شناسایی مولفه¬های زیبایی¬شناسی و هنری در برنامه ¬درسی دوره ابتدایی براساس آیات و روایات و ارائه یک مدل ساختاری : مطالعه ای آمیخته
محورهای موضوعی : برنامه درسیداود براهوئی 1 , حسن شهرکی پور 2 , افسانه صابر گركانی 3
1 - کارشناس آموزش و پرورش
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - عضوهیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و مشاوره مدیریت وحسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
کلید واژه: زیبایی¬شناسی, هنری, برنامه درسی, دوره ابتدایی, آیات و روایات, آموزش.,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش شناسایی مولفه¬های زیباشناسی و هنری در برنامه درسی دوره ابتدایی بر اساس آیات و روایات و ارائه یک مدل ساختاری می¬باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی-همبستگی و آمیخته (کیفی – کمی) بود. تعداد نمونه در بخش کيفي 17 نفر از خبرگان و در بخش کمي، 250 نفر از کلیه معلمان و فعالین عرصه تربیت در آموزش و پرورش اعم از معلم یا مسئول آموزش پرورش استان سیستان و بلوچستان (با داشتن ملاک ورود؛ دکتری تخصصی رشته برنامه ریزی درسی و تألیف و پژوهش در زمینه تربیت هنری و زیباشناسی، و داشتن حداقل 10 سال سابقه در مقطع ابتدایی) بود. برای گردآوری داده‌ها در مرحله کمّی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای تحلیل داده‌های کیفی از نرم افزار اطلس تی‌آی و در بخش کمّی پژوهش به منظور اعتبارسنجی الگوی به دست آمده در گام کیفی، از آزمونهای معادلات ساختاری با نرم‌افزارهای SmartPLS و SPSS استفاده شد . یافته‌های کمی حاکی از این است که تمامی متغیرهای احصاء شده با توجه به اینکه قدر مطلق مقدار آماره t برای تمامی روابط بین متغیرها بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 بوده و تمامی بارهای عاملی در حالت استاندارد بزرگتر از 3/0 به‌دست آمد، لذا تمامی متغیرها و روابط تأیید شد ومدل از برازش مطلوبی برخوردار است
The purpose of this research is to identify the aesthetic and artistic components in the primary school curriculum based on verses and traditions and to present a structural model. The research method was applied in terms of purpose, descriptive-correlation and mixed (qualitative-quantitative) in terms of nature. The number of samples in the qualitative part is 17 experts and in the quantitative part, 250 people from all teachers and education activists in Sistan and Baluchistan province (with the entry criteria: a specialized doctorate in the field of curriculum planning) and authoring and researching in the field of art and aesthetics education, and having at least 10 years of experience in elementary school). A researcher-made questionnaire was used to collect data in the quantitative stage. To analyze the qualitative data from Atlas TI software, and in the quantitative part of the research, in order to validate the model obtained in the qualitative step, structural equation tests with SmartPLS and SPSS software were used. Quantitative findings indicate that all the calculated variables, considering that the absolute value of the t statistic for all relationships between variables is greater than the critical value of 1.96 and all the factor loadings in the standard state are greater than 0.3, therefore all The variables and relationships were confirmed and the model has a good fit
قرآن کریم.
اسدیان، سیروس؛ عزیزی، قادر. (1397). تدریس مبتنی بر زیبایی شناسی: رویکردی جهت بهبود نگرش دانش آموزان به مدرسه. نوآوری های آموزشی، 17 (2): 96-73.
امینی، محمد. (1397). تربیت هنری در قلمرو آموزش و پرورش. تهران: انتشارات آییژ.
اوضاعی، نسرین، مهرمحمدی، محمود، و غلام پور، میثم. (1400). تبیین تربیت هنری از دیدگاه دیویی و بررسی انتقادی آن از منظر آراء اندیشمندان. مطالعات برنامه درسی، 16(60 )، 36-7.
ایمان نژاد. (1399). تبیین چرخش زیبا شناسانه در تعلیم و تربیت: درس‌های خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 105، 34-11.
تکبیری، فرزانه؛ خسروی، محبوبه؛ موسی پور، نعمت‌الله؛ ملکی، حسن و رضا افهمی، (1402). طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه درسی مبتنی بر هنر پست‌مدرن با تأکید بر هنر مفهومی در دوره دوم ابتدایی، فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 12(34)، 555-597.
خرقانی، حسن. (1387). مفاهیم زیبایی شناختی در قرآن. نشریه مطالعات اسلامی، شماره 80، 47-11.
