به منظور تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت برای تولید حداکثر عملکرد غده بذری ارقام سیب زمینی، این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار رقم سیب زمینی (آگریا، مارفونا، کایزر و ساوالان) و چهار تاریخ کاشت (20 فروردین، 10 اردیبهشت، 30 اردیبهشت و 20 خرداد) در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال 1388 انجام شد. در طی دوره رشد صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و عملکرد قابل فروش اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین تاریخ کاشت و ارقام از لحاظ صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و عملکرد قابل فروش و بین اثر متقابل ارقام و تاریخ کاشت از لحاظ صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته و تعداد غده در بوته اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته و تعداد ساقه اصلی در بوته مربوط به تاریخ کاشت دوم (10 اردیبهشت) و کمترین مربوط به تاریخ کاشت دیر (20 خرداد) بود. اختلاف عملکرد غده کل و عملکرد قابل فروش در تاریخ کاشت دوم (10 اردیبهشت) نسبت به تاریخ کاشت دیر (20 خرداد) 13.35 تن در هکتار بود. رقم ساوالان دارای بیشترین ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و قابل فروش را بود. ضرایب همبستگی صفات نشان داد که عملکرد غده کل با ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن در بوته و عملکرد غده قابل فروش رابطه مثبت و معنی دار داشت. با توجه به نتایج به دست آمده تاریخ کاشت 10 اردیبهشت در رقم ساوالان برای تولید حداکثر عملکرد غده مناسب می باشد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه 20 لاین و رقم پیشرفته گندم دیم انتخابی از جمعیت Azar2/78Zhong291، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه درسال زراعی 88-1378 اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها از نظر صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد سنبلچه بارور، تعداد سنبلچه غیربارور، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن دانه در سنبله اصلی، وزن هزار دانه، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، شاخص برداشت و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و صفـات طول سنبله و وزن خشک پدانکل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار و صفات تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول پدانکل، وزن خشک سنبله و عملکرد بیولوژیک غیر معنی دار بودند. بر اساس نتایج، تنوع ژنتیکی کافی در بین لاین های گندم برای اغلب صفات وجود داشت. نتایج نشان داد که لاین های شماره 16و 4 به ترتیب با 3680 و 3400 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد از برتری معنی داری برخوردار بودند. این لاین ها نسبت به رقم شاهد آذر 2 تحت آبیاری تکمیلی 810 الی 1090 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری تولید کردند. بر اساس نتایج صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد پنجه و شاخص برداشت با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار و صفت تعداد پنجه غیربارور با عملکرد دانه رابطه منفی و معنی داری داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه دارای بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه بودند و تاریخ رسیدگی فیزیولوژیکی اثر مستقیم منفی بر عملکرد دانه داشت. در مجموع، بر اساس صفات مختلف و عملکرد دانه لاین شماره 16 (Azar2/78Zhong291-53) مناسب ترین لاین برای آبیاری تکمیلی انتخاب گردید. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثرات حذف گل و اندازه مینی تیوبر بر عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی رقم آگریا در دو روش کاشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه ای در منطقه اردبیل اجرا شد. عاملA دو روش کاشت شامل کاشت مینی تیوبر در جوی و کاشت در محل داغاب پشته، عامل B چهار اندازه بذری مینی تیوبر 5، 15، 25 و 35 میلی متر و عامل C تیمار حذف یا عدم حذف گل آذین بود. در طی دوره رشد و بعد از برداشت محصول صفات تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد غده در بوته، وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و عملکرد کل غده اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که بین روش کاشت، اندازه مینی تیوبر و حذف یا عدم حذف گل آذین و اثرات متقابل آنها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در اندازه بذری