گیاه چای (Camellia Sinesis L.) درختچه یا درختانی همیشه‌سبز و با عمر طولانی 100- 80 سال از تیره Theaceae است که ارتفاع آن در حالت وحشی تا 10 متر می‌رسد ولی در نمونه‌های پرورش یافته از 2 متر تجاوز نمی‌کند و چون برای برداشت محصول برگ چای همه‌ساله آن را هرس می‌کنند بلندی بوته را تا 80 سانتی‌متر نگه می‌دارند. تکثیر چای به روش قلمه متداول‌ترین شیوه ازدیاد چای برای تولید بوته‌هایی مشابه پایه مادری می‌باشد. بیشترین تاثیر بر روی ریشه‌زایی قلمه‌ها توسط اکسین‌ها گزارش شده است. بنابراین این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) هر کدام در چهار سطح (0، 1000، 2000 و 3000 میلی‌گرم در لیتر) و اثرات متقابل آنها با سه تکرار انجام شد. در پایان آزمایش صفات درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه، طول ریشه و درصد ماده خشک ریشه مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که در صفت درصد ریشه‌زایی، تیمار IBA 2000 + NAA 2000 در تعدار ریشه، تیمار IBA 3000 + NAA 0 طول ریشه، تیمارIBA 3000 + NAA 2000 و در درصد ماده خشک ریشه، تیمار IBA 3000 + NAA 0 بهترین نتایج را نشان دادند. تفاصيل المقالة

اجزا حیات مانند یک زنجیره به هم متصل است و همین اتصال باعث می‌شود که هنگام مطالعه، انسان به بررسی عوامل دیگر هم بپردازد. Azolla filiculoides یک گونه مهاجم بوده که در حوضچه‌های پرورش ماهی، مزارع برنج شمال ایران و تالاب بین‌المللی انزلی رشد کرده و تبدیل به معضل زیست‌محیطی شده است. آزولا یک گونه سرخس آبزی شناور هست که سطوح وسیعی از اکوسیستم‌های آبی را اشغال می‌کند. رشد بیش از حد این گیاه در دریاچه‌ها، برکه‌ها، تالاب‌ها و... موجب دخالت در استفاده از منابع آب توسط انسان، تاثیر نامطلوب بر کیفیت آب و ایجاد مشکلات اکولوژیکی بر سایر گونه‌های گیاهی و جانوری می‌شود. آزولا مهمان ناخوانده‌ای بود که در سال 1363 برای پرورش برنج وارد ایران شد. قابلیت‌های منحصر به فرد این گیاه باعث شد که هیچ کنترلی بر روی آن صورت نگیرد و این گیاه به طور وسیعی در شمال کشور رشد کند و در سطح تالاب‌ها و مزارع برنج بیشتر به عنوان معضل زیست‌محیطی و گیاهی مهاجم شناخته شود تا گیاهی مفید. این سرخس آبزی بدون تحقیقات جامع در مورد مورفولوژی و نحوه رشد، و فقط برای افزایش تولید برنج وارد ایران شد. با توجه به پراکنش وسیع آزولا، رشد سریع و قابلیت تثبیت ازت، ضروری است تا با انجام اقدامات مدیریتی مناسب، رشد وتکثیر این گونه گیاهی را کنترل نمود تا علاوه بر جلوگیری از برهم خوردن تعادل اکولوژیکی اکوسیستم‌های آبی از این گیاه جهت مصارف مختلف استفاده بهینه نمود. تفاصيل المقالة

