اثر بخشی روش تدریس بدیعه پردازی بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)

یوسف رسولی ¹ (استادیار دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید ایزدپناه یاسوج،یاسوج، ایران[e-mail])
ابوالقاسم عیسی مراد ² (استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران[e-mail])

تاریخ دریافت : 1394/04/29 تاریخ پذیرش : 1394/12/26 تاریخ انتشار : 1395/05/15

کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, خلاقیت, دانش‌آموزان, کلید واژه ها: روش بدیعه پردازی,

چکیده مقاله :

چکیده زمینه: روش تدریس بدیعه‌پردازی، روشی است که یادگیرندگان را بر می‌انگیزد تا ایده‌ها و افکار نو و خلاق را بپرورانند و ارائه دهند و در رویارویی با مسائل، از راه‌حل‌های نوین بهره گیرند. هدف: هدف‌ از انجام این پژوهش، تعیین اثربخشی روش تدریس‌ بدیعه‌پردازی بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان استان کهگیلویه و بویراحمد بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع شبه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای دو کلاس (50 نفر) از بین کلاس‌های مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان نمونه انتخاب و به روش تصادفی ساده به گروه آزمایش و گواه تقسیم و بعد از دو ماه آموزش با روش تدریس بدیعه‌‌پردازی، از نظر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی مورد آزمون قرار گرفتند. جهت سنجش خلاقیت از آزمون خلاقیت عابدی و برای سنجش پیشرفت تحصیلی از آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی، استفاده گردید. داده‌های پژوهش با استفاده از روشt گروه‌های مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که روش تدریس فعال بدیعه‌پردازی بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر بوده است و همچنین بین گروه آزمایش و گواه در آزمون خلاقیت و پیشرفت تحصیلی تفاوت معناداری مشاهده گردید.نتیجه گیری: تحلیل آزمون t نشان داد که روش تدریس بدیعه‌پردازی بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر مثبت دارد.

چکیده انگلیسی:

     Background: Synectics teaching method, a method that motivates learners to develop and provide creative ideas and new thoughts and in the face of problems, benefit from innovative solutions.     Purpose: The aim of this study was to determine the effectiveness of the Synectics Teaching Method on the creativity and academic achievement of students in Kohgiluyeh and Boyerahmad.     Method: Method of research has been a quasi-experimental and using the pre-test and post-test with control group. Using cluster random sampling two classes (n = 50) between classes in different areas of Kohgiluyeh and Boyer Chosen. Then, randomly divided into experimental and control groups, after two months of training with Synectics method, in terms of creativity and academic achievement were tested. For measuring creativity, Abedi Creativity test was used and academic achievement measured by standardized academic achievement tests. Data using independent T test were analyzed.      Findings: The results of the data analysis showed that Synectics active teaching method has been effective on student academic achievement and creativity. And, there are significant differences between the experimental and control groups in tests of creativity and achievement.      Conclusions: T-test analysis showed that Synectics teaching method has a positive impact on creativity and academic achievement.

منابع و مأخذ:

اوجی‌نژاد، احمدرضا. (1389). تأثیر به­کارگیری الگوی تدریس بدیعه‌پردازی بر پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دردرس انشاء، فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، سال اول، شماره2،بهار1389، صص 28-31.

جبلی­آده، پریچهر؛ سبحانی، عبدارضا. (1391). تاثیر به­کارگیری روش­های تدریس خلاق بر خلاقیت دانش­آموزان پایه چهارم ابتدایی، فصلنامه علمی و پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. دوره دوم، شماره 2، پاییز 91، صص 149-156.

جویس، بوریس؛ ویل، مارشا؛کالهون، امیلی. (2004). الگوهای تدریس، ترجمه محمد رضا بهرنگی(1384)، تهران: انتشارات کمال تربیت .

حسینی، افضل‌السادات. (1386). بررسی تاثیر برنامه آموزشی خلاقیت معلمان بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی و خودپنداری دانش­آموزان. مجله نوآوری آموزشی. شماره 23، صص 147-168.

حمیدی، طاهر. (1390). بررسی میزان تاثیر تدریس به روش حل مسئله بر افزایش خلاقیت. مجله سومین همایش شیوه­های آموزش. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، 28 اردیبهشت ­ماه90، صص 17-28.

خورشیدی، عباس. (1381). راهبردهای یاددهی - یادگیری با عنایت به نگرش فراشناختی، تهران: نشر دانش.

