در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تحلیلی و با ابزار گردآوری داده: مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است، در ادامه با روش مشاهده، پرسشنامه در بستر مطالعات میدانی در سطح سه گونه سکونتگاه غیر رسمی مورد نظر اقدام به بررسی و پیمایش محیط شده است. تحقیق حاضر به کمک 32 سئوال بسته مورد سنجش قرار گرفت و برای امتیاز دهی آن از طیف پنج قسمتی لیکرت استقاده شده است. متغیرهای تحقیق حاضر عبارتند از: خودکارآمدی، امیدواری، خوش بینی، و تاب آوری ساکنان در مسایل مرتبط با توانمندسازی چون کیفیت مسکن، فرصت اشتغال، فرصت های آموزشی، ...در قالب گویه های مناسب عملیاتی شده است. در تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPPS با توجه به هدف تحقیق از آزمون تحلیل واریانس فیشر (F-TEST) و آزمون تعقیبی توکی( Tukey ) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در سکونتگاههای غیر رسمی گونه دوم (سکونتگاههای غیر رسمی با پیشینه روستایی) منابع انسانی این سکونتگاهها از نظر سرمایه روانشناختی در وضعیت مطلوبتری تا دو گونه(باز تقسیم و تفکیک زمینهای کشاورزی و تصرف خرنده و باند بازی) دیگر قرار دارند. تفاصيل المقالة

در جهان امروز با بهبود فن‌آوری و مهارت‌های ارتباطی، انتظارات شهروندان از مدیران شهری افزایش پیدا می‌کند. از این‌ جهت است که شهرداری‌ها سعی می‌کنند تا انتظارات شهروندان را بشناسند و کیفیت فرآیند ارائه خدمات را بهبود بخشند و همچنین میزان رضایت آن‌ها را مورد سنجش قرار دهند. در پی چاره‌جویی برای حل مشکل شهروندان و بهبود مدیریت شهری رویکردهای مختلفی ارائه ‌شده است که یکی از این رویکردها حکمروایی خوب شهری است. هدف پژوهش حاضر سنجش میزان رضایت شهروندان شهر کیاسر از عملکرد مدیران شهری و شهرداری می‌باشد. روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی است و جزو تحقیقات کاربردی به شمار می‌رود. شاخص‌های سنجش حکمروایی خوب شهری از منابع اسنادی استخراج شده است. حجم نمونه با استفاده از روش پیش آزمون (Pre Test) به تعداد 250 نمونه انتخاب شده است و نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در شهر کیاسر در وضعیت متوسط قرار دارند و در بعد عدالت اجتماعی، شفافیت و پذیرا و پاسخ‌ده بودن به شهروندان وضعیت مناسب نیست. همچنین برای بررسی روابط بین ابعاد و حکمروایی خوب شهری از مدل‌سازی ساختاری و تحلیل مسیر استفاده‌ شده است. نتایج حاکی از این است که در بین شاخص‌های استخراج‌شده شاخص پذیرا و پاسخ‌ده بودن با ضریب 0.917 بیشترین تأثیر و شاخص مشارکت با ضریب 0.743 کمترین تأثیر را در حکمروایی خوب شهری در شهر کیاسر دارد. تفاصيل المقالة

با رشد فزاینده جمعیت شهری، اشتغال غیررسمی بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد هر شهر است که به عنوان منبع امرار معاش خانواده های فقیر شهر محسوب می شود. سهم قابل توجهی از نیروی کار غیررسمی در سراسر جهان، فروشندگان خیابان هستند که در فضاهای عمومی شهر، اقدام به فروش کالا می کنند. تعداد زیادی از این شاغلان در بخش غیررسمی را، زنان تشکیل می دهند. در پژوهش حاضر دستفروشی زنان در خیابان (فروشندگی محصولات در خیابان) به عنوان یکی از مشاغل غیررسمی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف تحقیق شناسایی ویژگی های اجتماعی- اقتصادی زنان شاغل در بخش غیررسمی منطقه دو شهر رشت، خیابانهای مستعد دستفروشی در این منطقه و نیز زادگاه و محل سکونت این زنان بوده است. روش پژوهش پیمایشی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و مصاحبه صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق گویای موارد ذیل می باشد: اکثر زنان شاغل در بخش غیررسمی محدوده مورد مطالعه بیسواد هستند و یا فقط سواد خواندن و نوشتن دارند؛ محل سکونت بیشتر آنها در روستاهای اطراف شهر رشت است؛ بیشتر زنان مورد مطالعه در گروه سنی 40 تا 59 سال قرار دارند؛ شغل اکثریت آنها به عنوان تنها منبع درآمد خانواده محسوب می شود؛ بیش از نیمی از جمعیت مورد مطالعه به فروش سبزیجات و مواد غذایی فاسد شدنی مشغول هستند؛ به ترتیب خیابانهای سردارجنگل، مطهری و شریعتی بیشترین جمعیت زنان فروشنده خیابان را در خود جای داده اند؛ زادگاه اکثریت آنها روستا می باشد. تفاصيل المقالة