خسروانی مقدم، عبدالله؛ شیروانی شیری، علی؛ اکبری، جابر (1402). فهم تربیت زیبایی شناختی و هنری از دیدگاه آموزگاران دوره ابتدایی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 29 (2): 118-103.
خسروی، رحمت اله. (1397). تأملی بر زیبایی شناسی دینی در طراحی و اجرای برنامه های درسی. هفتمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین، تهران.
سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش. (1394). تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شرفی، حسن؛ سلسبیلی، نادر. (1389). اثرگذاری فرصت های یادگیری، در تعامل نظریه و عمل برنامه درسی و آموزش هنر. فصلنامه مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 11(11)، 96-71.
شریف¬زاده، حکیمه¬السادات، تسلیمیان، ناصر و جوادی¬بورا، محمدعلی. (1394). جایگاه زیبایی¬شناسی در تعالی تربیت دینی، دو فصلنامه فلسفه تربیت، 1 (1): 30-5.
شریف¬زاده، حکیمه¬السادات؛ باعزت، فرشته و جلالیان¬راد، حمیده. (1395). تأثیر روش تدریس مبتنی بر زیباییشناسی بر پیشرفت تحصیلی در علوم دانش¬آموزان پایه پنجم ابتدایی. اندیشه¬های نوین تربیتی، 12 (3): 200-183.
فرهاد زاده، فرشته؛ کیان، مرجان و حاجی نژاد، غلامرضا (1401). شناسایی مهارت‌های تجربه‌شده و نقش دانش آموزان در برنامه درسی هنر پایه ششم ابتدایی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان، نشریه پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، 12(2)، 27-43. magiran.com/p2622359
فرهاد زاده، فرشته؛ کیان، مرجان و حاجی نژاد، غلامرضا. (1401). شناسایی مهارت‌های تجربه‌شده و نقش دانش آموزان در برنامه درسی هنر پایه ششم ابتدایی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان، نشریه پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، 12(2)، 27-43.
قربانی گرجی، رجاء؛ اریمی، سولماز (1402). مروری بر تاثیر هنر و تربیت هنری بر بهبود مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دوره ابتدایی، مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، 56: 339-327.
گال، مردیت دامین؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1394). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. مترجمان: خسروی، زهره؛ کیامنش، علیرضا؛ نصر، احمدرضا؛ باقری، خسرو؛ عریضی، حمیدرضا؛ خیر، محمد؛ ابوالقاسمی، محمود؛ شهنی ییلاق، منیجه و پاک‌سرشت، محمدجعفر؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و دانشگاه شهید بهشتی، چاپ نهم.
گرمابی، حسنعلی. (1394). طراحی و اعتبارسنجی الگوی بومی برنامه درسی دوره ابتدایی مبتنی بر مؤلفه های زیبایی شناسی و هنر، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
مهرمحمدی، محمود. (1390). تبیین چرخش زیباشناسانه در تعلیم و تربیت: درس های خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 105، 34-11.
مهرمحمدی، محمود، و عابدی، لطفعلی. (1380). ماهیت تدریس و ابعاد زیبا شناختی آن. مدرس علوم انسانی، 5 (3): (پیاپی 20)، 42-58.
نقیب زاده، میرعبدالحسین (1399). درآمدی بر فلسفه، چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات طهوری.
Barton, G & Le, A. (2023). The importance of aesthetics for curriculum and job readiness: an exploration of student, teacher, and employer perceptions through Appraisal Theory. Curriculum Perspectives, 11(5), 1-11.
Han, X. (2022). The Importance of Aesthetic Ability in Arts Education: A Case Study of Undergraduate Students of Universities in Chengdu City of Sichuan Province China. Distributed under a Creative Commons CC BY license, 9(7),1-13.
Huey, Aw. Y., & Hussein. Maimon. B. (2012). Stregthening arts education: a case study in Kinya district Perak. Proceedings management, agroindustry and tourism industry-84th international conference of humanities and social sciences. Aprill 21th, Faculty of liberal arts, prince of Songkla University.
Kordloo A, Ghourchian N, Mohammadkhani K, Jamali A. (2023). Aesthetic Education of Elementary School Students: Analysis of Dimensions and Components with a Qualitative Approach, Iranian Journal of Educational Sociology, 5(2), 89-98.
lee, D. C. (2023). Educational research: the hardest science of all. Educational researcher, 31 (8), 18-20.
Maithreyi, S. (2023). Social Emotional Learning (SEL) through the arts education: A review of research literature. i-manager’s Journal on Educational Psychology. DOI: 10.26634/jpsy.16.4.19223.
Saks, J. V. D. (2022). Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper & U. Hameyer (Eds.), Curriculum landscapes and trends (pp. 1 -10). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.