رئیس سعدی، حسن. (1386). بررسی رابطه انگیزش پیشرفت، اسناد علی و پیشرفت تحصیلی، پایان­نامه ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

شریفی، علی‌اکبر. (1388)، مقایسه تأثیر سه روش پرورش خلاقیت در افزایش خلاقیت دانش‌آموزان پایه دوم راهنمایی، مجله روانپزشکی وروانشناسی بالینی ایران، سال پانزدهم، شماره 1، بهار1388، صص23-34.

شعبانی، حسن. (1393). مهارتهای آموزشی وپرورشی (جلددوم: نظریه ها و الگوها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه، انتشارات سمت .

صحرانورد، مریم. (1383). نقش استفاده از روش‌های فعال تدریس درس علوم تجربی در پرورش روحیه پرسشگری- پژوهش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چهارم ابتدایی،پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم.

صفوی، امان الله. (1392). کلیات روش ها و فنون تدریس (متن کوتاه). تهران: نشر معاصر.

صمدآقایی، جلیل. (1383).خلاقیت جوهره کارآفرینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

عابدی، جمال. (1372). خلاقیت و شیوه­های نو در اندازه­گیری آن. مجله پژوهش­های روانشناختی. شماره 3(72)، صص 46-54.

عرب زاده، مهدی؛ کدیور، پروین. (1390). بررسی اثرات آموزش خودکارآمدی خلاق در افزایش خلاقیت دانشجویان. مجله همایش شیوه­های آموزش. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. 28 اردیبهشت ماه90، صص 37-41.

فتحی آذر، اسکندر؛ حیدری فارفار، علی اکبر. (1390). تعیین تاثیر روش حل مسئله بر خلاقیت دانش آموزان. مجله همایش شیوه­های آموزش، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، 28 اردیبهشت ماه90، صص 24-27.

فقیهی، علیرضا. (1392). طراحی آموزشی (با تاکید بر رویکرد تلفیقی). تهران: انتشارات کورش چاپ.

قریب، میترا؛ عارفیان، حسین؛ خلخالی، حمیدرضا. (1383). مقایسه تأثیر دو روش آموزش سنتی و همیاری بر میزان یادگیری دانشجویان، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. شماره 12، صص 17-21.

قوشلی، عبدالحمید. (1384). مقایسه تاثیر روش بدیعه­پردازی با روش تدریس سنتی بر خلاقیت عمومی و خلاقیت نوشتاری، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز.

کراچی، ابراهیم. (1380). بررسی تاثیر روش­های تدریس آموزش نمایشی - سخنرانی، یادگیری اکتشافی و یادگیری اکتشافی هدایت شده بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی پایه دوم راهنمایی پسران شهر شیراز. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

مرتضوی‌زاده‌‌­­­، سید­­­­­­­­­حشمت‌­­الله. (1394). راهنمای تدریس (الگوها، روش‌ها و مهارت‌های تدریس). تهران: انتشارات عابد.

مشهدی، حمید‌رضا. (1382). مقایسه تأثیر آموزش همیاری (مشارکتی ) با روش آموزش سنتی بر پیشرفت  تحصیلی دانشجویان مراکز تربیت معلم و رابطه آن با سبک‌های شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی،دانشگاه تربیت معلم تهران.

موسوی، ماهرخ؛ مقامی، حمیدرضا. (1391). مقایسه اثربخشی دو شیوه جدید و قدیم ارزشیابی تحصیلی بر نگرش به خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دورۀدوم،شمارۀ2،صص 125-146.

نصراصفهانی، احمد (1387). عوامل موثر در کیفیت تدریس. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 29، صص 140-145.

 

Batastini, S. D. (2012). The relationship among student's emotional intelligence, creativity and leadership. Dissertation Abstract International secction A: Humanities and social science, 62.   

Bryant, C. (2010). Creativity and Technology. Evaluative Art Educatin, 63(2): 43-48.

Dalton, m. (1986). The thought of teachers when practicing two  models of teaching. Doctoral dissertation, University of Oregon.

De Jong, T.  VanJoolingen, W. (1998). Scientific discovery learning with computer simulations of conceptual domain. Review of  Educational Research, 68 (2): 91-95.

Ford, sam, A. (2010). Factor leading to innovation: a study of  manager's Perspective about factor creativity reaserch.  Journal of creativity, No 23, PP: 34-87.

Gokkurt, B., Dundatr, S., Soylu, Y. (2012). The effects of learning together Technique which is based on cooperative Learning on student's achievement in mathematics class.

Jackson, G. B. (1980). Methods for integrative reviews. Review of Educational Research, 50, 438.

Zahara, A, &Anowar, H. (2010). A comparison of cooperative Learning and conventional teaching on students' achievement insecondary mathematics. Journal of procedia and Behavioral Sciences, 9, 53-62.