مینی تیوبر 15، 25 و 35 میلی متر در هر دو روش کاشت مینی تیوبر حداکثر مقدار صفات مورد مطالعه به دست آمد. روش کاشت مینی تیوبر در جوی نسبت به روش کاشت مینی تیوبر در محل داغاب پشته از نظر صفات مورد مطالعه برتری داشت. در حذف گل آذین نسبت به عدم حذف گل آذین اختلاف معنی داری در صفات مورد مطالعه مشاهده شد. ضرایب همبستگی خطی صفات مورد مطالعه نشان داد بین عملکرد غده کل با ارتفاع بوته، تعداد غده در بوته، وزن غده در بوته و عملکرد غده قابل فروش رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش، اندازه مینی تیوبر 15 و 25 میلی متری و روش کاشت مینی تیوبر در جوی و حذف گل آذین، بیشترین تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و عملکرد غده کل را داشت. تفاصيل المقالة

این بررسی به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در 8 رقم و لاین نخود در واکنش به میزان آب مصرفی، در سال زراعی 1389 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تحقیق به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار سطوح آبیاری در3 سطح، (آبیاری پس از 70، 105 و140 میلی متر تبخیـر از تشتک کلاس A) در کرت های اصلی و ارقـام و لاین های نخود در 8 سطح (جم، آزاد، FLIP 00-78C ،FLIP 97- 32C ، FLIP 00-75C،FLIP 97-26C، ILC8617و ILC 482) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، لاین ILC 482 دارای بالاترین مقدار در صفات تعداد شاخه در بوته، تعداد نیام و تعداد دانه در بوته و لاین های FLIP00-78c وILC 86 17 دارای کمترین تعداد دانه در بوته بودند. بالاترین مقدار عملکرد دانه نیز به لاین ILC 482 معادل 208 گرم بر متر مربع تعلق داشت. آبیاری پس از 105 و 140 میلی متر تبخیر از تشتک در مقایسه با آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از تشتک، به ترتیب منجر به کاهش 23 و 45 درصدی سطح برگ، 29 و 52 درصدی تعداد دانه در بوته، 11 و 23 درصدی وزن هزار دانه، 29 و 51 درصدی تعداد نیام در گردید. کاهش عملکرد دانه به دنبال آبیاری پس از 105 و 140 میلی متر تبخیر از تشتک، 27 و 64 درصد برآورد گردید، لذا در تولید نخود لازم است به ارزش آب در منطقه و افزایش محصول تولیدی به ازای افزایش آب مصرفی مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سورگوم دانه ای در منطقه میانه آزمایشی در اردیبهشت ماه سال 1387 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار پیاده شد. عامل اول شامل 3 دور آبیاری (7، 14 و21 روز) به عنوان عامل اصلی و رقم‌های سورگوم دانه‌ای شامل کیمیا، پیام و سورگوم جارویی رقم محلی به نام گلبوس به عنوان عامل فرعی بودند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس اثر دورآبیاری و رقم روی بسیاری از صفات مورد مطالعه از جمله ارتفاع بوته، طول پانیکول، قطرساقه، تعداد برگ، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه معنی‌دار بود. همچنین اثرات متقابل دور آبیاری و رقم بر ارتفاع بوته، طول پانیکول و تعداد دانه در بوته معنی‌دار بودند. با کاهش فاصله آبیاری ارتفاع بوته، طول پانیکول، قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه افزایش یافتند. همچنین، رقم پیام از لحاظ افزایش تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه بر رقم های کیمیا و محلی گلبوس برتری داشت. ارتفاع بوته با تمامی صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی‌داری به جز تعداد دانه در بوته داشت. تفاصيل المقالة

به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر خارجی حاصل از هیبریداسیون، سه ژنوتیپ امیدبخش پنبه (tbl180، Teskhi-9 و Cri108) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار، در منطقه خدآفرین با رقم تجاری منطقه (ساحل) در دو سال زراعی 91 و 92 مورد مقایسه قرار گرفتند. ژنوتیپ ها در 6 خط شش متری با فواصل 20×80 سانتی متر کشت شدند. برخی صفات کمّی (عملکرد، زودرسی، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غوزه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ ها × سال از نظر صفات عملکرد وش در چین اول و دوم، عملکرد دو چین، و یکنواختی عملکرد کاملاً معنی‌دار بود. اختلاف بین دو چین در هیچ یک از ژنوتیپ ها معنی‌دار نبود. ژنوتیپ تسخی 9 بهخاطر داشتن بیشترین ارتفاع، بیشترین تعداد غوزه، وزن وش چین اول و دوم و مجموع دو چین نسبت به رقم ساحل با ارتفاع متوسط، تعداد غوزه در بوته برابر، حداقل وزن سی غوزه و یکنواختی رسیدگی در سال اول برتر بود. همچنین، ژنوتیپ تسخی 9 با حداقل TOL و حداکثر STI سازگارترین و ژنوتیپ های ساحل و cri108 با داشتن حداکثر TOL و حداقل STI به عنوان ناسازگارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. تفاصيل المقالة

