نظام حقوقی ایران و کامن لا مورد ارزیابی قرار دهند.تا با بررسی امکان بومی سازی برخی از ضمانت اجراهای موجود در حقوق کامن لا، سیستم دادرسی کیفری کشورمان بتواند در تحولات آتی خود را به سیستم های نوین عدالت کیفری نزدیکتر نماید.
پرونده مقاله
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش استصحاب در موضوع اراضی ملی با تاکید بر مراتع و مجازاتهای قانونی مربوطه است.استصحاب به عنوان یکی از اصول عملیه پرکاربرد در قوانین جمهوری اسلامی ایران به حساب میآید که از استنباطهای فقهی مشتق شده است. درباره ی این اصل میتوان به مقابله با شک چکیده کامل
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش استصحاب در موضوع اراضی ملی با تاکید بر مراتع و مجازاتهای قانونی مربوطه است.استصحاب به عنوان یکی از اصول عملیه پرکاربرد در قوانین جمهوری اسلامی ایران به حساب میآید که از استنباطهای فقهی مشتق شده است. درباره ی این اصل میتوان به مقابله با شک و تردید در مورد حکم به یقین در اجرای مقررات اشاره کرد. قانون گذار ایران با توجه به اصل استصحاب سیاست تقنینی را بر پایه ی یقین استوار نموده است. لذا استعمال اصل مزبور در مورد به کارگیری حکم قدیم نسبت به جدید در زمان شک و تردید، واجب مینماید. بر همین اساس ما در پژوهش کنونی به دنبال بیان این اصل در قوانین مرتبط با برخورد با غصب اراضی ملی و جرایم علیه آن، با در نظر گرفتن امکان استصحاب فرد نسبت به مالیکت شخصی بر اراضی مورد ادعا میباشیم. روش ما در این مقاله مبتنی بر شیوه ی کتابخانهای میباشد.
پرونده مقاله
در اقتصاد اسلامی با رویکرد فقهی امام خمینی (س)، زیربنا توحید است؛ به این مناسبت مکتب معنوی_مادی اسلام، اقتصاد را نه یک هدف، بلکه وسیله و پایهای در جهت عروج و تکامل انسانها، طی طرحها و برنامههای سازنده در چارچوب منافع همه آحاد جامعه اسلامی، از محرومین و مستضعفین تا ا چکیده کامل
در اقتصاد اسلامی با رویکرد فقهی امام خمینی (س)، زیربنا توحید است؛ به این مناسبت مکتب معنوی_مادی اسلام، اقتصاد را نه یک هدف، بلکه وسیله و پایهای در جهت عروج و تکامل انسانها، طی طرحها و برنامههای سازنده در چارچوب منافع همه آحاد جامعه اسلامی، از محرومین و مستضعفین تا اغنیا تعریف و تبیین نموده است. هدف این پژوهش بررسی فقهی اقتصاد اسلامی با رویکردی به آراء اقتصادی امام خمینی (س) است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع فرا تحلیل بوده و ازنظر هدف کاربردی توسعهای است. یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ در رابطه با اقتصاد اسلامی، با سه رویکرد عمده فکری مواجه هستیم. رویکرد اول؛ که فقه محور است، روش استدلال و استنباط فقهی روشن است. رویکرد دوم؛ اقتصاد اسلامی را بهعنوان مکتب اقتصادی اسلام میشناسد؛ اما رویکرد فکری سوم؛ اقتصاد اسلامی را بهعنوان مجموعه نظریات علمی میشناسد که معطوف به تحلیل علمی روابط و پدیدههای اقتصادی در یک جامعه اسلامی هست و میتواند با اقتصاد بهعنوان یک علم، منطبق گردد. نتیجهگیری اینکه؛ تحلیل نظریهها با محوریت آرای امام خمینی (س) متأثر از بحرانهای عصر آنان نشان میدهد، اقتصاد اسلامی یک مکتب اقتصادی است نه صرف علم اقتصاد؛ اقتصاد هدف نیست، بلکه وسیله دستیابی به اهداف بالاتر است؛ اقتصاد اسلامی اقتصاد معنوی بوده و نظام اقتصاد نظامی دستوری به شمار میرود؛ اَهم اینکه، تحقق نظام اقتصادی اسلام وقتی به کمال و عمق لازم میرسد که اسلام در تمام ابعاد زندگی افراد جامعه اجرایی شود
پرونده مقاله
امروزه سقط جنین به یکی از چالشی ترین مسائل حوزه حقوق زنان و خانواده تبدیل شده است که ناشی از تحولات علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است و البته ارتباط وثیقی با حقوق بشر، حقوق آزادیهای زنان، منافع دولت ها و مصالح جامعه دارد. رویکرد حقوقی معاصر از دو جنبه کاملاً م چکیده کامل
امروزه سقط جنین به یکی از چالشی ترین مسائل حوزه حقوق زنان و خانواده تبدیل شده است که ناشی از تحولات علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است و البته ارتباط وثیقی با حقوق بشر، حقوق آزادیهای زنان، منافع دولت ها و مصالح جامعه دارد. رویکرد حقوقی معاصر از دو جنبه کاملاً متقابلِ جرم انگاری و جرمزدایی تشکیل شده است. در نظام حقوقی ایران که مبتنی بر فقه امامیه است؛ سقط جنین حرام و جرم انگاری شده و دارای ضمانت اجرایی است با این حال در برخی موارد استثنایی، اجازه سقط جنین داده شده است. علیرغم وجود قوانین پیشگیرانه به دلیل افزایش طلاق، مشکلات خانوادگی و اقتصادی و جهش های ژنتیکی در بروز ناهنجاری و معلولیت کودکان، سقط جنین روند افزایشی داشته که با وجود ابهام قانون و خلأهای قانونی مرتبط و با توجه به اختلاف نظر فقیهان شیعه در جواز یا عدم جواز سقط جنین قبل و بعد از ولوج روح، نیازمند بررسی و بازبینی می باشد. نگارنده در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با تأکید بر اهمیت رشد جمعیت و پیشگیری از منفی شدن نرخ جمعیت، تلاش نموده است ضمن بررسی ماهیت سقط جنین و علل و شرایط جواز یا ممنوعیت آن در فقه ونظام حقوقی ایران، ضرورت بازبینی و اتخاذ رویکرد فراتر از دید صرفاً حقوقی و اقدامات تکمیلی قوانین مرتبط با سقط جنین را اثبات نماید.
پرونده مقاله