تأثیرِآموزشِ مبتنی بر طرح مسألهیِ بازپاسخ، برخلاقیتِ ریاضیِ دانش آموزان پایهی دهمِ مدارس استعدادهای درخشان
محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)
مجید یوسفی
1
,
ابراهیم ریحانی
2
*
,
محمد حسن بهزادی
3
1 - دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
2 - دانشیار گروه ریاضی داشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
3 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تقیقات تهران
کلید واژه: خلاقیتِ ریاضی, دانشآموزان پایهی دهم, طرح مسأله, مسألهی بازپاسخ.,
چکیده مقاله :
هدف اصلیِ این پژوهش، بررسیِ تأثیرِ آموزش بر خلاقیتِ ریاضیِ دانشآموزان پایهی دهم با استفاده از طرح مسألهی بازپاسخ در موقعیتهای ساختار یافته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی از نوع زمینهیابی انجام شده است. نمونهی در دسترسِ پژوهش حاضر،33 نفر از دانشآموزان پایهی دهمِ مدارس استعدادهای درخشانِ شهرستانهای ورامین، قرچک و پاکدشت در جنوب شرقی استان تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بودهاند که به صورت نمونه گیری هدفمند و تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوریِ دادههای پژوهش حاضر نیز، از یک آزمونِ محقق ساخته، شامل دو سؤالِ طرح مسألهی بازپاسخ در موقعیتهایِ ساختار یافته(استویانوا و الرتون)، استفاده شده است. رواییِ آزمون توسط اساتید آموزشِ ریاضی و دبیران مجرب ریاضی مورد تأیید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخِ سؤالات آزمون، 83/0 و 90/0 محاسبه شدند، که این مقادیر، وضعیت مناسبی را در مورد پایاییِ آزمون نشان میداد. پس از تشکیل دو جلسهی معرفیِ "فرآیند طرح مسأله" و "مسائل بازپاسخ" ، و برگزاری هفت جلسهی آموزشی "طرح مسألهی بازپاسخ"، برمبنای شش ایدهی نوآوری در طرح مسألهی ویسترو ـ یو(2009)، در موقعیتهای ساختاریافته آزمون به عمل آمد. نتایج نشان داد که نمرهی خلاقیت ریاضیِ دانش آموزان تحتِ آموزش مذکور، با افزایش قابل توجهی همراه بوده است.همچنین یافتهها نشان دادند که ارتقاء خلاقیتِ ریاضی برحسب جنسیت و نیز برحسب رشتهی تحصیلی، تفاوت معناداری نداشته است.
The main purpose of this research is to investigate the effect of teaching based on the open-ended problem posing, on the mathematical creativity of the tenth-grade gifted students in structured situations. The method of this study was the survey method. The available sample of the present study was 33 students of the 10th grade of gifted students in Varamin, Qarchak and Pakdasht cities in the southeast of Tehran province in the academic year of 2020-2021, who were selected by purposeful and random sampling. To collect the data of the current research, a researcher-made test was used, including two questions of answering the problem in structured situations (Stoyanova and Allerton). The validity of the test was confirmed by mathematics education professors and experienced mathematics teachers. The Cronbach's alpha coefficient of the test questions was calculated as 0.83 and 0.90, which indicated a good situation regarding the reliability of the test. After holding two introduction sessions of "problem posing process" and " open-ended problems", and holding seven training sessions of " open-ended problem posing ", based on the six innovation ideas in Vistro-U's problem posing (2009), the test was conducted in structured situations. The results showed that the mathematical creativity score of the students under the mentioned training has been accompanied by a significant increase.