بررسی میزان شیوع و حساسیت آنتی‌بیوتیکی استافیلوکوکوس اورئوس در پنیر سنتی کوزه شهرستان سقز

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

سیما خلیفه زاده ¹ , محمد حسین صادقی زالی ² , محمدرضا نهائی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران
2 - استادیار گروه میکروبیولوژی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.
3 - استاد گروه میکروب شناسی، دانشکده پزشکی و مرکز تحقیقات کاربردی داروئی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1393/02/07 تاریخ پذیرش : 1394/01/13 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: استافیلوکوکوس اورئوس, پنیر سنتی کوزه, مقاومت آنتی‌بیوتیکی, سقز,

چکیده مقاله :

استافیلوکوکوس اورئوس به عنوان سومین عامل مهم بیماری‌های با منشاء غذایی مطرح است. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان فراوانی استافیلوکوکوس اورئوس و تعیین حساسیت آنتی‌بیوتیکی آن در پنیر سنتی کوزه در شهرستان سقز می‌باشد. در مطالعه حاضر 100 نمونه پنیر سنتی کوزه از مناطق مختلف شهرستان سقز تهیه و ابتدا از نظر آلودگی با استافیلوکوکوس اورئوس با روش کشت مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی جدایه‌ها نسبت به دوازده آنتی‌بیوتیک مختلف با استفاده از روش انتشار دیسکی مورد بررسی قرار گرفت.بر اساس نتایج حاصل، 41 نمونه (41%) پنیر سنتی کوزه آلوده به استافیلوکوکوس اورئوس تشخیص داده شد. از بین 41 جدایه، فقط 1 مورد به تمامی آنتی‌بیوتیک‌ها حساسیت داشت. بیشترین مقاومت مربوط به 1 جدایه بود که نسبت به 9 آنتی‌بیوتیک مقاومت نشان داد. سایر جدایه‌ها درجات متفاوتی از مقاومت (2 تا 8 آنتی‌بیوتیک) نشان دادند. با توجه به شیوع بالای آلودگی استافیلوکوکوس اورئوس در این نوع پنیر سنتی، حرارت‌دهی شیر و رعایت شرایط بهداشتی طی تهیه پنیر ضروری می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

   Staphylococcus aureus is proposed as the third important foodborne organism worldwide. The purpose of this study was to estimate the prevalence of in traditional Kouzeh cheese at Saqqez retails and to determine the antibiotic susceptibility of the isolates. For this purpose, 100 Kouzeh cheese were collected from different parts of Saqqez. The samples were analyzed for the presence of S. aureus using conventional culture techniques. Afterwards, the pattern of antibiotic resistance of the isolates was investigated against 12 antibiotics using the disk diffusion’s method. According to the results, S. aureus was detected in 41 samples (41%). Amongst, only one of the isolates was found sensitive to all of the 12 antibiotics. In contrast, one of the isolates showed resistance to 9 antibiotics. Other isolates demonstrated various degrees of resistance (2 to 8 antibiotics). Regarding the high prevalence rate of contamination in Kouzeh cheese, application of efficient heat treatments of cheese-milk together with the and maintaining the hygiene conditions during cheese preparation is essential.

منابع و مأخذ:

• احسانی، علی؛ محمودی، رزاق؛ فیض‌الله بیگی، حسین؛ رئیسی، مجتبی؛ هاشمی، محمد؛ رضائیان، احمد و همکاران (1391). مطالعه اثرات بهداشتی مونولورین در لورک. فصلنامه علوم و صنایع غذایی، شماره 37، صفحات: 99- 93.


• اشراقی، سعید؛ صالحی‌پور، زهره؛ پورمند، محمدرضا؛ رحیمی فروشانی، عباس؛ زهرایی صالحی، محمدتقی؛ آقا امیری، سولماز و همکاران (1388). بررسی توزیع فراوانی ژن  tstبا ژن‌های entC و entA و entA/C در ایزوله‌های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از مواد غذایی مختلف. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شماره 7، صفحات: 476-470.


• ایمانی فولادی، عباس‌علی؛ ریاضی‌پور، مجید و ستاری، مرتضی (1388). مقایسه تشخیص مولکولی و سرولوژیک استافیلوکوکوس اورئوس تولیدکننده انتروتوکسین از مواد لبنی تهیه شده به روش سنتی. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، شماره 4، صفحات: 26-19.


