زمینه و هدف: مصرف انرژی در ساختمان ها یک سوم مصرف انرژی سالانه کشور را تشکیل می دهد، بنابراین ارائه راهکارهایی که بتواند مصرف انرژی را در این بخش کاهش دهد، حائز اهمیت است.روش بررسی: با استفاده از پرسشنامه و نظرات کارشناسان، پارامترهای موثر در بهینه سازی انرژی در سازمان نظام مهندسی ساختمان بندرعباس شناسایی شد. متغیرهایی مانند جنس مواد دیوار و سقف، مساحت و نوع پنجره ها، ضخامت عایق دیوار و سقف انتخاب شدند. حالت های مختلف با نرم افزار Design Builder بررسی شد. با آموزش دو شبکه عصبی مجزا نحوه اتصال ورودی ها به دو خروجی مهم یعنی میزان انرژی و دی اکسید کربن بدست آمد. و بهینه سازی با استفاده از الگوریتم PSO انجام شد.یافته ها: در مدل به دست آمده دیوار آجری با ضخامت عایق 5 سانتی متر، سقف تیرچه با ضخامت عایق 5 سانتی متر، شیشه سه جداره، نسبت پنجره های شمالی و شرقی به دیوار در یک جهت 70 درصد، نسبت پنجره جنوبی به دیوار جنوبی بین 41 به 43 است. درصد و نسبت پنجره غربی به دیوار غربی بین 65 تا 67 درصد است که در آن میزان انرژی و دی اکسید کربن حداقل است.بحث و نتیجه گیری: اگر انرژی به عنوان تابع هدف انتخاب شود، نتایج به‌دست‌آمده از PSO کاملاً با نتایج بهینه‌سازی برای زمانی که تابع هدف مقدار دی اکسید کربن است، مطابقت دارد. این دو تابع با یکدیگر همسو هستند و بهینه سازی یکی منجر به بهینه سازی دیگری می شود. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: غلظت آرسنیک در خاک‌ و آب می‌تواند در اثر‌ فرایندهای طبیعی مانند رسوب خاکسترهای آتشفشانی، معدن‌کاوی، تخلیه‌های زمین گرمایی ،اکسایش و انحلال کانی‌ها افزایش یابد. همچنین کاربرد علف‌کش‌ها و کودهای حیوانی در کشاورزی می‌تواند باعث افزایش غلظت آرسنیک محیط شود. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک گزارش شده است که احتمال دارد به علت آب ، خاک و محصولات زراعی آلوده به آرسنیک باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان آلودگی منابع آب، خاک و محصولات زراعی منطقه به آرسنیک می باشد روش بررسی : نمونه برداری از منابع آب های سطحی، خاک، و گیاهان کشت شده در منطقه در چهار فصل صورت گرفت و غلظت آرسنیک در نمونه ها تعیین شد. یافته ها: نتایج تجزیه نمونه های آب نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، 341/0 میلی گرم در لیتر و میانگین غلظت آرسنیک در خاک 95/127 میلی گرم در کیلو گرم و غلظت آرسنیک در محصولات کشاورزی از حد مجاز 1میلی گرم در کیلوگرم کمتر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از مقایسه غلظت آرسنیک در نمونه‌ها با مقادیر استاندارد، بیانگر آلودگی آب و خاک منطقه به آرسنیک است که در بیشتر نمونه ها بالاتر از حد استاندارد می باشد. پایین بودن غلظت آرسنیک در گیاهان منطقه می تواند به علت قلیایی بودن خاک و بالا بودن میزان رس باشد. آرسنیک در این نوع خاک حلالیت پایینی داشته و بر روی ذرات رس خاک جذب می گردد و گیاهان کشت شده در این خاک ها، براحتی توانایی جذب این عنصر را از خاک ندارند. تفاصيل المقالة

چکیدهزمینه و هدف: در شهرک آسیابک زرندیه واقع در استان مرکزی، تخلیه فاضلاب تصیه نشده درفاصله 20 متری از زمین های زراعی گندم صورت می گیرد. تحقیق حاضر به هدف تعیین غلظت سرب و کادمیوم در خاکهای آلوده ،فاضلاب، آب آبیاری و گیاه گندم کشت شده در منطقه اطراف شهرک آسیابک و بررسی رابطه همبستگی بین آنها و ارزیابی ریسک احتمالی ناشی از مصرف گندم کشت شده دراین منطقه، صورت گرفته استروش بررسی: نمونه برداری از فاضلاب، آب آبیاری ، خاک سطحی وگندم به روش تصادفی انجام گرفت. غلظت سرب و کادمیوم در تمامی نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از نرم افزار GIS نقشه پهنه بندی فلزات فوق در خاک منطقه تهیه گردید.