به منظور مطالعه عملکرد دانه و اجزای آن در ﮊنوتیپ های گندم تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، این پژوهش با 16 لاین و رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در محیط آزمایشی از نظر صفات تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، طول غلاف برگ پرچم، تعـداد سنبلچه بارور، تعـداد سنبلچه غیـر بارور، تعـداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد روز تا سنبله دهی، ویگـــور (قدرت رشــد) در مرحله ساقه دهی، شـاخص برداشت، و وزن هزار دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. در شرایط دیم بیشترین میــزان عملکرد دانه مـــربوط به لاین‌های شماره 4(91-142a 61/3/F35.70/MO73//1D13.1/MLT) و رقم آذر2 با 1895 و 1878کیلوگرم درهکتار و با یک بار آبیاری در زمان کشت ‌لاین های‌ شماره 4و7 (YUMAI13/5/NAI60/3/14.53/ODIN//CI13441) به ترتیب با 2132 و 2285 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری داشتند. تجزیه خوشه ای به روش ward، ژنوتیپ های مورد مطالعه را در محیط دیم و آبیاری تکمیلی به ترتیب در چهار و سه گروه متمایز نمود. نتـایج تجزیه علیت در شرایط دیم نشان داد که صفات ویگور در مرحله ساقه دهی، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد داشتند. همچنین در شرایط آبیاری تکمیلی بیشترین اثر مستقیم مثبت روی عملکرد، مربوط به صفت شاخص برداشت و وزن هزار دانه بود. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دانه رقم آرماویرسکی آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب در پنج سطح (50D1=، 100D2=، 150D3=، 200D4= و 250D5= میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری به ترتیب از D1 تا D5 معادل 5486، 4480، 3080، 2460 و 2260 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. افزایش شدت تنش کمبود آب باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه، درصد روغن، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق، وزن خشک بوته، قطر ساقه و طبق، شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ و افزایش تعداد روزنه در واحد سطح اپیدرم پشتی برگ و مقاومت روزنه ای شد. در عین حال، اختلاف بین D1 و D2 فقط در وزن 100 دانه، درصد پوکی و تعداد دانه در طبق معنی دار بود. با توجه به ماهیت این صفات که پس از گلدهی و تلقیح افزایش یابند می توان پیشنهاد کرد که آبیاری های اولیه در رقم آرماویرسکی تا مرحله گلدهی بر اساس تبخیر 100 میلی متری و آبیاری های بعدی بر اساس 50 میلی متر تبخیر انجام گیرند تا از کاهش معنی دار صفات فوق الذکر جلوگیری و عملکرد دانه نیز افزایش یابد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثرات هومات پتاسیم (PH) در کاهش اثرات تنش آبی بر ارقام سیب زمینی (کایزر، آگریا و ساتینا)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل چهار سطح آبیاری 7 روز یک بار، 7 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم، 10 روز یک بار آبیاری و 10 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم بود که هومات پتاسیم به صورت محلول پاشی به مقدار 250 میلی لیتر در 300 لیتر آب در هکتار در سه مرحله سبز شدن کامل، قبل و بعد از غده زایی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که با کاهش آبیاری، تعداد ساقه در بوته از 3.5 به 2.5 عدد، تعداد روز تا گلدهی از 60 روز به کمتر از 50 روز و عملکرد غده ارقام از 45 تن به کمتر از 35 تن کاهش یافت. اثر متقابل رقم با تیمارهای آبیاری در هیچ صفتی معنی دار نبود. بیشترین عملکرد غده در شرایط 7 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم در رقم کایزر حدود 55 تن و کمترین آن در شرایط تنش در رقم آگریا کمتر از 20 تن بود. رقم کایزر علاوه بر پرمحصولی در شرایط دور آبیاری 10 روز یک بار و 7 روز یک بار دارای عملکرد بیشتری (به ترتیب حدود 50 و 20 تن) نسبت به سایر ارقام بود. استفاده از رقم کایزر در منطقه کم آبی مانند اردبیل مناسب به نظر می رسد و اگر آب مورد نیاز این رقم تامین گردد متوسط عملکرد غده آن 50 درصد افزایش می یابد. استفاده از هومات پتاسیم باعث افزایش عملکرد غده در شرایط کم آبی از 25 به 50 تن گردید. تفاصيل المقالة