• تیهو، مرتضی؛ مبین، هایده؛ مظفری، نور امیر؛ مودب، سیدرضا؛ صدیق بیان، خسرو و مونس راست، شفیقه (1390). توزیع فراوانی توکسین 1- سندروم  شوک توکسیک (TSST-1) در سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از بیمارستان شهداء تبریز. مجله علوم آزمایشگاهی، شماره 1، صفحات: 44-38.


• سالک مقدم، علیرضا؛ فروهش تهرانی، هما؛ انصاری، حسن؛ روادگر، بهرام؛ نورانی وطنی، اعظم و قاسمی، منیژه (1380). بررسی آلودگی میکروبی در نمونه‌های پنیر غیرپاستوریزه در مقایسه با پنیرهای پاستوریزه و تاثیر مقادیر مختلف اضافه شده به پنیر بر روی باکتری‌های بیماری‌زای آلوده کننده. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران، شماره 25، صفحات: 182-175.


• سلطان‌دلال، محمدمهدی؛ پناهی، عصمت؛ صابرپور، فاطمه؛ فاضلی‌فرد، پرستو؛ طباطبایی بفرویه، اکرم؛ فخاریان، فرحناز و همکاران (1388). جداسازی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین از مواد غذایی در تهران.  مجله علمی زیست فناوری میکروبی دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 2، صفحات: 9-1.


• عزیزی بارجینی، کمال؛ موسی‌زاده مقدم، مهرداد؛ امانی، جعفر؛ اسدی، اسدالله و خلیلی، سعید (1390). شناسایی استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‍سیلین از طریق انتشار دیسک و PCR و بررسی الگوی مقاومتی آن. کنگره ملی تجویز منطقی آنتی بیوتیک‌ها، ساری، 11-9 اسفند 90، صفحه: 38.


• علی‌محمدی اصل، حسین؛ اتحاد، غلام‌حسین؛ نعمتی کرکرق، علی و حضرتیان، تیمور (1381). خواص ارگانولپتیک و میزان آلودگی پنیرهای محلی و پاستوریزه در شهرستان اردبیل، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، شماره 3، صفحات: 38-33.


• فرخ اسلاملو، حمیدرضا؛ حامی، مهدی؛ اطهاری، سیدشمس‌الدین؛ حاجی محمدی، بهادر و حسینی جزنی، نیما (1388). بررسی میزان آلودگی ناشی از اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز و سالمونلا در کره‌های سنتی در شهرستان ارومیه. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، شماره 3 ، صفحات: 165-157.


• قدرتی آروق، سمیرا؛ تنومند، اصغر و قدرتی آروق، حسین (1389). مطالعه میزان شیوع استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت در پنیرهای محلی روستاهای اطراف ملکان و میاندوآب. مجله علوم غذایی و تغذیه، شماره 2، صفحات: 79-71.


• رضویلر، ودود (1387). میکروب‌های بیماری‌زا در مواد غذایی و اپیدمیولوژی مسمومیت‌های غذایی، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات: 136-127.


• محرز، مینو؛ جنیدی، نعمت الله؛ رسولی‌نژاد، مهرناز؛ برومند، محمدعلی؛ علیقلی، مرضیه و شاهسون، شادی (1382). شیوع عفونت‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین با روش تعیینMIC بیماستان امام (1381-1380). مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شماره 3، صفحات: 192-182.


• محمدی ثانی، علی (1388). بررسی آلودگی پنیر موجود در سطح توزیع شهرستان مشهد و قوچان به پاتوژن‌های لیستریا مونوسیتوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی. دوازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران، تهران، آبان ماه 88، صفحات: 533-522.


• مرحمتی‌زاده، محمدحسین؛ کریم، گیتی؛ نیک‌افروز، رضا و پیکر، جمیله (1385). بررسی آلودگی پنیر سنتی به استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت در شهرستان کازرون. شانزدهمین کنگره ملی صنایع غذایی ایران، گرگان، 24-23 فروردین85، صفحات: 9-1.  


• میرزایی، حمید؛ جوادی، افشین؛ فرجلی، مهدی؛ شاه‌محمدی، امیررضا؛ منادی، علیرضا و برزگر، ابولفضل (1391). شیوع استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین در پنیر و کره محلی: یک مطالعه میدانی در تبریز. مجله تحقیقات دامپزشکی، شماره1، صفحات: 70- 65 .


• موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1386). میکروبیولوژی مواد غذایی و خوراک دام- راهنمای الزامات کلی برای آزمون، استاندارد شماره 9899، چاپ اول.


• موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1384). میکروبیولوژی مواد غذایی و خوراک دام- شمارش استافیلوکوکوس‌های کواگولاز مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و سایر گونه‌ها)- روش آزمون قسمت اول: روش استفاده از محیط کشت برد-پارکر آگار، استاندارد شماره 1-6806، چاپ اول.


• نجفی، علی؛ ضیابخش دیلمی، مهسا؛ کریمیان، حمیده؛ عابدی‌نیا، احمدرضا و حسینی نژاد، مرجان (1390). بررسی تغییرات میکروبی پنیر پوستی طی دوره رسیدن. مجله علوم غذایی و تغذیه، سال هشتم، شماره 2، صفحات: 92-85.


• نیکونژاد، علیرضا و نژادرحیم، رحیم (1390). بررسی میزان مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های اگزاسیلین، وانکومایسین، ریفامپین در استافیلوکوکوس اورئوس. کنگره ملی تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها، ساری، 11-9 اسفند 90، صفحه: 88.

 

• Adwan, D., Abu-Shanab, B. and Adwan, K. (2005). Enterotoxigenic Staphylococcus aureus in raw milk in the north of palestine. Turkish Journal of Biology , 29(2): 229–232.


• · Akineden, O., Ahmed Hassan, A., Schneider, E. and Usleber, E. (2008). Enterotoxigenic properties of Staphylococcus aureus isolated from goats' milk cheese. International Journal of Food Microbiology,  124(2): 211–216.


• · Clinical and Laboratory Standards Institute (2012). Performance standards for antimicrobial susceptibility testing. 16^th Editions, No: 3.


• · Deveci, O., Kilic, D., Kaygusu, S., Duruyurek, N., Karabicak, C., Agalar, C., et al. (2011). Evaluation of resistance to fusidic acid in Staphylococci isolates. Journal of Microbiology and Infectious Diseases, 1(1): 22–25.


• · Daka, D., Silassie, S. and Yihdego, D. (2012). Antibiotic-resistance Staphylococcus aureus isolated from cow’s milk in the Hawassa area, south ethiopia. Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials Journal, 11(26): 1–6.


• · Jorgensen, H.J., Mork, T., Hogasen, H.R. and Rorvik, L.M. (2005). Enterotoxigenic Staphylococcus aureus in bulk milk in Norway. Journal of Applied Microbiology, 99(1): 158–166.


• · Mert Dinc, B., Karabiber, N. and Aykut Arca, E. (2009).  Macrolide-lincos­amide-streptogramin B (MLSB) resistance and fusidic acid susceptibility of methicillin resistant Staphylococcus aureus (MRSA) strains isolated from clinical samples. Journal Guide-Turk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(27): 89–94.


• · Mirzaei, H., Farhoudi, H., Tavassoli, H., Farajli, M. and Monadi, A. (2012). Presence and antimicrobial susceptibility of methicillin resistant Staphylococcus aureus in raw and pasteurized milk and ice cream in Tabriz by culture and PCR techniques. African Journal of Microbiology, 6(32): 6224–6229.


• · MOON, J., Lee, A., Hyeup Jaw, S., Kang, H., Joo, Y., Ho Parke, Y., et al. (2007). Comparison of antibiogram, Staphylococcal enterotoxin productivity, and coagulase genotypes among Staphylococcus aureus isolated from animal and vegetable sources in Korea. Journal of food protection, 70(11): 2541–2548.


• · Nathawat, P., Bhati, T., Sharma, S., Mohammed, N. and Kataria, A. (2013). Prevalence of Staphylococcus aureus in lactating goats with clinical mastitis and their antibiogram studies. International Journal of the Bioflux Society, 5(1): 32–37.


• · Singh, P. and Prakash, A. (2010). Prevalence of coagulase positive pathogenic Staphylococcus aureus in milk and milk products collected from unorganized sector of Agra. Journal Guide-Acta Agriculturae Slovenica, 96(1): 37–41.


• · Suelam, I., Raslan, A. and Mohamed, M. (2012). Isolation of Staphylococcus aureus from milk and human with reference to its survival on surfaces. Dairy & Food Sciences, 7(2): 142–145.

Thaker, H.C., Brahmbhatt, M.N. and Nayak, J.B. (2013). Isolation and identification of Staphylococcus aureus from milk and milk products and their drug resistance patterns in Anand, Gujarat. World's Veterinary Journal, 6(1): 10–1