یافته ها: میزان سرب و کادمیوم در نمونه خاک کمتر از حد مجاز و در گندم بیش از حد مجاز استاندارد ملی ایران بود.بین میزان عناصر سرب و کادمیوم در نمونه های گندم ،خاک و آب آبیاری همبستگی مثبت بسیار قوی وجود داشت. در حالیکه بین غلظت این عناصر در گندم و مقدار آنها در فاضلاب رابطه ای وجود نداشت.نتیجه گیری:عدم همبستگی بین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در گندم و مقدار آنها در فاضلاب نشان می دهد،فاضلاب پخش شده در منطقه در روند افزایش غلظت سرب و کادمیوم در گندم تاثیری نداشته و احتمالا افزایش این فلزات در گندم مربوط به آب ابیاری(آب چاه) می باشد. شاخص ریسک(HQ) ناشی از مصرف گندم کوچکتر از یک بدست آمد. میزان سرب و کادمیم در گندم بیش از حد استاندارد بدست آمد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: امروزه به دلیل تاکید بر رشد اقتصادی و بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع‌طبیعی و زیست‌محیطی، کلان شهرها با مسائل و مشکلات عدیده‌ای در زمینه محیط‌زیست و امنیت زیست‌محیطی مواجه شده‌اند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش‎های زیست محیطی در شهر تهران، تعیین مولفه‌های زیست‎محیطی، تحلیل استراتژی‎ها و ارائه مدل مناسب جهت ارتقای امنیت زیست‎محیطی در شهر تهران می‎باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیتی توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی است. در این پژوهش از پرسشنامه ویژه صاحب نظران و کارشناسان در حیطه محیط زیست استفاده شد. جهت تحلیل عوامل داخلی (ضعف، قوت) و خارجی (تهدید و فرصت) شهر از روش SWOT و جهت آزمون فرضیه از آزمون تی‌تک نمونه‌ای، استفاده گردید. جهت تحلیل مصاحبه‌ها و شناسایی نهایی پیامدها از روش دلفی استفاده شد. همچنین با استفاده از مدل برنامه‌ریزی استراتژیک برایسون و با توجه به استراتژی‌ها و اولویت‌های آن‌ها نسبت به تدوین مدل برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه‌شهری که تاکید بر امنیت زیست‌محیطی دارد، اقدام شده است. در نهایت با استفاده از ماتریس QSPM استراتژی‌ها اولویت‎بندی شدند. این تحقیق در بازه زمانی 1400-1397 انجام شده است.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که مهمترین استراتژی از دیدگاه متخصصان و صاحب‎نظران در بین این مولفه ها، مولفه های سیاسی و نظارتی هستند. همچنین مهمترین استراتژی‎ها از دیدگاه متخصصان اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب و استراتژی های مناسب به منظور مدیریت بهینه کیفیت هوا می‎باشد.بحث و نتیجه گیری: طبق بررسی ها وضعیت امنیت زیست‎محیطی شهر تهران در وضعیت بحرانی می‎باشد و مهم‎ترین استراتژی های ارائه شده از طریق ماتریس QSPM شامل به کارگیری ابزارهای کاهش دهنده آلودگی، اصلاح الگوی مصرف انرژی و بهینه سازی آن، جلوگیری از گسترش شهرنشینی و حاشیه نشینی، استفاده از سیستم های مدیریت و کاهش مصرف انرژی و اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب می باشند. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: مقادیر بالای فلزات سنگین در آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف شهرستان هشترود، باعث می شود که خاک های پذیرنده این منابع آبی، با فلزات سنگین آلوده گردند. تعیین میزان کل فلزات سنگین در خاک های روستاهای آلوده اطراف شهرستان هشترود و تعیین رابطه احتمالی بین عناصر و نیز بین ویژگی های خاک و عناصر اهداف این مقاله را در بر می گیرند. روش بررسی: پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته ها: مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: دامنه کم اسیدیته خاک های مورد آزمایش، باعث شد که ارتباط ضعیفی بین میزان فلزات سنگین خاک و اسیدیته بدست آید. جذب ترجیحی مس توسط جزء آلی خاک، علت همبستگی بالای این عنصر با مواد آلی خاک می باشد. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. پژوهش های دیگری لازم است انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: بروز آلودگی های زیست محیطی ناشی از پسماندهای نفتی، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی صنعت حفاری بوده است. با گسترده شدن حجم فعالیتهای اکتشافی و تولیدی، بروز آلودگی نیز افزونی یافته و همواره این صنعت را با چالش های عظیم زیست محیطی مواجه ساخته است. هدف از اجرای این تحقیق بررسی میزان فلزات سنگین نیکل و کادمیوم در ایستگاههای محل تخلیه کنده های حفاری واقع در منطقه دشت آزادگان در استان خوزستان، و در محدوده تالاب هورالعظیم انجام شده است. روش بررسی: نمونه برداری خاک از 13 مکان متفاوت در محل تخلیه کنده های حفاری واقع در منطقه دشت آزادگان در استان خوزستان به منظور بررسی میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین نیکل و کادمیوم برداشت شده است. ایستگاه A-1 به عنوان ایستگاه شاهد در نظر گرفته شده است. مابقی 12 ایستگاه تحت عنوان(B2-M3) بوده که به منظور اندازه گیری میزان فلزات سنگین در عمق های متفاوت ،‌دو نمونه از هر ایستگاه برداشت شده است. در این تحقیق روش Simple Random Cluster Sampling & Stratification Sampling در مساحت 100*100 متر مربعی مورد بررسی قرار گرفت. پس از آماده سازی، نمونه ها یک به یک با دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد غلظت کادمیوم در خاک از مقادیر ناچیز تا mg/kg 3.1 متغیر بوده، که پایین تر از میزان استاندارد می باشد. همچنین غلظت نیکل در نمونه ها از mg/kg 0.08تا mg/kg 200 متغیر است. بر اساس نتایج ، غلظت فلزات سنگین پایین تر از محدوده سمیت برای خاک می باشد. همچنین انحراف چشمگیری در مقایسه با استانداردهای EPA، WHO و محدوده پاکسازی اروپا وجود ندارد. در بررسی نیکل خاک سطحی، مشخص گردید که میزان این فلز در این سطح در حد مقادیر قابل اغماض می باشد. غلظت کادمیوم در نمونه های بررسی شده در حد استاندارد و سطوح قابل قبول می باشد. بر اساس نتایج غلظت نیکل تنها در دو مورد در عمق 40 سانتی متری بالاتر از آستانه می باشد. غلظت نیکل تنها در 2 ایستگاه K-11 و H-8 بترتیب برابر با mg/kg 172 و mg/kg 200 می باشد. اگر چه هیچگونه نگرانی حائز اهمیت زیست محیطی در ارتباط با این فلزات سنگین وجود ندارد؛ لیکن Land spreading به عنوان گزینه برتر مدیریت منطقه انتخاب گردید. نتیجه گیری: پس از انجام آزمایشات، اگر چه هیچگونه نگرانی حائز اهمیت زیست محیطی در ارتباط با این فلزات سنگین وجود ندارد؛ لیکن روش Land spreading به عنوان گزینه برتر مدیریت منطقه انتخاب گردید.++++++ تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: آلودگی آرسنیک خاک‌ها و آب‌های سطحی و زیرزمینی به دلیل پتانسیل بالای آن برای ورود به زنجیره غذایی، تهدید بزرگی برای سلامت بشر می‌باشد. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک به صورت ناراحتی های پوستی گزارش شده است. هم چنین این آلودگی ممکن است کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی و یا ایجاد عوارض خاصی در دام ها را در پی داشته باشد، که به دلیل عدم آگاهی، علت آن تشخیص داده نشده باشد ولی مربوط به آلودگی با آرسنیک باشد. اهداف پژوهش حاضر شامل شناسایی میزان آلودگی منابع آب و خاک منطقه به وسیله آرسنیک و تعیین منشاء آلودگی می باشد. روش بررسی: پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، خاک، رسوبات رودخانه و سنگ براساس موقعیت منابع موجود در منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز آرسنیک