رشد بی‌رویه جمعیت به ویژه در مناطق شهری و پدید آمدن کلان‌شهرها، تمرکز جمعیتی و دخالت بی‌رویه بشر در طبیعت، موج مصرف‌گرایی همگام با پیشرفت تکنولوژی موجب تولید مواد زائد جامد متنوع با طیف وسیع در جهان گردیده است. بسیاری از مواد جامد زائد تولید شده خصوصاً از فعالیت صنعتی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه شهرها، وارد هوا و خاک شده و نهایتاً سبب آلودگی شده‌اند. امروزه ابداع شیوه‌های نوین مدیریت بهره-برداری از منابع و استفاده از سیستم‌های زراعی کم‌نهاده به منظور دست‌یابی به اهداف کشاورزی پایدار و حفظ محیط‌زیست، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. لجن فاضلاب دارای ماده آلی فراوان و عناصر ضروری مورد نیاز گیاه مانند نیتروژن و فسفر است. کاربرد لجن فاضلاب به عنوان کود در زمین‌های کشاورزی علاوه بر داشتن برتری‌های اقتصادی، گزینه مناسبی نیز برای رفع مشکل زیست‌محیطی آن است. محدودیت اصلی مصرف لجن فاضلاب وجود غلظت‌های بالای فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم می‌باشد. کاربرد لجن فاضلاب در زمین-های کشاورزی باید با در نظر گرفتن تمامی جنبه‌های مفید و مضر آن صورت گیرد و حفظ سلامت مصرف-کنندگان محصولات کشاورزی باید در اولویت همه برنامه‌ها باشد. در این نوشتار سعی شده است تا جنبه‌های مفید و مضر کاربرد لجن فاضلاب در کشاورزی مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة

گیاهان دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره‌برداری صحیح می‌توانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغال‌زایی و صادرات غیرنفتی، داشته باشند. تنوع آب و هوایی و شرایط اکولوژیکی مختلف، باعث تنوع گیاهان دارویی در سراسر ایران شده است. خوشبختانه در سال‌های اخیرتلاش‌های زیادی برای شناخت همه جانبه گیاهان دارویی از نظر پراکنش آن‌ها در ایران، شرایط اکولوژیک، استفاده‌های دارویی، نحوه استخراج و شناسایی مواد مؤثره، کشت و اهلی کردن، اصلاح گونه‌های مهم، و... صورت گرفته است. سیاه‌گیله (Vaccinium arctostaphylos) نیز یکی از گیاهان دارویی مهم و در معرض خطر انقراض در ایران است که از دیرباز در طب سنتی ایران استفاده می‌شده است. در واقع با توجه به اثرات درمانی و خواص دارویی گیاه سیاه گیله، شناسایی و بررسی میزان ترکیبات موثره این گیاه دارویی و فواید کاربرد آن‌ها در درمان بیماری‌ها ضروری به نظر می‌رسد. مرور خواص دارویی سیاه گیله نشان داد که در طب سنتی ایران دم‌کرده میوه در کاهش قند، فشار خون و کلسترول توصیه و مصرف می‌شود. سیاه‌گیله در درمان عفونت‌های باکتریایی مثانه به کار می‌رود و به علت داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدان سیانوزیدی به تشکیل مویرگ‌های قوی‌تر کمک می‌کند، موجب کاهش رشد سلول‌های سرطانی شده و در افزایش قدرت باروری مردان نیز به کار می‌رود. تفاصيل المقالة

اکثر گیاهان دارویی جزء جنس‌های تیره چتریان هستند که در ایران انواع بی‌شماری از آن کشت می‌شود. چوچاق گیاهی علفی، مونوکارپیک و یکی از گونه‌های مهم تیره چتریان می‌باشد که از آن به عنوان سبزی محلی با خاصیت دارویی و معطر استفاده می‌کنند. سبزی چوچاق که در زبان گیلکی چوچاغ (چوچاق یا انارچوقاق) و در زبان مازندرانی زلنگ یا زولنگ نام دارد، نوعی سبزی خوراکی از راسته کرفس‌سانان است که در شمال ایران می-روید و نام فارسی آن شش‌شاخ است. در شهسوار سبزی چوچاق، ششاک و در رامسر، شوشاخ (در واقع شش-شاخ) نام دارد. این گیاه دارای ترکیبات فنلی نظیر اسیدهای فنلی، فلاونوئید و تانن‌ها می‌باشد که به عنوان مهمترین آنتی‌اکسیدان طبیعی شناخته شده است. فعالیت آنتی‌اکسیدانی این گیاه دارویی بالا است و مشخص شده که عصاره متانولی برگ چوچاق از فعالیت مطلوبی برخوردار است که به محتوای بالای فنلی و فلاونوئیدی آن بستگی دارد. همانطور که می‌دانیم وجود آنتی‌اکسیدان‌ در رژیم غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است. چوچاق از جمله گیاهان دارویی با پتاسیل‌های ناشناخته است که رو به فراموشی است. این گیاه دارای مصارف متعددی همچون سبزی‌کاری، گل‌کاری و دارویی است که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره‌برداری صحیح می‌تواند نقش مهمی در سلامتی افراد و همچنین اشتغال‌زایی جوامع روستایی داشته باشد. در این مقاله به معرفی این گیاه دارویی، مواد موثره آن و کاربردهای پرشمارش پرداخته می‌شود. تفاصيل المقالة

