مروری بر چالش های حقوقی احیای بافت های ناکارآمد شهری ایران مطالعه موردی:(بافت های ناکارآمدشهرمشهد)

محورهای موضوعی : جغرافیای شهری

منوره محترم امیدی ^{1 *} , عباس طوسی ²

1 - دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دکتری حقوق خصوصی‌(حقوق تجارت و تحلیل اقتصادی) و استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، ([e-mail])

تاریخ دریافت : 1399/05/05 تاریخ پذیرش : 1399/12/02 تاریخ انتشار : 1400/01/01

کلید واژه: بافت فرسوده, مشهد, بهسازی, قوانین و مقررات, نوسازی,

چکیده مقاله :

سامانه ی بافت های فرسوده، به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از اهم سیاست هایی است که همواره مورد تعقیب سیاستمداران بوده است. علیرغم اهمیت و اولویت سیاست یاد شده، احیاء بافت های فرسوده در ایران از موفقیت لازم برخوردار نبوده که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل می باشند که مشکلات حقوقی، ناشی از نحوه تملک املاک فاقد سند رسمی و مجهول المالک از مهمترین آنها محسوب می شود و در این مقاله سعی گردیده است مهمترین چالشهای حقوقی در عدم سرمایه گذاری در بخش احیاء مناطق فرسوده باتوجه به ابهام موجود در برخی قوانین حمایتی و نیز دامنه حقوقی محدود آنها، که سهم قابل ملاحظه ای در این موضوع دارند معرفی گردد. بدین منظور سعی گردیده که ضمن تمرکز، برجسته کردن چالشها و پاسخگویی به این سوالات که "از منظر حقوق دانان و مجریان"، علل ناکارآمد بودن پروژه های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهر مشهد آیا ناشی از ضعف قوانین و مقررات مربوطه است ؟ و یا تعیین "اعضاء اصلی هیات تعیین تکلیف"، باعث نا کارآمدی آن شده است؟ لذا این پژوهش در دو گفتار تهیه و تدوین گردیده و هدف آن پاسخگویی به این سوالات است.

منابع و مأخذ:

1. Aghaei, Leila, Bandali, Maryam, Rezaei, Maryam, 2009, “Study of rules and regulations in the
   management of urban worn-out textures , case study of 15th and 17th districts of Tehran Municipality”,
   (Proceedings of the first conference on improvement and renovation of urban worn-out textures Volume
   one, Mashhad.)
   2. Bahraminejad, Dehghan, 2003, “Recognition and evaluation of the quality of the urban environment in the
   middle texture of cities: A case study: the middle texture of Shiraz”, (Master Thesis in Urban Planning,
   Shiraz University)
   3. Habibi, Poor Ahmad, 2007, Improvement, Renovation of Ancient Urban Texture, Kurdistan University
   Press, Second Edition
   4. Rahnama, Mohammad Rahim, 2008, the effects of implementing the improvement and renovation plan of
   Mashhad city center on the lower neighborhood. (Geography and Development, No. 11 Spring &
   Summer, pp. 180-157)
   5. Saljughi. Nasrin, Saljughi. Nasim (2015) Legal aspects of renovation and improvement projects of urban
   worn-out Texture, National Conference on Worn-out Textures, Kashan city
   6. Shamaei, Ali and Poorahmad, Ahmad, 2004, “Urban Improvement and Renovation from the Perspective
   of Geography”, Tehran, Tehran University Press, First Edition, p.125.
   7. Shamaei, Ali, Ahmadpour, Ahmad, An Analysis of Policies and Programs for Urban Improvement and


2. Renovation in the Development Programs of the Country, Geographical Research, 2004, No. 49, Volume
   36, Page 199.
   8. Arabshahi, Zahra, 2003, “History of renovation and improvement of the old urban texture in Iran and
   Europe”, Municipalities, No. 49.
   9. Alavi Tabar, Alireza, 2000, Patterns of Citizen Participation in Urban Affairs, Tehran: Tehran
   Municipality Studies and Planning Center.
   10. Azizi, Mohammad Mehdi, The evolution of intervention policy in the ancient urban contexts of Iran,
   Journal of Art of Beauty, No. 7, University of Tehran, 2000, pp. 39 - 40.
   11. Ghaffari, Seyed Ramin, Arbabi, Raheleh, 2014, “Study of the role of urban planning in promoting
   urbanism culture”, National Conference on Urban Planning, Urban Management and Sustainable
   Development, Tehran, March.
   12. Flamaki, Mohammad Mansour, Travel and Urban Experience and Repair from Venice to Shiraz, Ministry
   of Housing and Urban Development, 1996, p. 126
   13. Momeni, Mahdi, 2010 “An Analysis of Regenerating Plans and Renovation of Worn-out textures”
   .Urban and Regional Studies and Research, Second Year, No. 8
   14. Malatbarlahi, Abdullah, Rafaviyan, Mohammad Taghi, Shams Pouya, Mohammad Kazem, 2013,
   “Quality of physical environment and good location”( case study: Students of Shahid Beheshti University
   of Tehran), Quarterly Journal of Geography and Urban-Regional Planning, No. 10, Spring.
   15. Management of Statistics Analysis and Performance Evaluation, May 22, 2018 , Code 152051, Mashhad
   Municipality)
   16. Nazarian, Asghar, Daneshmand, Fataneh, 2010, “Strengthening the spirit of citizenship in metropolitan
   management Case study: Hamedan)” Environmental Planning Quarterly, No. 8, Spring)
   17. Hashemi, Fazlollah, Urban Laws, and rules, Center for Urban Planning and Architecture Studies and
   Research, Ministry of Housing and Urban Development, Third Edition, 1992.
   18. Mahichi, Alireza, Babol Shahr Bahar Naranj, Cheshmeh Publishing, Tehran, 2001, second edition
   19. Research Center of the Islamic Consultative Assembly, Law on Protection of Regenerating, Improvement
   and Renovation of Worn-out and distressed Urban Textures, No. 218/75523, January 1, 2011
   20. Research Center of the Islamic Consultative Assembly, Law on Determining the task force of Registration
   of Lands & Buildings without an Official Document, No. 62644/507 507/626644 - December 28, 2011.
   21. Research Center of the Islamic Consultative Assembly, Executive Regulations of Article (8) of the Law on
   Organizing and Supporting the Production and Supply of Housing,
   22. Aftab Yazd Newspaper, Economic Group, No. 4577, April 2, 2016
   23. World Economy Newspaper - No. 3479, May 11, 20 , news Barcode: DEN-879355.
   24. Ministry of Housing and Urban Development, Urban Development and Improvement Company,
   Necessity, Objectives, Programs, Measures, Organization and Improvement of Urban Texture, Tehran,
   1998, No. 24182, 42428 K. September 24, 2009
   25. http://imo.org.ir/showcontent.html?i=YWxBRWFQY1lhSHM9
   26. (Deputy of Infrastructure and Production Research, worn-out Urban Textures (Challenge and Legal
   Requirements), p.12,Subject Code. 250, October 93.)
   27. Interview with the Deputy Minister of Roads and Urban Development, 2016, access date 10/03/2020-
   P.15)