در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم صورت گرفت. یافته ها: برای عنصر آرسنیک تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین مقدار میانگین این عنصر با هم در نمونه‌ها و هم چنین با میانگین پوسته وجود دارد. حداکثر مقدار آرسنیک (9500 میلی گرم در کیلوگرم خاک) در نمونه‌ خاکستر آتشفشانی مشاهده شده است. نتیجه گیری: در این منطقه براساس شواهد و یافته های به دست آمده، آلودگی آرسنیک مرتبط با منابع ژئوژنیک (زمین‌زاد) و فعالیت‌های آتشفشانی در نظر گرفته شده است. براساس مطالعات انجام شده می‌توان این مکانیزم ها را عامل آلودگی به آرسنیک در منطقه دانست: آزاد شدن آرسنیک از واحدهای سنگی منطقه، جذب آرسنیک توسط کانی‌های اکسیدی تحت شرایط هوازی و اسیدی تا نزدیک به خنثی، واجذبی از سطوح اکسیدی در اثر افزایش pH به شرایط قلیایی و افزایش غلظت آرسنیک در محلول و ایجاد آلودگی. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف : مصرف انرژی در ساختمان های کشور در حدود دو تا چهار برابر متوسط مصرف انرژی در سایرکشورهای جهان می باشد . در بخش ساختمان، ساختمان های عمومی و دولتی هفتاد درصد مصرف این بخش از انرژی را به خود اختصاص می دهند. محدود بودن منابع انرژی وآثار زیان آور بر مصرف بی رویه آن، طرحی مناسب و بهینه را از دیدگاه مصرف انرژی ضروری می سازد. هدف از انجام این پژوهش بررسی و تغییر الگوی مصرف انرژی در ساختمان های اداری در راستای کاهش گازهای گلخانه ای می باشد.روش بررسی: جهت انجام بهینه سازی در ساختمان مورد مطالعه میزان انرژی مصرفی و جزئیات مربوط به سیستم های گرمایشی، سرمایشی و روشنایی ساختمان منتخب از طریق بازدید های میدانی و به کمک لوکس متر اندازه گیری، برداشت و سنجیده شد. با استفاده از نرم افزار انرژی پلاس مصرف انرژی برای ساختمان مورد نظر که با توجه به بررسی های انجام شده درگروه ساختمان های با مصرف انرژی زیاد قرار دارد، شیبه سازی شد. مقادیر مربوط به میزان هدررفت انرژی، سطح آسایش و شاخص های مصرف انرژی در ساختمان منتخب نیز محاسبه گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد که با اقدامات بهینه سازی موثر در ساختمان مورد نظر میتوان به کاهش کربن دی اکسید تولیدی و کاهش مصرف انرژی بین 14تا 20درصد بصورت سالیانه دست یافت.نتیجه گیری: بر طبق محاسبات انجام شده بطور میانگین 50 درصد از مصرف انرژی سالیانه هدر می رود که میتوان این میزان را با انجام اقدامات ممیزی تا 30 درصد کاهش داد و آسایش حرارتی که در برخی فصول خاص در ساختمان تا بیش از 60 درصد محاسبه شده است را افزایش داد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف : یکی از مشکلاتی که استفاده از لجن تثبیت شده فاضلاب به عنوان کود ایجاد می کند، جذب فلزات سنگین توسط گیاه می باشد. در پژوهش حاضر تجمع غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم در با فت گونه گیاهی نعنا و اسفناج تیمار شده با لجن فاضلاب، مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: با طراحی پایلوتها به صورت شاهد و تیمار شده با لجن، گونه های گیاهی نعنا و اسفناج در آنها کشت داده شد. از هر دو گیاه 30 نمونه در نظر گرفته شد و غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم پس از برداشت گیاهان بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین غلظت سرب در گیاه نعنا تحت تیمار لجن فاضلاب98/0 و درنعنا شاهد 043/0 و در گیاه اسفناج تحت تیمار لجن 82/0 و در اسفناج شاهد 063/0 ، میانگین غلظت کادمیم در گیاه نعنا تحت تیمار لجن 58/0 و در نعنا شاهد 073/0 و در گیاه اسفناج 33/2 و در اسفناج شاهد 067/0 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتیجه گیری: مقایسه نتایج با استاندارد نشان می دهد، میزان سرب در هر دو گیاه و در همه تیمارها پایین تر از مقدار استاندارد است اما جذب کادمیم در تیمارهای لجن بیشتر از استاندارد می باشد. علت آن می تواند شباهت عنصر کادمیم به کلسیم و قابل جذب بودن بیشتر برای گیاه باشد. تحلیل های آماری نیز نشان داد با اطمینان 0.99 بین اسفناج و نعنا کشت شده در تیمار لجن و تیمار شاهد از نظر غلظت سرب و کادمیم تفاوت معنی دار وجود دارد. کلید واژه ها: فلزات سنگین، لجن فاضلاب، تربچه، اسفناج تفاصيل المقالة