بررسی اثر پوسته های زیستی (Biological crusts) بر برخی خصوصیات خاکچکیدهرشد بیابان در ایران معضلی بزرگ به شمار می‌رود. بخش وسیعی از اراضی کشور را محیط‌های آسیب‌پذیر به خطر بیابانی‌شدن احاطه کرده‌اند، به طوریکه حدود 75 درصد از اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، با آثار و پیامدهای بیابانی شدن روبرو هستند. آثاری چون خشک شدن دریاچه‌های داخلی، طوفان‌های ماسه، گرد و غبار و تشدید فرسایش بادی، جلوه بارزی از نرخ رو به رشد بیابانی‌شدن در سال‌های اخیر در کشور است. در اکوسیستم‌های خشک و نیمه‌خشک به دلیل کمبود رطوبت و سایر شرایط نامناسب اقلیمی، پوشش گیاهی اندکی وجود دارد. در نتیجه خاک‌ها بیشتر در معرض تخریب هستند، ولی در برخی از این مناطق با وجود کمبود رطوبت خاک، دمای بالا و سایر شرایط نامناسب اکولوژیک، فواصل بین گیاهان اغلب توسط جامعه‌ای از موجودات گیاهی ذره‌بینی پوشانده شده است و این جوامع به نام پوسته‌های زیستی خاک شناخته می‌شود. پوسته-های زیستی خاک، مشارکت ذرات معدنی خاک همراه با سیانوباکتری‌ها، جلبک‌ها، قارچ‌ها، گلسنگ‌ها یا بریوفیت‌ها بوده و پوشش رایج در فضاهای باز اطراف گیاهان آوندی در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند. پوسته‌های زیستی به طور قابل توجه فرآیندهای زیست‌بوم‌های اولیه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و به عنوان مهندسین زیست‌بوم در مناطق خشک توصیف شده‌اند. تفاصيل المقالة

شوری یکی از تنش‌های محیطی است که باعث تغییرات شدید در رشد، فیزیولوژی و متابولیسم گیاهان می‌شود. هم‌چنین موجب تغییرات بیوشیمیایی مختلف و پاسخ‌های فیزیولوژیک شده و تقریبا روی تمام فرآیندهای گیاهی تأثیر می‌گذارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در دنیا استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، یا کاربرد ترکیباتی که باعث کاهش اثرهای تنش شوری و القای مقاومت در مقابل تنش در گیاهان می‌شوند اهمیت زیادی دارد. سالیسیلیک اسید به عنوان یک فنل طبیعی، تنظیم‌کننده رشد بوده و پروسه‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه را تنظیم می‌کند. بدین منظور جهت ارزیابی اثرات سودمند احتمالی سالیسیلیک اسید بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه شب‌بو (Matthiola incana L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، شوری شامل کلرید سدیم در سه سطح 0، 100و 150 میلی‌مولار و سالیسیلیک اسید در دو سطح 0 و 2 میلی‌مولار با سه تکرار در گلخانه‌ی آموزشی دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان انجام شد. در پایان آزمایش پارامترهای مختلف شامل ارتفاع گیاه، وزن‌تر و خشک ساقه، وزن‌تر و خشک ریشه، طول ریشه، میزان غلظت مالون‌دی‌آلدئید (MDA)، پروتئین‌کل و محتوای نسبی آب برگ(LRWC) انداره‌گیری شد. در تنش شوری تمامی پارامترهای رشدی گیاهان، میزان محتوای نسبی آب برگ، پروتئین کاهش و میزان مالون دی‌آلدئید افزایش یافت. کاربرد سالیسیلیک اسید سبب افزایش تمام پارامترهای رشد، میزان پروتئین، محتوای نسبی آب برگ گردید و در نهایت سالیسیلیک اسید با اثر حفاظتی خود سبب کاهش پراکسیداسیون لیپیدها شد. تفاصيل المقالة