تحلیل صحیح از وضعیت بازار مسکن و شناخت درست از عوامل تأثیرگذار بر مسکن خصوصاً از جهت قیمت آن و نیز میزان تأثیرگذاری هریک از آن‌ها، می‌تواند برنامه‌ریزان و مسئولان امر را در تحلیل و پیش‌بینی درست وضعیت آینده کمک و متناسب با آن راه‌حل‌های مناسب را ارائه کند. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در شهر رشت طی سال‌های 94-1384 انجام‌ شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است، اطلاعات به دو شیوه‌ی اسنادی و پیمایشی جمع‌آوری‌شده است. از آزمون‌های تی و فریدمن در تحلیل یافته‌ها استفاده‌ شده است. با توجه به نتایج آزمون تی، عوامل تعداد ساختمان‌های تکمیل شده و پایگاه اقتصادی-اجتماعی دارای تأثیرگذاری زیادی بر قیمت مسکن هستند. عوامل قیمت زمین، تورم، عوارض شهرداری، قیمت خدمات ساختمانی، موقعیت جغرافیایی، درآمد، داشتن سند و وسعت قطعات املاک تأثیرگذاری کمی بر قیمت مسکن دارند و عامل دسترسی به خدمات تأثیرگذاری متوسط دارد. همچنین بر طبق آزمون فریدمن عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در شهر رشت که بالاترین رتبه را دارند به ترتیب عوامل پایگاه اقتصادی-اجتماعی (۹.۷۷)، تعداد ساختمان‌های تکمیل شده (۹.۷۶) و دسترسی به خدمات شهری (۹.۳۶)، بوده است. دیگر یافته‌ها حاکی از این بوده است که مناطق یک و سه شهر رشت از لحاظ قیمت مسکن بیشترین نوسانات را در طی سال‌های 94-1384 داشته‌اند. تفاصيل المقالة

یکی از موضوعات مطرح شده در برنامه ریزی شهری، توجه به فعالیت‌های فیزیکی شهروندان در اوقات فراغتشان است. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش محیط سکونتی در فعالیت‌های فیزیکی- فراغتی ساکنان محلات سلمان‌فارسی و غفاری در شهر ساری بوده که در قالب تکمیل پرسش‌نامه میدانی و به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، محلات شهر ساری و حجم نمونه 240 بوده است که تعداد 170 پرسش‌نامه در محله سلمان‌فارسی و70 پرسش‌نامه در محله غفاری توزیع شده است. داده‌ها با استفاده از SPSS و آزمون‌های آماری فریدمن، کای اسکوئر تک‌متغیره، من‌ویتنی، وی‌کرامرز و ضریب توافق تحلیل شده‌اند. بر‌اساس نتایج، مهم‌ترین معیار برای ساکنین سلمان فارسی، معیار امنیتی و برای ساکنین غفاری، معیار اجتماعی است. در محله سلمان فارسی فعالیت فیزیکی- فراغتی ساکنان نسبتا زیاد اما در محله غفاری نسبتا پایین است. میزان فعالیت فیزیکی- فراغتی مردان در محله سلمان فارسی بیشتر از زنان است اما در محله غفاری، این نوع فعالیت‌ها تقریبا به یک میزان است. هیچ رابطه معناداری بین مالکیت اتومبیل و میزان فعالیت فیزیکی- فراغتی در دو محله وجود ندارد. بین نوع مسکن و فعالیت فیزیکی- فراغتی در محله سلمان فارسی هیچ رابطه معناداری وجود ندارد اما در محله غفاری، بین این دو متغیر یک رابطه معنادار نسبتا قوی وجود دارد. تفاصيل المقالة

مقدمه: فضای سوم شهر همان فضای زیسته، اجتماعی یا جایگزین شهر است. این فضا در نقشه‌های ذهنی به‌عنوان فضای اجتماعی-فرهنگی شهر؛ سومین بعد در مطالعات نقشه‌های ذهنی است که موردتوجه پژوهشگران شهری قرارگرفته است. هدف: در این پژوهش با توجه به این رویکرد در مطالعات نقشه‌های ذهنی به بررسی فضایی سوم-زیسته شهر رشت نزد ساکنان سکونتگاه‌های رسمی منطقه یک و غیررسمی منطقه‌ی چهار شهری پرداخته‌شده است. روش شناسی تحقیق: در این پژوهش حجم نمونه 60 نفر از دو گروه ساکنان سکونتگاه‌ها با نمونه‌گیری نظری موردبررسی قرارگرفته‌اند. روش برداشت اطلاعات شامل مصاحبه و مشاهده بوده است؛ که نوع اطلاعات برداشتی شامل: نقشه‌های کروکی، یادداشت‌برداری و عکس‌برداری بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از روش های تجزیه‌وتحلیل نقشه برداری جی‌آی‌اس کیفی(QGIS) در زیر تحلیل فعالیت های فضای-زمانی پرداخته‌شده است. یافته ها و بحث: نتایج پژوهش حکایت از این است که، با توجه به نقشه‌های ذهنی این دو گروه ساکنان؛ گسترش نقش و جایگاه طبقه در تولید اجتماعی فضا مساله‌آفرین بوده است. آنچه از فضای سوم- زیسته شهر رشت در نقشه‌های ذهنی قابل بازنمایی است، تقسیم شهر به دو قطب فقیرنشین و ثروتمند نشین بوده است که دوگانگی سنت و مدرنیته در بسیاری از فعالیت های ساکنان در ارتباط با فضای آگاهی ذهنی آنان از شهر به چشم می‌خورد. تفاصيل المقالة