در این تحقیق میزان آلودگی خاک های اطراف شهرک صنعتی شکوهیه استان قم به فلزات سرب و روی تعیین شد. از روش نمونه برداری تصادفی نمونه هایی از 10 ایستگاه در شعاع 5 کیلومتری شهرک صنعتی شکوهیه قم تهیه و غلظت سرب و روی در نمونه ها بوسیله دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. با استفاده از نرم افزارArcGIS پهنه بندی سرب و روی در منطقه مورد مطالعه تعیین شد. میانگین غلظت سرب و روی در خاک بین ایستگاههای مختلف نمونه برداری شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب، 03/13 و 0/811 میلیگرم بر کیلوگرم می باشد. نتایج نشان داد، در ایستگاه شماره 1 میانگین غلظت روی 60/1 و سرب 98 میلیگرم بر کیلوگرم و بیش از استاندارد می باشد ولی در سایر ایستگاهها کمتر از حد استاندارد بدست آمد.. علت این پدیده می تواند نزدیکی این منطقه به جاده اصلی (اتوبان قم- تهران) می باشد. بر اساس نقشه پراکنش غلظت سرب در خاک سطحی نیز بالاترین غلظت سرب در خاک منطقه مورد مطالعه در دامنه 1/50 100 میلیگرم بر کیلوگرم در جنوب غربی شهرک صنعتی می باشد و با دور شدن از این بخش آلودگی خاک سطحی نسبت به سرب کاهش می یابد. بالاترین غلظت روی در خاک منطقه مورد مطالعه در دامنه 00/7 9 میلیگرم بر کیلوگرم در جنوب غربی شهرک صنعتی شکوهیه قم قرار داشته و با دور شدن از این بخش آلودگی خاک سطحی نسبت به روی کاهش می یابد تفاصيل المقالة

زمینه و هدف : در اثر توسعه صنایع و ورود پساب‌ کارخانجات صنعتی به محیط، اکوسیستم اطراف کارخانه‌ها، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی، در خطر آلودگی می‌باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر پساب رهاسازی شده صنعت آبکاری در شهرک صنعتی صفادشت کرج بر غلظت فلزات سنگین خاک منطقه، در فصل بهار و تابستان پرداخته شد. روش بررسی : نمونه برداری از خاک از فاصله 70، 120، 220، 320 و 430 متری از اطراف مجتمع صنعتی در مسیر رها سازی پساب، انجام شد. از روش هضم تر و دستگاه جذب اتمی شعله، جهت سنجش میزان کروم و نیکل در نمونه ها استفاده شد. یافته ها : نتایج میانگین عناصر نمونه های خاک در فصل بهار 15/1 تا 12/2 برای کروم و 07/1 تا 73/1 میکروگرم بر گرم برای نیکل و در فصل تابستان 39/1 تا 46/3 برای کروم و 83/1 تا 13/3 میکروگرم بر گرم برای نیکل به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج مقایسه میزان عناصر کروم و نیکل خاک در فصل بهار و تابستان با استانداردهای جهانی نشان می دهد، در تمام ایستگاه ها در هر دو فصل میزان عناصر کروم و نیکل کمتر از حد استانداردهای جهانی می باشد. نتایج پهنه بندی نشان می دهد که با افزایش فاصله از محل رها سازی پساب به محیط در فاصله 430 متر، غلظت عناصر در نمونه ها بیشتر شده است. علت آن می تواند رهاسازی پساب و شسته شدن آن بوسیله رواناب ها در طول فصول از اطراف مجتمع صنعتی به فواصل دورتر باشد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: امروزه مدیریت مواد زائد، مسئله قابل ملاحظه‌ای در جهان است که از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد. رشد روز‌افزون جمعیت و به تبع آن افزایش تولید مواد زائد، در چند دهه اخیر موضوع مدیریت مواد زائد جامد را بسیار اساسی می نماید. روش بررسی: دراین پژوهش، جهت مدیریت