چکیده استفاده از باکتری‌های محرک رشد علاوه بر افزایش رشد و عملکرد گیاه، کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش کارایی کود مصرفی را نیز به همراه دارند. به‌ منظور تعیین اثر کاربرد باکتری محرک رشد گیاه Pseudomonasputida به‌همراه مقادیر مختلف کود نیتروژن آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر گیاه سویا در شهرستان بیله‌سوار اجرا شد که در آن فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با باکتری، سه سطح کود نیتروژن شامل 0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره بود. برهم‌کنش باکتری‌ و کود نیتروژن بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد شاخه فرعی و عملکرد دانه معنی‌دار بود. به‌طوری‌ که با تلقیح باکتریایی و افزایش مصرف کود‌ شیمیایی نیتروژن تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد شاخه فرعی و عملکرد دانه افزایش یافت. در حالی که ارتفاع گیاه در تیمارهای تلقیحی با افزایش مصرف کود نیتروژن از ۵۰ به ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به طور معنی‌دار کاهش یافت. همچنین، افزایش مصرف کود نیتروژن وزن هزار دانه را در تیمارهای تلقیحی کاهش و در تیمارهای غیرتلقیحی افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه با میانگین ۳۰۰۶ کیلوگرم در هکتار از سطح ۱۰۰ کیلوگرم کود نیتروژن تحت تلقیح با باکتری به‌دست آمد. برای حصول حداکثر عملکرد دانه در زراعت سویا، کاربرد ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه تلقیح با باکتری مذکور توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثرات کاربرد تیواوره بر شکستن خواب و عملکرد مینی‌تیوبر‌های سیب‌زمینی رقم آگریا در شرایط گلخانه، آزمایشی در سال 1387 اجرا گردید. تیواوره در سه غلظت متفاوت (صفر، 5/0 و 1 درصد) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد استفاده قرار گرفت. پس از شکستن خواب مینی‌تیوبرها، صفات تعداد نیش، طول بلندترین نیش و تعداد روز تا نیش‌زنی یادداشت گردید و سپس مینی‌تیوبر‌ها در گلدان کاشته شدند. در طول دوره رشد صفات دیگری از قبیل تعداد روز تا سبز شدن، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته اندازه‌گیری شد. پس از برداشت غده ها، صفات تعداد غده در بوته، وزن کل غده و میانگین وزن غده تولید شده در هر بوته اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که تأثیر مصرف تیواوره بر تمام صفات معنی‌دار بود. مصرف محلول تیواوره با غلظت یک درصد به‌طور متوسط باعث کاهش زمان نیش‌زنی از 60 روز به 26 روز، افزایش تعداد نیش از 8/1 تا 1/3 نیش، افزایش طول بلندترین نیش از 8/1 به 1/4 سانتی‌متر، کاهش تعداد روز تا سبز شدن از 60 به 29 روز، افزایش تعداد ساقه در بوته از 2/1 تا 3/2 ساقه در بوته، افزایش ارتفاع بوته تا 6/30 سانتی‌متر، افزایش تعداد غده از 5 به 9 غده در بوته، کاهش وزن تک غده به 1/22 گرم و هم‎چنین افزایش وزن کل غده در بوته از 183 به 202 گرم گردید. بر اساس نتایج این بررسی چنان‎چه هدف آماده کردن مینی‌تیوبر‌ها برای کاشت باشد، مصرف یک درصد تیواوره برای شکستن خواب، تسریع سبز شدن بوته، افزایش تعداد غده در بوته و حصول حداکثر عملکرد در مینی‌تیوبر‌های سیب‌زمینی رقم آگریا توصیه می گردد. تفاصيل المقالة

به منظور ارزیابی سطوح مختلف تنش خشکی طی مرحله زایشی بر خصوصیات مورفولوژیک و زراعی هیبرید روغنی ایروفلور آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمار دور آبیاری در پنج سطح (50، 100، 150، 200 و 250 میلی‌متر از تشتک تبخیر کلاس A) اعمال شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در 100، 150، 200 و 250 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر نسبت به تیمار شاهد (آبیاری پس از 50 میلی‌متر) به ترتیب 25%، 29%، 42% و 51% کاهش نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که درصد کاهش عملکرد روغن درسطوح 100، 150، 200 و 250 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر نسبت به آبیاری پس از 50 میلی‌متر تبخیر (شاهد) به ترتیب 30%، 36%، 54% و 62% بود. افزایش شدت تنش آب باعث کاهش معنی دار قطر طبق، وزن صد دانه، وزن مغز دانه، تعداد دانه پر در طبق، بیوماس کل، شاخص میزان کلروفیل، شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی و درصد روغن و افزایش درصد پوکی دانه و مقاومت روزنه ای گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، رقم ایروفلور بسیار حساس به تنش خشکی بوده و هر گونه تاخیر در آبیاری منجر به کاهش عملکرد از طریق کاهش وزن صد دانه و تعداد دانه پر (مهم ترین اجزای عملکرد دانه در آفتابگردان) می گردد. تفاصيل المقالة