چکیده به منظور بررسی اثر کمپوست آزولا بر خصوصیات رویشی گیاهان زینتی، گیاه پدیلانتوس (Pedilanthus tithymaloides L.) به عنوان یک گیاه مدل انتخاب شد. در این راستا آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در پنج تیمار و سه تکرار در گلخانه‌ی پیشرفته پژوهشکده بیوتکنولوژی شهرستان رشت اجرا شد. بستر شاهد این پژوهش، پیت - پرلیت – ماسه به نسبت 1:1:1 در نظر گرفته شد و آزولای کمپوست شده در مقادیر 0%، 25%، 50%، 75% و 100% حجمی، جایگزین بستر شاهد شد. تیمارها شامل: 0% کمپوست آزولا+ 100% پیت - پرلیت - ماسه (شاهد)، 25% کمپوست آزولا + 75% پیت- پرلیت- ماسه، 50% کمپوست آزولا + 50% پیت- پرلیت- ماسه، 75% کمپوست آزولا + 25% پیت- پرلیت- ماسه و 100% کمپوست آزولا + 0% پیت- پرلیت- ماسه. در این آزمایش شاخص‌های رشد پدیلانتوس شامل تعداد برگ، تعداد جوانه، طول جوانه، وزن‌تر و خشک ساقه، وزن‌تر و خشک ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد جایگزینی سطوح کمپوست آزولا اثر معنی‌داری روی تعداد برگ، طول جوانه، وزن‌تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر و خشک ریشه نسبت به شاهد دارد. مقایسه بسترهای کشت مورد استفاده نشان داد که جایگزینی 25% کمپوست آزولا در بستر، بیشترین تأثیر را روی شاخص‌های رشد گیاه پدیلانتوس دارد. تفاصيل المقالة

با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در دنیا استفاده از گونه های گیاهی مقاوم به شوری، یا کاربرد ترکیباتی که باعث کاهش اثرات تنش شوری و القای مقاومت در مقابل تنش در گیاهان می شوند اهمیت زیادی دارد. سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب می شود که نقش مهمی در ایجاد مقاومت گیاهان به تنش های محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدین منظور جهت ارزیابی اثرات سودمند احتمالی سالیسیلیک اسید بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه پروانش آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، شوری شامل کلرید سدیم در سه سطح 0، 100و 150 میلی مولار و سالیسیلیک اسید در دو سطح 0 و 1 میلی مولار با چهار تکرار انجام شد. در پایان آزمایش صفات رویشی، کلروفیل a،b ، کل، کاروتنوئید، نشاسته، ساکارز و میزان پروتئین کل بعد از 28 روز تیماردهی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از بر همکنش شوری و سالیسیلیک اسید نشان داد که شوری سبب کاهش معنی دار وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، عمق نفوذ ریشه و ارتفاع گیاه پروانش شد. شوری 150 میلی مولار باعث کاهش معنی دار مقدار کلروفیل aو b شد. علاوه بر این، مقدار ساکارز و نشاسته و پروتئین به واسطه شوری کاهش یافت. تیمار با سالیسیلیک اسید صفات رویشی، قندها، کلروفیل، کاروتنوئیدها و پروتئین را تحت تنش شوری به طور معنی داری افزایش داد. تفاصيل المقالة