مواد زائد جامد در شهر جدید پردیس چک‌لیست‌هایی از سلسله مراحل تولید تا دفع زباله تهیه گردیده و جهت جمع‌آوری داده‌ها ازشیوه مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه‌ استفاده شده است. جهت شناسایی عوامل درونی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدات) از پرسشنامه خبرگان به روش دلفی استفاده گردید. فهرست اولیه‌ای از عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر راهبردهای مدیریت پسماند در منطقه تهیه و از تعدادی افراد مجرب به عنوان گروه دلفی خواسته شد در خصوص عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر مدیریت پسماند در شهر جدید پردیس اظهار نظر کنند. پس از شناسایی عوامل داخلی و خارجی، وزن‌دهی معیارها به روش AHP صورت گرفت و سپس انواع راهبردهای ممکن در دسته‌هایST ، WO ،SO و WT طبقه بندی شد یافته ها: از میان مؤلفه‌های شناسایی‌شده دو عامل عدم وجود هماهنگی‌های درون‌بخشی و دفن غیربهداشتی مواد زائد جامد در محل دفن نهایی با امتیاز وزنی (074/0) به‌عنوان اساسی‌ترین ضعف و دو عامل عدم وجود هماهنگی‌های برون‌بخشی و آلودگی محیط‌زیست با امتیاز وزنی (081/0) به‌عنوان اساسی‌ترین تهدید، سیستم مدیریت مواد زائد جامد شناسایی شد. بحث و نتیجه گیری: بنابراین تمام عوامل اصلی (کاهش در مبدأ، تولید، ذخیره، پردازش و اداره در محل، جمع‌آوری، حمل‌ونقل، بازیافت، دفع و مراقبت‌های بعد از دفع) باید در دستور کار سازمان مواد زائد جامد قرار گیرد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: بازآفرینی بافت های فرسوده شهری به عنوان یکی از اهداف و سیاست های دولت در برنامه های توسعه کشور همواره مورد توجه بوده است. بازآفرینی شهری پایدار به عنوان رویکردی نوین قادر است بسیاری از معضلات و چالش های شهرها به ویژه در زمینه محیط زیست را کاهش داده یا از میان بردارد. تحقیق حاضر با هدف ارایه الگوی جدید بازآفرینی شهری پایدار در شهر تهران انجام گرفت. روش و بررسی: تحقیق حاضر توصیفی_ اکتشافی است. ابتدا، مولفه های بازآفرینی شهری پایدار با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته شناسایی گردید. جامعه آماری خبرگان حوزه ی مدیریت شهری - محیط زیست و شیوه نمونه گیری تصادفی هدفمند بود. تعداد نمونه با استفاده از تکنیک گلوله برفی و اصل اشباع نظری 22 نفر انتخاب شد. برای استخراج مدل و نهایی ساختن آن از روش تحلیل محتوی استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون نیز برای اطمینان از وجود رابطه بین متغیرها بکارگرفته شد. یافته ها: تعداد 101 کد اولیه بر اساس اصول تکرار، تاکید و اهمیت از بررسی و تحلیل داده های مصاحبه ها استخراج شد. در نهایت مفاهیم بازآفرینی پایدار شهری بر اساس 5 مولفه، 17 مقوله و 101 توصیف رفتاری دسته بندی گردید. همچنین بر اساس نتایج آزمون آماری توصیفی، میزان میانگین مولفه ها از متوسط بالاتر و تمامی آنها از انحراف معیار کمتر از یک برخوردار بودند. با توجه به میزان ضریب همبستگی بین متغیرها تحقیق رابطه مستقیم و قوی برقرار است. بحث و نتیجه گیری : از بین 17 مقوله برگزیده در تحقیق حاضر، تعداد 7 مقوله (شناسایی و همکاری با نهادها و متولیان درگیر، توجه به نیاز اصلی اجتماعات، توانمندسازی ذینفعان و نهادهای درگیر، میزان ظرفیت های توسعه شهری، وضعیت زیرساخت های شهری، زیرساختهای اطلاعاتی و تعاملی، زیرساخت های سرمایه گذاری) جدید می باشند. توجه به مولفه های فوق در تدوین برنامه ها و اتخاذ سیاست های مطلوب تر در عرصه باز آفرینی شهری تهران قادر خواهد بود، چالش‌های موجود در مسیر پایداری شهری را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

Natural and human factors have always threatened the health of Qanats, valuable water sources for arid and semi-arid regions. The present study decided to qualitatively classify eight selected Qanats of East Tehran, Iran, using two multivariate statistical methods, cluster analysis (CA) and principal component analysis (PCA) based on parameters includind pH, TDS, EC, Na2+, Ca2+, Mg2+, K+, Cl-, NO3 and SO42- according to standard methods during the summer of 2020. Data were analyzed by CA and PCA methods, the results of which based on the degree of pollution divided the studied stations into three groups, high pollution (anthropogenic origin), moderate pollution (natural and anthropogenic origin) and low pollution (natural origin). The stations close to each other for quality status were placed in the same group. The eigenvalues obtained from PCA based on the evaluated parameters showed that the first and second components explained more than 58% of changes between the stations. Analyzing the coefficients of each parameter (eigenvectors) for the first and second components revealed that the main causes for the difference between the stations were Cl-, Na2+, Mg2+ and SO42-, TDS and NO3. The two-dimensional display of the stations based on the first two main components confirmed the grouping resulting from the cluster analysis and was able to separate the investigated stations from each other like cluster analysis. The findings of this research highlighted the usefulness and efficiency of two multivariate statistical techniques, CA and PCA, to effectively manage Qanat water quality. تفاصيل المقالة

Fire can destroy forest areas along with air pollution and health hazards. The forest parks of the southern slopes of Alborz, Iran, are amazing tourist destinations for people in surrounding cities. Therefore, we determined the capabilities and limitations and formulated the best strategies to prevent and control fires using SWOT-AHP (A'SWOT) combined method. First, SWOT technique detected internal factors (strengths, or S, weaknesses, or W) and external factors (opportunities, or O, threats, or T) based on open-ended questions from local communities and experts. Then, AHP analysis model and Likert scale were performed to prioritize the best strategies as SO, WO, ST, WT solutions. The results showed that the most important factors in fire risk management, in order of the highest relative weight, were "easy access to forest park" (0.77), "lack of budget" (0.459), "existence of road networks" (0.76), "decrease in motivation and interest of volunteer and public forces" (0.417) in the strength, weakness, opportunity and threat groups, respectively. Further, the most important fire risk management strategies from the SWOT matrix and AHP method and scoring with a Likert scale, respectively, were "planning in accordance with the degree of fire risk for each part of the forest park" (0.715), "deploying quick reaction force and firefighting equipment at the appropriate point of the forest park" (0.685) and "updating knowledge in the field of fire risk management" (0.635). The A'SWOT technique was found to be appropriate in identifying the effective factors and providing operational strategies to prevent and control forest fires. تفاصيل المقالة